Job 34
1 Labut pa si Eliu mitubag ug miingon:
Moreover Elihu answered,
2 Pamatia ang akong mga pulong, kamo nga mga tawong manggialamon; Ug patalinghugi ako ninyo, kamo nga may kahibalo.
"Hear my words, you sages. Give ear to me, you who have knowledge.
3 Kay ang igdulungog magasulay sa mga pulong, Maingon nga ang dila magatilaw sa makaon.
For the ear tries words, as the palate tastes food.
4 Pilion ta alang kanato ang matarung, Sayron ta sa atong kaugalingon ang butang nga maayo.
Let us choose for us that which is right. Let us know among ourselves what is good.
5 Tungod kay si Job miingon man: Ako matarung, Ug ang Dios nagkuha sa akong katungod:
For Job has said, 'I am righteous, God has taken away my right:
6 Bisan pa sa akong katungod ako ginaisip nga bakakon; Ang akong sakit walay kaayohon, bisan ako walay kalapasan.
Notwithstanding my right I am considered a liar. My wound is incurable, though I am without disobedience.'
7 Unsang tawohana ang mahasama kang Job, Nga motulon sa mga pagtamay ingon sa tubig,
What man is like Job, who drinks scorn like water,
8 Nga makigkuyog sa mamumuhat sa kasal-anan, Ug nagalakaw uban sa mga tawong dautan?
Who goes in company with evildoers, and walks with wicked men?
9 Kay miingon man siya: Dili magpulos sa tawo, Nga ikalipay niya sa iyang kaugalingon ang pagpakig-uban sa Dios.
For he has said, 'It profits a man nothing that he should delight himself with God.'
10 Busa patalinghugi ako ninyo, kamo oh mga tawo nga masinabuton: Ipahalayo kana sa Dios, nga siya maghimo ug kadautan, Ug ipahalayo sa Makagagahum, nga magbuhat siya ug kasal-anan.
"Therefore listen to me, you men of understanding: far be it from God, that he should do wickedness, from Shaddai, that he should commit iniquity.
11 Kay ang buhat sa usa ka tawo iyang igabayad kaniya, Ug ang tagsatagsa ka tawo iyang padangaton sumala sa iyang ginaagian.
For the work of a man he will render to him, and cause every man to find according to his ways.
12 Oo, sa pagkamatuod ang Dios dili magbuhat sa kadautan, Dili balit-aron sa Dios ang justicia.
Yes surely, God will not do wickedly, neither will Shaddai pervert justice.
13 Kinsa ba ang naghatag kaniya ug gahum sa pagmando sa ibabaw sa yuta? Kun kinsa ba ang magbuot sa paghatag kaniya sa tibook nga kalibutan?
Who put him in charge of the earth? or who has appointed him over the whole world?
14 Kong iyang ipahaluna ang iyang kasingkasing sa iyang kaugalingon, Kong iyang tigumon ngadto sa iyang kaugalingon ang iyang espiritu ug ang iyang gininhawa;
If he set his heart on himself, If he gathered to himself his spirit and his breath,
15 Ang tanang unod mangawala sa tingub, Ug ang tawo mahabalik pag-usab sa abug.
all flesh would perish together, and man would turn again to dust.
16 Kong karon ikaw adunay salabutan, pamatia kini: Patalinghugi ang tingog sa akong mga pulong.
"If now you have understanding, hear this. Listen to the voice of my words.
17 Magamando ba bisan ngani kadtong nagadumot sa justicia? Ug imo bang pagasilotan kadtong matarung ug makagagahum?
Shall even one who hates justice govern? Will you condemn him who is righteous and mighty?
18 Siya nga nagaingon sa usa ka hari: Ikaw tampalasan, Kun sa mga harianon: Kamo mga dautan;
Who says to a king, 'Vile.' or to nobles, 'Wicked.'?
19 Labi pa kadtong walay pinalabi sa mga tawo nga principe, Ni gipalabi ang dato kay sa kabus; Kay silang tanan buhat man sa iyang mga kamot.
Who doesn't respect the persons of princes, nor regards the rich more than the poor; for they all are the work of his hands.
20 Sa usa lamang ka pagpamilok sila mangamatay, bisan sa tungang gabii; Ang mga tawo ginauyog ug mangawagtang, Ug ang mga gamhanan gipanguha sa walay kamot.
In a moment they die, even at midnight. The people are shaken and pass away. The mighty are taken away without a hand.
21 Kay ang iyang mga mata anaa sa mga alagianan sa usa ka tawo, Ug siya nagasud-ong sa tanan niyang mga lakang.
"For his eyes are on the ways of a man. He sees all his goings.
22 Walay kangitngit, ni mabaga nga kangiub, Diin makatago sa ilang kaugalingon ang mga mamumuhat sa kadautan.
There is no darkness, nor thick gloom, where evildoers may hide themselves.
23 Kay dili na kinahanglan nga siya magsusi pa sa usa ka tawo, Nga siya mangatubang pa sa Dios sa hukmanan.
For he doesn't need to consider a man further, that he should go before God in judgment.
24 Iyang ginalaglag ang mga tawong gamhanan sa paagi nga dili matugkad, Ug ipahaluna ang uban sa ilang dapit.
He breaks in pieces mighty men in ways past finding out, and sets others in their place.
25 Busa siya nagatimaan sa ilang mga buhat; Ug siya nagabalintong kanila sa magabii, sa pagkaagi nga sila nangalaglag.
Therefore he takes knowledge of their works. He overturns them in the night, so that they are destroyed.
26 Siya magahampak kanila ingon nga mga tawong dautan. Sa atubangan sa mga mata sa uban;
He strikes them as wicked men in the open sight of others;
27 Kay mingsukwahi man sila gikan sa pagsunod kaniya, Ug wala magtagad sa bisan unsang paagi niya:
because they turned aside from following him, and wouldn't pay attention to any of his ways,
28 Bus ilang gipadangat kaniya ang mga pagtu-aw sa mga kabus, Ug siya nakadungog sa mga agulo sa mga sinakit.
so that they caused the cry of the poor to come to him. He heard the cry of the afflicted.
29 Sa diha nga pahulay ang iyang ihatag, kinsa man ang arang makahukom? Ug sa diha nga iyang tagoan ang iyang nawong, kinsa man diay makasud-ong kaniya? Managsama ra kong buhaton kana sa usa ka nasud, kun sa usa ka tawo:
When he gives quietness, who then can condemn? When he hides his face, who then can see him? Alike whether to a nation, or to a man,
30 Aron ang tawo nga walay Dios dili makahari, Aron walay bisan kinsa nga arang makalit-ag sa mga katawohan.
that the godless man may not reign, that there be no one to ensnare the people.
31 Kay may bisan kinsa ba nga miingon sa Dios: Ako nakadawat na ug silot, dili na ako magpakasala pag-usab:
"For has any said to God, 'I am guilty, but I will not offend any more.
32 Niadtong dili nako makita tudloan mo ako: Kong nakasala ako dili ko na kana usbon.
Teach me that which I do not see. If I have done iniquity, I will do it no more'?
33 Mahauyon ba sa imong hunahuna ang iyang igabalus, nga ikaw nagadumili man niana? Kay kinahanglan nga ikaw ang magpili, ug dili ako: Busa isulti mo ang imong hibaloan.
Shall his recompense be as you desire, that you refuse it? For you must choose, and not I. Therefore speak what you know.
34 Mga tawo nga masinabuton moingon kanako: Oo, ang tagsatagsa ka tawo nga may kaalam mamati kanako:
Men of understanding will tell me, yes, every wise man who hears me:
35 Si Job mosulti sa walay hibangkaagan, Ug ang iyang mga pulong walay kaalam.
'Job speaks without knowledge. His words are without wisdom.'
36 Itugot unta nga si Job pagasulayan hangtud sa katapusan, Tungod kay ang iyang pagtubag-tubag ingon man sa mga tawong dautan.
I wish that Job were tried to the end, because of his answering like wicked men.
37 Kay sa iyang sala iya man nga gidugang ang pagsuki; Siya nagapakpak sa iyang kamot sa taliwala nato, Ug gipadaghan ang iyang mga pulong batok sa Dios.
For he adds rebellion to his sin. He claps his hands among us, and multiplies his words against God."
