< Marcos 9 >
1 Ug siya miingon kanila, "Sa pagkatinuod, magaingon ako kaninyo, nga adunay mga nagabarug karon dinhi nga dili pa una makatilawg kamatayon hangtud nga makita na nila ang gingharian sa Dios nga mahiabut nga may gahum."
ⲁ̅ⲟⲩⲟϩ ⲛⲁϥϫⲱ ⳿ⲙⲙⲟⲥ ⲛⲱⲟⲩ ϫⲉ ⳿ⲁⲙⲏⲛ ϯϫⲱ ⳿ⲙⲙⲟⲥ ⲛⲱⲧⲉⲛ ϫⲉ ⲟⲩⲟⲛ ϩⲁⲛⲟⲩⲟⲛ ϧⲉⲛ ⲛⲏⲉⲧ⳿ⲟϩⲓ ⳿ⲉⲣⲁⲧⲟⲩ ⳿ⲙⲡⲁⲓⲙⲁ ⳿ⲛⲥⲉⲛⲁϫⲉⲙϯⲡⲓ ⳿ⲙ⳿ⲫⲙⲟⲩ ⲁⲛ ϣⲁⲧⲟⲩⲛⲁⲩ ⳿ⲉϯⲙⲉⲧⲟⲩⲣⲟ ⳿ⲛⲧⲉ Ⲫϯ ⳿ⲉⲁⲥ⳿ⲓ ϧⲉⲛ ⲟⲩϫⲟⲙ.
2 Ug tapus sa unom ka adlaw, giuban ni Jesus sila si Pedro ug si Santiago ug si Juan, ug iyang gidala sila sa pagtungas sa usa ka hataas nga bukid nga silasila ra didto; ug didto, sa ilang atubangan, nausab ang iyang dagway,
ⲃ̅ⲟⲩⲟϩ ⲙⲉⲛⲉⲛⲥⲁ ⲋ̅ ⳿ⲛ⳿ⲉϩⲟⲟⲩ ⲁϥϭⲓ ⳿ⲛϫⲉ Ⲓⲏ̅ⲥ̅ ⳿ⲙⲠⲉⲧⲣⲟⲥ ⲛⲉⲙ Ⲓⲁⲕⲱⲃⲟⲥ ⲛⲉⲙ Ⲓⲱⲁⲛⲛⲏⲥ ⲟⲩⲟϩ ⲁϥ⳿ⲟⲗⲟⲩ ⳿ⲉ⳿ϩⲣⲏⲓ ⳿ⲉϫⲉⲛ ⲟⲩⲧⲱⲟⲩ ⲉϥϭⲟⲥⲓ ⲥⲁ⳿ⲡⲥⲁ ⳿ⲙⲙⲁⲩⲁⲧⲟⲩ ⲁϥϣⲟⲃⲧϥ ⳿ⲙⲡⲟⲩ⳿ⲙⲑⲟ.
3 ug ang iyang mga sapot migilak sa hilabihang kaputi nga labaw pa sa kaputi gumikan sa bisan unsa nga pagladlad nga himoon dinhi sa yuta.
ⲅ̅ⲟⲩⲟϩ ⲛⲉϥ⳿ϩⲃⲱⲥ ⲁⲩϣⲱⲡⲓ ⲉⲩⲫⲟⲣⲓ ⳿ⲙ⳿ⲫⲣⲏϯ ⳿ⲛⲟⲩⲭⲓⲱⲛ ⲉⲩⲟⲩⲟⲃϣ ⳿ⲉⲙⲁϣⲱ ⲛⲏ⳿ⲉⲧⲉ ⳿ⲙⲙⲟⲛ⳿ϣϫⲟⲙ ⳿ⲛⲧⲉ ⲣⲁϧⲧ ⲉⲧϩⲓϫⲉⲛ ⲡⲓⲕⲁϩⲓ ⲉⲑⲣⲉ ⲟⲩⲟⲛ ⲟⲩⲃⲁϣ ⳿ⲙⲡⲁⲓⲣⲏϯ.
4 Ug kanila mitungha si Elias uban kang Moises; ug kini sila nakigsulti kang Jesus.
ⲇ̅ⲟⲩⲟϩ ⲁⲩⲟⲩⲟⲛϩⲟⲩ ⳿ⲉⲣⲱⲟⲩ ⳿ⲛϫⲉ Ⲏ̇ⲗⲓⲁⲥ ⲛⲉⲙ Ⲙⲱ⳿ⲩⲥⲏⲥ ⲟⲩⲟϩ ⲛⲁⲩⲥⲁϫⲓ ⲛⲉⲙ Ⲓⲏ̅ⲥ̅.
5 Ug si Pedro miingon kang Jesus, "Magtutudlo, maayo gayud nga ania kami dinhi; magbuhat kamig tulo ka payag, usa alang kanimo, usa alang kang Moises, ug usa alang kang Elias."
ⲉ̅ⲟⲩⲟϩ ⲧⲟⲧⲉ ⳿ⲉⲧⲁϥ⳿ⲉⲣⲟⲩ⳿ⲱ ⳿ⲛϫⲉ Ⲡⲉⲧⲣⲟⲥ ⲡⲉϫⲁϥ ⳿ⲛⲒⲏ̅ⲥ̅ ϫⲉ ⲣⲁⲃⲃⲓ ⲛⲁⲛⲉⲥ ⲛⲁⲛ ⳿ⲛⲧⲉⲛϣⲱⲡⲓ ⳿ⲙⲡⲁⲓⲙⲁ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲛⲧⲉⲛⲑⲁⲙⲓ⳿ⲟ ⳿ⲛⲅ̅ ⳿ⲛ⳿ⲥⲕⲩⲛⲏ ⲟⲩ⳿ⲓ ⲛⲁⲕ ⲟⲩ⳿ⲓ ⳿ⲙⲘⲱ⳿ⲩⲥⲏⲥ ⲟⲩⲟϩ ⲟⲩ⳿ⲓ ⳿ⲛⲎ̇ⲗⲓⲁⲥ.
6 Kay siya wala man ugod mahibalo kon unsay isulti, kay nangalisang man sila sa hilabihan.
ⲋ̅ⲛⲁϥ⳿ⲉⲙⲓ ⲅⲁⲣ ⲁⲛ ϫⲉ ⲟⲩ ⲡⲉⲧⲉϥⲛⲁ⳿ⲉⲣⲟⲩ⳿ⲱ ⳿ⲙⲙⲟϥ ⲁⲩϣⲱⲡⲓ ⲅⲁⲣ ⲉⲩⲙⲉϩ ⳿ⲛϩⲟϯ.
7 Ug unya usa ka panganud mitabon kanila, ug gikan sa panganud migula ang usa ka tingog nga nag-ingon, "Mao kini ang akong Anak nga pinalangga;" patalinghugi ninyo siya."
ⲍ̅ⲟⲩⲟϩ ⲁⲥϣⲱⲡⲓ ⳿ⲛϫⲉ ⲟⲩϭⲏⲡⲓ ⲉⲥⲉⲣϧⲏⲓⲃⲓ ⳿ⲉⲣⲱⲟⲩ ⲟⲩⲟϩ ⲁⲥϣⲱⲡⲓ ⳿ⲛϫⲉ ⲟⲩ⳿ⲥⲙⲏ ⳿ⲉⲃⲟⲗϧⲉⲛ ϯϭⲏⲡⲓ ϫⲉ ⲫⲁⲓ ⲡⲉ ⲡⲁϣⲏⲣⲓ ⲡⲁⲙⲉⲛⲣⲓⲧ ⲥⲱⲧⲉⲙ ⳿ⲛⲥⲱϥ.
8 Ug sa mikalit sila pagliraw aron sa pagtan-aw, wala na silay lain pang nakita uban kanila kondili si Jesus lamang.
ⲏ̅ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲉⲧⲁⲩϫⲟⲩϣⲧ ⳿ⲉⲝⲁⲡⲓⲛⲁ ⳿ⲙⲡⲟⲩⲛⲁⲩ ⳿ⲉ⳿ϩⲗⲓ ⳿ⲉⲃⲏⲗ ⳿ⲉⲒⲏ̅ⲥ̅ ⳿ⲙⲙⲁⲩⲁⲧϥ ⲛⲉⲙⲱⲟⲩ.
9 Ug sa nanaglugsong sila sa bukid, iyang gitugon sila sa dili pagsugilon kang bisan kinsa mahitungod sa ilang nakita, hangtud nga ang Anak sa Tawo mabanhaw na gikan sa mga patay.
ⲑ̅ⲟⲩⲟϩ ⲉⲩⲛⲏⲟⲩ ⳿ⲉ⳿ϧⲣⲏⲓ ⳿ⲉⲃⲟⲗϩⲓ ⲡⲓⲧⲱⲟⲩ ⲁϥϩⲟⲛϩⲉⲛ ⳿ⲉⲧⲟⲧⲟⲩ ϩⲓⲛⲁ ⳿ⲛⲧⲟⲩ⳿ϣⲧⲉⲙⲥⲁϫⲓ ϧⲁⲧⲉⲛ ⳿ϩⲗⲓ ⳿ⲙⲡⲉⲧⲁⲩⲛⲁⲩ ⳿ⲉⲣⲟϥ ⳿ⲉⲃⲏⲗ ⳿ⲛⲧⲉ Ⲡ̇ϣⲏⲣⲓ ⳿ⲙⲪ̇ⲣⲱⲙⲓ ⲧⲱⲛϥ ⳿ⲉⲃⲟⲗϧⲉⲛ ⲛⲏⲉⲑⲙⲱⲟⲩⲧ.
10 Busa ang maong sulti gitipigan nila pag-ayo, nga nagpangutan-anay kon unsa kanang pagkabanhaw gikan sa mga patay.
ⲓ̅ⲟⲩⲟϩ ⲁⲩ⳿ⲁⲙⲟⲛⲓ ⳿ⲙⲡⲓⲥⲁϫⲓ ⳿ⲛϧⲏⲧⲟⲩ ⲉⲩⲕⲱϯ ⲛⲉⲙ ⳿ⲛⲛⲟⲩ⳿ⲉⲣⲏⲟⲩ ϫⲉ ⲟⲩ ⲡⲉ ⲡⲓⲧⲱⲛϥ ⳿ⲉⲃⲟⲗϧⲉⲛ ⲛⲏⲉⲑⲙⲱⲟⲩⲧ.
11 Ug kaniya nangutana sila nga nanag-ingon, "Nganong magaingon man ang mga escriba nga si Elias kinahanglan kono nga mouna usa sa pag-anhi?"
ⲓ̅ⲁ̅ⲟⲩⲟϩ ⲁⲩϣⲉⲛϥ ⲉⲩϫⲱ ⳿ⲙⲙⲟⲥ ϫⲉ ⲉⲑⲃⲉⲟⲩ ⲛⲓⲥⲁϧ ⲥⲉϫⲱ ⳿ⲙⲙⲟⲥ ϫⲉ ϩⲱϯ ⲡⲉ ⳿ⲛⲧⲉ Ⲏ̇ⲗⲓⲁⲥ ⳿ⲓ ⳿ⲛϣⲟⲣⲡ.
12 Ug kanila mitubag siya nga nag-ingon, "Tinuod nga si Elias mouna sa pag-anhi aron sa pagpasiuli sa tanang mga butang; ug dili ba nahisulat man mahitungod sa Anak sa Tawo nga sa ingon magaantus siya sa daghang mga butang ug pagatamayon?
ⲓ̅ⲃ̅⳿ⲛⲑⲟϥ ⲇⲉ ⲡⲉϫⲁϥ ⲛⲱⲟⲩ ϫⲉ Ⲏ̇ⲗⲓⲁⲥ ⲙⲉⲛ ⳿ϥⲛⲁ⳿ⲓ ⳿ⲛϣⲟⲣⲡ ⲟⲩⲟϩ ⳿ϥⲛⲁⲧⲁⲫⲉ ϩⲱⲃ ⲛⲓⲃⲉⲛ ⲟⲩⲟϩ ⲡⲱⲥ ⳿ⲥ⳿ⲥϧⲏⲟⲩⲧ ⳿ⲉϫⲉⲛ Ⲡ̇ϣⲏⲣⲓ ⳿ⲙⲪ̇ⲣⲱⲙⲓ ϩⲓⲛⲁ ⳿ⲛⲧⲉϥϭⲓ ⲟⲩⲙⲏϣ ⳿ⲛϧⲓⲥⲓ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲛⲧⲟⲩϣⲟϣϥ.
13 "Apan sultihan ko kamo nga si Elias nahianhi na, ug siya gibuhatan nila sumala sa ilang gusto, ingon sa nahisulat mahitungod kaniya."
ⲓ̅ⲅ̅ⲁⲗⲗⲁ ϯϫⲱ ⳿ⲙⲙⲟⲥ ⲛⲱⲧⲉⲛ ϫⲉ Ⲏ̇ⲗⲓⲁⲥ ⲁϥ⳿ⲓ ⲟⲩⲟϩ ⲁⲩ⳿⳿ⲓⲣⲓ ⲛⲁϥ ⳿ⲙⲡⲉⲧⲟⲩⲟⲩⲁϣϥ ⲕⲁⲧⲁ⳿ⲫⲣⲏϯ ⲉⲧ⳿ⲥϧⲏⲟⲩⲧ ⳿ⲉϫⲱϥ.
14 Ug sa paghiabut na nila sa mga tinun-an, nakita nila ang usa ka dakung panon sa katawhan nga naglibut kanila ug ang mga escriba nga nakiglantugi kanila.
ⲓ̅ⲇ̅ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲉⲧⲁϥ⳿ⲓ ϩⲁ ⲛⲓⲙⲁⲑⲏⲧⲏⲥ ⲁϥⲛⲁⲩ ⳿ⲉⲟⲩⲙⲏϣ ⲉϥⲟϣ ⳿ⲙⲡⲟⲩⲕⲱϯ ⲟⲩⲟϩ ϩⲁⲛⲥⲁϧ ⲉⲩⲕⲱϯ ⲛⲉⲙⲱⲟⲩ.
15 Ug sa ilang pagkaalinggat kang Jesus, dihadiha ang tibuok panon sa katawhan nahibulong sa hilabihan ug nanalagan ngadto kaniya ug miyukbo kaniya.
ⲓ̅ⲉ̅ⲟⲩⲟϩ ⲥⲁⲧⲟⲧϥ ⲡⲓⲙⲏϣ ⲧⲏⲣϥ ⳿ⲉⲧⲁⲩⲛⲁⲩ ⳿ⲉⲣⲟϥ ⲁⲩⲉⲣϩⲟϯ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲉⲧⲁⲩϭⲟϫⲓ ⲛⲁⲩⲉⲣⲁⲥⲡⲁⲍⲉⲥⲑⲉ ⳿ⲙⲙⲟϥ.
16 Ug siya nangutana kanila, "Unsa bay inyong gipakiglantugian kanila?"
ⲓ̅ⲋ̅ⲟⲩⲟϩ ⲁϥϣⲉⲛⲟⲩ ϫⲉ ⳿ⲁⲣⲉⲧⲉⲛⲕⲱϯ ⳿ⲛⲥⲁ ⲟⲩ ⳿ⲛⲧⲟⲧⲟⲩ.
17 Ug kaniya usa ka tawo sa panon mitubag nga nag-ingon, "Magtutudlo, ania gidala ko kanimo kining akong anak, kay kini siya ugod aduna may espiritu nga makapaamang;
ⲓ̅ⲍ̅ⲟⲩⲟϩ ⲁϥ⳿ⲉⲣⲟⲩ⳿ⲱ ⲛⲁϥ ⳿ⲛϫⲉ ⲟⲩⲁⲓ ⳿ⲉⲃⲟⲗϧⲉⲛ ⲡⲓⲙⲏϣ ϫⲉ ⳿ⲫⲣⲉϥϯ⳿ⲥⲃⲱ ⲁⲓⲉⲛ ⲡⲁϣⲏⲣⲓ ϩⲁⲣⲟⲕ ⳿ⲉⲟⲩⲟⲛ ⲟⲩⲡ͞ⲛⲁ̅ ⳿ⲛⲁⲧⲥⲁϫⲓ ⲛⲉⲙⲁϥ.
18 "ug kon kini siya abuton na gani niini bisan diin, siya idakdak niya sa yuta, ug mobola ang iyang baba ug mokagot ang iyang mga ngipon ug mokiwi ang iyang kalawasan; ug gihangyo ko ang imong mga tinun-an sa pagpagula unta niini, apan wala sila makahimo."
ⲓ̅ⲏ̅ⲟⲩⲟϩ ⲡⲓⲙⲁ ⳿ⲉⲧⲉϥⲛⲁⲧⲁϩⲟϥ ⳿ⲙⲙⲁⲩ ϣⲁϥⲉⲛϥ ⳿ⲉⲡⲉⲥⲏⲧ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲛⲧⲉ ⲣⲱϥ ϫⲉϣ⳿ⲥⲫⲏⲓϯ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ⲉϥ⳿ϧⲣⲁϫⲣⲉϫ ⳿ⲛⲛⲉϥⲛⲁϫϩⲓ ⲟⲩⲟϩ ϣⲁϥϣⲱⲟⲩ⳿ⲓ ⲟⲩⲟϩ ⲁⲓϫⲟⲥ ⳿ⲛⲛⲉⲕⲙⲁⲑⲏⲧⲏⲥ ϩⲓⲛⲁ ⳿ⲛⲧⲟⲩϩⲓⲧϥ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲙⲡⲟⲩ⳿ϣϫⲉⲙϫⲟⲩ.
19 Kanila mitubag si Jesus nga nag-ingon, "O dili matinoohon nga kaliwatan! Unsa ba ka taas sa panahon nga gikinahanglan pa sa akong pagpakig-uban kaninyo? Unsa ba ka taas sa panahon nga gikinahanglan pa sa akong pag-antus kaninyo? Dad-a siya dinhi kanako."
ⲓ̅ⲑ̅ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲛⲑⲟϥ ⳿ⲉⲧⲁϥ⳿ⲉⲣⲟⲩ⳿ⲱ ⲡⲉϫⲁϥ ⲛⲱⲟⲩ ϫⲉ ⳿ⲱ ⲡⲓϫⲱⲟⲩ ⳿ⲛⲁⲑⲛⲁϩϯ ϣⲁ ⳿ⲑⲛⲁⲩ ϯⲛⲁϣⲱⲡⲓ ⲛⲉⲙⲱⲧⲉⲛ ϣⲁ ⳿ⲑⲛⲁⲩ ϯⲛⲉⲁⲣ⳿ⲁⲛⲁⲭⲉⲥⲑⲉ ⳿ⲙⲙⲱⲧⲉⲛ ⳿ⲁⲛⲓⲧϥ ϩⲁⲣⲟⲓ.
20 Ug gidala nila ang bata ngadto kaniya; ug sa pagkakita sa espiritu kang Jesus, sa kalit iyang gilubaglubag ang bata, ug kini natumba sa yuta ug nagligidligid nga nagpabola sa baba.
ⲕ̅ⲟⲩⲟϩ ⲁⲩⲉⲛϥ ϩⲁⲣⲟϥ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲉⲧⲁϥⲛⲁⲩ ⳿ⲉⲣⲟϥ ⳿ⲛϫⲉ ⲡⲓⲡ͞ⲛⲁ̅ ⲥⲁⲧⲟⲧϥ ⲁϥ⳿ϣⲧⲉⲣⲑⲱⲣϥ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲉⲧⲁϥϩⲉⲓ ϩⲓϫⲉⲛ ⲡⲓⲕⲁϩⲓ ⲛⲁϥ⳿ⲥⲑⲉⲣⲧⲉⲣ ⲡⲉ ⳿ⲉⲣⲉ ⲣⲱϥ ϫⲉϣ⳿ⲥⲫⲏⲓϯ ⳿ⲉⲃⲟⲗ.
21 Ug si Jesus nangutana sa amahan niini, "Unsa na kadugay ang iyang pagkaingon niini?" Siya mitubag nga nag-ingon, "Sukad pa sa pagkabata.
ⲕ̅ⲁ̅ⲟⲩⲟϩ ⲁϥϣⲉⲛ ⲡⲉϥⲓⲱⲧ ϫⲉ ⲓⲥ ⲟⲩⲏⲣ ⳿ⲛ⳿ⲭⲣⲟⲛⲟⲥ ⲓⲥϫⲉⲛ ⳿ⲉⲧⲁ ⲫⲁⲓ ϣⲱⲡⲓ ⳿ⲙⲙⲟϥ ⳿ⲛⲑⲟϥ ⲇⲉ ⲡⲉϫⲁϥ ϫⲉ ⲓⲥϫⲉⲛ ⲧⲉϥⲙⲉⲧ⳿ⲁⲗⲟⲩ.
22 "Ug sa masubsob ginatukmod siya niini ngadto sa kalayo ug ngadto sa mga tubig aron sa pagpatay kaniya, apan kon aduna may arang mo mahimo alang kanamo, kaloy-i intawon kami ug tabangi kami."
ⲕ̅ⲃ̅ⲟⲩⲟϩ ⲟⲩⲙⲏϣ ⳿ⲛⲥⲟⲡ ϣⲁϥϩⲓⲧϥ ⳿ⲉⲡⲓ⳿ⲭⲣⲱⲙ ⲛⲉⲙ ⲡⲓⲙⲱⲟⲩ ϩⲓⲛⲁ ⳿ⲛⲧⲉϥⲧⲁⲕⲟϥ ⲁⲗⲗⲁ ⲡⲉⲧⲉ ⲟⲩⲟⲛ⳿ϣϫⲟⲙ ⳿ⲙⲙⲟⲕ ⳿ⲉⲣⲟϥ ⳿ⲁⲣⲓⲃⲟ⳿ⲏⲑⲓⲛ ⳿ⲉⲣⲟⲛ ⳿ⲉⲁⲕϣⲉⲛϩⲏⲧ ⳿ⲉϫⲱⲛ.
23 Si Jesus miingon kaniya, "Kon arang mahimo! Ang tanang butang mahimo ngadto sa magatoo."
ⲕ̅ⲅ̅Ⲓⲏ̅ⲥ̅ ⲇⲉ ⲡⲉϫⲁϥ ⲛⲁϥ ϫⲉ ⲟⲩ ⲡⲉ ϫⲉ ⲫⲏ⳿ⲉⲧⲉ ⲟⲩⲟⲛ⳿ϣϫⲟⲙ ⳿ⲙⲙⲟⲕ ⳿ⲉⲣⲟϥ ⲟⲩⲟⲛ⳿ϣϫⲟⲙ ⳿ⲛϩⲱⲃ ⲛⲓⲃⲉⲛ ⳿ⲙⲫⲏⲉⲑⲛⲁϩϯ.
24 Dihadiha ang amahan sa bata mituwaw nga nag-ingon, "Nagatoo ako; tabangi ang pagtoo ko nga nakulangan!"
ⲕ̅ⲇ̅ⲥⲁⲧⲟⲧϥ ⲁϥⲱϣ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ⳿ⲛϫⲉ Ⲫ̇ⲓⲱⲧ ⳿ⲙⲡⲓ⳿ⲁⲗⲟⲩ ϧⲉⲛ ϩⲁⲛⲉⲣⲙⲱⲟⲩ⳿ⲓ ⲉϥϫⲱ ⳿ⲙⲙⲟⲥ ϫⲉ ϯⲛⲁϩϯ Ⲡ⳪ ⳿ⲁⲣⲓⲃⲟ⳿ⲏⲑⲓⲛ ⳿ⲉⲧⲁⲙⲉⲧⲁⲑⲛⲁϩϯ.
25 Ug sa pagkakita ni Jesus nga ang panon sa katawhan nanagdungan sa pagsingabut nga nagdalagan, ang mahugawng espiritu iyang gibadlong nga nag-ingon kaniya, "Ikaw espiritu nga makapaamang ug makapabungol, nagasugo ako kanimo, gumula ka ug ayaw na siya sudli pag-usab."
ⲕ̅ⲉ̅⳿ⲉⲧⲁϥⲛⲁⲩ ⲇⲉ ⳿ⲛϫⲉ Ⲓⲏ̅ⲥ̅ ϫⲉ ⲡⲓⲙⲏϣ ϭⲟϫⲓ ⲁϥⲉⲣ⳿ⲉⲡⲓⲧⲓⲙⲁⲛ ⳿ⲙⲡⲓⲡ͞ⲛⲁ̅ ⳿ⲛ⳿ⲁⲕⲁⲑⲁⲣⲧⲟⲛ ⲉϥϫⲱ ⳿ⲙⲙⲟⲥ ⲛⲁϥ ϫⲉ ⲡⲓⲁⲧⲥⲁϫⲓ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲛⲕⲟⲩⲣ ⳿ⲙⲡ͞ⲛⲁ̅ ⳿ⲁⲛⲟⲕ ⲡⲉ ϯⲟⲩⲁϩⲥⲁϩⲛⲓ ⳿ⲙⲙⲟⲕ ⳿ⲁⲙⲟⲩ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ⳿ⲛϧⲏⲧϥ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲙⲡⲉⲣϣⲉ ϫⲉ ⳿ⲉϧⲟⲩⲛ ⳿ⲉⲣⲟϥ.
26 Human sa makusog nga pagsiyagit, ug tapus makapalubag ug makapalit-ad sa bata sa hilabihan gayud, ang espiritu migula kaniya, ug ang bata daw patay, nga tungod niana ang kadaghanan kanila nanag-ingon, "Patay na siya."
ⲕ̅ⲋ̅ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲉⲧⲁϥⲱϣ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲉⲧⲁϥ⳿ϣⲧⲉⲣⲑⲱⲣϥ ⳿ⲛⲟⲩⲙⲏϣ ⲁϥ⳿ⲓ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ⲟⲩⲟϩ ⲁϥⲉⲣ ⳿ⲙ⳿ⲫⲣⲏϯ ⳿ⲛⲟⲩⲣⲉϥⲙⲱⲟⲩⲧ ϩⲱⲥⲧⲉ ⳿ⲛⲧⲉ ⲟⲩⲙⲏϣ ϫⲟⲥ ϫⲉ ⲁϥⲙⲟⲩ.
27 Apan gigunitan siya ni Jesus diha sa kamot ug iyang gibangon siya, ug siya mitindog.
ⲕ̅ⲍ̅Ⲓⲏ̅ⲥ̅ ⲇⲉ ⲁϥ⳿ⲁⲙⲟⲛⲓ ⳿ⲛⲧⲉϥϫⲓϫ ⲁϥⲧⲟⲩⲛⲟⲥϥ ⲟⲩⲟϩ ⲁϥⲧⲱⲛϥ.
28 Ug sa paghiuli na ni Jesus sa balay, sa tago gipangutana siya sa iyang mga tinun-an nga nanag-ingon, "Nganong wala man kami makapagula kaniya?"
ⲕ̅ⲏ̅ⲟⲩⲟϩ ⲁϥϣⲉⲛⲁϥ ⳿ⲉϧⲟⲩⲛ ⳿ⲉⲡⲉϥⲏⲓ ⳿ⲁ ⲛⲉϥⲙⲁⲑⲏⲧⲏⲥ ⲇⲉ ϣⲉⲛϥ ⲥⲁ⳿ⲡⲥⲁ ϫⲉ ⲉⲑⲃⲉⲟⲩ ⳿ⲁⲛⲟⲛ ⳿ⲙⲡⲉⲛ⳿ϣϫⲉⲙϫⲟⲙ ⳿ⲛϩⲓⲧϥ ⳿ⲉⲃⲟⲗ.
29 Siya mitubag kanila, "Kining matanga dili mahimo sa pagpagula pinaagi sa bisan unsa gawas lamang sa pag-ampo."
ⲕ̅ⲑ̅ⲟⲩⲟϩ ⲡⲉϫⲁϥ ⲛⲱⲟⲩ ϫⲉ ⲡⲁⲓⲅⲉⲛⲟⲥ ⳿ⲙⲙⲟⲛ⳿ϣϫⲟⲙ ⳿ⲛⲧⲉϥ⳿ⲓ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ϧⲉⲛ ⳿ϩⲗⲓ ⳿ⲉⲃⲏⲗ ϧⲉⲛ ⲟⲩⲡⲣⲟⲥⲉⲩⲭⲏ ⲛⲉⲙ ⲟⲩⲛⲏⲥⲧⲓ⳿ⲁ.
30 Ug sila mipadayon sa paglakaw gikan didto ug miagi latas sa Galilea. Ug dili siya buot nga adunay mahibalo niini;
ⲗ̅ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲉⲧⲁϥ⳿ⲓ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ⳿ⲙⲙⲁⲩ ⲛⲁϥⲥⲓⲛⲓ⳿ⲱⲟⲩ ⲡⲉ ⳿ⲉⲃⲟⲗϩⲓⲧⲉⲛ ϯⲄⲁⲗⲓⲗⲉ⳿ⲁ ⲟⲩⲟϩ ⲛⲁϥⲟⲩⲱϣ ⲁⲛ ⲡⲉ ϩⲓⲛⲁ ⳿ⲛⲧⲉ ⳿ϩⲗⲓ ⳿ⲉⲙⲓ.
31 kay nanudlo man ugod siya sa iyang mga tinun-an, ug nag-ingon siya kanila, "Ang Anak sa Tawo igatugyan ngadto sa mga kamot sa mga tawo, ug ilang pagapatyon siya; ug sa mapatay na siya, mabanhaw siya human sa tulo ka adlaw."
ⲗ̅ⲁ̅ⲛⲁϥϯ⳿ⲥⲃⲱ ⲅⲁⲣ ⲡⲉ ⳿ⲛⲛⲉϥⲙⲁⲑⲏⲧⲏⲥ ⲟⲩⲟϩ ⲛⲁϥϫⲱ ⳿ⲙⲙⲟⲥ ⲛⲱⲟⲩ ϫⲉ Ⲡ̇ϣⲏⲣⲓ ⳿ⲙⲪ̇ⲣⲱⲙⲓ ⲥⲉⲛⲁⲧⲏⲓϥ ⳿ⲉ⳿ϧⲣⲏⲓ ⳿⳿ⲉⲛⲉⲛϫⲓϫ ⳿ⲛⲛⲓⲣⲱⲙⲓ ⲟⲩⲟϩ ⲥⲉⲛⲁϧⲟⲑⲃⲉϥ ⲙⲉⲛⲉⲛⲥⲁ ⲅ̅ ⳿ⲛ⳿ⲉϩⲟⲟⲩ ⳿ϥⲛⲁⲧⲱⲛϥ.
32 Apan wala sila makasabut sa iyang gisulti, ug nahadlok sila sa pagpangutana kaniya.
ⲗ̅ⲃ̅⳿ⲛⲑⲱⲟⲩ ⲇⲉ ⲛⲁⲩⲟⲓ ⳿ⲛⲁⲧⲉⲙⲓ ⳿ⲉⲡⲓⲥⲁϫⲓ ⲟⲩⲟϩ ⲛⲁⲩⲉⲣϩⲟϯ ⳿ⲉϣⲉⲛϥ ⲡⲉ.
33 Ug unya miabut sila sa Capernaum; ug sa paghisulod niya sa balay, nangutana siya kanila, "Unsa ba kadtong inyong gilalisan diha sa dalan?"
ⲗ̅ⲅ̅ⲟⲩⲟϩ ⲁϥ⳿ⲓ ⳿ⲉϧⲟⲩⲛ ⳿ⲉⲔⲁⲫⲁⲣⲛⲁⲟⲩⲙ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲉⲧⲁϥ⳿ⲓ ⳿ⲉϧⲟⲩⲛ ⳿ⲉⲡⲓⲏⲓ ⲛⲁϥϣⲓⲛⲓ ⳿ⲙⲙⲱⲟⲩ ϫⲉ ⲟⲩ ⳿ⲉⲛⲁⲣⲉⲧⲉⲛⲙⲟⲕⲙⲉⲕ ⳿ⲉⲣⲟϥ ϩⲓ ⳿ⲫⲙⲱⲓⲧ.
34 Apan sila wala motingog, kay diha sa dalan nanaglalisay man ugod sila kon kinsa kanilay labing daku,
ⲗ̅ⲇ̅⳿ⲛⲑⲱⲟⲩ ⲇⲉ ⲛⲁⲩⲭⲱ ⳿ⲛⲣⲱⲟⲩ ⲛⲁⲩⲥⲁϫⲓ ⲅⲁⲣ ⲡⲉ ⲛⲉⲙ ⳿ⲛⲛⲟⲩ⳿ⲉⲣⲏⲟⲩ ϩⲓ ⳿ⲫⲙⲱⲓⲧ ϫⲉ ⲛⲓⲙ ⳿ⲙⲙⲱⲟⲩ ⲡⲉ ⲡⲓⲛⲓϣϯ.
35 Ug siya milingkod ug ngadto kaniya iyang gitawag ang Napulog-Duha ug siya miingon kanila, "Kon adunay buot mahauna, kinahanglan magpaulahi siya sa tanan ug masulogoon siya sa tanan,"
ⲗ̅ⲉ̅ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲉⲧⲁϥϩⲉⲙⲥⲓ ⲁϥⲙⲟⲩϯ ⳿ⲉⲡⲓ ⲓ̅ⲃ̅ ⲟⲩⲟϩ ⲡⲉϫⲁϥ ⲛⲱⲟⲩ ϫⲉ ⲫⲏⲉⲑⲟⲩⲱϣ ⳿ⲉⲉⲣϩⲟⲩⲓⲧ ⲉϥ⳿ⲉⲉⲣϧⲁ⳿ⲉ ⳿ⲛⲟⲩⲟⲛ ⲛⲓⲃⲉⲛ ⲛⲉⲙ ⲇⲓ⳿ⲁⲕⲱⲛ ⳿ⲛⲟⲩⲟⲛ ⲛⲓⲃⲉⲛ.
36 Ug iyang gikuha ang usa ka gamayng bata ug gibutang niya kini diha sa ilang taliwala; ug sa nakugos niya kini, miingon siya kanila,
ⲗ̅ⲋ̅ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲉⲧⲁϥϭⲓ ⳿ⲛⲟⲩ⳿ⲁⲗⲟⲩ ⲁϥⲧⲁϩⲟϥ ⳿ⲉⲣⲁⲧϥ ϧⲉⲛ ⲧⲟⲩⲙⲏϯ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲉⲧⲁϥ⳿ⲁⲙⲟⲛⲓ ⳿ⲙⲙⲟϥ ⲡⲉϫⲁϥ ⲛⲱⲟⲩ.
37 "Bisan nga tungod sa akong ngalan magadawat kinsa sa usa ka gamayng bata nga ingon niini, magadawat kanako; ug bisan kinsa nga magadawat kanako, magadawat dili kanako, kondili kaniya nga mao ang nagpadala kanako."
ⲗ̅ⲍ̅ϫⲉ ⲫⲏⲉⲑⲛⲁϣⲉⲡ ⲟⲩⲁⲓ ⳿ⲛⲛⲁⲓ⳿ⲁⲗⲱⲟⲩ⳿ⲓ ⳿ⲙⲡⲁⲓⲣⲏϯ ⳿ⲉⲡⲁⲣⲁⲛ ⳿ⲁⲛⲟⲕ ⲡⲉⲧⲉϥϣⲱⲡ ⳿ⲙⲙⲟⲓ ⲟⲩⲟϩ ⲫⲏⲉⲧϣⲱⲡ ⳿ⲙⲙⲟⲓ ⳿ⲁⲛⲟⲕ ⲁⲛ ⲡⲉⲧⲉϥϣⲱⲡ ⳿ⲙⲙⲟⲓ ⲁⲗⲗⲁ ⲁϥϣⲱⲡ ⳿ⲙⲫⲏ⳿ⲉⲧⲁϥⲧⲁⲟⲩⲟⲓ.
38 Ug si Juan miingon kaniya, "Magtutudlo, dihay tawo nga among nakita nga nagpagulag mga yawa pinaagi sa imong ngalan, ug amo siyang gidid-an kay wala man siya magasunod kanato."
ⲗ̅ⲏ̅ⲡⲉϫⲁϥ ⲛⲁϥ ⳿ⲛϫⲉ Ⲓⲱⲁⲛⲛⲏⲥ ϫⲉ ⳿ⲫⲣⲉϥϯ⳿ⲥⲃⲱ ⲁⲛⲛⲁⲩ ⳿ⲉⲟⲩⲁⲓ ⲉϥϩⲓ ⲇⲉⲙⲱⲛ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ϧⲉⲛ ⲡⲉⲕⲣⲁⲛ ⲟⲩⲟϩ ⲁⲛⲧⲁϩⲛⲟ ⳿ⲙⲙⲟϥ ϫⲉ ⳿ⲛ⳿ϥⲟⲩⲉϩ ⳿ⲛⲥⲱⲛ ⲁⲛ.
39 Apan mitubag si Jesus nga nag-ingon, "Ayaw ninyo siya pagdid-i; kay walay bisan kinsa nga magahimog milagro ginamit ang akong ngalan, nga makaako lang dayon sa pagsultig dautan batok kanako.
ⲗ̅ⲑ̅Ⲓⲏ̅ⲥ̅ ⲇⲉ ⲡⲉϫⲁϥ ⲛⲁϥ ϫⲉ ⳿ⲙⲡⲉⲣⲧⲁϩⲛⲟ ⳿ⲙⲙⲟϥ ⳿ⲙⲙⲟⲛ ⳿ϩⲗⲓ ⲅⲁⲣ ⲫⲏⲉⲑⲛⲁ⳿⳿ⲓⲣⲓ ⳿ⲛⲟⲩϫⲟⲙ ⳿ⲉϫⲉⲛ ⲡⲁⲣⲁⲛ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲛⲧⲉϥϫⲉⲙϫⲟⲙ ⳿ⲛⲭⲱⲗⲉⲙ ⳿ⲉⲥⲁϫⲓ ⲉϥϩⲱⲟⲩ ϧⲁⲣⲟⲓ.
40 Kay ang dili batok kanato, dapig kanato.
ⲙ̅ⲫⲏ ⲅⲁⲣ ⳿ⲉⲧⲉ ⳿ⲛ⳿ϥϯⲟⲩⲃⲏⲛ ⲁⲛ ⲁϥϯ ⳿ⲉϫⲱⲛ.
41 Kay sa pagkatinuod, magaingon ako kaninyo, nga bisan kinsa nga magahatag kaninyog bisan usa na lang ka kabo nga tubig aron ipainom kaninyo tungod kay nagadala kamo sa ngalan ni Cristo, dili gayud siya mawad-an sa iyang balus.
ⲙ̅ⲁ̅ⲫⲏ ⲅⲁⲣ ⲉⲑⲛⲁ⳿ⲧⲥⲉ ⲑⲏⲛⲟⲩ ⳿ⲛⲟⲩ⳿ⲁⲫⲟⲧ ⳿ⲙⲙⲱⲟⲩ ϧⲉⲛ ⲡⲁⲣⲁⲛ ϫⲉ ⳿ⲛⲑⲱⲧⲉⲛ ⲛⲁ Ⲡⲭ̅ⲥ̅ ⳿ⲁⲙⲏⲛ ϯϫⲱ ⳿ⲙⲙⲟⲥ ⲛⲱⲧⲉⲛ ϫⲉ ⳿ⲛⲛⲉϥⲧⲁⲕⲟ ⳿ⲛϫⲉ ⲡⲉϥⲃⲉⲭⲉ.
42 "Bisan kinsa nga magaangin aron makasala ang usa niining mga gagmay nga nagasalig kanako, maayo pa lang unta hinoon kaniya kon gikahigtan siyag dakung galingan nga bato diha sa iyang liog ug gikatambog siya ngadto sa dagat.
ⲙ̅ⲃ̅ⲟⲩⲟϩ ⲫⲏⲉⲑⲛⲁⲉⲣ⳿ⲥⲕⲁⲛⲇⲁⲗⲓⲍⲉⲥⲑⲉ ⳿ⲛⲟⲩⲁⲓ ⳿ⲛⲛⲁⲓⲕⲟⲩϫⲓ ⲉⲑⲛⲁϩϯ ⳿ⲉⲣⲟⲓ ⲛⲁⲛⲉⲥ ⲛⲁϥ ⲙⲁⲗⲗⲟⲛ ⳿ⲉⲉϣ ⲟⲩ⳿ⲱⲛⲓ ⳿ⲙⲙⲟⲩⲗⲟⲛ ⳿ⲉϧⲏⲧϥ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲛⲧⲟⲩϩⲓⲧϥ ⳿ⲉ⳿ⲫⲓⲟⲙ.
43 Ug kon ang imong usa ka kamot mao ang makaingon kanimo sa imong pagpakasala, putla kini; kay maayo pa kanimo nga magasulod ka sa kinabuhi bisan pungkol kay sa may duha ikaw ka mga kamot apan igabanlud ka ngadto sa infierno, sa kalayo nga dili arang mapalong (Geenna )
ⲙ̅ⲅ̅ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲉϣⲱⲡ ⳿ⲛⲧⲉ ⲧⲉⲕϫⲓϫ ⲉⲣ⳿ⲥⲕⲁⲛⲇⲁⲗⲓⲍⲉⲥⲑⲉ ⳿ⲙⲙⲟⲕ ϫⲟϫⲥ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ⲛⲁⲛⲉⲥ ⲅⲁⲣ ⲛⲁⲕ ⳿ⲛⲧⲉⲕ⳿ⲓ ⳿ⲉϧⲟⲩⲛ ⳿ⲉⲡⲓⲱⲛϧ ⲉⲕⲟⲓ ⳿ⲛϫⲁϭⲏ ⲓⲉ ⳿ⲉⲣⲉ ϫⲓϫ ⲃ̅ϯ ⳿ⲉⲣⲟⲕ ⳿ⲛⲧⲉⲕϣⲉ ⳿ⲉϯⲅⲉⲉⲛⲛⲁ ⳿ⲉⲡⲓ⳿ⲭⲣⲱⲙ ⳿ⲛⲁⲧϭⲉⲛⲟ. (Geenna )
44 diin ang ilang ulod dili mamatay, ug ang kalayo dili pagapalongon.
ⲙ̅ⲇ̅ⲡⲓⲙⲁ ⳿ⲉⲧⲉ ⳿ⲙⲡⲁⲣⲉ ⲡⲟⲩϥⲉⲛⲧ ⲙⲟⲩ ⲟⲩⲟϩ ⲡⲟⲩ⳿ⲭⲣⲱⲙ ⳿ⲙⲡⲁϥϭⲉⲛⲟ.
45 Ug kon ang imong usa ka tiil maoy makaingon kanimo sa imong pagpakasala, putla kini; kay maayo pa kanimo nga magasulod ka sa kinabuhi bisan bakul kay sa may duha ikaw ka mga tiil apan igabanlud ka ngadto sa infierno (Geenna )
ⲙ̅ⲉ̅ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲉϣⲱⲡ ⳿ⲛⲧⲉ ⲧⲉⲕϭⲁⲗⲟϫ ⲉⲣ⳿ⲥⲕⲁⲛⲇⲁⲗⲓⲍⲉⲥⲑⲉ ⳿ⲙⲙⲟⲕ ϫⲟϫⲥ ϩⲓⲧⲥ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ⲛⲁⲛⲉⲥ ⲛⲁⲕ ⳿ⲛⲧⲉⲕ⳿ⲓ ⳿ⲉϧⲟⲩⲛ ⳿ⲉⲡⲓⲱⲛϧ ⲉⲕⲟⲓ ⳿ⲛϭⲁⲗⲉ ⳿⳿ⲉϩⲟⲧⲉ ⳿ⲉⲣⲉ ⲟⲩⲟⲛ ϭⲁⲗⲟϫ ⳿ⲥⲛⲟⲩϯ ⳿ⲉⲣⲟⲕ ⳿ⲛⲥⲉϩⲓⲧⲕ ⳿ⲉϯⲅⲉⲉⲛⲛⲁ. (Geenna )
46 diin ang ilang ulod dili mamatay, ug ang kalayo dili pagapalongon.
ⲙ̅ⲋ̅ⲡⲓⲙⲁ ⳿ⲉⲧⲉ ⳿ⲙⲡⲁⲣⲉ ⲡⲟⲩϥⲉⲛⲧ ⲙⲟⲩ ⲟⲩⲟϩ ⲡⲟⲩ⳿ⲭⲣⲱⲙ ⳿ⲙⲡⲁϥϭⲉⲛⲟ.
47 Ug kon ang imong usa ka mata maoy makaingon kanimo sa imong pagpakasala, lugita kini; kay maayo pa kanimo nga magasulod ka sa gingharian sa Dios bisag usa na lang ang imong mata, kay sa may duha ikaw ka mga mata apan igabanlud ka ngadto sa infierno, (Geenna )
ⲙ̅ⲍ̅ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲉϣⲱⲡ ⳿ⲛⲧⲉ ⲡⲉⲕⲃⲁⲗ ⲉⲣ⳿ⲥⲕⲁⲛⲇⲁⲗⲓⲍⲉⲥⲑⲉ ⳿ⲙⲙⲟⲕ ⲫⲟⲣⲕϥ ⳿ⲉⲃⲟⲗ ⲛⲁⲛⲉⲥ ⲛⲁⲕ ⳿ⲛⲧⲉⲕ⳿ⲓ ⳿ⲉϧⲟⲩⲛ ⳿ⲉϯⲙⲉⲧⲟⲩⲣⲟ ⳿ⲛⲧⲉ Ⲫϯ ⳿ⲉⲟⲩⲃⲁⲗ ⳿ⲙⲙⲁⲩⲁⲧϥ ⳿ⲉⲧⲉⲣⲟⲕ ⳿⳿ⲉϩⲟⲧⲉ ⳿ⲉⲟⲩⲟⲛ ⲃⲁⲗ ⲃ̅ ⳿ⲙⲙⲟⲕ ⳿ⲛⲥⲉϩⲓⲧⲕ ⳿ⲉϯⲅⲉⲉⲛⲛⲁ. (Geenna )
48 diin ang ilang ulod dili mamatay, ug ang kalayo dili pagapalongon.
ⲙ̅ⲏ̅ⲡⲓⲙⲁ ⳿ⲉⲧⲉ ⳿ⲙⲡⲁⲣⲉ ⲡⲟⲩϥⲉⲛⲧ ⲙⲟⲩ ⲟⲩⲟϩ ⲡⲟⲩ⳿ⲭⲣⲱⲙ ⳿ⲙⲡⲁϥϭⲉⲛⲟ.
49 Kay ang matag-usa pagaasinan ug kalayo ug ang tanang halad-inihaw pagaasinan ug asin.
ⲙ̅ⲑ̅ⲟⲩⲟⲛ ⲅⲁⲣ ⲛⲓⲃⲉⲛ ⳿ⲉϣⲁⲩⲙⲟⲗϩϥ ⳿ⲙⲡⲓ⳿ⲭⲣⲱⲙ ⲟⲩⲟϩ ϣⲱⲧ ⲛⲓⲃⲉⲛ ⳿ⲉϣⲁⲩⲙⲟⲩⲗϩϥ ϧⲉⲛ ⲡⲓ⳿ϩⲙⲟⲩ.
50 "Ang asin maoy usa ka maayong butang, apan kon ang asin mawad-an sa iyang kaparat, unsaon pa man nimo sa pagpabalik niini sa iyang kaparat? Batoni ang asin diha sa sulod sa inyong kaugalingon, ug pagdinaitay kamo sa usag usa."
ⲛ̅ⲛⲁⲛⲉ ⲡⲓ⳿ϩⲙⲟⲩ ⳿ⲉϣⲱⲡ ⲇⲉ ⳿ⲛⲧⲉ ⲡⲓ⳿ϩⲙⲟⲩ ⲉⲣⲁⲧ⳿ϩⲙⲟⲩ ⳿ⲉϣⲁⲩⲙⲟⲗϩϥ ϧⲉⲛ ⲟⲩ ⲙⲁⲣⲉ ⳿ϩⲙⲟⲩ ϣⲱⲡⲓ ϧⲉⲛ ⲑⲏⲛⲟⲩ ⲟⲩⲟϩ ⳿ⲁⲣⲓϩⲓⲣⲏⲛⲏ ϧⲉⲛ ⲛⲉⲧⲉⲛ⳿ⲉⲣⲏⲟⲩ.