Job 28
1 Sa pagkatinuod adunay mina alang sa salapi, Ug usa ka dapit alang sa bulawan nga ilang pagaulayon.
Silver hath beginnings of its veins, and gold hath a place wherein it is melted.
2 Ang puthaw pagakuhaon gikan sa yuta, Ug ang tumbaga pagatunawon gikan sa bato.
Iron is taken out of the earth, and stone melted with heat is turned into brass.
3 Ang tawo magapahunong sa kangitngit, Ug didto sa kahiladman magapangita, Sa mga bato nga atua sa mangitngit ug landong sa kamatayon.
He hath set a time for darkness, and the end of all things he considereth, the stone also that is in the dark and the shadow of death.
4 Halayo sa pinuy-anan sa mga tawo siya magabugwal sa usa ka gahong; Sila hingkalimtan sa tiil nga moagi sa ibabaw, Sila nanagbitay halayo sa mga katawohan, sila nanagtabyog.
The flood divideth from the people that are on their journey, those whom the food of the needy man hath forgotten, and who cannot be come at.
5 Mahitungod sa yuta, gikan niana magagula ang tinapay; Ug ang ilalum niana ingon ug gibali pinaagi sa kalayo.
The land, out of which bread grew in its place, hath been overturned with fire.
6 Ang mga bato niini maoy dapit sa mga zafiro, Ug kana may mga pulvos sa bulawan.
The stones of it are the place of sapphires, and the clods of it are gold.
7 Nianang dalana walay langgam nga dumadagit nga nagpanghibalo, Ni makakita niana ang mata sa ananangkil:
The bird hath not known the path, neither hath the eye of the vulture beheld it.
8 Ang mga mananap nga palabilabihon wala makatala niana, Ni makaagi dinha ang mabangis nga leon.
The children of the merchants have not trodden it, neither hath the lioness passed by it.
9 Gibutang niya ang iyang kamot sa ibabaw sa batong santikan; Gilintuwad niya ang mga bukid hangtud sa mga gamut.
He hath stretched forth his hand to the flint, he hath overturned mountains from the roots.
10 Siya nagahimo ug mga kanal sa taliwala sa mga bato; Ug ang iyang mata makakita sa tanang butang bililhon.
In the rocks he hath cut out rivers, and his eye hath seen every precious thing.
11 Siya magabugkos sa mga kasapaan aron dili na manaligdig; Ug ang butang nga tinago, iyang gibutyag sa kahayag.
The depths also of rivers he hath searched, and hidden things he hath brought forth to light.
12 Apan asa ba ang kaalam igkita? Ug hain ba ang pinuy-anan sa salabutan?
But where is wisdom to be found, and where is the place of understanding?
13 Ang tawo wala masayud sa bili niana; Ni igkita kini sa yuta sa mga buhi.
Man knoweth not the price thereof, neither is it found in the land of them that live in delights.
14 Ang kahiladman nagaingon: Kini wala diri kanako; Ug ang dagat nagaingon: Kana wala diri kanako.
The depth saith: It is not in me: and the sea saith: It is not with me.
15 Kana dili mabatonan tungod sa bulawan, Ni ang salapi pagatimbangon tungod sa bili niini.
The finest gold shall not purchase it, neither shall silver be weighed in exchange for it.
16 Kini dili kabilhan sa bulawan sa Ophir, Sa malahalon nga onyx, kun sa zafiro.
It shall not be compared with the dyed colours of India, or with the most precious stone sardonyx, or the sapphire.
17 Ang bulawan ug bildo dili ikatanding niini, Ni kabayloan kini ug mga lunsay nga bulawan.
Gold or crystal cannot equal it, neither shall any vessels of gold be changed for it.
18 Ang guso ug ang salamin dili pagahisgutan: Oo, ang bili sa kaalam labaw pa kay sa mga mutya.
High and eminent things shall not be mentioned in comparison of it: but wisdom is drawn out of secret places.
19 Ang topacio sa Ethiopia dili ikagtanding niini, Ni kabilhan kini sa bulawang lunsay.
The topaz of Ethiopia shall not be equal to it, neither shall it be compared to the cleanest dyeing.
20 Diin man diay magagikan ang kaalam? Ug hain man ang dapit sa salabutan?
Whence then cometh wisdom? and where is the place of understanding?
21 Sanglit tinago man gikan sa mga mata sa mga buhi, Ug sinalipdan gikan sa kalanggaman sa kalangitan.
It is hid from the eyes of all living. and the fowls of the air know it not.
22 Ang Kagun-oban ug Kamatayon nanag-ingon: Ang kagahub niana nabatian namo sa among mga igdulungog.
Destruction and death have said: With our ears we have heard the fame thereof.
23 Ang Dios nasayud sa dalan niini, Ug siya nahibalo sa dapit niana.
God understandeth the way of it, and he knoweth the place thereof.
24 Kay siya nagatan-aw ngadto sa mga kinatumyan sa yuta, Ug nagasud-ong sa ilalum sa tibook langit;
For he beholdeth the ends of the world: and looketh on all things that are under heaven.
25 Sa iyang pagtimbang sa hangin: Oo, sa taksanan ang katubigan iyang gitakus.
Who made a weight for the winds and weighed the waters by measure.
26 Sa diha nga siya nagbuhat ug balaod sa ulan, Ug alagianan alang sa kilat sa dalugdug;
When he gave a law for the rain, and a way for the sounding storms.
27 Unya siya nakakita niini, ug nagsaysay niini; Iyang gipahaluna kini, oo, ug kini gipangita.
Then he saw it, and declared, and prepared, and searched it.
28 Ug miingon siya sa tawo: Ania karon, ang kahadlok sa Ginoo, nga mao ang kaalam; Ug ang paglikay sa dautan mao ang salabutan.
And he said to man: Behold the fear of the Lord, that is wisdom: and to depart from evil, is understanding.
