Lucas 8
1 Ug sa wala madugay tapus niini, siya miadto sa mga kalungsuran ug kabalangayan, nga nagwali ug nagsangyaw sa maayong balita mahitungod sa gingharian sa Dios. Ug mikuyog kaniya ang Napulog-Duha
It happened shortly afterwards that he began to go from town to town and village to village, preaching and telling the good news of the kingdom of God.
2 ug ang pipila ka mga babaye nga nangaayo gikan sa mga dautang espiritu ug sa mga sakit, nga mao sila si Maria, ang ginganlag Magdalena, nga gigulaan ganig pito ka yawa,
The twelve were with him, and certain women whom he had delivered from evil spirits and various diseases. Mary of Magdala, out of whom seven demons have been driven,
3 ug si Juana, ang asawa ni Cusa nga piniyalan ni Herodes, ug si Susana, ug ang daghan pang kababayen-an nga nanag-alagad kanila pinaagi sa ilang katigayonan.
and Joanna, the wife of Chuza, Herod’s steward, and Susanna, and many other women, who used to minister to him out of their substance.
4 Ug sa nagkatapok ang usa ka dakung panon sa katawhan ug sa diha nga ang mga tawo nanagpanugok kaniya gikan sa tagsatagsa ka lungsod, siya misulti kanila pinaagi niining usa ka sambingay:
As a great crowd was gathering, and men of town after town kept restoring to him, he spoke a parable to them.
5 "Usa ka magpupugas miadto aron sa pagsabud sa iyang mga binhi. Ug sa nagsabud siya, may mga binhi nga diha mahulog sa daplin sa dalan, ug kini gitunobtunoban ug gipanagtuka sa mga langgam sa kalangitan.
"A sower went out to sow his seed, and as he sowed some fell by the wayside, and was trodden under foot, and the wild birds ate it up.
6 Ug ang ubang binhi diha mahulog sa ibabaw sa bato; ug sa nakapanurok na, kini nangalaya kay wala may kaumog.
"Some other seed dropped on the rock, as soon as it grew it withered away, because it had no moisture.
7 Ug ang uban diha mahulog sa kasampinitan; ug ang mga sampinit mitubo uban niini ug milumos niini.
"Another part fell among the thorns; and the thorns grew with it and choked it.
8 Ug ang uban diha mahulog sa maayong yuta ug mitubo ug namungag usa ka gatus ka pilo." Sa nakasulti na siya niini, siya miingon sa makusog nga tingog, "Ang mga may dalunggan nga makadungog kinahanglan magapatalinghug."
"But some fell on good soil, and grew up, and brought forth fruit, a hundredfold." When he said this, he called out, "Whoever has ears to hear with, let him listen."
9 Ug sa gipangutana siya sa iyang mga tinun-an kon unsa ang kahulogan sa maong sambingay,
Then his disciples began to interrupt him, saying, "What does this parable mean?"
10 "siya miingon, " Kaninyo gitugot ang pagpakasabut sa mga tinagoan mahitungod sa gingharian sa Dios; apan alang sa uban kini ipaagi sa mga sambingay aron nga sa magatutok sila, dili sila makakita; ug sa magapamati sila, dili sila makasabut.
He answered. "To you it is given to understand the mysteries of the kingdom of God; But all others are taught in parables so that seeing they shall not see, and hearing they shall not hear.
11 Ang kahulogan sa sambingay mao kini: Ang binhi mao ang pulong sa Dios.
"This is the meaning of the parable. The seed is the word of God.
12 Ang diha sa daplin sa dalan mao ang mga nakadungog; apan unya motungha ang yawa ug ang pulong iyang sakmiton gikan sa ilang mga kasing-kasing aron dili sila managpanoo ug dili maluwas.
"Those by the wayside are people who hear, but then comes the devil and carries off the word from their heart, so that they may not believe and not be saved.
13 Ug ang diha sa ibabaw sa bato mao kadto sila nga sa ilang pagkadungog sa pulong, kini ilang pagadawaton uban sa kalipay; apan sila walay gamut, sila motoo sa makadiyot, ug unya sa panahon sa pagsulay sila mobiya sa pagtoo.
"Those on the rock are people who, upon hearing, receive the word with joy; but they have no root. For a time indeed they all believe, but in time of temptation they fall away.
14 Ug bahin sa mga nahulog sa kasampinitan, kini sila mao kadtong makadungog; apan sa magapadayon sila sa pagpanaw, sila pagalumsan sa mga kabalaka ug sa mga bahandi ug sa mga kalipayan sa kinabuhi, ug sila dili kahinggan ug bunga.
"And that which fell upon thorns is those who have heard, but as they go on their way of word is choked with the cares and riches and pleasures of life; so they bring no fruit of perfection.
15 Ug bahin niadtong diha sa maayong yuta, kini mao kadto sila nga sa ilang pagka-dungog sa pulong mosagop niini diha sa maminatud-on ug maayong kasingkasing, ug magapamunga uban sa pailub.
"And that in the good soil is those who have listened to the message and, in an honest and good heart, hold fast, and bring forth fruit with patience.
16 "Walay tawo nga tapus makadagkot sa suga iya kining pagatakloban ug tadyaw o ibutang ilalum sa katri, hinonoa igabutang niya kini ibabaw sa tongtonganan aron sila nga managsulod makakita sa kahayag.
"When he lights a lamp no one covers it with a vase or hides it under a bed; he puts it on a lamp-stand so whoever may behold the light.
17 Kay walay butang nahisalipdan nga dili igapadayag, ug walay butang natago nga dili mahibaloan ug mabutyag.
"For is nothing hidden that shall not be disclosed; there is nothing secret which shall not be made known and come to the light.
18 "Busa kinahanglan magbantay kamo sa inyong pagpamati; kay siya nga adunay iya pagahatagan ug labaw pa, apan siya nga walay iya pagakuhaan bisan pa sa mga butang nga iyang ginadahum nga anaa kaniya."
"Take heed, then, how you listen. for he who has, to him shall it be given, but from him who has not, shall be taken away even what he has."
19 Unya nangabut kaniya ang iyang inahan ug mga igsoong lalaki, apan sila wala makaduol kaniya tungod sa panon sa katawhan.
There came to him his mother and his brothers, and they could not reach him because of the crowd.
20 Ug siya giingnan, "Ang imong inahan ug ang imong mga igsoong lalaki atua nanagbarug didto sa gawas, buot makigkita kanimo."
But some one told him, "Your mother and brothers are standing outside, desiring to see you."
21 Apan siya mitubag kanila, "Ang akong inahan ug ang akong mga igsoon mao kadtong magapatalinghug sa pulong sa Dios ug magatuman niini."
"My mother and brothers," he answered, "are those who listen to the word of God and obey it."
22 Usa ka adlaw niana misakay siya sa sakayan uban sa iyang mga tinun-an, ug siya miingon kanila, "Manabok kita ngadto sa usang daplin sa lanaw." Ug sila migikan.
Now it happened that one of these days he got into a boat, And him his disciples, and he said to them, "Let us cross to the other side of the lake."
23 Ug sa naglawig na sila, si Jesus nahikatulog. Ug unya miabut sa lanaw ang makusog nga unos, ug ang ilang sakayan nagkapuno sa tubig, ug sila diha sa katalagman.
So they set sail. While they were sailing he fell asleep. And there fell on the lake a squall of wind, so that the boat began to fill, and they to be in deadly peril.
24 Ug siya giduol ug gipukaw nila nga nanag-ingon, "Magtutudlo, Magtutudlo, mangamatay na kita!" Ug siya nagmata ug iyang gibadlong ang hangin ug ang mabangis nga mga balud, ug kini mihunong ug ang kalinaw mibanus.
Then they came to him and woke him, saying, "Master, Master, we are lost!" Then he awoke, and rebuked the winds and the raging of the sea. They ceased, and there was a calm.
25 Unya miingon siya kanila, "Hain ba diay ang inyong pagsalig?" Ug nangahadlok sila ug nahibulong sila nga nanag-ingon sa usa ug usa, "Kinsa ba diay kini siya, nga mosugo bisan sa hangin ug tubig, ug mopatoo man sila kaniya?"
"Where is your faith?" he asked them, In their terror they were filled with amazement, and said to one another, "Who is this who commands even the winds and the sea, and they obey him?"
26 Unya miabut sila sa kayutaan sa mga Gerasenhon, nga diha sa atbang sa Galilea.
Then they put in at the country of Gadarenes, which is across from Galilee.
27 Ug sa paghikawas niya sa yuta, gisugat siya sa usa ka tawong giyawaan nga gikan sa lungsod. Sulod sa hataas nga panahon siya wala na magsul-ob ug mga bisti, ug wala siya magpuyog balay kondili diha sa mga lubong.
When he landed here he was met by a certain townsman who was possessed by demons. For a long time he had worn no clothes and nor lived in any house, but in tombs.
28 Ug sa pagkakita niya kang Jesus, siya misiyagit ug mihapa sa iyang atubangan, ug sa makusog nga tingog miingon, "Unsay imong labut kanako, Jesus, Anak sa Labing Halangdong Dios? Magpakiluoy ako kanimo, ayaw intawon ako pagsakita."
When he saw Jesus he cried out, and fell down before him, and in a loud voice exclaimed. "What have we to do with you, Jesus, you son of God Most High? I implore you to torment me not!"
29 Kay si Jesus misugo man ugod sa mahugawng espiritu sa paggula gikan sa tawo (Kay sa makadaghan siya pagadakpon niini; siya gipabantayan ug gitalikalaan ug giposasan, apan ang mga gapus iya rang pamugtoon, ug siya giabog sa yawa ngadto sa mga dapit nga awaaw.)
For Jesus was already commanding the unclean spirit to come out of the man. For many times it had seized him and held him, and they again and again kept him under guard, and put him in chains and fetters. But he would break his bonds asunder, as he was driven by the demon in to the desert.
30 Unya si Jesus nangutana kaniya, "Kinsa may imong ngalan?" Ug siya mitubag, "Legion"; kay daghan man ugod ang mga yawa nga nahisulod kaniya.
So Jesus asked him, "What is your name?" And he answered, "Legion" (for many demons had entered into him).
31 Ug kini sila nangamuyo kaniya nga unta dili niya sila paadtoon ngadto sa kahiladman. (Abyssos g12)
So they besought Jesus not to command them to go away into the abyss. (Abyssos g12)
32 Ug didtoy usa ka dakung panon sa mga baboy nga nanag-ungad diha sa bakilid sa bungtod; ug ang mga yawa nangamuyo kaniya nga unta pasudlon sila niini. Ug iyang gitugotan sila.
Now there was a great herd of swine feeding on the hillside, and the demons begged him to give them leave to enter them. He gave them leave.
33 Unya ang mga yawa nanggula gikan sa tawo ug misulod sa mga baboy, ug ang panon mihaguros pagdulhog sa pangpang ngadto sa lanaw ug nangalumos.
The demons came out of the man, and entered into the swine; the herd rushed violently down over the cliff into the lake.
34 Ug nanalagan ang mga magbalantay sa mga baboy sa pagkakita nila sa nahitabo, ug ilang gisugilon kini sa lungsod ug sa kabalangayan.
And those who saw what had happened fled and reported it in the town and the villages.
35 Unya ang mga tawo nangadto sa pagtan-aw sa nahitabo ug miabut sila kang Jesus. Ug ang tawo nga gigulaan sa mga yawa ilang nakita nga naglingkod sa tiilan ni Jesus, nagsinina na ug maayo nag pamuot; ug sila nangahadlok.
Then the people came out to see what had happened, and came to Jesus, and found the man out of whom the demons had gone sitting clothed and in his right mind, at the feet of Jesus. And they were terrified.
36 Ug gisuginlan sila sa mga nakakita niini giunsa sa pag-ayo ang tawo nga giyawaan.
Then those who had seen it told them how the demon-possessed man had been saved.
37 Unya ang tanang mga tawo sa kasikbit nga kayutaan sa mga Gerasenhon mihangyo kang Jesus sa pagpahawa gikan kanila; kay sila giabut man ugod ug dakung kahadlok. Busa siya misakay sa sakayan ug mipauli.
And the whole populace of Gadarenes and the surrounding territory besought Jesus to go away from them; for they were terror-stricken. So he entered a boat and returned.
38 Ug ang tawo gigulaan sa mga yawa nangamuyo nga unta makakuyog siya kaniya; apan gipalakaw siya niya nga nag-ingon,
But the man out of whom the demons had gone kept begging him that he might be with him. But Jesus sent him away saying,
39 "Pumauli ka sa imong balay, ug isugilon mo unsa ka daku ang nahimo sa Dios alang kanimo." Ug milakaw siya nga nagmantala sa tibuok lungsod unsa ka daku sa nahimo ni Jesus alang kaniya.
"Return to your home, and tell them all that God has done for you." So he went away and throughout the whole city he published how much Jesus had done for him.
40 Ug sa paghibalik ni Jesus gidawat siya sa panon sa katawhan uban sa kahinangop, kay silang tanan nanagpaabut man ugod kaniya.
And as Jesus returned the crowd welcomed him;
41 Ug dihay tawong miabut nga ginganlan si Jairo, nga usa ka punoan sa sinagoga; ug sa nakahapa siya sa tiilan ni Jesus, siya nangamuyo kaniya sa pag-adto sa iyang balay,
for they were all waiting for him. Just then there came a man named Jarius, and he was ruler in the synagogue. He fell down at Jesus’ feet and begged him to come into his house;
42 kay siya may bugtong man nga anak nga babaye, nga may napulog-duha ka tuig ang idad, ug kini siya himalatyon.
for he had only one daughter, about twelve years of age, and she lay dying. But as he went the crowds continued to press in on him.
43 Ug ang usa ka babaye nga gitalinug-an sulod na sa napulog-duha ka tuig, nga nahutdan na sa iyang tanang katigayonan nga gigasto alang sa mga mananambal, ug dili na arang maayo pa ni bisan kinsa,
And a woman who for twelve years had had a hemorrhage, and had spent on doctors all that she had, but none had cured her,
44 miduol sa iyang luyo ug mihikap sa borlas sa iyang sapot; ug dihadiha mitang-on ang iyang talinugo.
came close behind him, and touched the hem of his garment; and instantly the hemorrhage ceased.
45 Ug si Jesus miingon, "Kinsa ba ang naghikap kanako?" Ug sa nangambut ang tanan, si Pedro ug sila nga mga kauban niya miingon, "Magtutudlo, ang kadaghanan nagalibut kanimo ug nagadutdot kanimo!"
"Who is that touched me?" said Jesus and when everybody denied it, Peter said, "Master, the crowds are hemming you in and pressing upon you."
46 Apan si Jesus miingon, "May mihikap kanako, kay gibati ko nga may gahum nga migula kanako."
But Jesus said. "Some one did touch me; for I perceived that the power was proceeding out of me."
47 Ug sa pagtan-aw sa babaye nga wala man diay siya malilong, siya miduol nga nagkurog, ug sa naghapa siya sa iyang atubangan, gisugilon niya sa atubangan sa tanang tawo ang hinung-dan sa iyang paghikap kaniya ug ang iyang pagkaayo dihadiha.
Then the woman, who saw that she had not escaped notice, came trembling, and falling down before him, stated before the people for what reason she had touched him, and how she had been instantly healed.
48 Ug si Jesus miingon kaniya, "Anak, ang imong pagsalig nakapaayo kanimo. Lumakaw ka nga malinawon."
"Daughter," he said "your faith has made you well, go on into peace."
49 Samtang nagsulti pa siya, dihay usa ka tawo nga miabut gikan sa balay sa punoan sa sinagoga ug miingon kaniya, "Ang imong anak patay na; ayaw na lang paghagoa ang Magtutudlo."
As he was speaking some one came from the house of the synagogue, saying. "Your daughter is dead! Do not trouble the Master."
50 Apan sa pagkadungog ni Jesus niini, siya miingon kang Jairo, "Ayaw kahadlok; sumalig ka lamang ug mahiulian ra siya."
But Jesus heard and answered. "Have no fear. Only believe, and she shall be restored."
51 Ug sa paghiabut niya sa balay, wala siyay gitugotan sa pagsulod uban kaniya gawas kang Pedro ug kang Juan ug kang Santiago ug sa amahan ug inahan sa bata.
So he came to the house, and would not permit anyone to go in with him except Peter and Johnand James, and the father and Mother of the little girl.
52 Ug ang tanan nagpanghilak ug nagminatay tungod kaniya. Apan si Jesus miingon, "Ayaw na kamo paghilak, kay siya wala mamatay kondili nagakatulog."
The people were weeping and bewailing her, but he said. "Stop your wailing; for she is not dead, but asleep."
53 Ug siya gikataw-an nila nga nasayud nga kini patay na.
They began to laugh him to scorn, because they knew well that she was dead.
54 Apan iyang gigunitan siya diha sa kamot ug iyang gisangpit nga nag-ingon, "Inday, bumangon ka."
But he took her by the hand and called to her, "Little daughter, rise!"
55 Ug mibalik kaniya ang iyang espiritu, ug siya mibangon dihadiha; ug si Jesus misugo nga hatagan kini siyag makaon.
And her spirit returned and instantly she stood up.
56 Ug nahibulong ang iyang mga ginikanan; apan gitugon sila ni Jesus nga walay bisan kinsa nga ilang suginlan sa nahitabo.
He bade them to get her some food. Her parents were amazed; but he forbade them to tell any one what had been done.
