Genesis 40
1 Ug nahitabo sa human niining mga butanga, nga ang magbalantay sa vino sa hari sa Egipto, ug ang magbubuhat sa tinapay nakapasuko sa ilang ginoo, ang hari sa Egipto.
Some time later, two of the king of Egypt’s officials did things that displeased him. One was his chief (drink-server/man who prepared the wine and served it to the king), and the other was his chief (baker/man who baked bread for the king).
2 Ug nasuko si Faraon batok sa iyang duruha ka tinugyanan, batok sa pangulo sa mga magbalantay sa vino, ug batok sa pangulo sa mga magbubuhat sa tinapay.
The king became angry with both of them.
3 Ug sila gipasulod niya nga binilanggo sa balay sa pangulo sa bantay nga harianon, ngadto sa bilanggoan, sa dapit diin si Jose nahibilanggo.
So he had them put in prison, in the house of the captain of the palace guards. That was the place where Joseph was being kept.
4 Ug gitugyan sila sa pangulo sa bantay kang Jose, ug siya nag-alagad kanila; ug nagpadayon nga binilanggo sila sa usa ka panahon.
The two men were in prison for a long time. And during that time the captain of the palace guards appointed Joseph to be their servant, to take care of their needs.
5 Ug silang duruha nanagdamgo ug usa ka damgo sa usa niana ka gabii, tagsatagsa sumala sa hubad sa kahulogan sa iyang damgo, ang magbalantay sa vino ug ang magbubuhat sa tinapay, nga didto ginapus sa bilanggoan.
One night while the king’s drink-server and his baker were there in the prison, each of them had a dream. Each dream had a different meaning.
6 Ug si Jose misulod ngadto kanila sa pagkabuntag ug mitan-aw kanila, ug ania karon, nga nanagsubo sila.
The next morning, when Joseph came to them, he saw that both of them were dejected/worried.
7 Ug nangutana siya sa mga tinugyanan ni Faraon nga diha kauban niya sa bilanggoan sa balay sa iyang agalon, nga nagaingon: Unsay hinungdan nga nasubo karon ang inyong mga nawong?
So he asked them, “Why do you look so sad today?”
8 Ug sila nanagpanubag kaniya: Nagdamgo kami ug usa ka damgo ug walay kinsa nga makahubad. Ug si Jose miingon kanila: Dili ba iya sa Dios ang paghubad sa kahulogan? Ginapangaliyupo ko kaninyo nga isugilon ninyo kini kanako.
One of them answered, “We both had dreams last night, but there is no one who can tell us the meaning of the dreams.” Joseph said to them, “God is the only one who can [RHQ] tell the meaning of dreams. So tell me what you dreamed, and God will tell me the meaning.”
9 Ug ang pangulo sa mga magbalantay sa nagsugilon kang Jose sa iyang damgo, nga nagaingon: Sa nagadamgo ako, ania karon, ang usa ka punoan nga parras sa atubangan ko:
So the king’s chief drink-server told his dream to Joseph. He said, “In my dream I saw a grapevine in front of me.
10 Ug sa punoan sa parras adunay totolo ka mga sanga, ug kini ingon sa nagapanalingsing, ug namulak, ug ang iyang mga pinungpung namunga ug mga parras nga hinog.
On the vine there were three branches. After the branches budded, they blossomed, and then they produced clusters of grapes.
11 Ug ako nagakupot sa copa ni Faraon, ug nagkuha ako sa mga parras ug gipuga ko kini sa copa ni Faraon, ug gitunol ko ang copa sa kamot ni Faraon.
I was holding the king’s cup, so I took the grapes and squeezed the juice into the cup. Then I gave the cup to the king to drink the juice.”
12 Unya miingon kaniya si Jose. Kini mao ang kahulogan niini: ang totolo ka mga sanga mao ang totolo ka adlaw.
[God immediately told Joseph what the dream meant]. So Joseph said to him, “This is the meaning of your dream: The three branches of the vine represent three days.
13 Sulod sa totolo ka adlaw pagabayawon ni Faraon ang imong ulo, ug ikaw igauli niya sa imong bulohaton: ug magatunol ka kang Faraon sa copa, ingon sa gibuhat mo kaniadto sa magtitiing pa ikaw.
Within three days the king will release you from prison. He will let you do the work that you did before. You will take cups of wine to the king as you did before, when you were his drink-server.
14 Apan hinumdumi ako kong maayo ang imong madangat, ug nagapangaliyupo ako kanimo, nga malooy ka kanako, ug isulti mo ako kang Faraon, aron ako makuha mo gikan niining balaya.
But when you are out of prison and everything goes well for you, please do not forget me.
15 Kay sa pagkamatuod, gikawat ako sa yuta sa mga Hebreohanon, ug ako walay nahimo tungod niana, aron ako ikabalhog niini nga bilanggoan.
People took me away forcefully from the land where my fellow Hebrews live. [I did nothing wrong there], and also while I have been here in Egypt, I have done nothing for which I deserved to be put in prison. So be kind to me and tell the king about me, so that he will release me from this prison!”
16 Ug sa nakita sa pangulo sa mga magbubuhat sa tinapay nga ang hubad sa damgo maayo, miingon siya kang Jose: Ako usab nagdamgo nga ania karon, may totolo ka bukag sa tinapay nga maputi sa ibabaw sa akong ulo;
When the chief baker heard that the meaning of the dream of the king’s drink-server was very favorable, he said to Joseph, “I also had a dream. In the dream I was surprised to see three baskets of bread stacked on my head.
17 Ug sa bukag nga didto sa ibabaw diha ang tanang linuto nga kalan-on alang kang Faraon; ug gikuha sa mga langgam ang mga tinapay sa bukag nga didto sa ibabaw sa akong ulo.
In the top basket there were many kinds of baked goods for the king, but birds were eating them from the top basket that was on my head!”
18 Unya mitubag si Jose ug miingon: Kini mao ang iyang kahulogan. Ang totolo ka mga bukag mao ang totolo ka adlaw.
God again told Joseph what the dream meant, so he said, “The three baskets also represent three days.
19 Sa pagkatapus sa totolo ka adlaw ibton ni Faraon ang imong ulo gikan kanimo, ug ikaw ipabitay niya sa usa ka kahoy, ug ang mga langgam magatuka sa imong unod gikan kanimo.
Within three days the king will command that your head be cut off. Then your body will be hung on a tree, and vultures will come and eat your flesh.”
20 Ug mao nga sa ikatolo ka adlaw, ang adlaw sa pagkatawo ni Faraon, nga naghimo siya ug kombira sa tanan niyang mga alagad: ug gibayaw niya ang ulo sa pangulo sa mga magtitiing, ug ang ulo sa pangulo sa mga magbubuhat sa tinapay sa taliwala sa iyang mga alagad.
The third day after that was the (king’s birthday/day they celebrated when the king became one year older). On that day the king invited all his officials to celebrate his birthday. During the celebration, while they were all gathered there, the king summoned his chief drink-server and chief baker from the prison.
21 Ug iyang gipabalik sa iyang katungdanan ang pangulo sa mga magtitiing ug gihatag niya ang copa sa kamot ni Faraon.
He said that his chief drink-server could have his previous job again, so that again he took cups of wine to the king.
22 Apan iyang gipabitay ang pangulo sa mga magbubuhat sa tinapay, ingon sa gipahayag ni Jose kaniya.
But he commanded that the chief baker should be killed by being hanged, just as Joseph had said would happen when he told the two men the meaning of their dreams.
23 Apan ang pangulo sa mga magtitiing wala mahinumdum kang Jose, kondili hingkalimtan siya.
But the chief drink-server did not think about Joseph. He forgot to do what Joseph asked him to do.
