Levitico 11
1 Ug misulti si Jehova kang Moises ug kang Aaron, nga nagaingon kanila:
Yahweh said to Aaron and Moses/me,
2 Isulti ninyo sa mga anak sa Israel nga magaingon: Kini mao ang mga buhing butang nga mahimo nga pagakan-on ninyo, gikan sa tanang mga mananap nga anaa sa ibabaw sa yuta.
“Tell the Israeli people that [this is what Yahweh says]: From all the animals that live on the land, these are the ones that you are permitted to eat:
3 Kadtong tanan nga may kuko nga pikas, ug may tiil nga buak, ug nagapangusap, sa taliwala sa mga mananap, kini maoy mahimong kan-on ninyo.
The ones that have hooves that are completely split and that (chew their cuds/bring their food up from their stomachs to chew it again).
4 Apan sa mga nagapangusap, kun sa mga may kuko nga pikas dili ninyo pagakan-on kini: ang camello, kay bisan pa nga kini nagapangusap, kini walay tiil nga pikas: mahugaw siya alang kaninyo;
There are some animals that chew their cuds but do not have split hooves, and some animals that have split hooves but do not chew their cuds. You must not eat any of those animals. [For example], camels chew their cuds but do not have split hooves, so they are unacceptable for you to eat.
5 Ug ang conejo, kay nagapangusap, apan walay kuko nga pikas: mahugaw kini alang kaninyo.
Rock badgers chew their cuds but do not have split hooves, so they are unacceptable for you to eat.
6 Ang liebre, kay nagapangusap apan walay kuko nga pikas: mahugaw kini alang kaninyo;
Rabbits chew their cuds but do not have split hooves, so they are unacceptable for you to eat.
7 Ang baboy, kay kini may kuko nga pikas ug may tiil nga buak apan wala magapangusap: mahugaw kini alang kaninyo.
Pigs have completely split hooves but they do not chew their cuds, so they are unacceptable for you to eat.
8 Sa unod niini dili kamo magkaon, ug dili kamo maghikap sa mga lawas nga patay niini: mahugaw kini alang kaninyo.
All of those animals are unacceptable for you, so you must not eat their meat or even touch their carcasses.
9 Sa mga nagapuyo sa tubig, kini maoy makaon ninyo: ang bisan unsa nga may mga kapay ug mga hingbis nga anaa sa mga tubig, sa dagat, ug sa mga suba: kini mahimong kan-on ninyo.
From all the creatures that live in the oceans and the streams, you are permitted to eat any that have fins and scales.
10 Ug ang tanan nga walay kapay ug walay mga hingbis, diha sa mga dagat, ug sa mga suba, ug sa tanang mga mananap nga nagapuyo sa mga tubig, dulumtanan kini alang kaninyo,
But you must detest [and not eat] those that do not have fins and scales. That includes ones that are very small.
11 Ug kini mahimong dulumtanan alang kaninyo. Sa ilang unod dili kamo mangaon, ug ang lawas nga patay niini, pagabatonan ninyo nga dulumtanan.
You must despise them, and you must not eat their meat, and you must detest their carcasses.
12 Bisan unsa nga walay mga kapay ug walay mga hingbis diha sa mga tubig, kini dulumtanan alang kaninyo.
You must detest everything that lives in the water that does not have fins and scales.
13 Ug sa mga langgam kini pagabatonan nga dulumtanan alang kaninyo; dili kamo magkaon niini, kay kini dulumtanan: ang agila, ang magdudugmok sa bukog, ang esmerehon,
There are some birds that you must detest [and not eat]. They include eagles, bearded vultures, black vultures,
14 Ang banog, ug ang buitre ingon sa iyang matang,
kites, any kind of falcon/buzzard,
15 Ang tanan nga uwak ingon sa iyang matang;
any kind of raven,
16 Ang abestros, ug ang mananagit sa gabii, ug ang laro, ug ang manaol ingon sa ilang matang,
horned owls, screech owls, seagulls, any kind of hawk,
17 Ug ang bukaw, ug ang gamaw, ug lapay,
small owls, cormorants, large owls,
18 Ug ang kalamon, ug ang pelicano, ug ang langgam nga mananagit,
white owls, desert owls, vultures that eat dead animals,
19 Ug ang herodion, ug ang tabon ingon sa iyang matang, ug ang abubilya, ug ang kabog.
storks, any kind of heron, hoopoes, and bats.
20 Ang tanan nga mananap nga nagakamang sa yuta nga pak-an nga magalakaw sa upat ka tiil, kini, dulumtanan alang kaninyo.
You must detest [and not eat] flying insects that [sometimes] walk on the ground [MTY].
21 Apan kini mahimong kan-on ninyo sa tanan nga mananap nga nagakamang sa yuta nga pak-an nga nagalakaw sa upat ka tiil, nga adunay mga paa labut pa sa ilang mga tiil aron sa paglukso sa ibabaw sa yuta;
But you are permitted to eat creatures with wings that sometimes walk on the ground if they have jointed legs for hopping around.
22 Makakaon kamo kanila: ang dulon ingon sa iyang matang, ug ang alasiw-siw ingon sa iyang matang, ug ang gangis ingon sa iyang matang, ug ang lukton ingon sa iyang matang.
They include locusts, crickets, and grasshoppers.
23 Ang tanan nga mananap nga nagakamang sa yuta nga pak-an, nga adunay upat ka tiil, kini dulumtanan alang kaninyo.
But you must detest [and not eat] other insects with wings that have four legs.
24 Ug tungod niining mga butanga, mahimong mahugaw kamo: bisan kinsa nga makahikap sa ilang mga lawas nga patay, mamahugaw siya hangtud sa hapon.
‘There are certain creatures that if you touch their carcasses you will become defiled. Anyone who touches their carcasses must not touch other people until that evening.
25 Ug bisan kinsa nga magadala sa ilang mga lawas nga patay, pagalabhan niya ang iyang mga bisti, ug mamahugaw siya hangtud sa hapon.
Anyone who picks up one of their carcasses must wash his clothes and not touch other people until that evening.
26 Ang tanan nga mananap nga kukhan, apan walay kuko nga pikas ug dili magapangusap, kini mahugaw alang kaninyo: bisan kinsa nga magahikap niini mamahugaw siya.
‘The animals whose carcasses you must not touch are those that have hooves that are not completely divided or animals that do not chew their cuds. Anyone who touches the carcasses of any of those animals becomes (defiled/unacceptable to me).
27 Ug ang bisan unsa nga nagalakaw sa lapalapa sa tiil, kini mahugaw alang kaninyo: bisan kinsa nga maghikap sa mga lawas nga patay niini, mamahugaw siya hangtud sa hapon.
From all the animals that walk on the ground, you must not touch the carcasses of those that have paws to walk on. Anyone who touches one of their carcasses must not touch other people until that evening.
28 Ug ang magadala sa mga lawas nga patay niini, pagalabhan niya ang iyang mga bisti, ug mamahugaw siya hangtud sa hapon: mahugaw sila alang kaninyo.
Anyone who picks up one of their carcasses must wash his clothes and not touch other people until that evening, because touching their carcasses (defiles you/causes you to become unacceptable to me).
29 Ug kini sila mao ang mga mahugaw alang kaninyo sa taliwala sa mga mananap nga nagakamang sa yuta nga mokamang sa ibabaw sa yuta: ang milo, ug ang ilaga ug ang halo ingon sa ilang matang,
‘From all the animals that walk on the ground, these are the ones that (defile you/cause you to become unacceptable to me) [if you touch them]: Moles, rats, any kind of lizard,
30 Ug ang tuko, ug ang banghitaw, ug ang taluto, ug ang tabili, ug ang chameleon.
geckos, skinks, and chameleons.
31 Kini mao ang mahugaw alang kaninyo sa taliwala sa tanang mga mananap nga nagakamang sa yuta: bisan kinsa nga makahikap niini kong kini mga patay, mamahugaw siya hangtud sa hapon.
Those creatures that scurry across the ground (defile you/cause you to become unacceptable to me); anyone who touches one of their carcasses must not touch other people until the evening.
32 Ug bisan unsa nga mahulogan sa usa kanila sa human mamatay, mamahugaw kini, bisan unsa kong sudlanan nga kahoy, kun bisti, kun panit kun baluyot: bisan unsa nga ginamiton nga ginabuhat sa bulohaton, igasugmaw kini sa tubig, ug mamahugaw kini hangtud sa hapon; unya mamahinlo na kini.
When one of those creatures dies and falls on something, the thing that it falls on, whatever it is used for, will become (defiled/unacceptable to me), whether it is made of wood or cloth or the hide of some animal or from rough cloth. You must put it in water. Then you must not use it until that evening.
33 Ug ang tanan nga sudlanan nga yuta nga sa sulod niana mahulog ang usa niini, ang tanan nga anaa diha mamahugaw, ug pagabuakon ninyo ang sudlanan.
If one of them falls into a clay pot, everything in it becomes defiled, and you must break that pot into pieces.
34 Ang tanan nga kalan-on nga ginakaon ninyo, nga ang ibabaw niana matuloan ug tubig mamahugaw kana; ang tanan nga ilimnon nga ginainum gikan nianang tanan nga mga sudlanan mamahugaw.
If you pour water from that pot on any food, you must not eat that food. And you must not drink any water from that pot.
35 Ug tanan kadtong mahulogan sa ibabaw ug diyutay gikan sa lawas nga patay, kini mamahugaw; bisan ang hudno kun ang mga hudnong magagmay: kini pagabuk-on; kini mamahugaw, ug mamahugaw alang kaninyo.
Anything that one of the carcasses of those creatures falls on becomes (defiled/unacceptable to me); even if it falls on an oven or a cooking pot, anything that it falls on must be broken into pieces. It becomes unacceptable to me and you must not use it again.
36 Apan ang tinubdan kun atabay nga didto may daghang tubig mamahinlo: apan ang nakadapat sa mga lawas niini nga patay mamahugaw.
If one of their carcasses falls into a spring or a pit for storing water, the water may still be drunk, but anyone who touches one of those carcasses becomes unacceptable to me.
37 Ug kong mahulog ang ilang mga lawas nga patay sa ibabaw sa bisan unsa nga binhi nga igpupugas, mahinlo kini.
If one of those carcasses falls on seeds that are to be planted, those seeds are still acceptable to be planted.
38 Apan kong butangan ug tubig ang binhi, ug mahulogan kini sa ilang lawas nga patay, mamahugaw kini alang kaninyo.
But if water has been put on the seeds and then a carcass falls on them, the seeds must be thrown away.
39 Ug kong ang usa ka mananap sa angay nga pagakan-on ninyo mamatay, ang makahikap sa lawas niini nga patay, mamahugaw siya hangtud sa hapon.
‘If an animal [whose meat] you are permitted to eat dies, anyone who touches its carcass must not touch other people until that evening.
40 Ug ang magakaon sa lawas nga patay niini, pagalabhan niya ang iyang mga bisti, ug mamahugaw siya hangtud sa hapon: ingon usab ang magakuha sa iyang lawas nga patay, pagalabhan niya ang iyang mga bisti, ug mamahugaw siya hangtud sa hapon.
Anyone who eats some meat from that carcass must wash his clothes, and then he must not touch anyone until that evening.
41 Ug ang tanan nga mananap nga mokamang nga nagakamang sa yuta, mahugaw: kini dili pagakan-on.
‘All creatures that scurry across the ground, including those that move on their bellies and those that crawl, are detestable, and they must not be eaten.
42 Ang tanan nga magakamang pinaagi sa iyang tiyan, ug ang tanan nga magalakaw pinaagi sa upat ka tiil, kun ang tanan nga adunay daghang mga tiil, bisan ang tanan nga mananap nga mokamang nga nagakamang sa yuta, dili kamo mangaon niana, kay kini dulumtanan.
43 Dili ninyo pagahimoon nga dulumtanan ang inyong mga kaugalingon sa bisan unsa nga mananap nga mokamang nga nagakamang, dili usab kamo magpahugaw tungod kanila, aron dili usab kamo mabuling tungod kanila.
Do not (defile yourselves/cause you to become unacceptable to me) by [eating] any of those creatures [DOU].
44 Kay ako mao man si Jehova nga inyong Dios: busa, balaanon ninyo ang inyong kaugalingon. ug magbalaan kamo, kay ako balaan man: dili ninyo paghugawan ang inyong mga lawas sa bisan unsa nga mananap nga mokamang nga nagalihok sa ibabaw sa yuta.
I am Yahweh your God, and I am holy, so you must consecrate yourselves and be holy. You must avoid eating things that cause you to be unacceptable to me. Do not cause yourselves to become unacceptable to me by eating creatures that scurry across the ground.
45 Kay ako si Jehova nga nagkuha kaninyo gikan sa yuta sa Egipto aron nga mahimong Dios ninyo: busa magbalaan kamo, kay ako balaan man.
I am Yahweh, the one who freed you from [being slaves in] Egypt, in order to be your God. Therefore, because I am holy, you must be holy.
46 Kini mao ang balaod sa mga mananap, ug sa mga langgam, ug sa tanan nga buhi nga nagalihok sa mga tubig, ug sa tanan nga mananap nga nagakamang sa ibabaw sa yuta;
'Those are the regulations concerning animals and birds, all the living creatures that live in water or scurry across the ground.
47 Sa pagbuhat ug kalainan sa taliwala sa mahugaw ug sa mahinlo, ug nga sa taliwala sa mga mananap nga buhi nga arang makaon, ug ang mga mananap nga buhi nga dili arang makaon.
You must learn what things [I say] are acceptable to me and what things are not, and learn what things you are permitted to eat and what things you are not permitted to eat.’”
