Genesis 26

1 Ug may gutom sa yuta, labut pa sa unang gutom sa mga adlaw ni Abraham; ug miadto si Isaac kang Abimelech nga hari sa mga Filistihanon sa Gerar.

And there is a famine in the land, besides the first famine which was in the days of Abraham, and Isaac goes to Abimelech king of the Philistines, to Gerar.

2 Ug mitungha kaniya si Jehova, ug siya miingon kaniya: Dili ka maglugsong ngadto sa Egipto: pumuyo ka sa yuta nga akong igaingon kanimo:

And YHWH appears to him and says, “Do not go down toward Egypt, dwell in the land concerning which I speak to you,

3 Pumuyo ka niining yutaa, ug ako magauban kanimo, ug ikaw pagapanalanginan ko; kay kanimo ug sa imong kaliwatan, igahatag ko ngatanan kining mga yutaa, ug pagatukoron ko ang panumpa nga gipanumpaan ko kang Abraham nga imong amahan.

sojourn in this land, and I am with you, and bless you, for to you and to your seed I give all these lands, and I have established the oath which I have sworn to your father Abraham;

4 Ug pagapadaghanon ko ang imong kaliwatan ingon sa mga bitoon sa langit, ug igahatag ko sa imong kaliwatan kining tanan nga mga yuta; ug ang tanang mga nasud sa yuta mapanalanginan diha sa imong kaliwat:

and I have multiplied your seed as stars of the heavens, and I have given to your seed all these lands; and all nations of the earth have blessed themselves in your Seed;

5 Kay nagpatalinghug si Abraham sa akong tingog, ug gibantayan niya ang akong tulomanon, ang akong mga sugo, ang akong mga pamatasan, ug ang akong mga balaod.

because that Abraham has listened to My voice, and keeps My charge, My commands, My statutes, and My laws.”

6 Busa, mipuyo si Isaac sa Gerar.

And Isaac dwells in Gerar;

7 Ug ang mga tawo niadtong dapita nanagpangutana kaniya mahatungod sa iyang asawa; ug siya mitubag: Siya akong igsoon nga babaye; kay nahadlok siya sa pag-ingon: Siya akong asawa; kay tingali, matud niya, patyon ako sa mga tawo niining dapita tungod kang Rebeca; kay maanyag siya nga pagatan-awon.

and men of the place ask him of his wife, and he says, “She [is] my sister”: for he has been afraid to say, “My wife—lest the men of the place kill me for Rebekah, for she [is] of good appearance.”

8 Ug nahitabo nga, sa nagpuyo siya didto sa daghang mga adlaw, si Abimelech, nga hari sa mga Filistihanon, mitambo sa usa ka tamboanan, ug hingkit-an niya si Isaac nga naglingawlingaw uban kang Rebeca nga iyang asawa.

And it comes to pass, when the days have been prolonged to him there, that Abimelech king of the Philistines looks through the window, and sees, and behold, Isaac is playing with his wife Rebekah.

9 Ug gitawag ni Abimelech si Isaac, ug miingon siya: Ania karon, siya mao, sa pagkamatuod, ang imong asawa busa, nganong miingon ka: Siya akong igsoon nga babaye? Ug si Isaac mitubag kaniya: Kay miingon ako, tingali ug mamatay ako tungod kaniya.

And Abimelech calls for Isaac and says, “Behold, she [is] surely your wife; and how could you have said, She [is] my sister?” And Isaac says to him, “Because I said, Lest I die for her.”

10 Ug si Abimelech miingon: Unsa kining gibuhat mo kanamo? Ang usa sa mga tawo diriyut makatipon paghigda sa imong asawa, ug ikaw mao unta ang magadala ug sala sa ibabaw kanamo.

And Abimelech says, “What [is] this you have done to us? As a little thing one of the people had lain with your wife, and you had brought on us guilt”;

11 Unya si Abimelech nagsugo sa tanan nga mga tawo nga nagaingon: Ang magatandog niining tawohana kun sa iyang asawa, sa pagkamatuod, pagapatyon siya.

and Abimelech commands all the people, saying, “He who comes against this man or against his wife, dying does die.”

12 Ug nagpugas si Isaac niadtong yutaa, ug nakapanuig niadtong tuiga ug usa ka gatus ka pilo, kay siya gipanalanginan ni Jehova.

And Isaac sows in that land, and finds in that year a hundredfold, and YHWH blesses him;

13 Ug ang tawo midaku ug nagpadayon sa pagdaku hangtud nga siya nahimo nga labing daku gayud.

and the man is great, and goes on, going on and becoming great, until he has been very great,

14 Ug nakapanag-iya siya sa mga panon sa mga carnero, ug nakapanag-iya sa mga panon sa mga vaca, ug daku nga panimalay: Ug nangasina kaniya ang mga Filistihanon.

and he has possession of a flock, and possession of a herd, and an abundant service; and the Philistines envy him,

15 Karon ang tanan nga mga atabay nga gipangalot sa mga binatonan sa iyang amahan nga si Abraham gipanabonan sa mga Filistihanon, ug kini gipanagpuno nila sa yuta.

and all the wells which his father’s servants dug in the days of his father Abraham, the Philistines have stopped them, and fill them with dust.

16 Ug miingon si Abimelech kang Isaac: Pahilayo ka kanamo; kay ikaw labi pa gayud nga gamhanan kay kanamo.

And Abimelech says to Isaac, “Go from us; for you have become much mightier than we”;

17 Ug si Isaac mipahawa didto. Ug gipatindog niya ang iyang mga balongbalong sa walog sa Gerar, ug mipuyo didto.

and Isaac goes from there, and encamps in the Valley of Gerar, and dwells there;

18 Ug gikalot pag-usab ni Isaac ang mga atabay sa tubig, nga ilang gikalot sa mga adlaw ni Abraham, nga iyang amahan; kay gitabonan sa mga Filistihanon sa tapus mamatay si Abraham. Ug kini gihinganlan niya ingon sa mga ngalan nga gibutang kanila sa iyang amahan.

and Isaac turns back, and digs the wells of water which they dug in the days of his father Abraham, which the Philistines have stopped after the death of Abraham, and he calls to them names according to the names which his father called them.

19 Ug ang mga binatonan ni Isaac nanagkalot didto sa walog, ug hingkaplagan nila didto ang usa ka atabay sa mga tubig nga nagatubod.

And Isaac’s servants dig in the valley, and find there a well of living water,

20 Ug ang mga magbalantay sa kahayupan sa Gerar nanagpakig-away sa mga magbalantay sa kahayupan ni Isaac, nga nagaingon: Ang tubig amo man. Ug gihinganlan ang atabay Esek, kay sila nakig-away kaniya.

and shepherds of Gerar strive with shepherds of Isaac, saying, “The water [is] ours”; and he calls the name of the well “Strife,” because they have striven habitually with him;

21 Ug nagkalot na usab sila ug lain nga atabay, ug nakig-away usab sila tungod niini; ug kini gihinganlan niya Sitnah.

and they dig another well, and they strive also for it, and he calls its name “Hatred.”

22 Ug mipahawa siya didto, ug mikalot ug laing atabay; ug alang niana wala na sila makig-away; ug kini gihinganlan niya Rehoboth, ug miingon siya: Sanglit karon si Jehova mihatag ug dapit alang kanato ug magadaghan kita sa yuta.

And he removes from there, and digs another well, and they have not striven for it, and he calls its name “Enlargements,” and says, “For—now has YHWH given enlargement to us, and we have been fruitful in the land.”

23 Ug siya mitungas gikan didto padulong sa Beer-seba.

And he goes up from there [to] Beer-Sheba,

24 Ug mitungha kaniya ang Ginoo niadtong gabhiona, ug miingon: Ako mao ang Dios ni Abraham, nga imong amahan; dili ka mahadlok kay ako magauban kanimo ug ikaw pagapanalanginan ko, ug pagapadaghanon ko ang imong kaliwatan tungod kang Abraham nga akong ulipon.

and YHWH appears to him during that night and says, “I [am] the God of your father Abraham, do not fear, for I [am] with you, and have blessed you, and have multiplied your seed, because of My servant Abraham”;

25 Ug si Isaac mipatindog didto ug usa ka halaran, ug nangaliya siya sa ngalan ni Jehova; ug gipatindog niya didto ang iyang balongbalong; ug ang mga binatonan ni Isaac nagkalot ug usa ka atabay.

and he builds there an altar, and preaches in the Name of YHWH, and stretches out there his tent, and there Isaac’s servants dig a well.

26 Unya si Abimelech miadto kaniya gikan sa Gerar ug si Ahussath, nga abyan niya, ug si Pichol, nga capitan sa iyang kasundalohan.

And Abimelech has gone to him from Gerar, and Ahuzzath his friend, and Phichol head of his host;

27 Ug miingon kanila si Isaac: Nganong mianhi kamo kanako, sa nakita nga kamo nagadumot kanako, nga gisalikway man gani ninyo ako sa halayo kaninyo?

and Isaac says to them, “Why have you come to me, and you have hated me, and you send me away from you?”

28 Ug sila mingtubag: Nakita namo sa dayag gayud nga si Jehova nag-uban kanimo ug nanag-ingon kami: Himoon ta ang usa ka panumpa sa taliwala kanato, bisan sa taliwala kanamo ug kanimo, ug magapakigsaad kami kanimo;

And they say, “We have certainly seen that YHWH has been with you, and we say, Now let there be an oath between us, between us and you, and let us make a covenant with you;

29 Aron dili ka magabuhat ug dautan alang kanamo, maingon nga kami wala magatandog kanimo, ug ingon nga kaming tanan nagbuhat ug maayo alang kanimo, ug ikaw gipagikan namo sa pakigdait; ikaw karon mao ang gibulahan ni Jehova.

do no evil with us, as we have not touched you, and as we have only done good with you, and send you away in peace; you [are] now blessed of YHWH.”

30 Ug siya nagbuhat ug kombira alang kanila, ug nangaon sila ug nanginum;

And he makes a banquet for them, and they eat and drink,

31 Ug mingbangon sila sa kaadlawon, ug nanagpanumpa sila ang usa sa usa; ug gipagikan sila ni Isaac, ug sila nanglakat gikan kaniya sa pakigdait.

and rise early in the morning, and swear to one another, and Isaac sends them away, and they go from him in peace.

32 Ug niadtong adlawa gayud nahitabo nga miabut ang mga sulogoon ni Isaac, ug nanagsugilon kaniya mahatungod sa atabay nga ilang gikalot ug sila nanag-ingon kaniya: Ang tubig hingkaplagan namo.

And it comes to pass during that day that Isaac’s servants come and declare to him concerning the circumstances of the well which they have dug, and say to him, “We have found water”;

33 Ug kini gihinganlan niya ug Seba: tungod niini, ang ngalan niadtong lungsora Beer-seba hangtud niining adlawa.

and he calls it Shebah, [oath, ] therefore the name of the city [is] Beer-Sheba, [Well of the Oath, ] to this day.

34 Ug sa may panuigon na si Esau nga kap-atan ka tuig nangasawa siya kang Judith, anak nga babaye ni Beeri, nga Hetehanon, ug kang Basemat, anak nga babaye ni Elon, nga Hetehanon.

And Esau is a son of forty years, and he takes a wife, Judith, daughter of Beeri the Hittite, and Bashemath, daughter of Elon the Hittite,

35 Ug kini sila mao ang kapaitan sa kalag alang kang Isaac ug kang Rebeca.

and they are a bitterness of spirit to Isaac and to Rebekah.