Job 41
1 Makuha ba nimo ang leviathan sa taga sa isda? Kun magapus ba ang iyang dila sa lubid?
“[Think also about] (crocodiles/great sea dragons). Can you catch them with a fishhook or fasten their jaws with a rope?
2 Matuhog mo ba ug pisi ang iyang ilong? Kun kapalapsan kanimo ang iyang apapangig sa usa ka taga?
Can you put ropes through their noses [to control them] or thrust hooks through their jaws?
3 Maghimo ba siya ug daghanan nga pangamuyo kanimo? Kun mosulti ba siya kanimo ug mga pulong malomo?
Will they plead with you to act mercifully toward them or (use sweet talk/speak to you nicely) [in order that you will not harm them]?
4 Magabuhat ba siya ug pakigsaad kanimo, Aron ikaw isipon niya nga sulogoon sa walay katapusan?
Will they make an agreement with you to work for you, to be your slaves as long as they live?
5 Makigdula ba ikaw kaniya ingon sa usa ka langgam? Kun gapuson ba nimo siya alang sa imong mga kadalagahan?
Can you cause them to become pets like you cause birds to become your pets? Can you put a leash/rope around their [necks] so that your servant girls [can play with them]?
6 Ang katiguman sa mga mangingisda, maghimo ba kaniya nga igbabaligya? Ibahinbahin ba siya nila sa mga magbabaligya?
Will merchants try to buy them [in the market]? Will they cut them up into pieces and sell the meat?
7 Mapalapsan ba nimo ang iyang panit sa mga puthaw nga tinalinsan, Kun mapalapsan ba ang iyang ulo sa salapang?
Can you pierce their skins by throwing fishing spears at them? Can you pierce their heads with a harpoon?
8 Itapion ang imong kamot kaniya; Hinumdumi ang gubat, ug ayaw na kana pagbuhata.
If you grab one of them with your hands, it will fight you in a way that you will never forget, and you will never try to do it again!
9 Ania karon, kawang lamang ang paglaum tungod kaniya; Dili ba kita matumba bisan na lamang sa pagtan-aw kaniya?
It is useless to try to subdue them. Anyone who tries to subdue one of them will lose his courage.
10 Walay bisan kinsa nga mabangis nga mangahas sa pagpalihok kaniya; Nan kinsa man ang makapangatubang kanako?
No one dares/tries to (arouse them/cause them to be angry). So, [since I am much more powerful than they are, ] (who would dare to cause me to be angry?/no one would dare to cause me to be angry!) [RHQ]
11 Kinsa ba ang unang nakahatag kanako, aron unta ako magabalus kaniya? Bisan unsang butanga nga ania sa ilalum sa tibook langit, ako man.
Also, everything on the earth is mine. Therefore, no one [RHQ] is able to give anything to me and require me to pay [money] for it!
12 Ako dili magahilum mahitungod sa iyang bukton, Ni sa iyang daku nga kakusog, ni sa iyang matahum nga panagway.
I will tell you about [how strong] crocodiles' legs [are] and how strong their well-formed bodies are.
13 Kinsa ba ang makakuha sa iyang labing gawas nga saput? Kinsa ba ang mopaduol sa sulod sa iyang mga apapangig?
(Can anyone strip off their hides?/No one is able to strip off their hides.) [RHQ] (Can anyone try to put bridles on them?/No one can try to put bridles on them.) [RHQ] (OR, Can anyone pierce their very thick hides?)
14 Kinsa ba ang makaabli sa mga pultahan sa iyang nawong? Makalilisang ang ginalibutan sa iyang ngipon.
(Can anyone pry open their jaws, which have terrible teeth in them?/No one can pry open their jaws, which have terrible teeth in them!) [RHQ]
15 Ang iyang mabaga nga mga hingbis maoy iyang garbo, Maayong pagkatapot, sama sa sello nga gipapilit.
They have rows of scales on their back which are as hard as a rock (OR, tightly fastened together).
16 Ang usa ug ang usa haduol kaayo, Sa ingon nga paagi, nga sa taliwala kanila walay hangin nga makasulod.
The scales are very close together, with the result that not even air can get between them.
17 Sila ginahiusa ang usa ug usa; Sila nanag-ipon, ug dili na mabulag.
The scales are joined very closely to each other, and they cannot be separated.
18 Sa iyang pagbugwak may kahayag nga mokidlap, Ug ang iyang mga mata ingon sa mga tabontabon sa kabuntagon.
When crocodiles sneeze, [the tiny drops of water that come out of their noses] sparkle in the sunlight. Their eyes are red like the rising sun.
19 Gikan sa iyang baba, mga sulo nga nagadilaab manggula, Ug mga aligato sa kalayo managtulasik.
[It is as though] sparks of fire pour out of their mouths [DOU].
20 Gikan sa iyang ilong may aso nga magagula, Ingon sa kolon nga magabukal, ug mga tangbo nga mangasunog.
Smoke pours out of their nostrils/noses like steam comes out of a pot that is put over a fire made from dry reeds.
21 Ang iyang gininhawa makapasiga sa mga uling, Ug usa ka kalayo nagagula gikan sa iyang baba.
Their breath can cause coals to blaze, and flames shoot out from their mouths.
22 Sa iyang liog nagapuyo ang kusog, Ug sa iyang atubangan ang kahadlok nagasayaw.
Their necks are very strong; wherever they go, they cause people to be very afraid.
23 Ang mga bahin sa iyang unod nagatapot: Sila mga malig-on sa ibabaw niya; sila dili magango.
The folds in their flesh are very close together and are very hard/firm.
24 Ang iyang kasingkasing malig-on sama sa usa ka bato; Oo, malig-on sama sa bato sa galingan nga sa ilalum.
[They are fearless, because] the inner parts of their bodies are as hard as a rock, as hard as the lower millstone [on which grain is ground].
25 Sa diha nga siya motindog, ang mga gamhanan mangahadlok: Tungod sa dakung kakugang sila kawad-an sa buot.
When they rise up, they cause [even] very strong people to be terrified. As a result, people (fall back/run away) when crocodiles thrash around.
26 Ang pinuti niadtong motigbas kaniya dili makadulot; Ni makadulot ang bangkaw, kun balaraw kun salapang.
[People] [PRS] cannot injure them with swords, and spears or darts or javelins cannot injure them, either.
27 Ginaisip niya ang puthaw ingon sa uhot, Ug ang tumbaga ingon sa kahoy nga gabok.
They [certainly are not afraid of weapons made of] straw or rotten wood, but [they are not even afraid of weapons made of] iron or bronze!
28 Ang pana dili makapadalagan kaniya: Kaniya ang mga bato sa lambuyog mabalhin nga mga dagami:
[Shooting] arrows [at them] does not cause them to run away. [Hurling] stones at them from a sling is like [hurling] bits of chaff at them.
29 Ang mga puspus ginaila nga mga tuod sa balili; Ang hinadyong sa bangkaw iyang ginakataw-an.
They are not afraid of clubs [any more than they would be afraid of men throwing] bits of straw [at them], and they laugh when they hear the whirl/sound of javelins [being thrown at them].
30 Ang mga dapit sa ilalum niya ingon sa mga bika nga talinis: Sa ibabaw sa lapok iyang gipahaluna ang mga butang nga tinalinsan.
Their bellies are covered with scales that are as sharp as broken pieces of pottery. When they drag themselves through the mud, their bellies tear up the ground like a plow.
31 Ang kahiladman iyang gipabukal ingon sa usa ka kolon: Ang dagat iyang gihimo nga ingon sa kolon nga haplas.
They stir up the water and cause it to foam [as they churn/swim through it].
32 Sa iyang likod nagapadan-ag siya ug usa ka dalan; Bisan kinsa makahunahuna nga ang kahiladman sa dagat ubanon.
As they go through the water, the (wakes/trails in the water behind them) glisten. People [who see it] would think that the foam in those wakes had become white hair.
33 Sa ibabaw sa yuta walay mahisama kaniya, Nga usa ka binuhat walay kahadlok.
There are no creatures on earth that are as fearless as crocodiles.
34 Siya nagatan-aw sa bisan unsa nga butang nga hataas: Hari man siya sa mga anak sa mapahitas-on.
They are the proudest of all the creatures; [it is as though] they [rule like] kings over all the other wild animals.”
