Job 34
1 Labut pa si Eliu mitubag ug miingon:
And Elihu proceeded, and said:
2 Pamatia ang akong mga pulong, kamo nga mga tawong manggialamon; Ug patalinghugi ako ninyo, kamo nga may kahibalo.
Hear my words, ye wise men! Give ear to me, ye that have knowledge!
3 Kay ang igdulungog magasulay sa mga pulong, Maingon nga ang dila magatilaw sa makaon.
For the ear trieth words, As the mouth tasteth meat.
4 Pilion ta alang kanato ang matarung, Sayron ta sa atong kaugalingon ang butang nga maayo.
Let us examine for ourselves what is right; Let us know among ourselves what is true.
5 Tungod kay si Job miingon man: Ako matarung, Ug ang Dios nagkuha sa akong katungod:
Job hath said, “I am righteous, And God refuseth me justice.
6 Bisan pa sa akong katungod ako ginaisip nga bakakon; Ang akong sakit walay kaayohon, bisan ako walay kalapasan.
Though I am innocent, I am made a liar; My wound is incurable, though I am free from transgression.”
7 Unsang tawohana ang mahasama kang Job, Nga motulon sa mga pagtamay ingon sa tubig,
Where is the man like Job, Who drinketh impiety like water;
8 Nga makigkuyog sa mamumuhat sa kasal-anan, Ug nagalakaw uban sa mga tawong dautan?
Who goeth in company with evil-doers, And walketh with wicked men?
9 Kay miingon man siya: Dili magpulos sa tawo, Nga ikalipay niya sa iyang kaugalingon ang pagpakig-uban sa Dios.
For he hath said, “A man hath no advantage, When he delighteth himself in God.”
10 Busa patalinghugi ako ninyo, kamo oh mga tawo nga masinabuton: Ipahalayo kana sa Dios, nga siya maghimo ug kadautan, Ug ipahalayo sa Makagagahum, nga magbuhat siya ug kasal-anan.
Wherefore hearken to me, ye men of understanding! Far be iniquity from God; Yea, far be injustice from the Almighty!
11 Kay ang buhat sa usa ka tawo iyang igabayad kaniya, Ug ang tagsatagsa ka tawo iyang padangaton sumala sa iyang ginaagian.
For what a man hath done he will requite him, And render to every one according to his deeds.
12 Oo, sa pagkamatuod ang Dios dili magbuhat sa kadautan, Dili balit-aron sa Dios ang justicia.
Surely God will not do iniquity, Nor will the Almighty pervert justice.
13 Kinsa ba ang naghatag kaniya ug gahum sa pagmando sa ibabaw sa yuta? Kun kinsa ba ang magbuot sa paghatag kaniya sa tibook nga kalibutan?
Who hath given him the charge of the earth? Or who hath created the whole world?
14 Kong iyang ipahaluna ang iyang kasingkasing sa iyang kaugalingon, Kong iyang tigumon ngadto sa iyang kaugalingon ang iyang espiritu ug ang iyang gininhawa;
Should he set his heart against man, Should he take back his spirit and his breath,
15 Ang tanang unod mangawala sa tingub, Ug ang tawo mahabalik pag-usab sa abug.
Then would all flesh expire together; Yea, man would return to the dust.
16 Kong karon ikaw adunay salabutan, pamatia kini: Patalinghugi ang tingog sa akong mga pulong.
If thou hast understanding, hear this! Give ear to the voice of my words!
17 Magamando ba bisan ngani kadtong nagadumot sa justicia? Ug imo bang pagasilotan kadtong matarung ug makagagahum?
Shall he, that hateth justice, govern? Wilt thou then condemn the just and mighty One?
18 Siya nga nagaingon sa usa ka hari: Ikaw tampalasan, Kun sa mga harianon: Kamo mga dautan;
Is it fit to say to a king, Thou art wicked; Or to princes, Ye are unrighteous?
19 Labi pa kadtong walay pinalabi sa mga tawo nga principe, Ni gipalabi ang dato kay sa kabus; Kay silang tanan buhat man sa iyang mga kamot.
How much less to him that is not partial to princes, Nor regardeth the rich more than the poor? For they are all the work of his hands.
20 Sa usa lamang ka pagpamilok sila mangamatay, bisan sa tungang gabii; Ang mga tawo ginauyog ug mangawagtang, Ug ang mga gamhanan gipanguha sa walay kamot.
In a moment they die; yea, at midnight Do the people stagger and pass away, And the mighty are destroyed without hand.
21 Kay ang iyang mga mata anaa sa mga alagianan sa usa ka tawo, Ug siya nagasud-ong sa tanan niyang mga lakang.
For his eyes are upon the ways of man; He seeth all his steps.
22 Walay kangitngit, ni mabaga nga kangiub, Diin makatago sa ilang kaugalingon ang mga mamumuhat sa kadautan.
There is no darkness, nor shadow of death, Where evil-doers may hide themselves.
23 Kay dili na kinahanglan nga siya magsusi pa sa usa ka tawo, Nga siya mangatubang pa sa Dios sa hukmanan.
He needeth not attend long to a man, That he may go into judgment before God;
24 Iyang ginalaglag ang mga tawong gamhanan sa paagi nga dili matugkad, Ug ipahaluna ang uban sa ilang dapit.
He dasheth in pieces the mighty without inquiry, And setteth up others in their stead.
25 Busa siya nagatimaan sa ilang mga buhat; Ug siya nagabalintong kanila sa magabii, sa pagkaagi nga sila nangalaglag.
Therefore he knoweth their works, And in a night he overthroweth them, so that they are destroyed.
26 Siya magahampak kanila ingon nga mga tawong dautan. Sa atubangan sa mga mata sa uban;
On account of their wickedness he smiteth them, In the presence of many beholders;
27 Kay mingsukwahi man sila gikan sa pagsunod kaniya, Ug wala magtagad sa bisan unsang paagi niya:
Because they turned away from him, And had no regard to his ways,
28 Bus ilang gipadangat kaniya ang mga pagtu-aw sa mga kabus, Ug siya nakadungog sa mga agulo sa mga sinakit.
And caused the cry of the poor to come before him; For he heareth the cry of the oppressed.
29 Sa diha nga pahulay ang iyang ihatag, kinsa man ang arang makahukom? Ug sa diha nga iyang tagoan ang iyang nawong, kinsa man diay makasud-ong kaniya? Managsama ra kong buhaton kana sa usa ka nasud, kun sa usa ka tawo:
When he giveth rest, who can cause trouble? And when he hideth his face, Who can behold him?
30 Aron ang tawo nga walay Dios dili makahari, Aron walay bisan kinsa nga arang makalit-ag sa mga katawohan.
So is it with nations and individuals alike! That the wicked may no more rule, And may not be snares to the people.
31 Kay may bisan kinsa ba nga miingon sa Dios: Ako nakadawat na ug silot, dili na ako magpakasala pag-usab:
Surely thou shouldst say unto God, “I have received chastisement; I will no more offend;
32 Niadtong dili nako makita tudloan mo ako: Kong nakasala ako dili ko na kana usbon.
What I see not, teach thou me! If I have done iniquity, I will do it no more.”
33 Mahauyon ba sa imong hunahuna ang iyang igabalus, nga ikaw nagadumili man niana? Kay kinahanglan nga ikaw ang magpili, ug dili ako: Busa isulti mo ang imong hibaloan.
Shall he recompense according to thy mind, Because thou refusest, or because thou choosest, and not he? Speak, if thou hast knowledge!
34 Mga tawo nga masinabuton moingon kanako: Oo, ang tagsatagsa ka tawo nga may kaalam mamati kanako:
Men of understanding, Wise men, who hear me, will say,
35 Si Job mosulti sa walay hibangkaagan, Ug ang iyang mga pulong walay kaalam.
“Job hath spoken without knowledge, And his words are without wisdom.”
36 Itugot unta nga si Job pagasulayan hangtud sa katapusan, Tungod kay ang iyang pagtubag-tubag ingon man sa mga tawong dautan.
I desire that Job may be tried to the last, For answering like wicked men.
37 Kay sa iyang sala iya man nga gidugang ang pagsuki; Siya nagapakpak sa iyang kamot sa taliwala nato, Ug gipadaghan ang iyang mga pulong batok sa Dios.
For he addeth impiety to his sin; He clappeth his hands among us, And multiplieth words against God.
