Lucas 11
1 Ug nahitabo nga sa nag-ampo si Jesus sa usa ka dapit, sa pag-undang niya, usa sa iyang mga tinun-an miingon kaniya, "Ginoo, tudloi kami sa pag-ampo, maingon nga gitudloan ni Juan ang iyang mga tinun-an."
ⲁ̅ⲞⲨⲞϨ ⲀⲤϢⲰⲠⲒ ⲈϤⲬⲎ ϦⲈⲚⲞⲨⲘⲀ ⲈϤⲈⲢⲠⲢⲞⲤⲈⲨⲬⲈⲤⲐⲈ ⲈⲦⲀϤⲔⲎⲚ ⲠⲈϪⲈ ⲞⲨⲀⲒ ⲚⲚⲈϤⲘⲀⲐⲎ ⲦⲎⲤ ⲚⲀϤ ϪⲈ ⲠϬⲞⲒⲤ ⲘⲀⲦⲤⲀⲂⲞⲚ ⲈⲈⲢⲠⲢⲞⲤⲈⲨⲬ ⲈⲤⲐⲈ ⲔⲀⲦⲀ ⲪⲢⲎϮ ⲈⲦⲀ ⲒⲰⲀⲚⲚⲎⲤ ⲦⲤⲀⲂⲈ ⲚⲈϤⲘⲀⲐⲎⲦⲎⲤ.
2 Ug siya miingon kanila, "Sa inyong pag-ampo, ingnon ninyo:
ⲃ̅ⲠⲈϪⲀϤ ⲆⲈ ⲚⲰⲞⲨ ϪⲈ ϨⲞⲦⲀⲚ ⲀⲢⲈⲦⲈⲚϢⲀⲚⲈⲢⲠⲢⲞⲤⲈⲨⲬ ⲈⲤⲐⲈ ⲀϪⲞⲤ ⲠⲈⲚⲒⲰⲦ ⲈⲦϦⲈⲚ ⲚⲒⲪⲎⲞⲨⲒ ⲘⲀⲢⲈϤⲦⲞⲨⲂⲞ ⲚϪⲈⲠⲈⲔⲢⲀⲚ ⲘⲀⲢⲈⲤⲒ ⲚϪⲈⲦⲈⲔⲘⲈⲦⲞⲨⲢⲞ ⲠⲈⲦⲈϨⲚⲀⲔ ⲘⲀⲢⲈϤϢⲰⲠⲒ ⲘⲪⲢⲎϮ ϦⲈⲚⲦⲪⲈ ⲚⲈⲘ ϨⲒϪⲈⲚ ⲠⲒⲔⲀϨⲒ.
3 Sa adlaw-adlaw hatagi kami sa among kalan-on sa matag-adlaw;
ⲅ̅ⲠⲈⲚⲰⲒⲔ ⲈⲐⲚⲎⲞⲨ ⲘⲎⲒϤ ⲚⲀⲚ ⲘⲘⲎⲚⲒ.
4 "ug pasayloa kami sa maong mga sala, kay kami gayud usab nagapasaylo man sa tanang nakautang kanamo; ug ayaw kami itugyan ngadto sa panulay.'"
ⲇ̅ⲞⲨⲞϨ ⲬⲀ ⲚⲈⲚⲚⲞⲂⲒ ⲚⲀⲚ ⲈⲂⲞⲖ ⲔⲈ ⲄⲀⲢ ⲀⲚⲞⲚ ϨⲰⲚ ⲦⲈⲚⲬⲰ ⲈⲂⲞⲖ ⲚⲚⲎ ⲈⲦⲈ ⲞⲨⲞⲚ ⲚⲦⲀⲚ ⲈⲢⲰⲞⲨ ⲞⲨⲞϨ ⲘⲠⲈⲢⲈⲚⲦⲈⲚ ⲈϦⲞⲨⲚ ⲈⲠⲒⲢⲀⲤⲘⲞⲤ.
5 Ug siya miingon kanila, "Pananglitan usa kaninyo nga may higala moadto kaniya sa tungang gabii ug moingon kaniya, `Migo, pabayloa ra `kog tulo ka tinapay,
ⲉ̅ⲞⲨⲞϨ ⲠⲈϪⲀϤ ⲚⲰⲞⲨ ϪⲈ ⲚⲒⲘ ⲈⲂⲞⲖ ϦⲈⲚⲐⲎⲚⲞⲨ ⲈⲦⲈ ⲞⲨⲞⲚⲦⲈϤ ϢⲪⲎⲢ ⲘⲘⲀⲨ ⲞⲨⲞϨ ⲚⲦⲈϤϢⲈ ϢⲀⲢⲞϤ ⲚⲦⲪⲀϢⲒ ⲘⲠⲒⲈϪⲰⲢϨ ⲞⲨⲞϨ ⲚⲦⲈϤϪⲞⲤ ⲚⲀϤ ϪⲈ ⲠⲀϢⲪⲎⲢ ⲘⲀ Ⲅ- ⲚⲰⲒⲔ ⲚⲎⲒ ⲈⲠⲞⲨϢⲀⲠ
6 kay nahiabut kanako ang usa ko ka higala nga nagapanaw ug wala gayud akoy ikadulot kaniya';
ⲋ̅ϪⲈ ⲞⲨϢⲪⲎⲢ ⲚⲦⲎⲒ ⲀϤⲒ ϢⲀⲢⲞⲒ ⲈⲂⲞⲖ ϨⲒ ⲪⲘⲰⲒⲦ ⲞⲨⲞϨ ⲘⲘⲞⲚ ⲪⲎ ⲈϮⲚⲀⲬⲀϤ ϦⲀⲦⲞⲦϤ.
7 ug siya motubag gikan sa sulod, `Ayaw ako pagsamoka; ang pultahan gikatrangkahan na ug ang akong mga bata ania na uban kanako sa katri; dili na ako makabangon sa paghatag kanimog bisan unsa'?
ⲍ̅ⲞⲨⲞϨ ⲚⲦⲈⲪⲎ ϨⲰϤ ⲈⲦⲤⲀϦⲞⲨⲚ ⲈⲢⲞⲨⲰ ⲚⲦⲈϤϪⲞⲤ ϪⲈ ⲘⲠⲈⲢϮϦⲒⲤⲒ ⲚⲎⲒ ⲀⲒⲞⲨⲰ ⲄⲀⲢ ⲀⲒⲘⲀϢⲐⲀⲘ ⲘⲠⲀⲢⲞ ⲞⲨⲞϨ ⲚⲀⲀⲖⲰⲞⲨⲒ ⲤⲈⲬⲎ ⲚⲈⲘⲎⲒ ϨⲒϪⲈⲚ ⲠⲀⲘⲀⲚⲚⲔⲞⲦ ⲘⲘⲞⲚ ϢϪⲞⲘ ⲘⲘⲞⲒ ⲈⲦⲰⲚⲦ ⲚⲦⲀϮ ⲚⲀⲔ
8 Sultihan ko kamo, nga bisan dili siya mobangon sa paghatag unta kaniyag bisan unsa tungod kay higala niya, apan tungod sa iyang pagsigisiging hangyo siya mobangon na lang ug mohatag kaniya sa bisan unsa nga iyang kinahanglanon.
ⲏ̅ϮϪⲰ ⲘⲘⲞⲤ ⲚⲰⲦⲈⲚ ϪⲈ ⲔⲀⲚ ⲀϤϢⲦⲈⲘⲦⲰⲚϤ ⲈϮ ⲚⲀϤ ϪⲈ ⲠⲈϤϢⲪⲎⲢ ⲠⲈ ⲈⲐⲂⲈ ⲦⲈϤⲘⲈⲦⲖⲀϪⲒ ⲆⲈ ⲈϤⲈⲦⲰⲚϤ ⲚⲦⲈϤϮ ⲚⲀϤ ⲚⲚⲎ ⲈⲦⲀϤⲈⲢⲬⲢⲒⲀ ⲘⲘⲰⲞⲨ.
9 Ug ingnon ko kamo, Pangayo, ug kamo pagahatagan; pangita, ug kamo makakaplag; pagtuktok, ug kamo pagaablihan.
ⲑ̅ⲀⲚⲞⲔ ϨⲰ ϮϪⲰ ⲘⲘⲞⲤ ⲚⲰⲦⲈⲚ ϪⲈ ⲀⲢⲒⲈⲦⲒⲚ ⲞⲨⲞϨ ⲤⲈⲚⲀϮ ⲚⲰⲦⲈⲚ ⲔⲰϮ ⲞⲨⲞϨ ⲦⲈⲦⲈⲚⲚⲀϪⲒⲘⲒ ⲔⲰⲖϨ ⲞⲨⲞϨ ⲤⲈⲚⲀⲞⲨⲰⲚ ⲚⲰⲦⲈⲚ.
10 Kay ang tanan nga magapangayo magadawat, ug ang magapangita makakaplag, ug ang magatuktok pagaablihan.
ⲓ̅ⲞⲨⲞⲚ ⲄⲀⲢ ⲚⲒⲂⲈⲚ ⲈⲦⲈⲢⲈⲦⲒⲚ ϢⲀϤϬⲒ ⲞⲨⲞϨ ⲪⲎ ⲈⲦⲔⲰϮ ϢⲀϤϪⲒⲘⲒ ⲞⲨⲞϨ ⲪⲎ ⲈⲦⲔⲰⲖϨ ϢⲀⲨⲞⲨⲰⲚ ⲚⲀϤ.
11 Ug kinsa bang amahana diha kaninyo nga kon ang iyang anak mangayog tinapay, hatagan hinoon niyag bato; o kon mangayo siyag isda, hatagan hinoon niyag bitin inay isda;
ⲓ̅ⲁ̅ⲚⲒⲘ ⲆⲈ ⲚⲒⲰⲦ ⲈⲦϦⲈⲚ ⲐⲎⲚⲞⲨ ⲈⲦⲈ ⲠⲈϤϢⲎⲢⲒ ⲚⲀⲈⲢⲈⲦⲒⲚ ⲘⲘⲞϤ ⲚⲞⲨⲰⲒⲔ ⲘⲎ ϤⲚⲀϮ ⲚⲞⲨⲰⲚⲒ ⲚⲀϤ ⲒⲈ ⲚⲦⲈϤⲈⲢⲈⲦⲒⲚ ⲘⲘⲞϤ ⲚⲞⲨⲦⲈⲂⲦ ⲘⲎ ⲚⲦⲈϤϢⲈⲂⲒⲰ ⲚⲞⲨⲦⲈⲂⲦ ϤⲚⲀϮ ⲚⲞⲨϨⲞϤ ⲚⲀϤ.
12 o kon mangayog itlog, hatagan hinoon niyag tanga?
ⲓ̅ⲃ̅ⲒⲈ ⲚⲦⲈϤⲈⲢⲈⲦⲒⲚ ⲚⲞⲨⲤⲰⲞⲨϨⲒ ⲘⲎ ϤⲚⲀϮ ⲚⲞⲨϬⲖⲎ ⲚⲀϤ.
13 Busa, kon kamo, bisan sa inyong pagkadautan, mahibalo man ganing mohatag ug mga maayong gasa ngadto sa inyong mga anak, unsa pa gayud ka labaw pa sa langitnong Amahan nga mohatag sa Espiritu Santo ngadto sa mga nagapangayo kaniya?"
ⲓ̅ⲅ̅ⲒⲤϪⲈ ⲞⲨⲚ ⲚⲐⲰⲦⲈⲚ ⲚⲐⲰⲦⲈⲚ ϨⲀⲚⲤⲀⲘⲠⲈⲦϨⲰⲞⲨ ⲦⲈⲦⲈⲚⲤⲰⲞⲨⲚ ⲈϮ ⲚϨⲀⲚⲦⲀⲒⲞ ⲈⲚⲀⲚⲈⲨ ⲚⲚⲈⲦⲈⲚϢⲎⲢⲒ ⲠⲞⲤⲰ ⲘⲀⲖⲖⲞⲚ ⲪⲒⲰⲦ ϤⲚⲀϮ ⲚⲞⲨⲠⲚⲈⲨⲘⲀⲈϤⲞⲨⲀⲂ ϦⲈⲚⲦⲪⲈ ⲚⲚⲎ ⲈⲦⲈⲢⲈⲦⲒⲚ ⲘⲘⲞϤ.
14 Ug nahitabo nga si Jesus nagpagula sa usa ka yawa nga makapaamang; ug sa gikapagula na ang yawa, ang tawong amang nakasulti, ug ang katawhan nanghibulong.
ⲓ̅ⲇ̅ⲞⲨⲞϨ ⲚⲀϤϨⲒⲞⲨⲒ ⲈⲂⲞⲖ ⲚⲞⲨⲆⲈⲘⲰⲚ ⲚⲔⲞⲨⲢ ⲀⲤϢⲰⲠⲒ ⲆⲈ ⲈⲦⲀϤⲒ ⲈⲂⲞⲖ ⲚϪⲈⲠⲒⲆⲈⲘⲰⲚ ⲀϤⲤⲀϪⲒ ⲚϪⲈⲠⲒⲔⲞⲨⲢ ⲞⲨⲞϨ ⲀⲨⲈⲢϢⲪⲎ ⲢⲒ ⲚϪⲈⲚⲒⲘⲎϢ.
15 Apan ang uban kanila nanag-ingon, "Kini siya nagapagula sa mga yawa pinaagi kang Beelzebu, ang punoan sa mga yawa."
ⲓ̅ⲉ̅ϨⲀⲚⲞⲨⲞⲚ ⲆⲈ ⲈⲂⲞⲖ ⲚϦⲎⲦⲞⲨ ⲠⲈϪⲰⲞⲨ ϪⲈ ϦⲈⲚⲂⲈⲖⲌⲈⲂⲞⲨⲖ ⲠⲀⲢⲬⲰⲚ ⲚⲦⲈⲚⲒⲆⲈⲘⲰⲚ ⲀϤϨⲒⲞⲨⲒ ⲚⲚⲒⲆⲈⲘⲰⲚ ⲈⲂⲞⲖ.
16 Ug ang uban, sa pagsulay kaniya, nangayo kaniyag ilhanan gikan sa langit.
ⲓ̅ⲋ̅ϨⲀⲚⲔⲈⲬⲰⲞⲨⲚⲒ ⲆⲈ ⲈⲨⲈⲢⲠⲒⲢⲀⲌⲒⲚ ⲚⲀⲨⲔⲰϮ ⲚⲤⲀⲞⲨⲘⲎⲒⲚⲒ ⲚⲦⲞⲦϤ ⲈⲂⲞⲖ ϦⲈⲚⲦⲪⲈ.
17 Apan sa nasayran niya ang ilang hunahuna, siya miingon kanila, "Ang tanang gingharian nga mabahin batok sa kaugalingon malaglag, ug ang balay mapukan sa ibabaw sa balay.
ⲓ̅ⲍ̅ⲚⲐⲞϤ ⲆⲈ ⲈϤⲤⲰⲞⲨⲚ ⲚⲚⲞⲨⲘⲈⲨⲒ ⲠⲈϪⲀϤ ⲚⲰⲞⲨ ϪⲈ ⲘⲈⲦⲞⲨⲢⲞ ⲚⲒⲂⲈⲚ ⲀⲤϢⲀⲚⲪⲰϢ ⲈϪⲰⲤ ϢⲀⲤϢⲰϤ ⲞⲨⲞϨ ⲞⲨⲎⲒ ⲈϪⲈⲚ ⲞⲨⲎⲒ ϢⲀϤϨⲈⲒ.
18 Ug kon si Satanas nabahin diay usab batok sa iyang kaugalingon, unsaon man pagpakabarug sa iyang gingharian? Kay nagaingon man kamo nga ako nagapagula sa mga yawa pinaagi kang Beelzebu.
ⲓ̅ⲏ̅ⲒⲤϪⲈ ⲆⲈ ⲠⲤⲀⲦⲀⲚⲀⲤ ϨⲰϤ ⲀϤⲪⲰϢ ⲈϪⲰϤ ⲘⲘⲀⲨⲀⲦϤ ⲠⲰⲤ ϪⲈ ⲦⲈϤⲘⲈⲦⲞⲨⲢⲞ ⲚⲀϢⲞϨⲒ ⲈⲢⲀⲦⲤ ϪⲈ ⲦⲈⲦⲈⲚϪⲰ ⲘⲘⲞⲤ ϪⲈ ϦⲈⲚⲂⲈⲖⲌⲈⲂⲞⲨⲖ ϮϨⲒⲞⲨⲒ ⲚⲚⲒⲆⲈⲘⲰⲚ ⲈⲂⲞⲖ.
19 Ug kon pinaagi man diay kang Beelzebu ako nagapagula sa mga yawa, pinaagi ba kang kinsa ang inyong mga anak nagapagula kanila? Busa sila mao ang magahukom kaninyo.
ⲓ̅ⲑ̅ⲒⲤϪⲈ ⲆⲈ ⲀⲚⲞⲔ ϦⲈⲚⲂⲈⲖⲌⲈⲂⲞⲨⲖ ϮϨⲒⲞⲨⲒ ⲚⲚⲒⲆⲈⲘⲰⲚ ⲈⲂⲞⲖ ⲚⲈⲦⲈⲚϢⲎⲢⲒ ⲀⲨϨⲒⲞⲨⲒ ⲈⲂⲞⲖ ϦⲈⲚⲚⲒⲘ ⲈⲐⲂⲈⲪⲀⲒ ⲚⲐⲰⲞⲨ ⲤⲈⲈⲢⲢⲈϤϮϨⲀⲠ ⲈⲢⲰⲦⲈⲚ.
20 Apan kon pinaagi man sa tudlo sa Dios ako nagapagula sa mga yawa, nan, ang gingharian sa Dios nahidangat na diha kaninyo.
ⲕ̅ⲒⲤϪⲈ ⲆⲈ ⲀⲚⲞⲔ ϦⲈⲚⲞⲨⲦⲎⲂ ⲚⲦⲈⲪⲚⲞⲨϮ ϮϨⲒⲞⲨⲒ ⲚⲚⲒⲆⲈⲘⲰⲚ ⲈⲂⲞⲖ ϨⲀⲢⲀ ⲀⲤⲪⲞϨ ⲈⲢⲰⲦⲈⲚ ⲚϪⲈϮⲘⲈⲦⲞⲨⲢⲞ ⲚⲦⲈⲪⲚⲞⲨϮ.
21 Sa diha nga ang tawong kusgan ug sangkap sa hinagiban magabantay sa iyang kaugalingong balay, ang iyang kabtangan magapabilin sa kalinaw.
ⲕ̅ⲁ̅ⲈϢⲰⲠ ⲄⲀⲢ ⲀⲢⲈϢⲀⲚ ⲠⲒϪⲰⲢⲒ ϦⲞⲔϤ ⲚⲦⲈϤⲀⲢⲈϨ ⲈⲦⲈϤⲀⲨⲖⲎ ϢⲀⲢⲈ ⲚⲈϤϨⲨⲠⲀⲢⲬⲞⲚⲦⲀ ϢⲰⲠⲒ ϦⲈⲚⲞⲨϨⲒⲢⲎⲚⲎ.
22 Apan sa diha nga sulongon siya sa labi pang kusgan kay kaniya ug lupigon siya, ang hinagiban nga iyang gisaligan pagailugon gikan kaniya, ug pagabahinbahinon ang mga inagaw nga gikan kaniya.
ⲕ̅ⲃ̅ⲈϢⲰⲠ ⲆⲈ ⲚⲦⲈⲞⲨϪⲰⲢⲒ ⲈⲢⲞϤ Ⲓ- ⲈϨⲢⲎⲒ ⲈϪⲰϤ ⲞⲨⲞϨ ⲚⲦⲈϤϬⲢⲞ ⲈⲢⲞϤ ϢⲀϤⲰⲖⲒ ⲘⲠⲈϤϦⲰⲔ ⲪⲎ ⲈⲚⲀⲢⲈ ϨⲐⲎϤ ⲬⲎ ⲈⲢⲞϤ ⲞⲨⲞϨ ϢⲀϤϪⲰⲢ ⲚⲚⲈϤϢⲰⲖ.
23 Siya nga dili dapig kanako, batok kanako; ug siya nga magapanghipos nga dili uban kanako, nagapatibulaag.
ⲕ̅ⲅ̅ⲪⲎ ⲈⲦⲈⲚϤⲚⲈⲘⲎⲒ ⲀⲚ ⲀϤϮⲞⲨⲂⲎⲒ ⲞⲨⲞϨ ⲪⲎ ⲈⲦⲈⲚϤⲈⲢⲤⲨⲚⲀⲄⲒⲤⲐⲈ ⲚⲈⲘⲎⲒ ϤϪⲰⲢ ⲘⲘⲞⲒ ⲈⲂⲞⲖ.
24 "Sa diha nga ang mahugawng espiritu makagula na sa tawo, kini mosuroy latas sa mga dapit nga mamala aron sa pagpangitag pahulay; ug sa wala siyay makaplagan niini, siya magaingon, `Mobalik hinoon ako sa akong balay nga akong gigikanan.'
ⲕ̅ⲇ̅ⲈϢⲰⲠ ⲀⲢⲈϢⲀⲚ ⲠⲒⲠⲚⲈⲨⲘⲀⲚⲀⲔⲀⲐⲀⲢⲦⲞⲚ ⲒⲈⲂⲞⲖ ϦⲈⲚⲠⲒⲢⲰⲘⲒ ϢⲀϤⲤⲒⲚⲒ ⲈⲂⲞⲖ ϨⲒⲦⲈⲚ ϨⲀⲚⲘⲀⲚⲀⲐⲘⲰⲞⲨ ⲈϤⲔⲰϮ ⲚⲤⲀⲞⲨⲘⲀⲚⲘⲦⲞⲚ ⲞⲨⲞϨ ⲀϤϢⲦⲈⲘϪⲒⲘⲒ ⲦⲞⲦⲈ ⲀϤϪⲞⲤ ϪⲈ ϮⲚⲀⲦⲀⲤⲐⲞ ⲈⲠⲀⲎⲒ ⲈⲦⲀⲒⲒ ⲈⲂⲞⲖ ⲚϦⲎⲦϤ.
25 Ug sa pag-abut niya, iyang makita kini nga sinilhigan na ug maayo nang pagkahimutang.
ⲕ̅ⲉ̅ⲞⲨⲞϨ ⲀϤϢⲀⲚⲒ ⲚⲦⲈϤϪⲈⲘϤ ⲈϤⲤⲢⲰϤⲦ ⲈϤⲤⲢⲀϨ ⲈϤⲤⲈⲖⲤⲰⲖ
26 "Ug unya molakaw siya ug magkuhag laing pito ka mga espiritu nga labi pang dautan kay kaniya, ug sila mosulod ug mopuyo niini; ug ang ulahing kahimtang niadtong tawhana molabi pa ka ngil-ad kay sa sinugdan."
ⲕ̅ⲋ̅ⲦⲞⲦⲈ ϢⲀϤϢⲈ ⲚⲀϤ ⲞⲨⲞϨ ϢⲀϤϪⲒⲘⲒ ⲚⲔⲈⲌ ⲘⲠⲚⲈⲨⲘⲀⲈⲨϨⲰⲞⲨ ⲈϨⲞⲦⲈⲢⲞϤ ⲞⲨⲞϨ ⲀⲨϢⲀⲚϢⲈ ⲈϦⲞⲨⲚ ϢⲀⲨϢⲰⲠⲒ ⲘⲘⲀⲨ ⲞⲨⲞϨ ϢⲀⲢⲈ ⲚⲒϦⲀⲈⲨ ⲚⲦⲈⲠⲒⲢⲰⲘⲒ ⲈⲦⲈⲘⲘⲀⲨ ⲦϨⲰⲞⲨ ⲈⲚⲈϤϨⲞⲨⲀϮ.
27 Ug sa nagsulti pa siya niini, dihay babaye sa panon nga mipatugbaw sa iyang tingog ug miingon kang Jesus, "Bulahan ang tiyan nga maoy nagsabak kanimo, ug ang mga suso nga imong gisus-an!"
ⲕ̅ⲍ̅ⲀⲤϢⲰⲠⲒ ⲆⲈ ⲈϤϪⲰ ⲚⲚⲀⲒ ⲀⲞⲨⲤϨⲒⲘⲒ ϤⲀⲒ ⲚⲞⲨⲤⲘⲎ ⲈⲠϢⲰⲒ ⲈⲂⲞⲖ ϦⲈⲚⲠⲒⲘⲎϢ ⲠⲈϪⲀⲤ ⲚⲀϤ ϪⲈ ⲰⲞⲨⲚⲒⲀⲦⲤ ⲚϮⲚⲈϪⲒ ⲈⲦⲀⲤϤⲒⲦⲔ ⲚⲈⲘ ⲚⲒⲈⲘⲚⲞϮ ⲈⲦⲀⲨϢⲀⲚⲞⲨϢⲔ.
28 Apan siya mitubag kaniya, "Bulahan pa hinoon ang mga nagapatalinghug sa pulong sa Dios ug nagabantay niini!"
ⲕ̅ⲏ̅ⲚⲐⲞϤ ⲆⲈ ⲠⲈϪⲀϤ ⲚⲀⲤ ϪⲈ ⲘⲈⲚⲞⲨⲚⲄⲈ ⲰⲞⲨⲚⲒⲀⲦⲞⲨ ⲚⲚⲎ ⲈⲦⲤⲰⲦⲈⲘ ⲈⲠⲒⲤⲀϪⲒ ⲚⲦⲈⲪⲚⲞⲨϮ ⲞⲨⲞϨ ⲈⲦⲀⲢⲈϨ ⲈⲢⲞϤ.
29 Ug sa nagkadaghan na ang mga panon sa katawhan, siya misugod sa pag-ingon, "Kining kaliwatana maoy usa ka mangil-ad nga kaliwatan; kini nagapangayog ilhanan, apan walay ilhanan nga ihatag alang niini gawas sa ilhanan nga mao si Jonas.
ⲕ̅ⲑ̅ⲈⲨⲚⲀⲐⲰⲞⲨϮ ⲆⲈ ⲚϪⲈⲚⲒⲘⲎϢ ⲀϤⲈⲢϨⲎ ⲦⲤ ⲚϪⲞⲤ ϪⲈ ⲦⲀⲒⲄⲈⲚⲈⲀ ⲞⲨⲄⲈⲚⲈⲀ ⲈⲤϨⲰⲞⲨ ⲦⲈ ⲈⲤⲔⲰϮ ⲚⲤⲀⲞⲨⲘⲎⲒⲚⲒ ⲞⲨⲞϨ ⲞⲨⲘⲎ ⲒⲚⲒ ⲚⲚⲞⲨⲦⲎⲒϤ ⲚⲀⲤ ⲈⲂⲎⲖ ⲈⲠⲒⲘⲎⲒⲚⲒ ⲚⲦⲈⲒⲰⲚⲀ ⲠⲒⲠⲢⲞⲪⲎⲦⲎⲤ.
30 Kay maingon nga si Jonas nahimong ilhanan ngadto sa mga tawo sa Ninive, mao man usab ang Anak sa Tawo mahimong ilhanan ngadto niining kaliwatana.
ⲗ̅ⲔⲀⲦⲀ ⲪⲢⲎϮ ⲄⲀⲢ ⲈⲦⲀ ⲒⲰⲚⲀ ϢⲰⲠⲒ ⲚⲞⲨⲘⲎⲒⲚⲒ ⲚⲚⲒⲢⲈⲘⲚⲒⲚⲈⲨⲎ ⲠⲀⲒⲢⲎϮ ϨⲰϤ ⲠϢⲎⲢⲒ ⲘⲪⲢⲰⲘⲒ ⲚⲀϢⲰⲠⲒ ⲚⲦⲀⲒⲄⲈⲚⲈⲀ.
31 Ang rayna sa Habagatan mobangon ra unya sa adlaw sa hukom uban sa mga tawo niining kaliwatana ug magahukom niini sa silot; kay siya mianhi gikan sa kinatumyan sa yuta aron sa pagpatalinghug sa kaalam ni Salomon, ug tan-awa, ania dinhi karoy labaw pa kay kang Salomon.
ⲗ̅ⲁ̅ϮⲞⲨⲢⲰ ⲚⲦⲈⲤⲀⲢⲎⲤ ⲈⲤⲈⲦⲰⲚⲤ ϦⲈⲚϮⲔⲢⲒⲤⲒⲤ ⲚⲈⲘ ⲚⲒⲢⲰⲘⲒ ⲚⲦⲈⲦⲀⲒⲄⲈⲚⲈⲀ ⲞⲨⲞϨ ⲈⲤⲈϮϨⲀⲠ ⲈⲢⲰⲞⲨ ϪⲈ ⲀⲤⲒ ⲈⲂⲞⲖ ϦⲈⲚⲚⲈⲀⲦ ⲘⲠⲔⲀϨⲒ ⲈⲤⲰⲦⲈⲘ ⲈϮⲤⲞⲪⲒⲀ ⲚⲦⲈⲤⲞⲖⲞⲘⲰⲚ ⲞⲨⲞϨ ⲒⲤ ϨⲞⲨⲞ ⲈⲤⲞⲖⲞⲘⲰⲚ ⲘⲠⲀⲒⲘⲀ.
32 Ang mga tawo sa Ninive mobangon ra unya sa adlaw sa hukom uban niining kaliwatana ug magahukom niini sa silot; kay sila nanaghinulsol tungod sa pagwali ni Jonas, ug tan-awa, ania dinhi karoy labaw pa kay kang Jonas.
ⲗ̅ⲃ̅ⲚⲒⲢⲰⲘⲒ ⲚⲦⲈⲚⲒⲚⲈⲨⲎ ⲤⲈⲚⲀⲦⲰⲞⲨⲚⲞⲨ ϦⲈⲚϮⲔⲢⲒⲤⲒⲤ ⲚⲈⲘ ⲦⲀⲒⲄⲈⲚⲈⲀ ⲞⲨⲞϨ ⲤⲈⲚⲀϮϨⲀⲠ ⲈⲢⲞⲤ ϪⲈ ⲀⲨⲈⲢⲘⲈⲦⲀⲚⲒⲞⲚ ⲈⲠⲒϨⲒⲰⲒϢ ⲚⲦⲈⲒⲰⲚⲀ ⲞⲨⲞϨ ⲒⲤ ϨⲞⲨⲞ ⲈⲒⲰⲚⲀ ⲘⲠⲀⲒⲘⲀ.
33 "Walay tawo nga tapus makadagkot ug suga, ibutang niya kini sa tago o sa ilalum sa gantangan kondili sa ibabaw sa tongtonganan, aron sila nga magasulod makakita sa kahayag.
ⲗ̅ⲅ̅ⲘⲠⲀⲢⲈ ϨⲖⲒ ⲆⲈ ϬⲈⲢⲈ ⲞⲨϦⲎⲂⲤ ⲚⲦⲈϤⲬⲀϤ ϦⲈⲚⲞⲨⲘⲀⲚϨⲰⲠ ⲞⲨⲆⲈ ϦⲀ ⲞⲨⲘⲈⲚⲦ ⲀⲖⲖⲀ ϨⲒϪⲈⲚ ϮⲖⲨⲬⲚⲒⲀ ϨⲒⲚⲀ ⲚⲎ ⲈⲐⲚⲀⲈϦⲞⲨⲚ ⲚⲦⲞⲨⲚⲀⲨ ⲈⲠⲒⲞⲨⲰⲒⲚⲒ.
34 Ang imong mata mao ang suga sa imong lawas; kon maayo ra ang imong mata ang tibuok mong lawas mapuno sa kahayag; apan kon kini masakiton, ang imong lawas mapuno sa kangitngit.
ⲗ̅ⲇ̅ⲠϦⲎⲂⲤ ⲘⲠⲈⲔⲤⲰⲘⲀ ⲠⲈ ⲠⲈⲔⲂⲀⲖ ⲈϢⲰⲠ ⲈⲠⲈⲔⲂⲀⲖ ⲞⲨⲀⲠⲖⲞⲨⲤ ⲠⲈ ⲠⲈⲔⲤⲰⲘⲀ ⲦⲎⲢϤ ⲈϤⲈⲈⲢⲞⲨⲰⲒⲚⲒ ⲈϢⲰⲠ ⲆⲈ ⲞⲨⲠⲞⲚⲎⲢⲞⲤ ⲠⲈ ⲠⲈⲔⲤⲰⲘⲀ ⲦⲎⲢϤ ϤⲞⲒ ⲚⲬⲀⲔⲒ.
35 Busa mag-amping ka, basi ang kahayag nga anaa kanimo kangitngit diay.
ⲗ̅ⲉ̅ⲀⲚⲀⲨ ⲘⲎⲠⲰⲤ ⲠⲒⲞⲨⲰⲒⲚⲒ ⲈⲦⲈⲚϦⲎⲦⲔ ⲞⲨⲬⲀⲔⲒ ⲠⲈ.
36 Kon ang tibuok mong lawas mapuno sa kahayag, nga walay bahin niini nga mangitngit, nan, ang tibuok mong lawas magadan-ag maingon sa suga sa diha nga magabanwag kini kanimo pinaagi sa iyang kahayag."
ⲗ̅ⲋ̅ⲒⲤϪⲈ ⲞⲨⲚ ⲠⲈⲔⲤⲰⲘⲀ ⲦⲎⲢϤ ⲞⲨⲞⲨⲰⲒⲚⲒ ⲠⲈ ⲘⲘⲞⲚ ⲦⲞⲒ ⲚⲦⲀϤ ⲞⲒ ⲚⲬⲈⲘⲤ ⲈϤⲈϢⲰⲠⲒ ⲦⲎⲢϤ ⲈϤⲞⲒ ⲚⲞⲨⲰⲒⲚⲒ ⲘⲪⲢⲎϮ ⲘⲠⲒϦⲎⲂⲤ ϦⲈⲚⲠⲒⲤⲈⲦⲈⲂⲢⲎϪ ⲈϤⲈⲈⲢⲞⲨⲰⲒⲚⲒ.
37 Ug sa nakasulti na siya, gidapit siya sa usa ka Fariseo sa pagkaon uban kaniya; busa misulod siya ug milingkod tambong sa kan-anan.
ⲗ̅ⲍ̅ⲈⲦⲀϤⲤⲀϪⲒ ⲆⲈ ⲀϤϮϨⲞ ⲈⲢⲞϤ ⲚϪⲈⲞⲨⲪⲀⲢⲒⲤⲈⲞⲤ ϨⲞⲠⲰⲤ ⲚⲦⲈϤⲞⲨⲰⲘ ϦⲀⲦⲞⲦϤ ⲈⲦⲀϤϢⲈ ⲆⲈ ⲈϦⲞⲨⲚ ⲀϤⲢⲰⲦⲈⲂ.
38 Ug ang Fariseo nahingangha sa iyang pagkakita nga siya wala manghunaw una mokaon.
ⲗ̅ⲏ̅ⲠⲒⲪⲀⲢⲒⲤⲈⲞⲤ ⲆⲈ ⲈⲦⲀϤⲚⲀⲨ ⲀϤⲈⲢϢⲪⲎ ⲢⲒ ϪⲈ ⲘⲠⲈϤϬⲒⲰⲘⲤ ⲚϢⲞⲢⲠ ϦⲀϪⲈⲚ ⲠⲒⲞⲨⲰⲘ.
39 "Ug ang Ginoo miingon kaniya, " Kamong mga Fariseo nagahinlo sa gawas nga bahin sa kopa ug sa sukaran, apan sa kinasuloran ninyo kamo napuno sa panikas ug kadautan.
ⲗ̅ⲑ̅ⲠⲈϪⲀϤ ⲆⲈ ⲚⲀϤ ⲚϪⲈⲒⲎⲤⲞⲨⲤ ϪⲈ ϮⲚⲞⲨ ⲚⲐⲰⲦⲈⲚ ϦⲀ ⲚⲒⲪⲀⲢⲒⲤⲈⲞⲤ ⲦⲈⲦⲈⲚⲦⲞⲨⲂⲞ ⲤⲀⲂⲞⲖ ⲘⲠⲒⲀⲪⲞⲦ ⲚⲈⲘ ⲠⲒⲂⲒⲚⲀϪ ⲤⲀϦⲞⲨⲚ ⲆⲈ ⲘⲘⲰⲦⲈⲚ ⲘⲈϨ ⲚϨⲰⲖⲈⲘ ⲚⲈⲘ ⲠⲞⲚⲎⲢⲒⲀ.
40 Mga boang! Dili ba ang naghimo sa gawas nga bahin naghimo man usab sa kinasulorang bahin?
ⲙ̅ⲚⲒⲀⲦϨⲎⲦ ⲘⲎ ⲪⲎ ⲀⲚ ⲈⲦⲀϤⲐⲀⲘⲒⲈ ⲤⲀⲂⲞⲖ ⲚⲐⲞϤ ⲞⲚ ⲀϤⲐⲀⲘⲒⲈ ⲤⲀϦⲞⲨⲚ.
41 Apan panglimos kamog mga butang nga anaa sa sulod; ug tan-awa, magamahinlo ang tanang butang diha kaninyo.
ⲙ̅ⲁ̅ⲠⲖⲎⲚ ⲚⲎ ⲈⲦϢⲞⲠ ⲘⲎⲒⲦⲞⲨ ⲈⲐⲘⲈⲦⲚⲀⲎ ⲦⲞⲨⲞϨ ⲒⲤ ϨⲰⲂ ⲚⲒⲂⲈⲚ ⲤⲈⲦⲞⲨⲂⲎⲞⲨⲦ ⲚⲰⲦⲈⲚ.
42 "Apan alaut kamong mga Fariseo! kay nagahatag kamo sa ikapulo sa yerbabuyna ug sa kaningag ug sa tanang utanon, apan inyong gibiyaan ang katarungan ug ang gugma alang sa Dios; kining mga butanga kinahanglan gayud unta nga inyong pagabuhaton sa walay pagbiya sa uban.
ⲙ̅ⲃ̅ⲀⲖⲖⲀ ⲞⲨⲞⲒ ⲚⲰⲦⲈⲚ ⲚⲒⲪⲀⲢⲒⲤⲈⲞⲤ ϪⲈ ⲦⲈⲦⲈⲚϮ ⲘⲪⲢⲈⲘⲎⲦ ⲘⲠⲒⲀϬⲒⲚⲚⲤⲐⲞⲒ ⲚⲈⲘ ⲠⲒⲂⲀϢⲞⲨϢ ⲚⲈⲘ ⲞⲨⲞϮ ⲚⲒⲂⲈⲚ ⲞⲨⲞϨ ⲦⲈⲦⲈⲚⲬⲰ ⲚⲤⲰⲦⲈⲚ ⲘⲠⲒϨⲀⲠ ⲚⲈⲘ ϮⲀⲄⲀⲠⲎ ⲚⲦⲈⲪⲚⲞⲨϮ ⲚⲀⲒ ⲆⲈ ⲚⲀⲤⲘⲠϢⲀ ⲚⲦⲈⲦⲈⲚⲀⲒⲦⲞⲨ ⲞⲨⲞϨ ⲚⲒⲔⲈⲬⲰⲞⲨⲚⲒ ⲚⲦⲈⲦⲈⲚϢⲦⲈⲘⲬⲀⲨ ⲚⲤⲀⲐⲎⲚⲞⲨ.
43 Alaut kamong Fariseo! kay kinaham ninyo ang labing maayong lingkoranan sulod sa mga sinagoga ug ang pagyukbo kaninyo sa mga tawo diha sa mga tiyanggihan.
ⲙ̅ⲅ̅ⲞⲨⲞⲒ ⲚⲰⲦⲈⲚ ⲚⲒⲪⲀⲢⲒⲤⲈⲞⲤ ϪⲈ ⲦⲈⲦⲈⲚⲘⲈⲒ ⲚⲚⲒϢⲞⲢⲠ ⲘⲘⲀⲚϨⲈⲘⲤⲒ ϦⲈⲚⲚⲒⲤⲨⲚⲀⲄⲰⲄⲎ ⲚⲈⲘ ⲚⲒⲀⲤⲠⲀⲤⲘⲞⲤ ϦⲈⲚⲚⲒⲀⲄⲞⲢⲀ.
44 "Alaut kamo! kay sama kamo sa mga lubong nga dili makita, ug ang mga tawo nagalakaw sa ibabaw niini nga wala lang manghibalo."
ⲙ̅ⲇ̅ⲞⲨⲞⲒ ⲚⲰⲦⲈⲚ ϪⲈ ⲦⲈⲦⲈⲚⲞⲒ ⲘⲪⲢⲎϮ ⲚⲚⲒⲘϨⲀⲨ ⲈⲦⲈⲚⲤⲈⲞⲨⲰⲚϨ ⲈⲂⲞⲖ ⲀⲚ ⲞⲨⲞϨ ⲚⲒⲢⲰⲘⲒ ⲈⲐⲘⲞϢⲒ ϨⲒϪⲰⲞⲨ ⲚⲤⲈⲈⲘⲒ ⲀⲚ.
45 Usa sa mga batid balaod mitubag kang Jesus, "Magtutudlo, sa imong pagsulti niana imo usab kaming gipakaulawan."
ⲙ̅ⲉ̅ⲀϤⲈⲢⲞⲨⲰ ⲆⲈ ⲚϪⲈⲞⲨⲀⲒ ⲚⲚⲒⲚⲞⲘⲒⲔⲞⲤ ⲠⲈϪⲀϤ ⲚⲀϤ ϪⲈ ⲠⲒⲢⲈϤϮⲤⲂⲰ ⲚⲀⲒ ⲈⲔϪⲰ ⲘⲘⲰⲞⲨ ⲔϢⲰϢ ⲘⲘⲞⲚ ϨⲰⲚ.
46 Ug siya miingon, "Alaut usab kamong mga batid sa balaod! kay ang mga tawo inyong gipamug-atan ug mga luwan nga malisud pas-anon, apan kamo gayud dili gani motuhil sa mga luwan pinaagi sa usa sa inyong mga tudlo.
ⲙ̅ⲋ̅ⲚⲐⲞϤ ⲆⲈ ⲠⲈϪⲀϤ ϪⲈ ⲚⲐⲰⲦⲈⲚ ϨⲰⲦⲈⲚ ϦⲀ ⲚⲒⲚⲞⲘⲒⲔⲞⲤ ⲞⲨⲞⲒ ⲚⲰⲦⲈⲚ ϪⲈ ⲦⲈⲦⲈⲚⲦⲀⲖⲞ ⲚϨⲀⲚⲈⲦⲪⲰⲞⲨⲒ ⲈⲨⲘⲞⲔϨ ⲘϤⲒⲦⲞⲨ ⲈϪⲈⲚ ⲚⲒⲢⲰⲘⲒ ⲞⲨⲞϨ ⲚⲐⲰⲦⲈⲚ ⲦⲈⲦⲈⲚϬⲒ ⲚⲈⲘ ⲚⲒⲈⲦⲪⲰⲞⲨⲒ ⲀⲚ ⲚⲞⲨⲀⲒ ⲚⲚⲈⲦⲈⲚⲦⲎⲂ.
47 Alaut kamo! kay nagabuhat kamog mga pantiyon sa mga profeta nga gipamatay sa inyong mga ginikanan.
ⲙ̅ⲍ̅ⲞⲨⲞⲒ ⲚⲰⲦⲈⲚ ϪⲈ ⲦⲈⲦⲈⲚⲔⲰⲦ ⲚⲚⲒⲘϨⲀⲨ ⲚⲦⲈⲚⲒⲠⲢⲞⲪⲎⲦⲎⲤ ⲚⲈⲦⲈⲚⲒⲞϮ ⲀⲨϦⲞⲐⲂⲞⲨ.
48 Busa mga saksi diay kamo ug nagauyon sa mga binuhatan sa inyong mga ginikanan; kay sila mao ang nagpatay kanila, ug kamo mao ang nagbuhat sa ilang mga lubong.
ⲙ̅ⲏ̅ϨⲀⲢⲀ ⲦⲈⲦⲈⲚⲈⲢⲘⲈⲐⲢⲈ ⲞⲨⲞϨ ⲦⲈⲦⲈⲚϮⲘⲀϮ ⲈϪⲈⲚ ⲚⲒϨⲂⲎⲞⲨⲒ ⲚⲦⲈⲚⲈⲦⲈⲚⲒⲞϮ ϪⲈ ⲚⲐⲰⲞⲨ ⲘⲈⲚ ⲀⲨϦⲞⲐⲂⲞⲨ ⲚⲐⲰⲦⲈⲚ ⲦⲈⲦⲈⲚⲔⲰⲦ.
49 Tungod niini usab ang Kaalam sa Dios nagaingon, `Padad-an ko silag mga profeta ug mga apostoles, nga ang uban kanila ilang pagapatyon ug pagalutoson,'
ⲙ̅ⲑ̅ⲈⲐⲂⲈⲪⲀⲒ ⲀϮⲔⲈⲤⲞⲪⲒⲀ ⲚⲦⲈⲪⲚⲞⲨϮ ϪⲞⲤ ϪⲈ ϮⲚⲀⲞⲨⲰⲢⲠ ϨⲀⲢⲰⲞⲨ ⲚϨⲀⲚⲠⲢⲞⲪⲎⲦⲎⲤ ⲚⲈⲘ ϨⲀⲚⲀⲠⲞⲤⲦⲞⲖⲞⲤ ⲞⲨⲞϨ ⲈⲨⲈϦⲰⲦⲈⲂ ⲈⲂⲞⲖ ⲚϦⲎⲦⲞⲨ ⲞⲨⲞϨ ⲈⲨⲈϬⲞϪⲒ ⲚⲤⲰⲞⲨ.
50 aron ang dugo sa tanang mga profeta, nga naula sukad pa sa pagtukod sa kalibutan, pagapanilngon gikan niining kaliwatana,
ⲛ̅ϨⲒⲚⲀ ⲚⲤⲈϬⲒ ⲘⲠϢⲒϢ ⲘⲠⲤⲚⲞϤ ⲚⲚⲒⲠⲢⲞⲪⲎ ⲦⲎⲤ ⲈⲦⲀⲨⲪⲞⲚϤ ⲈⲂⲞⲖ ⲒⲤϪⲈⲚ ⲦⲔⲀⲦⲀⲂⲞⲖⲎ ⲘⲠⲒⲔⲞⲤⲘⲞⲤ ⲚⲦⲞⲦⲤ ⲚⲦⲀⲒⲄⲈⲚⲈⲀ.
51 sukad pa sa dugo ni Abel hangtod sa dugo ni Zacarias nga gipatay diha sa kinatung-an sa halaran ug sa templo. Oo, sultihan ko kamo nga pagapanilngon gayud kini gikan niining kaliwatana.
ⲛ̅ⲁ̅ⲒⲤϪⲈⲚ ⲠⲤⲚⲞϤ ⲚⲀⲂⲈⲖ ϢⲀ ⲠⲤⲚⲞϤ ⲚⲌⲀⲬⲀⲢⲒⲀⲤ ⲠϢⲎⲢⲒ ⲘⲂⲀⲢⲀⲬⲒⲀⲤ ⲪⲎ ⲈⲦⲀⲨⲦⲀⲔⲞϤ ⲞⲨⲦⲈ ⲠⲒⲘⲀⲚⲈⲢϢⲰⲞⲨϢⲒ ⲚⲈⲘ ⲠⲒⲎⲒ ⲤⲈ ϮϪⲰ ⲘⲘⲞⲤ ⲚⲰⲦⲈⲚ ϪⲈ ⲤⲈⲚⲀⲔⲰϮ ⲚⲤⲰϤ ⲚⲦⲞⲦⲤ ⲚⲦⲀⲒⲄⲈⲚⲈⲀ.
52 Alaut kamong mga batid sa balaod! kay inyong gihikaw ang yawi sa pultahan sa kaalam; kamo wala mosulod niini, ug ang mga nanagsulod niini inyong gipanagpugngan."
ⲛ̅ⲃ̅ⲞⲨⲞⲒ ⲚⲰⲦⲈⲚ ⲚⲚⲒⲚⲞⲘⲒⲔⲞⲤ ϪⲈ ⲀⲦⲈⲦⲈⲚⲰⲖⲒ ⲚⲚⲒϢⲰϢⲦ ⲚⲦⲈⲠⲤⲰⲞⲨⲚ ⲚⲐⲰⲦⲈⲚ ⲘⲠⲈⲦⲈⲚⲒ ⲈϦⲞⲨⲚ ⲞⲨⲞϨ ⲚⲎ ⲈⲐⲚⲎⲞⲨ ⲈϦⲞⲨⲚ ⲦⲈⲦⲈⲚⲈⲢⲔⲰⲖⲒⲚ ⲘⲘⲰⲞⲨ.
53 Ug sa nakapahawa siya didto, ang mga escriba ug mga Fariseo misugod sa paglisudlisud kaniya, ug sa paghagit kaniya sa pagpamulong bahin sa daghang mga butang,
ⲛ̅ⲅ̅ⲈⲦⲀϤⲒ ⲆⲈ ⲈⲂⲞⲖ ⲘⲘⲀⲨ ⲀⲨⲈⲢϨⲎⲦⲤ ⲚϪⲈⲚⲒⲤⲀϦ ⲚⲈⲘ ⲚⲒⲪⲀⲢⲒⲤⲈⲞⲤ ⲈⲤⲞⲘⲤ ⲚⲔⲀⲔⲰⲤ ⲞⲨⲞϨ ⲈⲤⲀϪⲒ ⲚⲈⲘⲀϤ ⲈⲐⲂⲈ ϨⲀⲚⲘⲎϢ
54 nga nanagpaabut kaniya aron sa pagbitik kaniya pinaagi sa mga pulong nga iyang pagalitukon.
ⲛ̅ⲇ̅ⲈⲨϬⲒⲬⲢⲞϤ ⲈϪⲞⲢϪϤ ⲚⲞⲨⲤⲀϪⲒ ⲈⲂⲞⲖ ϦⲈⲚⲢⲰϤ.
