Genesis 24
1 Ug si Abraham tigulang na, ug hilabihan na gayud pagkatigulang niya; ug si Jehova nagpanalangin kang Abraham sa tanang butang.
А Авраам був старий, у літа ввійшов. І Господь Авраама поблагословив був усім.
2 Ug miingon si Abraham sa iyang sulogoon, ang labing tigulang sa iyang balay, nga mao siya ang nagbantay sa tanan nga iya: Ibutang mo, nangaliyupo ako kanimo, ang imong kamot sa ilalum sa akong paa;
І сказав Авраам до свого раба, найстаршого дому свого, що рядив над усім, що він мав: „Поклади свою руку під стегно́ моє,
3 Ug ikaw papanumpaon ko tungod kang Jehova ang Dios sa mga langit, ang Dios sa yuta, aron dili ka magpili ug usa ka asawa alang sa akong anak nga lalake gikan sa mga anak nga babaye sa mga Canaanhon diin ako magpuyo;
і я заприсягну тебе Господом, Богом неба й Богом землі, що ти не ві́зьмеш жінки для сина мого з-посеред дочок ханаанеянина, серед якого я пробуваю.
4 Kondili nga umadto ka sa akong yuta ug sa akong kaubanan, ug magakuha ka ug asawa alang sa akong anak nga si Isaac.
Бо ти пі́деш до краю мого, і до місця мого наро́дження, і ві́зьмеш жінку для сина мого, для Ісака“.
5 Ug ang sulogoon mitubag kaniya: Tingali ang babaye dili buot monunot kanako sa pag-anhi niining yutaa. Busa, igabalik ko ba ang imong anak nga lalake ngadto sa yuta nga gigikanan mo?
І сказав раб до нього: „Може та жінка не схоче за мною піти до цієї землі, то чи справді поверну я твого сина до краю, звідки ти вийшов?“
6 Ug si Abraham miingon: Matngonan mo nga dili mo ibalik ang akong anak nga lalake didto.
І промовив до нього Авраам: „Стережися, — щоб ти не вернув мого сина туди!
7 Si Jehova, ang Dios sa mga langit, nga mikuha kanako sa balay sa akong amahan ug sa yuta nga akong natawohan, ug siya nagsulti kanako, ug nanumpa siya kanako, ug nag-ingon: Sa imong kaliwatan igahatag ko kining yutaa, siya magasugo sa iyang manolonda sa atubangan mo, ug ikaw magakuha gikan didto ug asawa alang sa akong anak nga lalake.
Господь, що взяв мене з дому батька мого й з краю мого народження, і що промовляв був до мене, і що присягнув мені, кажучи: „Твої́м наща́дкам Я дам оцю землю“, Він пошле Свого Ангола перед обличчям твоїм, і ти візьмеш звідти жінку для сина мого!
8 Ug kong ang babaye dili buot monunot kanimo makagawas ka niining akong panumpa, apan nga dili mo lamang ibalik didto ang akong anak nga lalake.
А коли ота жінка не схоче піти за тобою, то ти бу́деш очищений з цієї прися́ги своєї. Тільки сина мого ти туди не вертай“.
9 Ug ang sulogoon mibutang sa iyang kamot sa ilalum sa paa ni Abraham, nga iyang agalon, ug siya nanumpa kaniya mahitungod niining butanga.
І раб поклав свою руку під стегно́ Авраама, пана свого, і йому присягнув на цю спра́ву.
10 Ug ang ulipon mikuha ug napulo ka mga camello, sa mga camello sa iyang agalon, ug milakaw siya; kay sa iyang kabubut-on anaa ang tanan nga mga bahandi sa iyang agalon; ug milakaw, ug miabut siya sa Mesopotamia sa lungsod ni Nachor.
І взяв той раб десять верблюдів із верблюдів пана свого, та й пішов. І взяв різне добро свого пана в руку свою. І він устав, і пішов в Месопотамію до міста Нахора.
11 Ug gipalubog niya ang mga camello sa gawas sa lungsod, haduol sa usa ka atabay sa tubig, sa takna sa kahaponon, sa takna sa paggula sa mga babaye aron sa pagkalos ug tubig.
І поставив верблюди навколішки за містом при водній криниці надвечір, на час, як виходять жінки воду брати,
12 Ug miingon siya: O Jehova, nga Dios sa akong agalon nga si Abraham, hatagi ako, pangayoon ko kanimo, ug maayong paglakaw karong adlawa, ug kaloy-i ang akong agalon nga si Abraham.
та й промовив: „Господи, Боже пана мого Авраама, — подай же сьогодні мені це, і милість вчини з паном моїм Авраамом!
13 Ania karon, ako nagatindog haduol sa tuburan sa tubig, ug ang mga anak nga babaye sa mga tawo niining lungsora nagapaingon nganhi sa pagkalos ug tubig:
Ось я стою над водним джерелом, а до́чки мешканців міста виходять воду брати.
14 Ug mahitabo unta nga ang dalaga nga akong pagaingnon: Ipaubos ang imong banga, nangayo ako kanimo, aron nga paimnon mo ako; ug siya motubag unta: Uminum ka, ug pagapaimnon ko usab ang imong mga camello: hinaut unta nga siya mahimo nga imong pinili alang sa imong alagad nga si Isaac; ug sa ingon niini maila ko nga ikaw nagapakita ug kalooy sa akong agalon.
І станеться, що дівчина, до якої скажу: Нахили но глека свого, я нап'юся, — а вона відповість: Пий, і так само верблюди твої я понапуваю, — її Ти призначив для раба Свого, для Ісака. І з цьо́го пізнаю, що Ти милість учинив з моїм паном“.
15 Ug nahitabo nga sa wala pa siya makahuman sa iyang pagsulti, nga, ania karon, si Rebeca, nga gianak ni Bethuel, nga anak nga lalake ni Milca, nga asawa ni Nachor, igsoon nga lalake ni Abraham, migula siya uban ang iyang banga diha sa ibabaw sa iyang abaga.
І сталося, поки він закінчив говорити, аж ось виходить Ревека, що була народжена Бетуїлові, синові Мілки, жінки Нахора, Авраамового брата. А її глек — на плечі в неї.
16 Ug ang dalaga maanyag kaayo nga pagatan-awon, ulay, wala pay lalake nga nakaila kaniya; ug mikanaug siya sa tuburan, ug gipuno niya ang iyang banga, ug misaka siya.
А дівчина та — вельми вродлива з обличчя; була дівиця, і чоловік не пізнав ще її. І зійшла вона до джерела, і напо́внила глека свого, та й вийшла.
17 Ug ang sulogoon midalagan sa pagsugat kaniya, ug miingon: Paimna ako, nangamuyo ako kanimo, ug diyutay nga tubig sa imong banga.
І вибіг той раб назустріч їй, та й сказав: „Дай но напитись води з твого глека!“
18 Ug siya mitubag: Uminum ka, ginoo ko; ug iyang gidali, ug gipaubos ang iyang banga sa ibabaw sa iyang kamot, ug siya gipainum niya.
А та відказала: „Напийся, мій пане!“І вона поспішила, і зняла свого глека на руку свою, — і напоїла його.
19 Ug sa human siya paimna, miingon siya: Alang sa imong mga camello usab magakalos ako ug tubig hangtud nga mahuman sila pag-inum.
А коли закінчи́ла поїти його, то сказала: „Також для верблюдів твоїх наберу́ я води, аж поки вони не нап'ються“.
20 Ug midali siya, ug gibubo niya ang iyang banga sa pasung, ug midalagan siya pag-usab sa atabay sa pagtimba ug tubig, ug mikalos siya alang sa tanan niyang mga camello.
І метнулась вона, і глека свого спорожнила до пійла. І ще до криниці побігла набрати, і набрала води всім верблюдам його.
21 Ug ang tawo mitutok kaniya, ug naghilum siya aron sa pag-ila kong si Jehova nagpanalangin kun wala sa iyang panaw.
А чоловік той дивувався їй та мовчав, щоб пізнати, чи Господь пощастив дорогу йому, чи ні?
22 Ug nahitabo nga sa human makainum ang mga camello, gihatagan siya sa tawo ug usa ka ariyos nga bulawan, nga nagatimbang ug tunga sa siclo, ug duruha ka pulceras alang sa iyang mga kamot nga timbang ug napulo ka siclo nga bulawan,
І сталося, як перестали верблюди пити, то взяв той чоловік золоту сережку, — пів шекля вага їй, — і два на́ручні на руки її, — на десять шеклів золота вага їм, —
23 Ug miingon siya: Kang kinsa ka ba nga anak? Gipangayo ko kanimo nga itug-an mo kanako. Aduna bay dapit sa balay sa imong amahan nga aron among kaabutan?
та й сказав: „Чия ти дочка? Скажи ж мені, чи в домі батька твойо́го є місце для нас ночувати?“
24 Ug siya mitubag: Ako mao ang anak nga babaye ni Bethuel, nga anak nga lalake ni Milca, nga gianak niya kang Nachor.
Вона відказала йому: „Я дочка Бетуїла, сина Мілки, що його породила вона для Нахора“.
25 Siya nag-ingon pa kaniya: Ingon usab sa among balay kami adunay dagami ug daghan nga kompay, ug dapit alang sa pagpahulay.
І сказала до нього: „І соломи, і паші багато є в нас, також місце ночувати“.
26 Ug ang tawo miduko, ug misimba kang Jehova.
І той чоловік нахилився, і вклонився Богові аж до землі,
27 Ug miingon siya: Dalayegon si Jehova, Dios sa akong agalon nga si Abraham, nga wala mahabulag ang iyang mahigugmaong kalolot ug ang iyang kamatuoran sa akong agalon; ug nagamando kanako si Jehova sa dalan sa balay sa mga igsoon sa akong agalon.
та й сказав: „Благословенний Господь, Бог пана мого Авраама, що не опустив милости Своєї й вірности Своєї від пана мого! Я був у дорозі, Господь припровадив мене до дому братів мого пана“.
28 Ug ang dalaga midalagan ug nagpahibalo kanila sa balay sa iyang inahan sumala niining mga pulonga.
І побігла дівчина, і розповіла́ в домі своєї матері про цю пригоду.
29 Ug si Rebeca may usa ka igsoon nga lalake nga gihinganlan si Laban, nga midalagan sa gawas padulong sa tawo nga didto sa tuburan.
А в Ревеки був брат, на ймення йому Лава́н. І побіг Лаван до того чоловіка надвір, до джерела.
30 Ug nahitabo nga sa pagpakakita niya sa singsing ug sa mga pulceras sa mga kamot sa iyang igsoon nga babaye ug sa pagpakadungog niya sa mga pulong ni Rebeca nga iyang igsoon nga nagaingon: Mao kini ang gisulti kanako niadtong tawohana; nga siya miadto kaniya, ug ania karon, nga siya didto sa tuburan uban sa mga camello.
І сталося, як він побачив сережку та на́ручні на руках сестри своєї, і коли почув слова Ревеки, сестри своєї, що говорила: „Отак говорив мені той чоловік“, то прибув він до того чоловіка, — а той ось стоїть при верблюдах біля джерела, —
31 Ug siya miingon kaniya: Umari ka, ikaw nga gipanalanginan ni Jehova; ngano nga ania ka sa gawas? Gihikay ko ang balay ug ang dapit alang sa mga camello.
і сказав: „Увійди, благословенний Господа! Чого стоятимеш надворі? А я опорожнив дім і місце для верблюдів“.
32 Unya ang tawo misulod sa balay, ug gihubaran ni Laban ang mga camello, ug iyang gihatagan sila ug dagami ug kompay, ug tubig sa paghimasa sa iyang mga tiil, ug sa mga tiil sa mga tawo nga ming-uban kaniya.
І ввійшов той чоловік до дому. А Лаван порозсідлував верблюди, і дав соломи й паші для верблюдів, і води, щоб умити ноги йому й ноги людям, що були з ним.
33 Ug ilang gidulot sa iyang atubangan ang pagkaon; apan siya miingon: Dili ako mokaon hangtud nga ikasulti ko ang gisugo kanako. Ug siya miingon kaniya: Isulti mo.
І поставлено перед ним, щоб він їв. А той відказав: „Не бу́ду їсти, аж поки не розкажу́ своєї справи“. А Лаван відказав: „Говори!“
34 Ug miingon siya: Ako maoy sulogoon ni Abraham.
І той став говорити: „Я раб Авраамів.
35 Ug gipanalanginan ni Jehova ang akong agalon sa hilabiban uyamut, ug midaku siya ug siya gihatagan ug mga carnero, ug mga vaca, ug salapi ug bulawan, ug mga sulogoon nga lalake ug mga sulogoon nga babaye, ug mga camello ug mga asno.
А Господь ще́дро поблагословив мого пана, і він став великий. І дав Він йому худобу дрібну та велику, і срібло, і золото, і рабів, і невільниць, і верблюди, й осли.
36 Ug si Sara nga asawa sa akong ginoo nag-anak kaniya sa usa ka anak nga lalake, sa iyang pagkatigulang; ug kaniya gihatag ang tanan nga iyang katigayonan.
А Сарра, жінка пана мого, бувши старо́ю, уродила панові моєму сина. А він йому все дав, що мав.
37 Ug ako gipapanumpa sa akong agalon nga nag-ingon: Dili ka magpili ug usa ka asawa alang sa akong anak nga lalake gikan sa mga babaye sa mga Canaanhon kang kinsang yuta maoy akong gipuy-an.
І заприсяг мене пан мій, говорячи: „Не візьмеш жінки для сина мого з-посеред дочок ханаанеянина, що я пробува́ю в його краю.
38 Apan umadto ka sa balay sa akong amahan, ug sa akong kaubanan ug magpili ka ug usa ka asawa alang sa akong anak nga lalake.
Але підеш до дому батька мого, і до мого роду, і ві́зьмеш жінку для сина мого“.
39 Ug giingon ko ang akong agalon: Tingali ang babaye dili buot mosunod kanako.
І сказав я до пана свого: „Може та жінка не піде за мною?“
40 Ug siya miingon kanako: Si Jehova, nga sa iyang atubangan naglakaw ako, magapadala sa iyang manolonda kuyog kanimo, ug magapauswag sa imong dalan; nga ikaw magkuha ug usa ka asawa alang sa akong anak nga lalake sa akong kaubanan sa panimalay sa akong amahan.
І сказав він до мене: „Господь, що ходив перед обличчям моїм, пошле Свого Ангола з тобою, і дорогу твою пощастить, і ти візьмеш жінку для сина мого з роду мого й з дому батька мого.
41 Unya makagawas ikaw niining pagpanumpa, kong moabut ka sa akong kaubanan; ug kong ikaw dili nila hatagan sa dalaga makagawas ka sa akong pagpanumpa.
Тоді будеш очищений ти від закля́ття мого́, як при́йдеш до роду мого, а коли вони не дадуть тобі, то будеш ти чистий від закля́ття мого́.
42 Ug nakadangat ako karong adlawa didto sa atabay, ug miingon ako: O Jehova, Dios sa akong agalon nga si Abraham, kong ikaw magapauswag sa akong dalan nga akong pagalaktan.
І прибув я сьогодні до джерела, та й сказав: „Господи, Боже пана мого Авраама, коли б же Ти вчинив щасливою дорогу мою, що нею ходжу́ я!
43 Ania ako nagatindog duol sa atabay sa tubig ug mahitabo unta nga ang dalaga nga moanhi aron sa pagkalos ug tubig, ug moingon ako kaniya: Hatagi ako, nagaampo ako kanimo, ug madiyutay nga tubig nga ilimnon gikan sa imong banga.
Ось я стою над джерелом води, і станеться, що дівчина, яка вийде води брати, а я їй скажу́: Дай но мені напитися трохи води з свого глека,
44 Ug motubag unta siya: Uminum ka ug ingon man usab ang imong mga camello mokuha ako ug tubig; kini mao unta ang babaye nga gitagana sa Dios alang sa anak nga lalake sa akong agalon.
вона ж відкаже мені: Пий і ти, і для верблюдів твоїх наберу́ я води, то вона та жінка, яку призна́чив Госпо́дь для сина пана мого.“
45 Ug sa wala pa mahuman ang akong pagsulti sa sulod sa akong kasingkasing, ania karon, si Rebeca nga nagadala sa iyang banga sa tubig diha sa iyang abaga, ug nanaug didto sa atabay ug mikalos sa tubig; ug ako nag-ingon: Paimna ako.
І поки скінчи́в я говорити в своїм серці, аж ось виходить Ревека, а її глек на плечі в неї. І зійшла вона до джерела, та й набрала води. І сказав я до неї: Напій же мене!
46 Ug midali siya ug gipaubos niya ang iyang banga gikan sa iyang abaga, ug nag-ingon siya: Uminum ka ug paimnon ko usab ang imong mga camello. Ug miinum ako ug gipainum niya usab ang akong mga camello.
І метнулась вона, і свого глека з себе зняла та й сказала: Пий, а я понапуваю й верблюди твої. І я пив, а вона понапувала й ті верблюди.
47 Ug ako nangutana kaniya, ug miingon: Kang kinsa ba ikaw nga anak? Ug mitubag siya: Anak ni Bethuel nga anak nga lalake ni Nachor nga gianak kaniya ni Milca. Ug gibutang ko ang ariyos sa iyang ilong ug ang mga pulceras sa iyang mga bukton.
А я запитався її та й сказав: Чия ти дочка? А вона відказала: Я дочка Бетуїла, сина Нахорового, якого породила йому Мілка. І сережку надів я до носа її, і наручні на руки її.
48 Ug miduko ako ug misimba ako kang Jehova ug gidalayeg ko si Jehova, ang Dios sa akong agalon nga si Abraham, nga nagmando kanako sa dalan nga matul-id aron sa pagkuha sa anak nga babaye sa igsoon sa akong agalon aron nga mahimo siya nga asawa sa iyang anak nga lalake.
І я нахилився, і вклонився до землі Господе́ві, і поблагословив Господа, Бога пана мого Авраама, що Він провадив мене дорогою ви́значеною, щоб узяти дочку брата пана мого для сина його.
49 Nan, karon kong buhaton ninyo ang mahigugmaong kalolot ug pagkamatinumanon sa akong agalon, magpahayag kamo kanako; ug kong dili ugaling, magpahayag kamo kanako, aron ako mosimang ngadto sa kamot nga too kun sa wala.
А тепер, якщо милосердя та правду ви чините з паном моїм, то скажіть мені; коли ж ні, — то скажіть мені, і я звернуся право́руч або ліво́руч“.
50 Unya si Laban ug si Bethuel mingtubag ug ming-ingon sila: Kang Jehova nagagula kini nga butanga, dili kami makahimo sa pagsulti kanimo ug dautan ni maayo.
І відповіли Лаван і Бетуїл та й сказали: „Від Господа вийшла та річ, — ми не можем сказати тобі нічого злого чи доброго.
51 Anaa diha si Rebeca sa atubangan mo, dawata siya, ug lumakaw ka ug ipaasawa siya sa anak nga lalake sa imong agalon, ingon sa gipamulong na ni Jehova.
Ось перед тобою Ревека, — візьми та й іди, і нехай вона стане за жінку синові пана твого, як Господь говорив був“.
52 Ug nahitabo nga sa nakabati ang sulogoon ni Abraham sa ilang mga pulong, siya sa iyang kaugalingon miyukbo sa yuta kang Jehova.
І сталося, коли їхні слова почув раб Авраамів, то вклонивсь до землі Господе́ві.
53 Ug ang sulogoon nagkuha sa mga alahas nga salapi, ug mga alahas nga bulawan, ug mga saput ug kini gihatag kang Rebeca; ingon man usab siya mihatag ug mga butang hamili sa iyang igsoon nga lalake ug sa iyang inahan.
І вийняв той раб срібний по́суд, і по́суд золотий та шати, і дав Ревеці, і дав цінні речі братові її та матері її.
54 Ug sila nangaon ug nanginum, siya ug ang mga tawo nga mingkuyog kaniya, ug minghigda didto sa tibook nga gabii; ug mingbangon sila sa pagkabuntag, ug siya miingon: Papaulia ako ninyo ngadto sa akong agalon.
І їли й пили він та люди, що з ним, і ночували. А коли рано встали, то він сказав: „Відішліть мене до пана мого“.
55 Unya mingtubag ang iyang igsoon nga lalake ug ang iyang inahan: Pahulata ang dalaga kanamo sa pila lamang ka adlaw, bisan napulo lamang ka adlaw ug sa human niini makalakaw siya.
І сказав її брат та мати її: „Нехай посидить дівчина з нами хоч днів з десять, — потім пі́деш“.
56 Ug siya miingon kanila: Ayaw kamo pagpugong kanako, kay nagatan-aw kamo nga si Jehova nagapanalangin sa akong panaw; papaulia na ako aron moadto ako sa akong agalon.
І сказав він до них: „Не спізняйте мене, бо Господь пощастив мою путь. Відішліть мене, і нехай я піду́ до пана свого“.
57 Unya sila mingtubag: Tawgon nato ang dalaga ug atong pangutan-on siya.
А вони відказали: „Покличмо дівчину, і запитаймо її саму.“
58 Ug gitawag nila si Rebeca, ug sila ming-ingon kaniya: Mouban ka ba niining tawohana? Ug siya mitubag: Oo, mouban ako.
І покликали Ревеку, і сказали до неї: „Чи ти пі́деш з оцим чоловіком?“А вона відказала: „Піду́“.
59 Unya gitugotan nila sa pagpalakaw si Rebeca nga igsoon nila nga babaye, ug ang iyang iwa, ug ang sulogoon ni Abraham ug ang iyang mga tawo,
І послали вони Ревеку, сестру свою, і няньку її, і раба Авраамового, і людей його.
60 Ug gipanalanginan nila si Rebeca, ug sila miingon kaniya: Igsoon namo, mainahan ka unta sa linibolibo, ug ang imong kaliwatan makapanag-iya sa pultahan niadtong nanagdumot kanila.
І вони поблагословили Ревеку й сказали до неї: „Ти наша сестра, — будь матір'ю для тисячі десятків тисяч, і нехай наща́дки твої́ внаслідують брами твоїх ворогів“.
61 Unya mitindog si Rebeca ug ang iyang mga sulogoon nga babaye, ug nangabayo sila sa mga camello, ug ming-uban sila sa tawo; ug ang sulogoon nga lalake midawat kang Rebeca ug milakaw siya.
І встала Ревека й служниці її, і посідали на верблюдів, і поїхали за тим чоловіком. І взяв раб Ревеку й відійшо́в.
62 Ug mianhi si Isaac gikan sa atabay Beer-lahai-roi (atabay niadtong Buhi nga nagatan-aw kanako), kay siya nagpuyo sa yuta sa habagatan.
А Ісак був вернувся з по́дорожі до криниці Лахай-Рої, і сидів у краї південному.
63 Ug migula si Isaac sa pagpalandong didto sa kapatagan sa takna sa kahaponon; ug giyahat niya ang iyang mga mata, ug hingtan-awan niya, ug ania karon, ang mga camello nga nanagpaingon kaniya.
І вийшов Ісак на прогулянку в поле, як вечір наставав. І він звів свої очі, і побачив, — ось верблюди йдуть.
64 Si Rebeca usab miyahat sa iyang mga mata, ug hingkit-an niya si Isaac, ug mikanaug siya sa camello.
І Ревека звела́ свої очі, та й Ісака побачила, — і злізла з верблюда.
65 Ug nangutana siya sa sulogoon: Kinsa ba kining tawohana nga gikan sa kapatagan nga nagasugat kanato? Ug ang ulipon mitubag: Kini mao ang akong agalon. Unya gikuha niya ang iyang pandong ug nagtabon siya sa iyang kaugalingon.
І сказала вона до раба: „Хто отой чоловік, що полем іде нам назустріч?“А раб відповів: „То мій пан“. І вона покрива́ло взяла, та й накрилась.
66 Ug ang sulogoon nagsugilon kang Isaac sa tanan nga iyang gibuhat.
І раб розповів Ісакові про всі речі, які він учинив.
67 Ug gipasulod siya ni Isaac ngadto sa balongbalong sa iyang inahan nga si Sara, ug gidawat niya si Rebeca ug siya naasawa niya; ug siya gihigugma niya, ug ginalipay si Isaac sa tapus na ang kamatayon sa iyang inahan.
І впровадив її Ісак до намету Сарри, матері своєї. І взяв він Ревеку, і за жінку йому вона стала, і він її покохав. І Ісак був утішений по смерті матері своєї.
