Mateo 12
1 Niadtong panahona, si Jesus naglakaw agi sa kaumahan sa adlaw nga igpapahulay; ug ang iyang mga tinun-an gipanggutom, ug sila misugod sa pagpangutlog mga uhay ug nangaon.
AT that time Jesus went on the sabbath day through the corn; and his disciples were an hungred, and began to pluck the ears of corn, and to eat.
2 Apan ang mga Fariseo, sa pagkakita nila niini, miingon kaniya, "Tan-awa ra, ang imong mga tinun-an nagahimo sa dili matarung pagabuhaton sulod sa adlaw nga igpapahulay sumala sa kasugoan."
But when the Pharisees saw it, they said unto him, Behold, thy disciples do that which is not lawful to do upon the sabbath day.
3 "Kanila mitubag siya nga nag-ingon, " Wala ba kamo makabasa mahitungod sa gibuhat ni David, sa diha nga gigutom siya ug ang iyang mga kauban:
But he said unto them, Have ye not read what David did, when he was an hungred, and they that were with him;
4 naunsa nga misulod man siya sa balay sa Dios ug mikaon sa mga tinapay nga binutang-sa-atubangan-sa-Dios, nga supak man unta sa kasugoan ang pagkaon niya niini ug sa iyang mga kauban, gawas sa mga sacerdote lamang?
How he entered into the house of God, and did eat the shewbread, which was not lawful for him to eat, neither for them which were with him, but only for the priests?
5 "O wala ba ninyo hibasahi sa kasugoan nga sa adlaw nga igpapahulay ang mga sacerdote sulod sa templo nanaglapas man sa adlaw nga igpapahulay, apan nga wala sila niini pakasad-a?"
Or have ye not read in the law, how that on the sabbath days the priests in the temple profane the sabbath, and are blameless?
6 Ingnon ko kamo, nga aniay usa karon dinhi nga labaw pa kay sa templo.
But I say unto you, That in this place is one greater than the temple.
7 Ug kon nakasabut pa unta kamo sa kahulogan niini, `Maoy kahimut-an ko ang pagkaluoy, dili ang paghalad, dili unta kamo managhukom sa pagdaut sa mga walay sala.
But if ye had known what this meaneth, I will have mercy, and not sacrifice, ye would not have condemned the guiltless.
8 "Kay ang Anak sa Tawo agalon kang kinsa nailalum bisan pa ang adlaw nga igpapahulay."
For the Son of man is Lord even of the sabbath day.
9 Ug sa nakalakaw na siya gikan didto, siya misulod sa ilang sinagoga.
And when he was departed thence, he went into their synagogue:
10 Ug tan-awa, didtoy usa ka lalaki nga may kamot nga nakuyos. Ug aron ilang ikasumbong si Jesus, siya gipangu-tana nila nga nanag-ingon, "Uyon ba sa kasugoan ang pagpang-ayog mga sakit sulod sa adlaw nga igpapahulay."
And, behold, there was a man which had his hand withered. And they asked him, saying, Is it lawful to heal on the sabbath days? that they might accuse him.
11 "Kanila mitubag siya nga nag-ingon, " Kinsa bang tawhana kaninyo nga kon siya may usa ka karnero ug kini mahulog sa gahong sa adlaw nga igpapahulay, dili niya gunitan kini aron bitaron paingon sa gawas.
And he said unto them, What man shall there be among you, that shall have one sheep, and if it fall into a pit on the sabbath day, will he not lay hold on it, and lift it out?
12 Pagkadaku pag bili sa tawo kay sa usa ka buok nga karnero! Busa, uyon sa kasugoan ang pagbuhat ug maayo sa adlaw nga igpapahulay."
How much then is a man better than a sheep? Wherefore it is lawful to do well on the sabbath days.
13 Ug si Jesus miingon sa tawo, "Ituy-od ang imong kamot." Ug gituy-od niya ang iyang kamot ug hingulian kini, naayo ingon sa usa.
Then saith he to the man, Stretch forth thine hand. And he stretched it forth; and it was restored whole, like as the other.
14 Apan ang mga Fariseo nanggula ug nanagsabut batok kang Jesus, kon unsaon nila siya sa pagpatay.
Then the Pharisees went out, and held a council against him, how they might destroy him.
15 Ug si Jesus, sa pagkamatikud niya niini, mipahawa niadtong dapita. Ug daghan ang mikuyog kaniya, ug iyang giayo silang tanan,
But when Jesus knew it, he withdrew himself from thence: and great multitudes followed him, and he healed them all;
16 ug iyang gipina-han sila nga dili nila siya ipaila.
And charged them that they should not make him known:
17 Kini tuman sa gisulti pinaagi sa profeta nga si Isaias, nga nag-ingon:
That it might be fulfilled which was spoken by Esaias the prophet, saying,
18 "Tan-awa, ang sulogoon ko nga akong pinili, ang akong pinalangga nga nakapali-pay sa akong kalag. Ipahiluna ko ang akong Espiritu diha kaniya, ug ang hustisya iyang igamantala ngadto sa mga Gentil.
Behold my servant, whom I have chosen; my beloved, in whom my soul is well pleased: I will put my spirit upon him, and he shall shew judgment to the Gentiles.
19 Dili siya magapakiglalis, ni magasinggit, ug walay makadungog sa iyang tingog diha sa kadalanan;
He shall not strive, nor cry; neither shall any man hear his voice in the streets.
20 Dili gani siya mobali bisan sa bagakay nga nabasag na, ni mopalong bisan sa pabilo nga nagakapid-ok na, hangtud padag-on na niya ang hustisya;
A bruised reed shall he not break, and smoking flax shall he not quench, till he send forth judgment unto victory.
21 ug sa iyang ngalan managpanglaum ang mga Gentil."
And in his name shall the Gentiles trust.
22 Ug unya dihay usa ka tawong giyawaan, nga buta ug amang, nga gidala ngadto kaniya; ug kini siya iyang giayo nga tungod niana ang amang nakasulti na ug nakakita.
Then was brought unto him one possessed with a devil, blind, and dumb: and he healed him, insomuch that the blind and dumb both spake and saw.
23 Ug nahibulong ang tanang mga tawo ug nanag-ingon, "Mao na ba kaha kini ang Anak ni David?"
And all the people were amazed, and said, Is not this the son of David?
24 "Apan sa pagkadu-ngog niini sa mga Fariseo, sila miingon, " Kining tawhana nagapagula sa mga yawa pinaagi lamang kang Beelzebu, ang punoan sa mga yawa.
But when the Pharisees heard it, they said, This fellow doth not cast out devils, but by Beelzebub the prince of the devils.
25 "Ug sa pagkasayud ni Jesus sa ilang mga huna-huna, siya miingon kanila, " Ang mataggingharian nga mabahin batok sa iyang kaugalingon, malaglag; ug ang matagsiyudad o balay dili mobarug kon kini mabahin batok sa iyang kaugalingon.
And Jesus knew their thoughts, and said unto them, Every kingdom divided against itself is brought to desolation; and every city or house divided against itself shall not stand:
26 Ug kon si Satanas mao man ang nagapagula kang Satanas, nabahin diay siya batok sa iyang kaugalingon; nan, unsaon pa man pagbarug sa iyang gingharian?
And if Satan cast out Satan, he is divided against himself; how shall then his kingdom stand?
27 Ug kon pinaagi man diay kang Beelzebu nagapagula ako sa mga yawa, pinaagi ba kang kinsa ang inyong mga anak nagapagula kanila? Busa sila mao ang magahukom kaninyo.
And if I by Beelzebub cast out devils, by whom do your children cast them out? therefore they shall be your judges.
28 Apan kon pinaagi man sa Espiritu sa Dios ginapagula ko ang mga yawa, nan, ang gingharian sa Dios nahidangat na diay diha kaninyo.
But if I cast out devils by the Spirit of God, then the kingdom of God is come unto you.
29 O unsaon man sa usa ka tawo ang pagsulod sa balay sa usa ka kusgan ug pag-agaw sa kabtangan niini, gawas kon iya unang gapuson ang kusgan? Unya makahimo na siya sa pagpangawat sa balay niini.
Or else how can one enter into a strong man’s house, and spoil his goods, except he first bind the strong man? and then he will spoil his house.
30 Ang dili dapig kanako, batok kanako; ug ang magapanghipos nga dili uban kanako, nagapatibulaag.
He that is not with me is against me; and he that gathereth not with me scattereth abroad.
31 Busa, sultihan ko kamo, nga ang mga tawo pagapasayloon sa ilang tanang pagpakasala ug pagpasipala, apan ang pasipala batok sa Espiritu dili gayud pasayloon.
Wherefore I say unto you, All manner of sin and blasphemy shall be forgiven unto men: but the blasphemy against the Holy Ghost shall not be forgiven unto men.
32 Ug bisan kinsa nga magasultig batok sa Anak sa Tawo, siya mapasaylo; apan bisan kinsa nga magasultig batok sa Espiritu Santo dili gayud siya pasayloon, bisan niining panahona karon o niadtong kapanahonan nga palaabuton. (aiōn g165)
And whosoever speaketh a word against the Son of man, it shall be forgiven him: but whosoever speaketh against the Holy Ghost, it shall not be forgiven him, neither in this world, neither in the world to come. (aiōn g165)
33 "Usa lamang niining duruha: inyo bang ayohon ang kahoy, ug mamaayo ang iyang bunga; o inyo bang himoong walay pulos ang kahoy, ug mawalay pulos ang iyang bunga; kay ang kahoy maila pinaagi sa iyang bunga.
Either make the tree good, and his fruit good; or else make the tree corrupt, and his fruit corrupt: for the tree is known by his fruit.
34 Kamong kaliwat sa mga bitin! unsaon ba ugod ninyo pagpakasultig maayo nga mga dautan man kamo? Kay gikan sa kadagaya sa kasingkasing magasulti ang baba.
O generation of vipers, how can ye, being evil, speak good things? for out of the abundance of the heart the mouth speaketh.
35 Ang maayong tawo magapagulag maayo gikan sa iyang maayong bahandi; apan ang dautang tawo magapagulag dautan gikan sa iyang dautang bahandi.
A good man out of the good treasure of the heart bringeth forth good things: and an evil man out of the evil treasure bringeth forth evil things.
36 Sultihan ko kamo, nga sa adlaw sa hukom ang mga tawo magahatag unyag husay bahin sa matagpulong nga walay pulos nga ilang ginali-tok;
But I say unto you, That every idle word that men shall speak, they shall give account thereof in the day of judgment.
37 "kay pinaagi sa imong mga pulong pagamatarungon ikaw, ug pinaagi sa imong mga pulong pagahukman ka sa silot."
For by thy words thou shalt be justified, and by thy words thou shalt be condemned.
38 Unya dihay mga escriba ug mga Fariseo nga miingon kaniya, "Magtu-tudlo, gusto unta kaming motan-awg ilhanan gikan kanimo."
Then certain of the scribes and of the Pharisees answered, saying, Master, we would see a sign from thee.
39 "Apan kanila mitubag siya nga nag-ingon, " Basta kaliwatan nga dautan ug mananapaw mangita gayud ug ilhanan; apan walay laing ilhanan nga igahatag ngadto niini gawas sa ilhanan nga mao si Jonas nga profeta.
But he answered and said unto them, An evil and adulterous generation seeketh after a sign; and there shall no sign be given to it, but the sign of the prophet Jonas:
40 Kay maingon nga si Jonas didto sa tiyan sa dakung isda sulod sa tulo ka adlaw ug tulo ka gabii, maingon man usab ang Anak sa Tawo adto sa kinapusoran sa yuta sulod sa tulo ka adlaw ug tulo ka gabii.
For as Jonas was three days and three nights in the whale’s belly; so shall the Son of man be three days and three nights in the heart of the earth.
41 Ang mga tawo sa Ninive mobangon ra unya sa adlaw sa hukom uban niining kaliwatana ug magahukom niini sa silot; kay sila nanaghinulsol tungod sa pagwali ni Jonas, ug tan-awa, ania dinhi karoy labaw pa kay kang Jonas.
The men of Nineveh shall rise in judgment with this generation, and shall condemn it: because they repented at the preaching of Jonas; and, behold, a greater than Jonas is here.
42 Ang reyna sa Habagatan mobangon ra unya sa adlaw sa hukom uban niining kaliwatana ug magahukom niini sa silot; kay siya mianhi gikan sa kinatumyan sa yuta aron sa pagpatalinghug sa kaalam ni Salomon, ug tan-awa, ania dinhi karoy labaw pa kay kang Salomon.
The queen of the south shall rise up in the judgment with this generation, and shall condemn it: for she came from the uttermost parts of the earth to hear the wisdom of Solomon; and, behold, a greater than Solomon is here.
43 "Sa diha nga ang mahugawng espiritu makagula na sa tawo, kini mosuroy latas sa mga dapit nga mamala aron sa pagpangitag pahulay, apan wala siyay makaplagan niini.
When the unclean spirit is gone out of a man, he walketh through dry places, seeking rest, and findeth none.
44 Unya magaingon siya, `Mobalik hinoon ako, sa akong balay nga akong gigikanan.' Ug sa pag-abut niya, iyang makita kini nga wala puy-i, sinilhigan na, ug maayo nang pagkahimutang.
Then he saith, I will return into my house from whence I came out; and when he is come, he findeth it empty, swept, and garnished.
45 Ug unya molakaw siya ug magkuhag laing pito ka mga espiritu nga labi pang dautan kay kaniya, ug sila mosulod ug mopuyo niini; ug ang ulahing kahimtang niadtong tawhana molabi pa ka ngil-ad kay sa sinugdan. Mao usab kana ang mahitabo niining kaliwatana nga dautan."
Then goeth he, and taketh with himself seven other spirits more wicked than himself, and they enter in and dwell there: and the last state of that man is worse than the first. Even so shall it be also unto this wicked generation.
46 Ug samtang nagsulti pa siya sa katawhan, tan-awa, ang iyang inahan ug ang iyang mga igsoong lalaki nanag-tindog didto sa gawas, buot makigsulti kaniya.
While he yet talked to the people, behold, his mother and his brethren stood without, desiring to speak with him.
47 Ug kaniya dihay mitaho nga nag-ingon, "Ang imong inahan ug ang imong mga igsoong lalaki atua nanagtindog sa gawas buot makigsulti kanimo"
Then one said unto him, Behold, thy mother and thy brethren stand without, desiring to speak with thee.
48 Apan sa tawo nga nagtaho kaniya siya mitubag nga nag-ingon, "Kinsa ba ang akong inahan, ug kinsa ba ang akong mga igsoong lalaki?
But he answered and said unto him that told him, Who is my mother? and who are my brethren?
49 Ug gitudlo niya ang iyang kamot ngadto sa iyang mga tinun-an, ug miingon siya, "Tan-awa, ania ra ang akong inahan ug ang akong mga igsoon!
And he stretched forth his hand toward his disciples, and said, Behold my mother and my brethren!
50 Kay bisan kinsa nga magabuhat sa kabubut-on sa akong Amahan nga anaa sa langit, mao kana siya ang akong igsoong lalaki ug akong igsoong babaye ug akong inahan."
For whosoever shall do the will of my Father which is in heaven, the same is my brother, and sister, and mother.
