Lucas 7
1 Ug tapus siya makasulti niining iyang tanang mga pulong nga nadungog sa mga tawo, siya misulod sa Capernaum.
After he had finished speaking in the hearing of the people, he entered into Capernaum.
2 Ug didtoy usa ka kapitan nga may ulipon nga iyang minahal, nga nagmasakit ug nagpinal.
A certain centurion’s servant, who was dear to him, was sick and at the point of death.
3 Sa pagkadungog niya mahitungod kang Jesus, siya nagsugog mga anciano sa mga Judio ngadto kaniya sa paghangyo kaniya nga unta adtoon ug ayohon niya ang iyang ulipon.
When he heard about Jesus, he sent to him elders of the Jews, asking him to come and save his servant.
4 Ug sa pag-abut nila kang Jesus, sila nagpakiluoy kaniya sa hilabihan gayud, nga nanag-ingon, "Siya takus buhatan mo niini,
When they came to Jesus, they begged him earnestly, saying, “He is worthy for you to do this for him,
5 kay siya nahigugma sa atong nasud ug gibuhatan kita niya sa atong sinagoga."
for he loves our nation, and he built our synagogue for us.”
6 "Ug si Jesus mikuyog kanila. Ug sa dili na siya halayo sa balay, ang kapitan misugog mga higala ngadto kaniya sa pag-ingon kaniya, " Ginoo, ayaw na lang pagbudlaya ang imong kaugalingon, kay ako dili takus sa pagpasilong kanimo ilalum sa akong atop;
Jesus went with them. When he was now not far from the house, the centurion sent friends to him, saying to him, “Lord, don’t trouble yourself, for I am not worthy for you to come under my roof.
7 mao man gani nga wala ako mangahas sa pag-adto kanimo. Apan isulti mo lang ang pulong, ug himoa nga mamaayo ang akong sulogoon.
Therefore I didn’t even think myself worthy to come to you; but say the word, and my servant will be healed.
8 "Kay ako maoy usa ka tawo nga ubos sa pagbuot sa uban, ug ako may mga sundalo nga ubos sa akong pagmando; ug sa moingon ako sa usa, `Umadto ka,' siya moadto; ug sa lain, `Umari ka,' siya moduol; ug sa akong ulipon, `Buhata kini,' siya mobuhat niini."
For I also am a man placed under authority, having under myself soldiers. I tell this one, ‘Go!’ and he goes; and to another, ‘Come!’ and he comes; and to my servant, ‘Do this,’ and he does it.”
9 Ug sa pagkadungog ni Jesus niini, siya nahibulong kaniya, ug miliso ug miingon sa panon sa katawhan nga mikuyog kaniya, "Sultihan ko kamo, nga bisan sa Israel wala pa akoy nakitang pagsalig nga sama niini."
When Jesus heard these things, he marvelled at him, and turned and said to the multitude who followed him, “I tell you, I have not found such great faith, no, not in Israel.”
10 Ug sa diha nga ang mga sinugo nahiuli na sa balay, ilang nakita ang ulipon nga maayo na.
Those who were sent, returning to the house, found that the servant who had been sick was well.
11 Ug sa wala madugay si Jesus miadto sa usa ka lungsod nga ginganlan ug Nain, ug mikuyog kaniya ang iyang mga tinun-an ug ang usa ka dakung panon sa katawhan.
Soon afterwards, he went to a city called Nain. Many of his disciples, along with a great multitude, went with him.
12 Ug sa nagkahiduol na siya sa pultahan sa lungsod, tan-awa, dihay giyayongan paingon sa gawas nga usa ka minatay nga bugtong anak nga lalaki sa usa ka inahan nga balo, ug ang usa ka dakung panon sa katawhan gikan sa lungsod mikuyog sa babaye.
Now when he came near to the gate of the city, behold, one who was dead was carried out, the only born son of his mother, and she was a widow. Many people of the city were with her.
13 Sa pagkakita sa Ginoo kaniya, siya naluoy kaniya ug miingon kaniya, "Ayaw na paghilak."
When the Lord saw her, he had compassion on her and said to her, “Don’t cry.”
14 Ug siya miduol ug iyang gikuptan ang lungon, ug ang mga nanagyayong niini mihunong. Ug siya miingon, "Dong, ingnon ko ikaw, bangon."
He came near and touched the coffin, and the bearers stood still. He said, “Young man, I tell you, arise!”
15 Ug ang namatay milingkod ug misugod sa pagsulti. Ug gihatag niya siya ngadto sa iyang inahan.
He who was dead sat up and began to speak. Then he gave him to his mother.
16 Ug ang tanan giabut ug kahadlok; ug ang Dios gidalayeg nila nga nanag-ingon, "Usa ka dakung profeta nahitungha sa atong kinataliwad-an!" ug, "Ang Dios nagduaw sa iyang katawhan!"
Fear took hold of all, and they glorified God, saying, “A great prophet has arisen amongst us!” and, “God has visited his people!”
17 Ug kining sultiha mahitungod kaniya mikaylap sa tibuok Judea ug sa tibuok kasikbit nga kayutaan.
This report went out concerning him in the whole of Judea and in all the surrounding region.
18 Ug unya si Juan gisuginlan sa iyang mga tinun-an mahitungod niining tanang mga butanga.
The disciples of John told him about all these things.
19 Ug sa natawag ni Juan ang duha sa iyang mga tinun-an, iyang gisugo sila ngadto sa Ginoo sa pag-ingon, "Ikaw ba kadtong moanhi, o magpaabut pa ba kamig lain?"
John, calling to himself two of his disciples, sent them to Jesus, saying, “Are you the one who is coming, or should we look for another?”
20 Ug sa pag-abut sa mga tawo ngadto kaniya, sila miingon, "Kanimo gipaanhi kami ni Juan nga Bautista sa pagpangutana, `Ikaw ba kadtong moanhi, o magpaabut pa ba kamig lain?'"
When the men had come to him, they said, “John the Baptiser has sent us to you, saying, ‘Are you he who comes, or should we look for another?’”
21 Niadtong tungora siya nagpang-ayo sa daghang mga tawo gikan sa mga sakit ug sa mga balatian ug sa mga dautang espiritu, ug daghan ang mga buta nga iyang gihatagan ug panan-aw.
In that hour he cured many of diseases and plagues and evil spirits; and to many who were blind he gave sight.
22 "Ug unya mitubag siya kanila, " Lakaw kamo ug suginli ninyo si Juan sa inyong nakita ug nadungog: ang mga buta makakita na, ang mga bakul makalakaw na, ang mga sanlahon nangahinlo, ug ang mga bungol makabati na, ang mga patay gipamanhaw, ang mga kabus gikawalihan sa maayong balita.
Jesus answered them, “Go and tell John the things which you have seen and heard: that the blind receive their sight, the lame walk, the lepers are cleansed, the deaf hear, the dead are raised up, and the poor have good news preached to them.
23 "Ug bulahan kadtong dili makakaplag dinhi kanako sa kahigayonan nga makapasibug kaniya gikan kanako."
Blessed is he who finds no occasion for stumbling in me.”
24 "Ug sa nakalakaw na ang mga sinugo ni Juan, si Jesus misugod sa pagsulti ngadto sa mga panon sa katawhan mahitungod kang Juan. Siya miingon, " Unsa bay inyong giadto aron tan-awon didto sa mga awaaw? Ang usa ba ka bagakay nga ginakusokuso sa hangin?
When John’s messengers had departed, he began to tell the multitudes about John, “What did you go out into the wilderness to see? A reed shaken by the wind?
25 Nan, unsa man diay ang inyong giadto aron tan-awon? Ang usa ba ka tawong nagsul-ob ug luho nga mga bisti? Tan-awa, ang mga nanagsul-ob ug mga bisti nga nanggilak sa katahum, ug nanagpuyo sa kaluho, anaa sa mga palasyo sa mga hari.
But what did you go out to see? A man clothed in soft clothing? Behold, those who are gorgeously dressed and live delicately are in kings’ courts.
26 Unsa man lagi ang inyong giadto aron tan-awon? Ang usa ba ka profeta? Oo, tug-anan ko kamo, ug labaw pa gani sa profeta.
But what did you go out to see? A prophet? Yes, I tell you, and much more than a prophet.
27 Kay kini siya mao man ang gihisgutan sa nahisulat nga nagaingon: `Tan-awa, igapadala ko ang akong magsasangyaw nga magauna kanimo; siya mao ang magaandam sa imong dalan sa atubangan mo.'
This is he of whom it is written, ‘Behold, I send my messenger before your face, who will prepare your way before you.’
28 "Sultihan ko kamo, nga sa mga gianak ug babaye, walay molabaw pa ka daku kay kang Juan; ngani, ang labing gamay diha sa gingharian sa Dios daku pa kay kaniya."
“For I tell you, amongst those who are born of women there is not a greater prophet than John the Baptiser; yet he who is least in God’s Kingdom is greater than he.”
29 (Sa pagkadungog nila niini, ang tanang katawhan ug ang mga maniningil sa buhis miila sa pagkamatarung sa Dios, sanglit nabautismohan man sila sa bautismo ni Juan;
When all the people and the tax collectors heard this, they declared God to be just, having been baptised with John’s baptism.
30 apan ang mga Fariseo ug ang mga batid sa balaod misalikway sa katuyoan sa Dios alang kanila, sanglit wala man sila magpabautismo kang Juan.)
But the Pharisees and the lawyers rejected the counsel of God, not being baptised by him themselves.
31 Ug ang Ginoo miingon, "Nan, sa unsa ko ba ikapanig-ingon ang mga tawo niining kaliwatana, ug nahisama ba sila sa unsa?
“To what then should I compare the people of this generation? What are they like?
32 Nahisama sila sa mga kabataan nga managlingkod sa baligyaanan ug managsinggitay ang usa sa usa, nga magaingon: Gitokahan bitaw namo kamog plawta, apan wala man kamo mosayaw; nagminatay kami, apan wala man kamo manghilak.'
They are like children who sit in the marketplace and call to one another, saying, ‘We piped to you, and you didn’t dance. We mourned, and you didn’t weep.’
33 Kay si Juan nga Bautista mianhi nga wala magkaon ug tinapay ni mag-inum ug bino; ngani, nanag-ingon kamo, `Kana siya giyawaan.'
For John the Baptiser came neither eating bread nor drinking wine, and you say, ‘He has a demon.’
34 Ang Anak sa Tawo mianhi nga nagakaon ug nagainom; ug kamo nagaingon, `Tan-awa kana siya, usa ka tawong ulitan, palainom ug bino, ug higala sa mga maniningil sa buhis ug sa mga makasasala!'
The Son of Man has come eating and drinking, and you say, ‘Behold, a glutton and a drunkard, a friend of tax collectors and sinners!’
35 Apan ang kaalam ginamatarung baya sa tanang mga manggialamon."
Wisdom is justified by all her children.”
36 Ug si Jesus gidapit sa usa sa mga Fariseo sa pagkaon uban kaniya, ug siya miadto sa balay sa Fariseo ug milingkod tambong sa kan-anan.
One of the Pharisees invited him to eat with him. He entered into the Pharisee’s house and sat at the table.
37 Ug tan-awa, dihay babaye sa lungsod, usa ka makasasala, nga sa pagkasayud niya nga si Jesus didto naglingkod tambong sa kan-anan sa balay sa Fariseo, miabut nga nagdalag pahumot nga sinulod sa usa ka tibodtibod nga alabastro.
Behold, a woman in the city who was a sinner, when she knew that he was reclining in the Pharisee’s house, brought an alabaster jar of ointment.
38 Ug sa nagtindog siya sa luyo sa tiilan ni Jesus ug naghilak, iyang gisugdan ang paghumod sa mga tiil niya pinaagi sa sa iyang mga luha, ug gipahiran kini pinaagi sa buhok sa iyang ulo, ug gihagkan ang iyang mga tiil ug unya gihaplasan kini sa pahumot.
Standing behind at his feet weeping, she began to wet his feet with her tears, and she wiped them with the hair of her head, kissed his feet, and anointed them with the ointment.
39 Ug sa pagkakita niini sa Fariseo nga nagdapit kaniya, siya misulti sa iyang kaugalingon nga nag-ingon, "Kon profeta pa kining tawhana, mahibalo unta siya kon kinsa ug unsang pagkababayhana ang nagahikap kaniya, kay kini siya makasasala."
Now when the Pharisee who had invited him saw it, he said to himself, “This man, if he were a prophet, would have perceived who and what kind of woman this is who touches him, that she is a sinner.”
40 Ug sa pagtubag kaniya si Jesus miingon, "Simon, aduna unta akoy isulti kanimo." Ug siya mitubag, "Isulti lang, Magtutudlo."
Jesus answered him, “Simon, I have something to tell you.” He said, “Teacher, say on.”
41 Si Jesus miingon, "Dihay usa ka tawong tigpahulam ug kuwarta; ug kaniya nakautang ang duha ka tawo, ang usa utangan kaniyag lima ka gatus ka denario ug ang usa utangan ug kalim-an ka denario.
“A certain lender had two debtors. The one owed five hundred denarii, and the other fifty.
42 Ug kay wala man silay ikabayad, silang duha iyang gipasaylo. Karon kinsa man kanila ang labing mahigugma kaniya?"
When they couldn’t pay, he forgave them both. Which of them therefore will love him most?”
43 Si Simon mitubag, "Sa akong paghunahuna, siya nga gipasayloan ug daghan." Ug si Jesus miingon kaniya, "Husto ang imong hukom."
Simon answered, “He, I suppose, to whom he forgave the most.” He said to him, “You have judged correctly.”
44 Ug sa nakaliso siya sa pag-atubang sa babaye, siya miingon kang Simon, "Nakita mo ba kining babaye? Misaka ako sa imong balay, ug wala mo ako hatagig tubig alang sa akong mga tiil; apan siya, gihumod niya ang akong mga tiil pinaagi sa iyang mga luha ug gipahiran niya kini sa iyang buhok.
Turning to the woman, he said to Simon, “Do you see this woman? I entered into your house, and you gave me no water for my feet, but she has wet my feet with her tears, and wiped them with the hair of her head.
45 Wala ako nimo hagki, apan sukad sa akong paghisulod dinhi siya walay undang sa paghalok sa akong mga tiil.
You gave me no kiss, but she, since the time I came in, has not ceased to kiss my feet.
46 Ang akong ulo wala nimo hisoig lana, apan ang akong mga tiil iyang gihaplasan ug pahumot.
You didn’t anoint my head with oil, but she has anointed my feet with ointment.
47 Busa, sultihan ko ikaw, nga ang iyang daghanan nga mga sala gipasaylo kay daku man ang iyang paghigugma; apan siya nga gipasayloan ug diyutay lamang, diyutay rag paghigugma."
Therefore I tell you, her sins, which are many, are forgiven, for she loved much. But one to whom little is forgiven, loves little.”
48 Ug siya miingon sa babaye, "Ang imong mga sala gipasaylo na."
He said to her, “Your sins are forgiven.”
49 Unya sila nga nanambong sa kan-anan uban kaniya misugod sa pag-ingon tali sa ilang kaugalingon, "Kinsa ba kining tawhana nga nagahimo man bisan pa sa pagpasaylog mga sala?"
Those who sat at the table with him began to say to themselves, “Who is this who even forgives sins?”
50 Ug siya miingon sa babaye, "Ang imong pagsalig nakaluwas kanimo; lumakaw ka nga malinawon."
He said to the woman, “Your faith has saved you. Go in peace.”
