Jeremias 5
1 Dumalagan kamo pabalik-balik sa kadalanan sa Jerusalem, ug tan-awa karon, ug hibaloi, ug pangitaa sa mga halapad nga dapit didto, kong makakaplag ba kamo ug usa ka tawo, kong aduna bay mausa nga nagabuhat sa minatarung; nga nagapangita sa kamatuoran; ug ako magapasaylo kaniya.
[Yahweh said to the people of Jerusalem], “Go up and down every street. Search in the marketplaces to find people who do what is fair/right, who try to be faithful to me. [If you find even one person like that], I will forgive [the people of Jerusalem and not destroy] their city.
2 Ug bisan pa, sila nagaingon: Ingon nga si Jehova buhi; sa pagkamatuod, sila nanagpanumpa sa bakak.
But when people there say, ‘I solemnly declare that as surely as Yahweh lives, [I will do what he says],’ they are lying.”
3 Oh Jehova, wala ba magatan-aw sa kamatuoran ang imong mga mata? nagsilot ka kanila, apan sila wala managsubo; ikaw nag-ut-ut kanila, apan sila mingdumili sa pagdawat sa pagsaway: sila nanagpagahi sa ilang mga nawong labi kay sa usa ka bato; sila mingdumili sa pagbalik.
Yahweh, you are certainly [RHQ] searching for [people who tell the] truth. You struck/punished your people, but they did not pay any attention. You crushed them, but they ignored what you were telling them to do. They were extremely stubborn [IDM] and refused to return to you.
4 Unya ako miingon: Sa pagkatinuod kini sila mga kabus; sila mga buang-buang; kay sila wala manghibalo sa dalan ni Jehova; ni sa Kasugoan sa ilang Dios.
I thought, “[We cannot expect] these [people to act righteously, because they] are poor; they do not have any sense. They do not know the way Yahweh wants them to conduct their lives; they do not know what God requires them to do.
5 Ako moadto sa mga dagkung tawo, ug mosulti kanila; kay sila nanghibalo sa dalan ni Jehova, ug sa justicia sa ilang Dios. Apan kini sila nanag-usa sa pagbunggo sa yugo ug sa paglugtas sa mga gapus.
So, I will go and talk to their leaders, because they [surely] know how God wants them to conduct their lives.” But they also have stopped obeying Yahweh [MET], and they will not allow him to lead them.
6 Tungod niini ang usa ka leon nga gikan sa lasang maoy mopatay kanila, ang usa ka lobo sa kagabhion maoy molaglag kanila; ang usa ka leopardo maoy motukaw batok sa ilang mga ciudad; ang tagsatagsa nga mogula gikan didto pagakuniskunison: kay ang ilang mga kalapasan daghan, ug ang ilang mga pagkamasalaypon mingtubo.
Because of that, lions will come out of the forests and kill them; wolves from the desert will attack them; leopards that lurk/wait outside their cities will maul anyone who walks outside the cities. [Those things will happen] because the people have sinned very much against God and have turned away from him very frequently.
7 Unsaon ko pagpasaylo kanimo? ang imong mga anak mingtalikod kanako, ug nanagpanumpa pinaagi niadtong dili mga dios. Sa diha nga gipakaon ko sila hangtud sa pagkabusog, sila nanapaw hinoon, ug nanagpanon pagtigum sa ilang kaugalingon diha sa mga balay sa mga babaye nga bigaon.
Yahweh says, “I cannot [RHQ] forgive these people; [even] their children have abandoned me. When they solemnly declare something, they ask their gods [to show that what they say is true]. I gave my people everything that they needed, but they often went to [the shrines of their idols] and committed adultery there.
8 Sila sama sa linalogan nga mga kabayo nga mingsalaag sa bisan diin nga dapit; ang tagsatagsa nagabahihi sunod sa asawa sa iyang isigkatawo.
[Just like] [MET] well-fed male horses neigh, wanting sex with female horses, each of the men desires to have sex with his neighbor’s wife.
9 Dili ba ako modu-aw tungod niining mga butanga? nagaingon si Jehova: ug dili ba ang akong kalag manimalus sa nasud nga ingon niini?
(Should I not punish them for this [RHQ]?/I will certainly get revenge on this nation for this!) I will certainly get revenge [RHQ] on this nation whose people behave like that!
10 Panaka kamo sa iyang mga kuta, ug gun-oba; apan ayaw pagtibawasa sa pagguba: kuhaa ang iyang mga sanga; kay sila dili man iya ni Jehova.
[I will say to your enemies], ‘The people [of Judah and Israel are like a vineyard]. Go along the rows in their vineyards and get rid of [most of] the people, but do not kill all of them. These people do not belong to me, [so get rid of them], [like a gardener] [MET] lops/cuts off branches from a vine.
11 Kay ang balay sa Israel ug ang balay sa Juda nanagbudhi kanako, nagaingon si Jehova.
The people of Israel and Judah have turned away from me completely.’
12 Sila minglimod kang Jehova, ug ming-ingon: Dili man siya; ni ang kadaut modangat kanato; ni makakita kita ug espada ni gutom:
They have lied about me and said, ‘He will not punish us! He will not cause us to experience disasters! We will not experience wars or famines!
13 Ug ang mga manalagna mangahimong hangin, ug ang pulong wala diha kanila: ang ingon niini pagabuhaton kanila.
What [God’s] prophets say is nothing but hot air! They do not have messages [from God]! We would like [the disasters that they predict] to happen to them!’”
14 Tungod niini, nagaingon si Jehova, ang Dios sa mga panon: Tungod kay kamo mingsulti niining mga pulonga, ania karon, himoon ko nga kalayo sa imong baba ang akong mga pulong, ug kining katawohan, kahoy, ug kini molamoy kanila.
So, this is what Yahweh, the Commander of the armies of angels in heaven, has said to me: “Because my people are saying those things, I will give you a message to tell them [MTY] that will be [like] [MET] a fire, and [these people will be like] [MET] wood that the fire will burn up.
15 Ania karon, padad-an ko kamo ug usa ka nasud gikan sa halayo, Oh balay sa Israel, nagaingon si Jehova: kini usa ka nasud nga gamhanan, usa ka nasud nga karaan, usa ka nasud kansang pinulongan wala mo hibaloi, ni makasabut ikaw sa ilang igaingon.
Listen to this, you people of Israel: I will bring [the army of] a distant nation to attack you. It is a very powerful nation that has existed for a long time. They speak a language that you do not know and which you will not be able to understand.
16 Ang ilang baslayan maoy usa ka inablihang lubnganan, silang tanan pulos mga kusganong tawo.
Their soldiers are all very strong, and the arrows from their quivers [MET] will (send many Israeli men to their graves/cause many Israeli people to die).
17 Ug sila maoy mokaon sa imong giani, ug sa imong tinapay nga ginakaon sa imong mga anak nga lalake ug sa imong mga anak nga babaye. Sila mokaon sa imong panon sa carnero ug sa imong panon sa mga vaca: sila mokaon sa imong mga parras ug sa imong mga kahoy nga igos: sila maoy mogun-ob sa imong kinutaang mga ciudad, diin ikaw mosalig, uban sa espada.
They will eat the food that you have harvested from your fields, and eat your bread. They will kill your sons and daughters, and they will kill your flocks [of sheep] and herds [of cattle]. They will eat your grapes and your figs. They will [also] destroy your cities that have high walls around them and kill the people with their swords.
18 Apan bisan pa niadtong mga adlawa nagaingon si Jehova: Dili ko tibawason kamo.
But even when those things happen, I will not get rid of all of you.
19 Ug mahatabo nga kong ikaw moingon: Ngano man nga kanato gibuhat ni Jehova nga atong Dios kining tanan nga mga butanga? unya ikaw moingon kanila: Sama sa inyong pagbiya kanako, ug sa pag-alagad sa laing mga dios sa inyong yuta, mao nga magaalagad kamo sa mga dumuloong diha sa yuta nga dili inyo.
And when the survivors ask, ‘Why is Yahweh our God doing this to us?’ you will tell them, ‘You rejected him and worshiped foreign gods in your [own] land, so [now] you will become slaves of foreigners in a land that is not your land.’”
20 Ipahayag ninyo kini diha sa balay ni Jacob, ug imantala kini sa Juda, sa pag-ingon:
[Yahweh said to me], “Proclaim this to the people of Israel and Judah:
21 Pamatia karon kini, Oh buangbuang nga katawohan, ug mga walay salabutan; nga adunay mga mata, ug dili makakita; nga adunay mga igdulungog, ug dili makadungog.
Listen to this, you people who are foolish and who do not have any sense: You have eyes, but [it is as though] you cannot see; you have ears, but [it is as though] you cannot hear.
22 Dili ba kamo mahadlok kanako? nagaingon si Jehova: dili ba kamo mokurog sa akong presencia, nga nagbutang sa balas aron mahimong utlanan sa dagat, nga pinaagi sa usa ka sugo nga walay pagkatapus, kini dili makalabang niini? ug bisan ang mga balud didto managsapo-sapo sa ilang kaugalingon, apan sila dili makadaug: bisan sila modahunog, apan sila dili makalabang niini.
Why do you not revere me [RHQ]? You should [RHQ] tremble when you are in my presence! I, Yahweh, am the one who put a barrier along the shores so that the waters of the ocean cannot cross it [and flood the land]. The waves roll and roar, but they cannot go past that barrier.
23 Apan kini nga katawohan adunay malalison ug sumosukol nga kasingkasing; sila mingsukol ug nangawala na.
But you people [are not like the waves that obey me]. You people are very stubborn and rebellious. You have constantly turned away from me.
24 Wala gani moingon sila sa ilang kasingkasing: Kahadlokan na nato karon si Jehova nga atong Dios, nga nagahatag ug ulan, sa kaniadto ug sa ulahian sa iyang panahon: nga nagabantay alang kanato niining tinudlong mga semana sa pagpangani.
You do not say to yourselves, ‘We should revere Yahweh our God, the one who sends us rain at the times when we need it, the one who causes the grain to become ripe at the harvest season.’
25 Ang inyong kasal-anan maoy nakapahilayo niining mga butanga, ug ang inyong mga sala maoy nakapugong gikan kaninyo sa mga kaayohan.
It is because of the wrong things that you have done, that those good things have not happened; it is because of the sins that you have committed that you have been prevented from receiving those blessings.
26 Kay sa taliwala sa akong katawohan igakita ang dautang mga tawo; sila nanagbantay ingon sa mga mangangayam nga nanaghati; sila nagabutang ug usa ka lit-ag, sila modakup ug mga tawo.
Among my people are wicked people who hide along the roads to ambush/attack people like [SIM] men who hunt birds (put out nets/set traps) to catch them.
27 Ingon sa usa ka halwa nga napuno sa mga langgam, mao usab ang ilang mga balay napuno sa mga limbong: busa sila nangahimong dagku ug nangahimong bahandianon.
Like [a hunter has] a cage full of birds [that he has captured], their homes are full of things that they have gotten by deceiving others. So now they are [very] rich and powerful.
28 Sila mingtambok, sila mingsinaw: Oo, sila minglabaw sa mga binuhatan sa mga dautan: sila wala managlaban sa katungod, sa katungod sa mga ilo, aron sila mouswag; ug ang katungod sa mga hangul wala nila pakanaugi ug hukom.
They are big and fat, and there is no limit to the evil things that they have done. They do not try to defend orphans in the courtrooms, and they do not help poor people to get what they have a right to receive.
29 Dili ba ako modu-aw tungod niining mga butanga? nagaingon si Jehova: dili ba ang akong kalag magapanimalus sa usa ka nasud nga maingon niini?
So I will certainly [RHQ] punish them for doing those things. I will certainly [RHQ] (get revenge on their nation/do to their nation what they deserve).
30 Ang usa ka kahibulongan ug makalilisang nga butang maoy nahitabo sa yuta.
Very appalling/horrible and terrible [DOU] things are happening in this country:
31 Ang mga manalagna nanagpanagna sa bakak, ug ang mga sacerdote nanagmando pinaagi sa ilang kahimoan; ug ang akong katawohan nahigugma nianang mga butanga; ug unsay inyong pagabuhaton sa katapusan niana?
Prophets speak [only] lies and priests rule by their own authority, and you people like that! But when you [start to] experience disasters, what will you do [RHQ]?”
