Isaias 1
1 Ang panan-awon ni Isaias ang anak nga lalake ni Amoz, nga iyang nakita mahatungod sa Juda ug sa Jerusalem, sa mga adlaw ni Uzzias, Jotham, Achaz, ug Ezechias, nga mga hari sa Juda.
The vision which Esaias the son of Amos saw, which he saw against Juda, and against Jerusalem, in the reign of Ozias, and Joatham, and Achaz, and Ezekias, who reigned over Judea.
2 Pamati, Oh mga langit, ug patalinghugi, Oh yuta; kay si Jehova nagsulti; Ako nag-alima ug nagmatuto sa mga anak, ug sila nanukol batok kanako.
Hear, O heaven, and listen, O earth: for the Lord has spoken, [saying], I have begotten and reared up children, but they have rebelled against me.
3 Ang vaca nakaila sa iyang tag-iya, ug ang asno sa pasungan sa iyang agalon; apan ang Israel wala makaila sa iyang Ginoo, ang akong katawohan walay pagtulotimbang.
The ox knows his owner, and the ass his master's crib: but Israel does not know me, and the people has not regarded me.
4 Ah, makasasala nga nasud, usa ka katawohan nga natugob sa kasal-anan, usa ka kaliwat sa mga mamumuhat sa dautan, mga anak nga nagapatigayon sa kangil-ad! sila mingbiya kang Jehova, gitamay nila ang Balaan sa Israel, sila nanagpahalayo ug nanagpanibug.
Ah sinful nation, a people full of sins, an evil seed, lawless children: you have forsaken the Lord, and provoked the Holy One of Israel.
5 Ngano ba gayud nga buot kamo nga pagahampakon pa aron lamang gayud magalabi kamo sa pagsukol? ang tibook nga ulo nagamasakiton, ug ang tibook nga kasingkasing nagakaluya.
Why should you be struck [any] more, transgressing more and more? the whole head is pained, and the whole heart sad.
6 Gikan sa lapalapa sa tiil bisan hangtud sa ulo walay maayo diha niana: apan mga samad, ug mga pangos, ug bag-ong mga labod: kini wala pa mangaalim, ni mabaatan, ni mahidhiran sa lana.
From the feet to the head, there is no soundness in them; neither wound, nor bruise, nor festering ulcer [are healed]: it is not possible to apply a plaister, nor oil, nor bandages.
7 Ang inyong yuta nahimong kamingawan; ang inyong mga kalungsoran nasunog sa kalayo: sa inyong kaumahan, ang mga dumuloong naglamoy niana sa atubangan ninyo, ug nahimong kamingawan ingon nga linumpag sa mga lumalangyaw.
Your land is desolate, your cities burnt with fire: your land, strangers devour it in your presence, and it is made desolate, overthrown by strange nations.
8 Ug ang anak nga babaye sa Sion nahibilin sama sa usa ka payag sa sulod sa usa ka parrasan, sama sa usa ka payag sa usa ka tanaman sa mga pepino, ingon nga usa ka ciudad nga linibutan.
The daughter of Sion shall be deserted as a tent in a vineyard, and as a storehouse of fruits in a garden of cucumbers, as a besieged city.
9 Kong wala pa si Jehova sa mga panon magbilin alang kanato ug madiyutay nga salin, mahimo unta kita nga sama sa Sodoma. mahimo unta kita nga sama sa Gomorra.
And if the Lord of Sabaoth had not left us a seed, we should have been as Sodom, and we should have been made like Gomorrha.
10 Pamatia ninyo ang pulong ni Jehova, kamo nga mga punoan sa Sodoma; patalinghugi ninyo ang Kasugoan sa among Dios, kamo nga katawohan sa Gomorra.
Hear the word of the Lord, you rulers of Sodoma; attend to the law of God, you people of Gomorrha.
11 Magaunsa man kanako ang gidaghanon sa inyong mga paghalad? miingon si Jehova: nakabaton na ako ug igo sa mga halad-nga-sinunog sa mga carnero, ug sa tambok sa linalugan nga mga mananap; ug ako dili mahimuot sa dugo sa mga lakeng vaca, kun sa mga nating carnero, kun sa mga kanding nga lake.
Of what [value] to me is the abundance of your sacrifices? says the Lord: I am full of whole burnt offerings of rams; and I delight not in the fat of lambs, and the blood of bulls and goats:
12 Sa diha nga kamo manganhi aron sa pagpakita sa atubangan ko, kinsay nagkinahanglan niini gikan sa inyong mga kamot, aron tumban ang akong mga hawanan?
neither shall you come [with these] to appear before me; for who has required these things at your hands? You shall no more tread my court.
13 Ayaw na pagdala ug mga halad nga kawang lamang; ang incienso maoy usa ka dulumtanan alang kanako: ang bag-ong bulan ug ang adlaw nga igpapahulay, ang pagtawag sa mga pagkatigum, ako dili na makaantus uban sa kasal-anan ug sa mga maligdong nga pagtigum.
Though you bring fine flour, [it is] vain; incense is an abomination to me; I can’t bear your new moons, and your sabbaths, and the great day;
14 Ang inyong bag-ong mga bulan ug ang inyong tinudlo nga mga fiesta gikaligutgutan sa akong kalag; kana sila usa ka kasamok alang kanako; ako gikapuyan na sa pagdala kanila.
[your] fasting, and rest from work, your new moons also, and your feasts my soul hates: you have become loathsome to me; I will no more pardon your sins.
15 Sa diha nga bayawon ninyo ang inyong mga kamot, tagoon ko ang akong mga mata gikan kaninyo; oo, sa diha nga kamo magahimo ug daghang mga pag-ampo, ako dili mani-mati; ang inyong mga kamot nangapuno sa dugo.
When you stretch forth your hands, I will turn away mine eyes from you: and though you make many supplications, I will not listen to you; for your hands are full of blood.
16 Panghunaw kamo, panglinis kamo; ibutang sa halayo ang inyong dautang mga buhat gikan sa atubangan sa akong mga mata; hunong na sa pagbuhat sa dautan;
Wash you, be clean; remove your iniquities from your souls before mine eyes; cease from your iniquities;
17 Pagtoon sa pagbuhat sa maayo; pangitaa ang justicia, tabangi ang dinaugdaug, hukmi sa matarung ang mga ilo, labani ang balo nga babaye.
learn to do well; diligently seek judgement, deliver him that is suffering wrong, plead for the orphan, and obtain justice for the widow.
18 Umari kamo karon, ug usahan ta paghusay, nag-ingon si Jehova; bisan pa ang inyong mga sala mapula, sila pagapution ingon sa nieve; bisan pa sila lubos mapula, sila mahimong sama sa maputing balhibo sa carnero.
And come, let us reason together, says the Lord: and though your sins be as purple, I will make them white as snow; and though they be as scarlet, I will make [them] white as wool.
19 Kong kamo mobuot ug magmasinugtanon, ang maayo sa yuta inyong pagakan-on:
And if you be willing, and listen to me, you shall eat the good of the land:
20 Apan kong kamo magdumili ug mosukol, lamyon kamo pinaagi sa espada; kay ang baba ni Jehova namulong niini.
but if you be not willing, nor listen to me, a sword shall devour you: for the mouth of the Lord has spoken this.
21 Naunsa ang ciudad nga matinumanon nahimo man nga bigaon! siya nga kaniadto napuno sa justicia! ang pagkamatarung maoy nagpuyo diha kaniya, apan karon ang mga mamumuno na.
How has the faithful city Sion, [once] full of judgement, become a harlot! wherein righteousness lodged, but now murderers.
22 Ang imong salapi nahimong taya, ang imong vino sinimbugan ug tubig.
Your silver is worthless, your wine merchants mix the wine with water.
23 Ang imong mga principe mga masinuklanon, ug mga kauban sa mga kawatan; ang tagsatagsa nahigugma sa mga hiphip, ug nagatinguha sa mga balus: wala nila pagahatagi ug justicia ang mga ilo, ni ang mga sumbong sa balo nga babaye modangat kanila.
Your princes are rebellious, companions of thieves, loving bribes, seeking after rewards; not pleading for orphans, and not heeding the cause of widows.
24 Tungod niini nagaingon ang Ginoo: Si Jehova sa mga panon, ang Bugtong nga Makagagahum sa Israel: Ah, magapakighusay ako sa akong mga kabatok, ug manimalus ako sa akong mga kaaway;
Therefore thus says the Lord, the Lord of hosts, Woe to the mighty [men] of Israel; for my wrath shall not cease against mine adversaries, and I will execute judgement on mine enemies.
25 Ug akong ibalik ang akong kamot diha kanimo, ug pagahinloan ko pag-ayo ang imong taya, ug pagahugasan ko ang tanan mong tambakolong;
And I will bring my hand upon you, and purge you completely, and I will destroy the rebellious, and will take away from you all transgressors.
26 Ug igauli ko ang imong mga maghuhukom sama sa una, ug ang imong mga magtatambag ingon sa sinugdan: sa tapus niana ikaw pagatawgon, Ang ciudad sa pagkamatarung, usa ka lungsod nga matinumanon.
And I will establish your judges as before, and your counsellors as at the beginning: and afterward you shall be called the city of righteousness, the faithful mother-city of Sion.
27 Ang Sion pagatubson uban sa justicia, ug ang iyang mga kinabig uban sa pagkamatarung.
For her captives shall be saved with judgement, and with mercy.
28 Apan ang paglaglag sa mga malinapason ug sa mga makasasala magakauban, ug kadto sila nga managbiya kang Jehova pagaut-uton.
And the transgressors and the sinners shall be crushed together, and they that forsake the Lord shall be utterly consumed.
29 Kay sila mangaulaw sa mga kahoy nga encina nga inyong gitinguha, ug mangalibog kamo tungod sa mga tanaman nga inyong ginapili.
For they shall be ashamed of their idols, which they delighted in, and they are made ashamed of the gardens which they coveted.
30 Kay kamo mahasama sa usa ka kahoy nga encina kinsang dahon malaya, ug sama sa usa ka tanaman nga walay tubig.
For they shall be as a turpentine tree that has cast its leaves, and as a garden that has no water.
31 Ug ang kusgan mahasama sa gumon, ug ang iyang buhat sama sa usa ka aligato, ug silang duha mangasunog, ug walay makapalong kanila.
And their strength shall be as a thread of tow, and their works as sparks, and the transgressors and the sinners shall be burnt up together, and there shall be none to quench [them].
