Job 34

1 Labut pa si Eliu mitubag ug miingon:

And Elius continued, and said,

2 Pamatia ang akong mga pulong, kamo nga mga tawong manggialamon; Ug patalinghugi ako ninyo, kamo nga may kahibalo.

Hear me, you wise men; listen, you that have knowledge.

3 Kay ang igdulungog magasulay sa mga pulong, Maingon nga ang dila magatilaw sa makaon.

For the ear tries words, and the mouth tastes meat.

4 Pilion ta alang kanato ang matarung, Sayron ta sa atong kaugalingon ang butang nga maayo.

Let us choose judgment to ourselves: let us know amount ourselves what is right.

5 Tungod kay si Job miingon man: Ako matarung, Ug ang Dios nagkuha sa akong katungod:

For Job has said, I am righteous: the Lord has removed my judgment.

6 Bisan pa sa akong katungod ako ginaisip nga bakakon; Ang akong sakit walay kaayohon, bisan ako walay kalapasan.

And he has erred in my judgment: my wound is severe without unrighteousness [of mine].

7 Unsang tawohana ang mahasama kang Job, Nga motulon sa mga pagtamay ingon sa tubig,

What man is as Job, drinking scorning like water?

8 Nga makigkuyog sa mamumuhat sa kasal-anan, Ug nagalakaw uban sa mga tawong dautan?

[saying], I have not sinned, nor committed ungodliness, nor had fellowship with workers of iniquity, to go with the ungodly.

9 Kay miingon man siya: Dili magpulos sa tawo, Nga ikalipay niya sa iyang kaugalingon ang pagpakig-uban sa Dios.

For you should not say, There shall be no visitation of a man, whereas [there is] a visitation on him from the Lord.

10 Busa patalinghugi ako ninyo, kamo oh mga tawo nga masinabuton: Ipahalayo kana sa Dios, nga siya maghimo ug kadautan, Ug ipahalayo sa Makagagahum, nga magbuhat siya ug kasal-anan.

Therefore hear me, you that are wise in heart: far be it from me to sin before the Lord, and to pervert righteousness before the almighty.

11 Kay ang buhat sa usa ka tawo iyang igabayad kaniya, Ug ang tagsatagsa ka tawo iyang padangaton sumala sa iyang ginaagian.

Yes, he renders to a man accordingly as each of them does, and in a man's path he will find him.

12 Oo, sa pagkamatuod ang Dios dili magbuhat sa kadautan, Dili balit-aron sa Dios ang justicia.

And think you that the Lord will do wrong, or will the Almighty who made the earth wrest judgment?

13 Kinsa ba ang naghatag kaniya ug gahum sa pagmando sa ibabaw sa yuta? Kun kinsa ba ang magbuot sa paghatag kaniya sa tibook nga kalibutan?

And who is he that made [the whole world] under heaven, and all things therein?

14 Kong iyang ipahaluna ang iyang kasingkasing sa iyang kaugalingon, Kong iyang tigumon ngadto sa iyang kaugalingon ang iyang espiritu ug ang iyang gininhawa;

For if he would confine, and restrain his spirit with himself;

15 Ang tanang unod mangawala sa tingub, Ug ang tawo mahabalik pag-usab sa abug.

all flesh would die together, and every mortal would return to the earth, whence also he was formed.

16 Kong karon ikaw adunay salabutan, pamatia kini: Patalinghugi ang tingog sa akong mga pulong.

Take heed lest he rebuke [you]: hear this, listen to the voice of words.

17 Magamando ba bisan ngani kadtong nagadumot sa justicia? Ug imo bang pagasilotan kadtong matarung ug makagagahum?

Behold then the one that hates iniquities, and that destroys the wicked, who is for ever just.

18 Siya nga nagaingon sa usa ka hari: Ikaw tampalasan, Kun sa mga harianon: Kamo mga dautan;

[He is] ungodly that says to a king, You are a transgressor, [that says] to princes, O most ungodly one.

19 Labi pa kadtong walay pinalabi sa mga tawo nga principe, Ni gipalabi ang dato kay sa kabus; Kay silang tanan buhat man sa iyang mga kamot.

[Such a one] as would not reverence the face of an honorable man, neither knows how to give honor to the great, so as that their persons should be respected.

20 Sa usa lamang ka pagpamilok sila mangamatay, bisan sa tungang gabii; Ang mga tawo ginauyog ug mangawagtang, Ug ang mga gamhanan gipanguha sa walay kamot.

But it shall turn out vanity to them, to cry and beseech a man; for they dealt unlawfully, the poor being turned aside [from their right].

21 Kay ang iyang mga mata anaa sa mga alagianan sa usa ka tawo, Ug siya nagasud-ong sa tanan niyang mga lakang.

For he surveys the works of men, and nothing of what they do has escaped him.

22 Walay kangitngit, ni mabaga nga kangiub, Diin makatago sa ilang kaugalingon ang mga mamumuhat sa kadautan.

Neither shall there be a place for the workers of iniquity to hide themselves.

23 Kay dili na kinahanglan nga siya magsusi pa sa usa ka tawo, Nga siya mangatubang pa sa Dios sa hukmanan.

For he will not lay upon a man more [than right].

24 Iyang ginalaglag ang mga tawong gamhanan sa paagi nga dili matugkad, Ug ipahaluna ang uban sa ilang dapit.

For the Lord looks down upon all men, who comprehends unsearchable things, glorious also and excellent things without number.

25 Busa siya nagatimaan sa ilang mga buhat; Ug siya nagabalintong kanila sa magabii, sa pagkaagi nga sila nangalaglag.

Who discovers their works, and will bring night about [upon them], and they shall be brought low.

26 Siya magahampak kanila ingon nga mga tawong dautan. Sa atubangan sa mga mata sa uban;

And he quite destroys the ungodly, for they are seen before him.

27 Kay mingsukwahi man sila gikan sa pagsunod kaniya, Ug wala magtagad sa bisan unsang paagi niya:

Because they turned aside from the law of God, and did not regard his ordinances,

28 Bus ilang gipadangat kaniya ang mga pagtu-aw sa mga kabus, Ug siya nakadungog sa mga agulo sa mga sinakit.

so as to bring before him the cry of the needy; for he will hear the cry of the poor.

29 Sa diha nga pahulay ang iyang ihatag, kinsa man ang arang makahukom? Ug sa diha nga iyang tagoan ang iyang nawong, kinsa man diay makasud-ong kaniya? Managsama ra kong buhaton kana sa usa ka nasud, kun sa usa ka tawo:

And he will give quiet, and who will condemn? and he will hide his face, and who shall see him? whether [it be done] against a nation, or against a man also:

30 Aron ang tawo nga walay Dios dili makahari, Aron walay bisan kinsa nga arang makalit-ag sa mga katawohan.

causing a hypocrite to be king, because of the waywardness of the people.

31 Kay may bisan kinsa ba nga miingon sa Dios: Ako nakadawat na ug silot, dili na ako magpakasala pag-usab:

For [there is] one that says to the Mighty One, I have received [blessings]; I will not take a pledge:

32 Niadtong dili nako makita tudloan mo ako: Kong nakasala ako dili ko na kana usbon.

I will see apart from myself: do you show me if I have done unrighteousness; I will not do [so] any more.

33 Mahauyon ba sa imong hunahuna ang iyang igabalus, nga ikaw nagadumili man niana? Kay kinahanglan nga ikaw ang magpili, ug dili ako: Busa isulti mo ang imong hibaloan.

Will he take vengeance for it on you, whereas you will put [it] far [from you]? for you shall choose, and not I; and what you know, speak you.

34 Mga tawo nga masinabuton moingon kanako: Oo, ang tagsatagsa ka tawo nga may kaalam mamati kanako:

Because the wise in heart shall say this, and a wise man listens to my word.

35 Si Job mosulti sa walay hibangkaagan, Ug ang iyang mga pulong walay kaalam.

But Job has not spoken with understanding, his words are not [uttered] with knowledge.

36 Itugot unta nga si Job pagasulayan hangtud sa katapusan, Tungod kay ang iyang pagtubag-tubag ingon man sa mga tawong dautan.

Howbeit do you learn, Job: no longer make answer as the foolish:

37 Kay sa iyang sala iya man nga gidugang ang pagsuki; Siya nagapakpak sa iyang kamot sa taliwala nato, Ug gipadaghan ang iyang mga pulong batok sa Dios.

that we add not to our sins: for iniquity will be reckoned against us, if [we] speak many words before the Lord.