Levitico 16

1 Ug si Jehova misulti kang Moises sa tapus mangamatay ang duruha ka anak nga lalake ni Aaron, sa diha nga mingduol sila sa atubangan ni Jehova, ug nangamatay;

After the two sons of Aaron died because they burned incense to Yahweh [in a manner that was contrary to what Yahweh commanded], Yahweh spoke to Moses/me.

2 Ug si Jehova miingon kang Moises: Ingna si Aaron nga imong igsoon nga lalake nga sa tanan nga panahon dili siya magsulod sa dapit nga balaan, sa sulod sa tabil, sa atubangan sa halaran sa pagpasig-uli nga anaa sa ibabaw sa arca; aron dili siya mamatay; kay ako motungha diha sa panganod sa ibabaw sa halaran-sa-pagpasig-uli.

He said to him/me, “Warn your [older] brother Aaron that he must not enter the Very Holy Place inside the curtain that is in the Sacred Tent whenever he wants to, because the cover of the sacred chest is there. That is the place where the priest (makes atonement for/requests me to forgive) sins. I am present in the cloud that is over the cover of the sacred chest. If Aaron goes in that room when it is not the proper time, he will die!

3 Nga niini mosulod si Aaron sa dapit nga labing balaan: uban ang usa ka nating vaca nga lake alang sa halad-tungod-sa-sala, ug usa ka lakeng carnero alang sa halad-nga-sinunog.

“When Aaron enters the Sacred Tent area, he must bring a bull that [will be killed] to become an offering/sacrifice for sins, and a ram [to be killed] to be an offering that will be completely burned [on the altar].

4 Ang sinina nga balaan nga lino igasul-ob niya, ug sa ibabaw sa iyang unod aduna siya ing mga sapaw nga lino, ug pagabaksan siya sa bakus nga lino; ug sa mitra nga lino pagasul-oban siya: kini mao ang balaan nga mga bisti: ug pagadigoon niya ang iyang unod sa tubig, ug kini igabisti niya.

Then he must bathe his whole body, and put on the linen underwear/undershorts and the linen gown. He must tie the linen sash/waistbands around his waist and wrap the turban around his head. Those are his sacred garments.

5 Ug sa katilingban sa mga anak sa Israel, magakuha siya ug duruha ka lake nga kanding alang sa halad-tungod-sa-sala, ug usa ka lakeng carnero alang sa halad-nga-sinunog.

The Israeli people must then bring to him two male goats [to be killed] as an offering/sacrifice for sin, and a ram to be [killed and] burned completely [on the altar].

6 Ug igahalad ni Aaron ang lakeng vaca alang sa halad-tungod-sa-sala, nga alang sa iyang kaugalingon, ug magabuhat siya ug pagtabon-sa-sala alang sa iyang kaugalingon ug alang sa iyang panimalay.

“Aaron must offer the bull [to me] to be a sacrifice in order that (I will forgive his sins and the sins of his family/his sins and the sins of his family will be forgiven).

7 Ug pagakuhaon niya ang duruha nga kanding, ug igapahamutang niya kini sa atubangan ni Jehova diha sa pultahan sa balong-balong nga pagatiguman.

Then he must bring the two male goats to me at the entrance to the Sacred Tent.

8 Ug pagapapalaran ni Aaron ang duruha ka kanding; ang usa ka palad alang kang Jehova, ug ang usa usab ka palad alang kang Azazel.

He must (cast lots/throw down stones that have been marked) to determine which goat will be [sacrificed] to me, and which will be the goat that will be set free.

9 Ug igahalad ni Aaron ang kanding nga sa ibabaw niini nahulog ang palad alang kang Jehova, ug igahalad niya kini nga alang sa halad-tungod-sa-sala.

Aaron must bring to me the goat that was chosen to be sacrificed. It will be an offering for the people’s sins.

10 Apan ang kanding, nga niini mahulog ang palad alang kang Azazel, igapahamutang kini nga buhi sa atubangan ni Jehova, aron sa pagbuhat sa pagtabon-sa-sala alang kaniya, ug sa pagpalakaw kaniya tungod kang Azazel ngadto sa kamingawan.

Aaron must also bring to me the other goat, but it is not to be killed. It will be freed while it is still alive. As a result of Aaron sending it into the desert, the people’s sins will be forgiven.

11 Ug igahalad ni Aaron ang lakeng vaca nga mao ang halad-tungod-sa-sala alang kaniya, ug pagabuhaton niya ang pagtabon-sa-sala alang sa iyang kaugalingon ug alang sa iyang panimalay, ug pagapatyon niya ang lakeng vaca nga mao ang halad-tungod-sa-sala nga alang sa iyang kaugalingon.

“Then Aaron must bring the young bull to me, to be an offering/sacrifice for himself and for his family. He must slaughter that bull to be an offering for their sins, [and he must drain the blood into a basin].

12 Ug siya magakuha ug incensario nga puno sa mga baga sa kalayo gikan sa halaran sa atubangan ni Jehova, ug sa iyang mga hakup sa incienso nga mahumot, nga pinulpog nga fino, ug iyang pagadad-on kini sa sulod sa tabil:

Then he must take some burning coals from the [bronze] altar and put them in the incense burner. Then he must fill his hands with fragrant finely-ground incense. Then he must take the incense and the incense burner inside the curtain into the Very Holy Place [of the Sacred Tent].

13 Ug igabutang niya ang incienso sa ibabaw sa kalayo sa atubangan ni Jehova, aron ang panganod sa incienso magatabon sa halaran-sa-pagpasig-uli nga anaa sa ibabaw sa pagpamatuod, aron siya dili mamatay.

There he must put the incense on the burning coals, with the result that a cloud of burning incense will rise up over the lid of the sacred chest. If he obeys these instructions, he will not die [like Korah’s two sons did because of offering incense incorrectly] (OR, [because of being in God’s presence]).

14 Ug magakuha siya sa dugo sa lakeng vaca, ug aron igasablig niya kini sa iyang tudlo sa dapit sa halaran-sa-pagpasig-uli sa kiliran sa silangan: ug dapit sa atbang sa halaran-sa-pagpasig-uli magasablig siya ug makapito niadtong dugo sa iyang tudlo.

Then he must dip his finger into [the basin] and sprinkle some blood on the lid of the sacred chest, and also sprinkle some blood seven times against the front of the chest.

15 Unya pagapatyon niya ang kanding nga alang sa halad-tungod-sa-sala, nga alang sa katawohan, ug dad-on niya ang dugo ngadto sa sulod sa tabil; ug buhaton niya sa dugo niini ang ingon sa iyang gibuhat sa dugo sa lakeng vaca, ug igasablig kini sa ibabaw sa halaran-sa-pagpasig-uli ug sa atubangan sa halaran-sa-pagpasig-uli;

[“Aaron must then go outside the Sacred Tent] and slaughter the goat to be an offering for the sins of the people. Then he must bring its blood into the Very Holy Place behind the curtain. There he must sprinkle [some of] that blood on the lid of the sacred chest and against the front of the chest, like he did with the bull’s blood.

16 Ug pagabuhaton niya ang pagtabon-sa-sala sa dapit nga balaan, tungod sa mga kahugawan sa mga anak sa Israel, ug tungod sa ilang mga paglapas, ug sa tanan nila nga mga sala: sa maong pagkaagi magabuhat usab siya alang sa balong-balong nga pagatiguman, nga nagapuyo sa taliwala nila sa kinataliwad-an sa ilang mga kahugawan.

By doing that, he will purify the Very Holy Place. And he must sprinkle more of the blood on the Sacred Tent, because the tent is in the midst of the camp of the Israeli people who have become unacceptable to me [because of their sins].

17 Ug walay bisan kinsa nga tawo sa sulod sa balong-balong nga pagatiguman kong siya mosulod sa pagbuhat sa pagtabon-sa-sala didto sa dapit nga balaan, hangtud nga siya makagula, ug nga mabuhat niya ang pagtabon-sa-sala alang sa iyang kaugalingon ug alang sa iyang panimalay, ug alang sa tibook nga katilingban sa Israel.

When Aaron goes into the Very Holy Place [in the Sacred Tent] to purify it, no one else is permitted to enter [the other part of] the Sacred Tent. Only after Aaron has performed rituals to enable me to forgive him and his family, and all the Israeli people, is any priest permitted to enter the Sacred Tent.

18 Ug mogula siya ngadto sa halaran nga anaa sa atubangan ni Jehova, ug magabuhat siya sa pagtabon-sa-sala alang niini, ug magakuha siya sa dugo sa lakeng vaca, ug sa dugo sa kanding, ug iyang ilibut pagbutang kini sa ibabaw sa mga sungay sa halaran.

“Then Aaron must go outside the tent to purify my altar. He must do this by smearing some of the blood from the bull and some of the blood from the goat on each of the projections at the corners of the altar.

19 Ug sa makapito magasablig siya sa ibabaw niini sa dugo nga anaa sa iyang tudlo, ug magahinlo niini, ug magabalaan niini gikan sa mga kahugawan sa mga anak sa Israel.

Then Aaron must dip his finger into the [basin of] blood and sprinkle some of the blood over the altar seven times. By doing that, he will cleanse it from being unholy [because of the sins] of the Israeli people, and it will become holy again.

20 Ug sa tapus siya makabuhat sa pagtabon-sa-sala didto sa dapit nga balaan, ug sa balong-balong nga pagatiguman, ug sa halaran, igahalad niya ang kanding nga buhi:

“When Aaron has finished purifying the Very Holy Place [inside the Sacred Tent] and all of the Sacred Tent and the altar, he must bring the goat that was chosen to be set free.

21 Ug igabutang ni Aaron ang duruha ka kamot niya sa ibabaw sa ulo sa kanding nga buhi, ug igasugid niya sa ibabaw niini ang tanan nga kasal-anan sa mga anak sa Israel, ug ang tanan nila nga mga paglapas, bisan pa ang tanan nila nga mga sala; ug kini igabutang niya sa ibabaw sa ulo sa kanding, ug igapadala kini ngadto sa kamingawan pinaagi sa kamot sa usa ka tawo nga tinudlo alang niini.

He must put both of his hands on the head of the goat and confess all the sins [DOU] of the Israeli people. By doing that, he will put [the guilt of] their sins on the head of the goat. Then he must give the goat to a man who is chosen, and that man will send the goat out into the desert.

22 Ug kadtong kanding magadala sa ibabaw niya sa ilang tanan nga kasal-anan ngadto sa yuta nga awa-aw; ug pagabuhian niya ang kanding ngadto sa kamingawan.

[It is as though] the goat will carry away into the desert [the guilt for] the sins of all the people.

23 Ug si Aaron moadto sa balong-balong nga pagatiguman, ug hukason niya ang mga bisti nga lino, nga iyang gisul-ob sa pagsulod niya sa dapit nga balaan, ug kini igabilin niya didto.

“When Aaron approaches the Sacred Tent, he must take off the linen clothes that he wore when he [previously] entered the Very Holy Place, and he must leave those clothes there.

24 Unya pagadigoon niya ang iyang unod sa tubig sa dapit nga balaan, ug igasul-ob niya ang iyang mga bisti, ug mogula siya, ug igahalad niya ang iyang halad-nga-sinunog, ug ang halad-nga-sinunog sa katawohan, ug magabuhat siya ug pagtabon-sa-sala alang sa iyang kaugalingon ug alang sa katawohan.

Then he must bathe in a sacred place, put on his regular/ordinary clothes, and sacrifice the animals that will be burned completely on the altar for his own sins and for the sins of the Israeli people. By doing that he will enable me to forgive him and them.

25 Ug pagasunogon niya ang tambok sa halad-tungod-sa-sala sa ibabaw sa halaran.

He must also burn on the altar all the fat of the bull and the goat that were sacrificed.

26 Ug ang magabuhi sa kanding alang kang Azazel, pagalabhan niya ang iyang mga bisti, pagadigoon usab niya sa tubig ang iyang unod, ug sa human niana mosulod siya sa campo.

“The man who was chosen to send the other goat into the desert and free it there must afterwards wash his clothes and bathe. Then he may return to the camp.

27 Ug pagadad-on niya sa gawas sa campo ang lakeng vaca sa halad-tungod-sa-sala, ug ang kanding sa halad-tungod-sa-sala, kansang dugo ginasablig aron sa paghimo sa pagtabon-sa-sala sa dapit nga balaan: ug ilang pagasunogon sa kalayo ang ilang mga panit, ug ang ilang mga unod, ug ang ilang tae.

The carcasses of the bull and the goat that were slaughtered to be an offering/sacrifice for the people’s sins, whose blood was taken inside the Very Holy Place to enable Yahweh to forgive the Israeli people, must be carried outside the camp and burned. The hides/skins of the animals, the inner organs, and the dung must also be burned.

28 Ug ang magasunog niini, pagalabhan niya ang iyang mga bisti, pagadigoon usab niya ang iyang unod sa tubig, ug sa human niana mosulod siya sa campo.

The man who burns those things must then wash his clothes and bathe before he returns to the camp.

29 Pagahuptan ninyo kini ingon nga balaod nga walay katapusan: sa bulan nga ikapito, sa ikapulo ka adlaw sa bulan, pagasakiton ninyo ang inyong mga kalag, ug walay bisan unsa nga bulohaton nga pagabuhaton ninyo, bisan ang molupyo, bisan ang dumuloong nga nagapuyo sa taliwala ninyo:

“On (October/the month after the dry season ends), on the day that I have appointed, you all must (fast/abstain from eating food) and not do any work. This is a rule/law that will never end. It must be obeyed by you people who have been Israelis all your lives, and also by foreigners who are living among you.

30 Kay niining adlawa pagabuhaton ang pagtabon-sa-sala alang kaninyo aron sa paghinlo kaninyo; mamahinlo kamo gikan sa tanan ninyo nga mga sala sa atubangan ni Jehova.

On that day, Aaron will perform rituals to enable me to forgive you all, and then I will cleanse/free you all from [the guilt of] all your sins and you will become acceptable to me.

31 Kini maoy usa ka adlaw nga igpapahulay sa balaan nga pahulay alang kaninyo, ug pagasakiton ninyo ang inyong mga kalag; kini maoy usa ka balaod nga walay katapusan.

That will be a day for you to rest and not do any work, like the Sabbath days, and you must (fast/abstain from eating food) all that day. That is a permanent command/law for you all to obey.

32 Ug ang sacerdote nga pagadihogan, ug nga pagapanalanginan aron mahimo nga sacerdote nga ilis sa iyang amahan, magahimo sa pagtabon-sa-sala ug magabisti siya sa mga bisti nga lino, bisan ang mga bisti nga balaan:

In future years, [after Aaron has died], this ritual/ceremony to enable me to forgive you all [DOU] will be performed by the Supreme Priest who is anointed [with olive oil] and appointed to serve instead of his ancestor Aaron. He must put on the sacred clothes made of linen

33 Ug buhaton niya ang pagtabon-sa-sala sa balaang puloy-anan, ug magabuhat siya sa pagtabon-sa-sala alang sa balong-balong nga pagatiguman, ug alang sa halaran; ug magabuhat siya sa pagtabon-sa-sala alang sa mga sacerdote, ug alang sa tibook nga katawohan sa katilingban.

and offer sacrifices to purify the Very Holy Place, all of the Sacred Tent, the altar, the priests, and all the Israel people [like Aaron did].

34 Ug kini pagahuptan ninyo nga balaod nga walay katapusan, sa pagbuhat sa pagtabon-sa-sala alang sa mga anak sa Israel tungod sa tanan nila nga mga sala, sa makausa sulod sa tuig. Ug gibuhat niya ingon sa gisugo ni Jehova kang Moises.

This will be a permanent command/law for you to obey once every year, to enable me to forgive you Israeli people for the sins that you have committed.” Moses/I obeyed all those instructions/commands that Yahweh had given to him/me.