Job 34
1 Labut pa si Eliu mitubag ug miingon:
And Elihu made answer and said,
2 Pamatia ang akong mga pulong, kamo nga mga tawong manggialamon; Ug patalinghugi ako ninyo, kamo nga may kahibalo.
Give ear, you wise, to my words; and you who have knowledge, give attention to me;
3 Kay ang igdulungog magasulay sa mga pulong, Maingon nga ang dila magatilaw sa makaon.
For words are tested by the ear, as food is tasted by the mouth.
4 Pilion ta alang kanato ang matarung, Sayron ta sa atong kaugalingon ang butang nga maayo.
Let us make the decision for ourselves as to what is right; let us have the knowledge among ourselves of what is good.
5 Tungod kay si Job miingon man: Ako matarung, Ug ang Dios nagkuha sa akong katungod:
For Job has said, I am upright, and it is God who has taken away my right;
6 Bisan pa sa akong katungod ako ginaisip nga bakakon; Ang akong sakit walay kaayohon, bisan ako walay kalapasan.
Though I am right, still I am in pain; my wound may not be made well, though I have done no wrong.
7 Unsang tawohana ang mahasama kang Job, Nga motulon sa mga pagtamay ingon sa tubig,
What man is like Job, a man who freely makes sport of God,
8 Nga makigkuyog sa mamumuhat sa kasal-anan, Ug nagalakaw uban sa mga tawong dautan?
And goes in the company of evil-doers, walking in the way of sinners?
9 Kay miingon man siya: Dili magpulos sa tawo, Nga ikalipay niya sa iyang kaugalingon ang pagpakig-uban sa Dios.
For he has said, It is no profit to a man to take delight in God.
10 Busa patalinghugi ako ninyo, kamo oh mga tawo nga masinabuton: Ipahalayo kana sa Dios, nga siya maghimo ug kadautan, Ug ipahalayo sa Makagagahum, nga magbuhat siya ug kasal-anan.
Now then, you wise, take note; you men of knowledge, give ear to me. Let it be far from God to do evil, and from the Ruler of all to do wrong.
11 Kay ang buhat sa usa ka tawo iyang igabayad kaniya, Ug ang tagsatagsa ka tawo iyang padangaton sumala sa iyang ginaagian.
For he gives to every man the reward of his work, and sees that he gets the fruit of his ways.
12 Oo, sa pagkamatuod ang Dios dili magbuhat sa kadautan, Dili balit-aron sa Dios ang justicia.
Truly, God does not do evil, and the Ruler of all is not a false judge.
13 Kinsa ba ang naghatag kaniya ug gahum sa pagmando sa ibabaw sa yuta? Kun kinsa ba ang magbuot sa paghatag kaniya sa tibook nga kalibutan?
Who put the earth into his care, or made him responsible for the world?
14 Kong iyang ipahaluna ang iyang kasingkasing sa iyang kaugalingon, Kong iyang tigumon ngadto sa iyang kaugalingon ang iyang espiritu ug ang iyang gininhawa;
If he made his spirit come back to him, taking his breath into himself again,
15 Ang tanang unod mangawala sa tingub, Ug ang tawo mahabalik pag-usab sa abug.
All flesh would come to an end together, and man would go back to the dust.
16 Kong karon ikaw adunay salabutan, pamatia kini: Patalinghugi ang tingog sa akong mga pulong.
If you are wise, take note of this; give ear to the voice of my words.
17 Magamando ba bisan ngani kadtong nagadumot sa justicia? Ug imo bang pagasilotan kadtong matarung ug makagagahum?
How may a hater of right be a ruler? and will you say that the upright Ruler of all is evil?
18 Siya nga nagaingon sa usa ka hari: Ikaw tampalasan, Kun sa mga harianon: Kamo mga dautan;
He who says to a king, You are an evil-doer; and to rulers, You are sinners;
19 Labi pa kadtong walay pinalabi sa mga tawo nga principe, Ni gipalabi ang dato kay sa kabus; Kay silang tanan buhat man sa iyang mga kamot.
Who has no respect for rulers, and who gives no more attention to those who have wealth than to the poor, for they are all the work of his hands.
20 Sa usa lamang ka pagpamilok sila mangamatay, bisan sa tungang gabii; Ang mga tawo ginauyog ug mangawagtang, Ug ang mga gamhanan gipanguha sa walay kamot.
Suddenly they come to an end, even in the middle of the night: the blow comes on the men of wealth, and they are gone, and the strong are taken away without the hand of man.
21 Kay ang iyang mga mata anaa sa mga alagianan sa usa ka tawo, Ug siya nagasud-ong sa tanan niyang mga lakang.
For his eyes are on the ways of a man, and he sees all his steps.
22 Walay kangitngit, ni mabaga nga kangiub, Diin makatago sa ilang kaugalingon ang mga mamumuhat sa kadautan.
There is no dark place, and no thick cloud, in which the workers of evil may take cover.
23 Kay dili na kinahanglan nga siya magsusi pa sa usa ka tawo, Nga siya mangatubang pa sa Dios sa hukmanan.
For he does not give man a fixed time to come before him to be judged.
24 Iyang ginalaglag ang mga tawong gamhanan sa paagi nga dili matugkad, Ug ipahaluna ang uban sa ilang dapit.
He sends the strong to destruction without searching out their cause, and puts others in their place.
25 Busa siya nagatimaan sa ilang mga buhat; Ug siya nagabalintong kanila sa magabii, sa pagkaagi nga sila nangalaglag.
For he has knowledge of their works, overturning them in the night, so that they are crushed.
26 Siya magahampak kanila ingon nga mga tawong dautan. Sa atubangan sa mga mata sa uban;
The evil-doers are broken by his wrath, he puts his hand on them with force before the eyes of all onlookers.
27 Kay mingsukwahi man sila gikan sa pagsunod kaniya, Ug wala magtagad sa bisan unsang paagi niya:
Because they did not go after him, and took no note of his ways,
28 Bus ilang gipadangat kaniya ang mga pagtu-aw sa mga kabus, Ug siya nakadungog sa mga agulo sa mga sinakit.
So that the cry of the poor might come up to him, and the prayer of those in need come to his ears.
29 Sa diha nga pahulay ang iyang ihatag, kinsa man ang arang makahukom? Ug sa diha nga iyang tagoan ang iyang nawong, kinsa man diay makasud-ong kaniya? Managsama ra kong buhaton kana sa usa ka nasud, kun sa usa ka tawo:
30 Aron ang tawo nga walay Dios dili makahari, Aron walay bisan kinsa nga arang makalit-ag sa mga katawohan.
31 Kay may bisan kinsa ba nga miingon sa Dios: Ako nakadawat na ug silot, dili na ako magpakasala pag-usab:
32 Niadtong dili nako makita tudloan mo ako: Kong nakasala ako dili ko na kana usbon.
33 Mahauyon ba sa imong hunahuna ang iyang igabalus, nga ikaw nagadumili man niana? Kay kinahanglan nga ikaw ang magpili, ug dili ako: Busa isulti mo ang imong hibaloan.
34 Mga tawo nga masinabuton moingon kanako: Oo, ang tagsatagsa ka tawo nga may kaalam mamati kanako:
Men of knowledge, and all wise men, hearing me, will say,
35 Si Job mosulti sa walay hibangkaagan, Ug ang iyang mga pulong walay kaalam.
Job's words do not come from knowledge; they are not the fruit of wisdom.
36 Itugot unta nga si Job pagasulayan hangtud sa katapusan, Tungod kay ang iyang pagtubag-tubag ingon man sa mga tawong dautan.
May Job be tested to the end, because his answers have been like those of evil men.
37 Kay sa iyang sala iya man nga gidugang ang pagsuki; Siya nagapakpak sa iyang kamot sa taliwala nato, Ug gipadaghan ang iyang mga pulong batok sa Dios.
For in addition to his sin, he is uncontrolled in heart; before our eyes he makes sport of God, increasing his words against him.
