Lucas 22
1 Ug nagkahiduol na ang fiesta sa Tinapay nga Walay Igpapatubo, nga ginganlan ug Pasko.
Now the feast of unleavened bread, which is called ‘Passover’, drew near.
2 Ug ang mga sacerdote nga punoan ug ang mga escriba nanaglaraw kon unsaon nila sa pagpatay kang Jesus; kay nahadlok man ugod sila sa mga tawo.
And the chief priests and the scribes were looking for a way to kill Him, because they feared the people.
3 Unya si Satanas misulod kang Judas nga ginganlan ug Iscariote, nga kauban sa Napulog-Duha;
Then Satan entered Judas (the one surnamed Iscariot), who was numbered among the Twelve.
4 ug siya miadto ug nakigsabut sa mga sacerdote nga punoan ug sa mga kapitan kon unsaon niya sa pagtugyan kang Jesus ngadto kanila.
So he went off and conferred with the chief priests and officers about how he might betray Him to them.
5 Ug sila nalipay ug nagkasabut sa paghatag kaniyag salapi.
They were glad, and agreed to give him silver coins.
6 Ug siya miuyon ug nangitag higayon sa pagtugyan kaniya ngadto kanila sa panahon nga wala diha ang panon sa katawhan.
So he promised, and started looking for an opportunity to betray Him to them, without a crowd.
7 Ug miabut ang adlaw sa Tinapay nga Walay Igpapatubo, nga maoy pag-ihaw sa karnero sa pasko.
Then came the day of unleavened bread, in which it was necessary to kill the Passover lamb.
8 Ug si Pedro ug si Juan gisugo ni Jesus nga nag-ingon, "Umadto kamo ug hikaya ang pasko alang kanato aron mangaon kita niini."
And He sent Peter and John, saying, “Go and prepare the Passover for us, that we may eat.”
9 Ug sila nangutana kaniya, "Asa man ang buot mo nga among hikayan niini?"
So they said to Him, “Where do you want us to prepare?”
10 Siya mitubag kanila, "Tan-awa, inigsulod ninyo sa siyudad, sugaton kamo sa usa ka tawo nga magadalag banga nga sinudlan ug tubig; sumunod kamo kaniya ngadto sa balay nga iyang pagasak-an,
He said to them: “Note, upon entering the city a man carrying a jar of water will meet you; follow him into the house which he enters.
11 ug ingna ninyo ang tag-iya sa balay, `Ang Magtutudlo naga-ingon kanimo, Hain ba ang lawak diin adto ako makigsalo sa akong mga tinun-an sa pagkaon sa pasko?'
Then you must say to the master of the house, ‘The Teacher says to you: Where is the guest room where I may eat the Passover with my disciples?’
12 Ug iyang ipakita kaninyo ang usa ka daku ug sinangkapan nga lawak sa itaas; paghikay kamo didto."
He himself will show you a large upper room, all furnished; make preparations there.”
13 Ug sila miadto ug ilang nakita kini sumala sa iyang giingon kanila; ug ilang gihikay ang pasko.
So off they went and found things just as He had said to them, and they prepared the Passover.
14 Ug sa pag-abut na sa takna, si Jesus milingkod tambong sa kan-anan, ug ang mga apostoles uban kaniya.
When the hour had come, He reclined, and the twelve apostles with Him.
15 Ug siya miingon kanila, "Ginatinguha ko sa hilabihan gayud ang pagkaon niining pasko uban kaninyo sa dili pa ako magaantus;
Then He said to them: “I have fervently desired to eat this Passover with you before I suffer.
16 kay sultihan ko kamo, nga dili na ako mokaon niini hangtud nga matuman na kini didto sa gingharian sa Dios."
I tell you further that I will not eat of it again until it is fulfilled in the Kingdom of God.”
17 Ug siya mikuha sa kopa, ug sa nakapasalamat na siya, miingon kanila, "Dawata ug bahina ninyo kini alang kaninyo;
And taking a cup He gave thanks and said: “Take this and share it among yourselves.
18 kay sultihan ko kamo, nga sukad karon dili na ako moinom sa gikan sa bunga sa parras hangtud moabut na ang gingharian sa Dios."
I tell you further that I will not drink again of the fruit of the vine until the Kingdom of God comes.”
19 Ug siya mikuha sa tinapay, ug sa nakapasalamat na siya, kini iyang gipikaspikas ug kanila gihatag niya nga nag-ingon, "Kini mao ang akong lawas nga gihatag alang kaninyo. Buhata ninyo kini sa paghandum kanako."
Then, after the meal, He took bread, gave thanks, broke and gave it to them, saying, “This is my body which is given for you; do this in remembrance of me.”
20 Ug maingon man usab, human sa panihapon, ang kopa gikuha niya nga nag-ingon, "Kining kopa nga giula alang kaninyo mao ang bag-ong pakig-saad diha sa akong dugo.
He also took the cup, saying: “This cup is the new covenant in my blood, which is shed for you.
21 Apan tan-awa, ang kamot sa magabudhi kanako ania uban kanako dinhi sa kan-anan.
“But alas, the hand of him who betrays me is with me on the table!
22 Sa pagkatinuod ang Anak sa Tawo mopahawa, sumala sa gimbut-an; apan alaut gayud kadtong tawhana nga mao ang magabudhi kaniya!"
To be sure, the Son of the Man is going as it has been determined, but woe to that man by whom He is betrayed!”
23 Ug sila misugod sa pagsinusihay kon kinsa kanila ang magabuhat niining butanga.
(They began to question among themselves which of them it might be who was about to do this.)
24 Ug nahitabo usab ang usa ka paglalisay sa taliwala nila, kon kinsa kanila ang pagaisipon nga maoy labing daku.
Now there had actually been a discussion among them as to which of them seemed to be greater.
25 Ug siya miingon kanila, "Ang mga hari sa mga Gentil nagapakaagalon ngadto kanila; ug ang mga adunay kagahum sa ibabaw nila ginatawag nga mga maghahatag ug kaayohan.
So He said to them: “The kings of the nations lord it over them, and those who exercise authority over them are called ‘benefactors’.
26 Apan kini dili mahitabo kaninyo; hinonoa, kinahanglan nga ang labing daku kaninyo magpakamanghud sa tanan, ug ang pangulo ingon nga mag-aalagad.
But not so with you—rather let the greater among you become as the younger, and he who leads as he who serves.
27 Kay kinsa man ang labaw sa kadaku, ang nagalingkod ba tambong sa kan-anan o ang nagaalagad ba? Dili ba ang nagalingkod tambong sa kan-anan? Apan ako ania kaninyo ingon nga mag-aalagad.
Who is greater, the one reclining or the one serving? Is it not the one reclining? Yet I am among you as the one who serves.
28 "Hinoon kamo mao ang nanagpadayon uban kanako sa diha nga gipanintal ako;
However, you are those who have continued with me in my trials.
29 ug maingon nga sa akong Amahan gitagan-an akog gingharian, maingon man usab tagan-an ko kamog gingharian
And I bestow on you a kingdom, just as my Father bestowed one on me,
30 aron managpangaon ug manag-inom kamo diha sa akong lamisa sa akong gingharian, ug magalingkod kamo sa mga trono, sa paghukom sa napulog-duha ka banay sa Israel.
so that you may eat and drink at my table in my Kingdom; also you will sit on thrones judging the twelve tribes of Israel!”
31 "Simon, Simon, tan-awa! Gipangayo kamo ni Satanas, sa pagbaton kaninyo aron iya kamong alig-igon ingon sa trigo;
Then the Lord said: “Simon, Simon! Indeed Satan has asked for you (pl) so as to sift you like wheat.
32 apan nangamuyo ako alang kanimo nga unta dili makabsan ang imong pagsalig; ug sa mahibalik na ikaw kanako, lig-ona ang imong mga igson."
But I have prayed for you (sg) so that your faith not fail completely; so you, when you have recovered, strengthen your brothers.”
33 Ug si Pedro miingon kaniya, "Ginoo, andam ako sa pag-unong kanimo sa bilanggoan ug sa kamatayon."
But he said to Him, “Lord, I am ready to go with you both to prison and to death!”
34 Si Jesus mitubag kaniya, "Sultihan ko ikaw, Pedro, nga karong adlawa ang manok dili motogaok hangtud ikalimod mo sa makatulo ang imong pagpakaila kanako."
So He said, “I say to you, Peter, no rooster can crow today before you deny three times that you know me!”
35 Ug siya miingon kanila, "Sa pag-sugo ko kaninyo kaniadto sa paglakaw nga walay dalang puyo ni puntil ni mga sapin, nakulangan ba kamog bisan unsa?" Sila mitubag nga nag-ingon, "Wala."
Then He said to them, “When I sent you without money bag, knapsack or sandals, did you lack anything?” And they said, “Nothing.”
36 Ug siya miingon kanila, "Apan karon, siya nga may puyo padad-a siya niini, ug puntil usab. Ug siya nga walay espada, ipabaligya kaniya ang iyang kupo ug magpalit siyag espada.
So He said to them: “But now, he who has a money bag should take it, and likewise a knapsack; and he who has no sword must sell his garment and buy one.
37 Kay sultihan ko kamo, nga dinhi kanako kinahanglan matuman kining bahina sa kasulatan nga nagaingon, `Ug siya giisip nga kauban sa mga malinapason'; kay ang nahisulat mahitungod kanako mosangko man sa pagkatuman."
Because I say to you that this which is written must still be fulfilled in me: ‘And he was classed with the lawless’; and because the things concerning me have an end.”
38 Ug sila miingon kaniya, "Tan-awa, Ginoo, aniay duha ka espada." Ug siya mitubag kanila, "Igo ra kana."
So they said, “Look, Lord, here are two swords.” And He said to them, “It is enough.”
39 Unya migula siya ug miadto sa Bungtod sa mga Olivo, ingon sa iyang nabatasan; ug ang mga tinun-an mikuyog kaniya.
Then going out He went to the Mount of Olives, as His custom was, and His disciples followed Him.
40 Ug sa paghiabut niya sa dapit, siya miingon kanila, "Pag-ampo kamo aron dili kamo mahidalin-as ngadto sa panulay."
When He came to the place, He said to them, “Pray, so as not to enter into temptation.”
41 Ug siya mipahawa kanila sa gilay-on nga malabay ug bato, ug didto miluhod ug nag-ampo siya,
Then He withdrew from them about a stone's throw, knelt down and prayed,
42 nga nag-ingon, "Amahan, kon buot ka, kuhaa kining kopa gikan kanako; hinoon, dili ang akong pagbuot maoy matuman kondili ang imo."
saying, “Father, if you would just remove this cup from me—nevertheless, not my will, but yours, be done!”
43 Ug dihay manolunda nga mitungha kaniya gikan sa langit sa pagpalig-on kaniya.
Then an angel from heaven appeared to Him, strengthening Him.
44 Ug sa nag-antus siya sa hilabihang kasakit, siya nag-ampo sa labi pa ka mainiton gayud; ug ang iyang singot nanibug-ok daw apol nga nagpangatagak sa yuta.
And being in anguish He prayed with total concentration; then His sweat became like clots of blood, falling to the ground.
45 Ug sa pagtindog niya gikan sa pag-ampo, iyang giadto ang mga tinun-an ug iyang nakita sila nga nanghikatulog tungod sa kasubo,
When He rose up from prayer and came to the disciples, He found them sleeping from sorrow.
46 ug siya miingon kanila, "Nganong matulog man kamo? Bangon ug pag-ampo kamo aron dili kamo mahidalin-as ngadto sa panu-lay."
He said to them: “Why do you sleep? Get up and pray, that you may not enter into temptation!”
47 Ug samtang nagsulti pa siya, miabut ang usa ka panon sa katawhan, ug ang nag-una kanila mao ang ginganlan si Judas, usa sa Napulog-Duha. Ug siya miduol kang Jesus sa paghalok kaniya,
But while He was still speaking—wow, a crowd; and he who was called Judas, one of the twelve, was leading them! He approached Jesus to kiss Him (he had given them this sign, “Whomever I kiss, it is he”).
48 apan si Jesus miingon kaniya, "Judas, inubanan ba diayg halok ang imong pagbudhi sa Anak sa Tawo?"
So Jesus said to him, “Judas, are you betraying the Son of the Man with a kiss?”
49 Ug silang mga nanag-alirong kaniya, sa ilang pagkakita sa butang nga hapit na mahitabo, miingon kaniya, "Ginoo, ipanigbas ba namo ang espada?"
When those who were around Him saw what was about to happen, they said to Him, “Lord, shall we strike with the sword?”
50 Usa kanila mitigbas sa ulipon sa labaw nga sacerdote, ug napalungan kini sa iyang toong dalunggan.
And a certain one of them struck the servant of the high priest, and cut off his right ear!
51 Apan si Jesus miingon, "Ayaw na niana!" Ug iyang gihikap ang dalunggan niini ug giayo siya.
But Jesus reacted by saying, “Allow at least this!” and touching his ear He healed him.
52 Unya si Jesus miingon sa mga sacerdote nga punoan ug sa mga kapitan sa templo ug sa mga anciano, nga nanagpangadto batok kaniya, "Nanganhi ba kamo nga daw batok sa usa ka tulisan nga pagadad-an ug mga espada ug mga pospos?
Then Jesus said to the chief priests, officers of the temple, and elders who had come against Him: “Have you come out with swords and clubs as against a bandit?
53 Sa didto ako sa templo uban kaninyo sa adlaw-adlaw, wala hinoon ninyo bakyawa ang inyong mga kamot batok kanako. Apan kini mao ang inyong higayon, ug ang gahum sa kangitngit."
When I was with you daily in the temple, you did not lay a hand on me. But this is your hour; even the authority of the darkness!”
54 Ug ilang gidakop siya ug gidala ug gihatud ngadto sa balay sa labawng sacerdote. Ug si Pedro misagnunot nga nagpaantaw.
Then they seized, took and brought Him to the house of the high priest, with Peter following at a distance.
55 Ug sa nakahaling na silag kalayo sa taliwala sa hawanan sa tugkaran ug nanglingkod libut niini, si Pedro usab milingkod uban kanila.
Now when they had kindled a fire in the middle of the courtyard and sat down together, Peter sat among them.
56 Unya dihay usa ka babayeng sulogoon nga nakakita kaniya sa naglingkod siya nga nahayagan sa kalayo, ug samtang nagtutok siya kaniya, miingon, "Kining tawhana usab uban kaniya."
Then a certain servant girl, seeing him sitting by the fire, looked intently at him and said, “This man also was with him.”
57 Apan kini gipanghimakak niya nga nag-ingon, "Babaye, wala ako makaila kaniya."
But he denied Him, saying, “Woman, I do not know him!”
58 Taudtaud dihay lain nga nakakita kaniya ug miingon, "Ikaw usab kauban nila." Apan si Pedro mitubag, "Oy, tawo, dili baya ako."
After a little while another saw him and said, “You also are one of them.” But Peter said, “Man, I am not!”
59 Ug sa paglabay sa may usa ka takna, diha nay lain usab nga nanghimatuod sa hilabihan nga nag-ingon, "Sa pagkatinuod kining tawhana usab uban kaniya, kay Galileanhon man siya."
Then after about an hour had passed, another started insisting, “Surely this fellow also was with him, because he is a Galilean.”
60 Apan si Pedro mitubag, "Tawo, ambut kon unsa kanang imong giingon." Ug dihadiha, samtang nagsulti pa siya, mitugaok ang manok.
But Peter said, “Man, I don't know what you're talking about!” And immediately, while he was still speaking, a rooster crowed.
61 Ug ang Ginoo milingi ug mitutok kang Pedro. Ug si Pedro nahinumdom sa pulong sa Ginoo, sa iyang pag-ingon kaniya, "Sa dili pa motugaok ang manok karong adlawa, igalimod mo ako sa makatulo."
And the Lord turned and looked directly at Peter; then Peter remembered the Lord's word, how He had said to him, “Before a rooster crows, you will deny me three times.”
62 Ug siya migowa ug mihilak sa hilabihang kasakit.
And going outside he wept bitterly.
63 Ug ang mga tawo nga nanagbantay kang Jesus nanagbiaybiay kaniya ug siya ilang gidabodabohan sa pagsumbag;
The men who were guarding Jesus started mocking and beating Him.
64 ug ila usab siya nga gitaptapan ug gipangutana, "Tag-ana! Kinsa ang nagsumbag kanimo?"
And having blindfolded Him they would hit His face and ask Him, saying: “Prophesy! Who was it who struck you?”
65 Ug daghan ang mga pulong nga ilang gisulti batok kaniya, sa pagpakaulaw kaniya.
And they kept saying many other insulting things to Him.
66 Ug sa pagkaadlaw na, nanagtigum ang mga anciano sa lungsod, maingon man ang mga sacerdote nga punoan ug ang mga escriba. Ug siya ilang gitaral ngadto sa ilang Sanhedrin, ug sila miingon kaniya,
As soon as it was day, the elders of the people, both the chief priests and scribes, came together and brought Him before their council, saying,
67 "Kon ikaw mao man ang Cristo, tug-ani kami." Apan kanila mitubag siya nga nag-ingon, `Kon tug-anan ko kamo, kamo dili motoo;
“If you are the Messiah, tell us.” But He said to them: “If I tell you, you simply will not believe.
68 ug kon mangutana ako kaninyo, kamo dili motubag.
But if I also question you, you will neither answer nor release me.
69 Apan sukad karon ang Anak sa Tawo magalingkod na sa too sa gahum sa Dios."
Hereafter the Son of the Man will be seated at the right hand of the power of God.”
70 Ug silang tanan nangutana kaniya, "Ikaw ba diay ang Anak sa Dios?" Siya mitubag kanila, "Mao ako, sumala sa giingon ninyo."
Then they all said, “Are you then the Son of God?” So He said to them, “You say it because I AM!”
71 Ug sila miingon, "Unsa pa mang pagpamatuora ang gikinahanglan ta? Kita na gayud mao ang nakadungog niini gikan sa iyang kaugalingong mga ngabil."
Then they said: “What further testimony do we need? We ourselves have heard it from his mouth!”
