Mateo 22
1 Ug kanila misulti si Jesus pag-usab pinaagi sa mga sambingay, nga nag-ingon,
Yeshua answered and spoke again in parables to them, saying,
2 "Ang gingharian sa langit sama sa usa ka hari nga naghimog kombira sa kasal alang sa iyang anak nga lalaki,
"The kingdom of heaven is like a certain king, who made a marriage feast for his son,
3 ug nagsugo sa iyang mga ulipon sa pagtawag sa mga dinapitsa kombira sa kasal; apan nanagdumili sila sa pagtambong.
and sent out his servants to call those who were invited to the marriage feast, but they would not come.
4 Ug nagpaadto na usab siyag uban pang mga ulipon nga iyang giingnan, `Ingna ang mga dinapit, Tan-awa, nahikay ko na ang akong kombira, naihaw na ang akong mga baka ug ang akong mga nati nga pinatambok, ug andam na ang tanan; busa, pangadto na kamo sa kombira.'
Again he sent out other servants, saying, 'Tell those who are invited, "Look, I have made ready my dinner. My cattle and my fatlings are killed, and all things are ready. Come to the marriage feast."'
5 Apan ang mga dinapit wala lang manumbaling niini ug nanglakaw hinoon sila, usa paingon sa iyang uma, ug usa paingon sa iyang patigayon,
But they made light of it, and went their ways, one to his own farm, another to his merchandise,
6 samtang ang uban nanagdakop sa iyang mga ulipon, ug ilang gidagmalan ug gipamatay sila.
and the rest grabbed his servants, and treated them shamefully, and killed them.
7 Ug ang hari nasuko, ug gipaadtoan niya sa iyang mga sundalo ug gipapatay ang maong mga mamumuno ug gipasunog ang ilang siyudad.
The king was enraged, and sent his armies, destroyed those murderers, and burned their city.
8 Ug siya miingon sa iyang mga ulipon, `Andam na ang kombira sa kasal, apan dili takus kadtong mga dinapit.
"Then he said to his servants, 'The wedding is ready, but those who were invited weren't worthy.
9 Busa pangadto hinoon kamo sa kadalanan, ug bisan kinsay inyong ihibalag didto, dapita ninyo sila sa kombira.'
Go therefore to the intersections of the highways, and as many as you may find, invite to the marriage feast.'
10 Ug ang mga ulipon miadto sa kadalanan ug ilang gitigum ang tanan nga ilang gihibalag, mga dautan ug mga maayo; ug ang kombirahan sa kasal napuno sa mga dinapit.
And those servants went out into the highways, and gathered together all they found, both bad and good, and the wedding was filled with those reclining.
11 "Apan sa pagsulod sa hari aron sa pagtan-aw sa mga dinapit, nakita niya didto ang usa ka tawo nga wala magsul-ob ug bisti alang sa kombira sa kasal;
But when the king came in to see the guests, he saw there a man who did not have on wedding clothing,
12 ug siya miingon kaniya, `Migo, naunsa ba nga misulod ka man dinhi nga wala magsul-ob ug bisti nga angay sa kasal?' Ug ang tawo wala makatingog.
and he said to him, 'Friend, how did you come in here not wearing wedding clothing?' He was speechless.
13 Ug ang hari miingon sa iyang mga sulogoon, `Gapusa ninyo siya sa tiil ug kamot, ug ilabay ninyo siya ngadto sa labawng kangitngitan sa gowa; didto ang mga tawo managpanghilak ug managkagot sa ilang mga ngipon.'
Then the king said to the servants, 'Bind him hand and foot, and throw him into the outer darkness; there is where the weeping and grinding of teeth will be.'
14 Kay daghan ang gipanagtawag apan diyutay ra ang pagapilion."
For many are called, but few chosen."
15 Ug milakaw ang mga Fariseo ug nanagsabut sila kon unsaon nila sa pagbitik kang Jesus pinaagi sa iyang isulti.
Then the Pharisees went and took counsel how they might entrap him in his talk.
16 Ug ilang gipaadtoan siya sa ilang mga tinun-an, kinuyogan sa mga Herodianhon, sa pag-ingon kaniya, "Magtutudlo, nasayud kami nga ikaw maminatud-on, ug nga ikaw sa minatuod nagatudlo sa dalan sa Dios, ug nga wala ka magsapayan sa tawo sanglit wala ka man magtan-aw sa panagway sa mga tawo.
They sent their disciples to him, along with the Herodians, saying, "Teacher, we know that you are honest, and teach the way of God in truth, no matter whom you teach, for you are not partial to anyone.
17 Busa tug-ani kami unsay imong paghunahuna niini. Uyon ba sa balaod ang pagbayad ug buhis kang Cesar, o dila ba?"
Tell us therefore, what do you think? Is it lawful to pay taxes to Caesar, or not?"
18 Apan si Jesus, sa naila niya ang ilang pagkamadinauton, miingon kanila "Mga maut, nganong inyo man akong sulayan?
But Yeshua perceived their wickedness, and said, "Why do you test me, you hypocrites?
19 Pakitai akog kuwarta nga igbubuhis." Ug ilang gidala kaniya ang kuwarta nga usa ka denario.
Show me the tax money." They brought to him a denura.
20 Ug si Jesus miingon kanila, "Kang kinsa man kining dagway ug kining nahisulat?"
He asked them, "Whose is this image and inscription?"
21 Sila mitubag nga nag-ingon, "Kang Cesar." Ug siya miingon kanila, "Nan, bayri ninyo si Cesar sa mga butang nga iya ni Cesar, ug ang Dios sa mga butang nga iya sa Dios."
They said to him, "Caesar's." Then he said to them, "Give therefore to Caesar the things that are Caesar's, and to God the things that are God's."
22 Ug sa ilang pagkadungog niini, nahitingala sila; ug ilang gibiyaan siya ug nanglakaw sila.
When they heard it, they were astonished, and left him, and went away.
23 Ug sa maong adlaw giadto siyag mga Saduceo, mga tawo nga nanag-ingon nga walay pagkabanhaw; ug gipangutana siya nila
On that day Sadducees came to him, the ones saying that there is no resurrection. And they asked him,
24 nga nanag-ingon, "Magtutudlo, si Moises nag-ingon, `Kon ang usa ka lalaki mamatay nga walay anak, ang iyang igsoong lalaki kinahanglan mangasawa sa balo ug magpaliwat ug mga anak alang sa iyang igsoon.'
saying, "Teacher, Mushe said, 'If a man dies, having no children, his brother is to marry his wife, and raise up offspring for his brother.'
25 Karon, diha kanamoy pito ka mga magsoong lalaki; ang nahauna nagminyo ug unya namatay, ug tungod kay wala man siya mga anak, ang asawa niya gipangasawa sa iyang igsoon.
Now there were with us seven brothers. The first married and died, and having no offspring, left his wife to his brother.
26 Mao usab ang nahitabo sa ikaduha ug sa ikatulo, ug hangtud sa ikapito.
In like manner the second also, and the third, to the seventh.
27 Tapus nilang tanan, ang babaye namatay usab.
After them all, the woman died.
28 Nan, sa pagkabanhaw ni kinsa man sa pito maasawa siya? Kay silang tanan nakahupot man kaniya."
In the resurrection therefore, whose wife will she be of the seven? For they all had her."
29 Apan kanila mitubag si Jesus nga nag-ingon, "Nangasayop kamo kay wala kamo makasabut sa kasulatan o sa gahum sa Dios.
But Yeshua answered them, "You are mistaken, not knowing the Scriptures, nor the power of God.
30 Kay sa pagkabanhaw dili na sila magapangasawa o magapamana, kondili mahisama na sila sa mga manolunda didto sa langit.
For in the resurrection they neither marry, nor are given in marriage, but are like the angels in heaven.
31 Ug mahitungod sa pagbanhaw sa mga patay, wala ba ninyo hibasahi ang gisulti kaninyo sa Dios nga nag-ingon,
But concerning the resurrection of the dead, have you not read that which was spoken to you by God, saying,
32 `Ako mao ang Dios ni Abraham, ug ang Dios ni Isaac, ug ang Dios ni Jacob'? Siya dili Dios sa mga patay, kondili sa mga buhi."
'I am the God of Avraham, and the God of Iskhaq, and the God of Yaquv?' God is not the God of the dead, but of the living."
33 Ug sa pagkadungog niini sa panon sa katawhan, nahitingala sila sa iyang pagpanudlo.
When the crowds heard it, they were astonished at his teaching.
34 Apan sa pagkadungog sa mga Fariseo nga napahilum niya ang mga Saduceo, sila nanagtapok.
But the Pharisees, when they heard that he had silenced the Sadducees, gathered themselves together.
35 Ug usa kanila, nga batid sa kasugoan, may gipangutana kaniya aron sa pagsulay kaniya.
One of them, a Law scholar, asked him a question, testing him.
36 Miingon siya, "Magtutudlo, unsa man ang dakung sugo sa kasugoan?"
"Teacher, which is the greatest commandment in the law?"
37 Ug si Jesus miingon kaniya, "Higugmaa ang Ginoo nga imong Dios sa tibuok mong kasingkasing, ug sa tibuok mong kalag, ug sa tibuok mong salabutan.
He said to him, "'You are to love the Lord your God with all your heart, with all your soul, and with all your mind.'
38 Mao kana ang daku ug unang sugo.
This is the great and first commandment.
39 Ug ang ikaduha sulosama ra, nga mao kini, Higugmaa ang imong silingan sama sa imong kaugalingon.
A second likewise is this, 'You are to love your neighbor as yourself.'
40 Niining duha ka mga sugo nagasukad ang tibuok nga kasugoan ug ang mga profeta."
The whole Law and the Prophets depend on these two commandments."
41 Ug samtang nagkatapok ang mga Fariseo, kanila si Jesus may gipangutana,
Now while the Pharisees were gathered together, Yeshua asked them a question,
42 nga nag-ingon, "Unsa may inyong paghunahuna mahitungod kang Cristo? Kang kinsa man siyang anak?" Sila mitubag kaniya, "Anak siya ni David."
saying, "What do you think of the Meshikha? Whose son is he?" They said to him, "Of Dawid."
43 Siya miingon kanila, "Nan, ngano man lagi nga si David, dinasig sa Espiritu, nagtawag man kaniya nga Ginoo, sa iyang pag-ingon:
He said to them, "How then does Dawid in the Rukha call him Lord, saying,
44 `Ang Ginoo miingon sa akong Ginoo: Lumingkod ka sa akong too, hangtud igabutang ko ang imong mga kaaway diha sa ilalum sa imong mga tiil?
'The Lord said to my Lord, sit on my right hand, until I make your enemies the footstool of your feet'?
45 Kon si David nagtawag kaniya nga Ginoo, unsaon man niya pagkahimong anak ni David?"
"If then Dawid calls him Lord, how is he his son?"
46 Ug walay nakatubag kaniyag bisan usa na lang ka pulong, ug sukad niadtong adlawa wala nay nangahas pa sa paghimog mga pagpa-ngutana kaniya.
No one was able to answer him a word, neither did anyone dare ask him any more questions from that day forth.
