Exodo 18
1 Karon si Jetro, ang sacerdote sa Madian, nga ugangan ni Moises, nakadungog mahatungod sa tanan nga mga butang nga gibuhat sa Dios kang Moises, ug sa Israel nga iyang katawohan, sa unsa nga paagi ang pagkuha ni Jehova sa Israel gikan sa Egipto:
Yethro, kuhani wa Midiani, baba mkwe wake Musa, alisikia yote Mungu aliyo fanya kwa Musa na kwa Israeli watu wake. Alisikia Yahweh ametoa Israeli kutoka Misri.
2 Ug si Jetro, nga ugangan ni Moises mikuha kang Sepora, asawa ni Moises sa tapus niya pagikana siya,
Yethro, baba mkwe wake Musa, akamchukuwa Zipora, mke wa Musa, baada ya kumpeleka nyumbani,
3 Ug ang iyang duruha ka mga anak nga lalake; nga ang usa gihinganlan si Gersom; kay miingon siya: Nag-lumalangyaw ako sa yuta nga dili kaugalingon ko:
na wana wake wawili; jina mmoja lilikuwa Gershomu, kwa kuwa Musa alisema, “Nimekuwa mgeni katika nchi ya kigeni.”
4 Ug ang ngalan sa usa mao si Elieser, kay miingon siya: Ang Dios sa akong amahan mao ang akong katabang, ug miluwas kanako gikan sa espada ni Faraon:
Jina la mwingine lilikuwa Eliezeri, kwa kuwa Musa alisema, “Mungu wa babu yangu alikuwa msaada wangu. Aliniokoa na mkono wa Farao.”
5 Ug si Jetro nga ugangan ni Moises, uban sa iyang mga anak nga lalake ug sa iyang asawa midangat kang Moises sa kamingawan nga didto siya mohunong haduol sa bukid sa Dios.
Yethro, baba mkwe wake Musa, alikuja na watoto wake Musa na mke wake Musa nyikani alipo eka kambi katika mlima wa Mungu.
6 Ug miingon siya kang Moises: Ako ang imong ugangan nga si Jetro, ako mianhi kanimo, ug ang imong asawa, ug ang imong duruha ka mga anak nga lalake uban kaniya.
Alimwambia Musa, “Mimi, baba mkwe wako Yethro, nina kuja kwako na mke wako na wanao wawili.”
7 Ug si Moises migula sa pagsugat sa iyang ugangan, ug miyukbo siya ug siya mihalok kaniya: ug nanagpinangutan-anay ang usa ug usa sa mga kaayohan nila ug misulod sila sa balong-balong.
Musa alitoka kwenda kukutana na baba mkwe wake, akamwinamia, na kumbusu. Wakajuliana hali na wakaingia ndani ya hema.
8 Ug gisugilon ni Moises sa iyang ugangan ang tanan nga mga butang nga gibuhat ni Jehova kang Faraon ug sa mga Egiptohanon tungod sa Israel, ug ang tanan nga kakulian nga ilang giagian sa dalan, ug giunsa ang pagluwas kanila ni Jehova.
Musa akamwambia baba mkwe wake yale yote Yahweh aliyo ya fanya kwa Farao na Wamisri kwa ajili ya Waisraeli, magumu yote yaliyo watoke njianim na jinsi Yahweh alivyo waokoa.
9 Ug nalipay si Jetro sa tanan nga kaayohan nga gibuhat ni Jehova sa Israel, nga iyang giluwas sila gikan sa kamot sa mga Egiptohanon.
Yethro akafurahia yale mema yote Yahweh aliyo watendea Israeli, kwa hilo amewaokoa na mkono wa Wamisri.
10 Ug si Jetro miingon: Bulahan si Jehova, nga nagluwas kaninyo gikan sa kamot sa mga Egiptohanon, ug gikan sa kamot ni Faraon; nga nagluwas sa katawohan gikan sa ilalum sa kamot sa mga Egiptohanon.
Yethro akasema, “Yahweh atukuzwe, kwa kuwa amekuokoa na mkono wa Wamisri na mkono wa Faraom na kuwatoa watu kwenye mkono wa Wamisri.
11 Karon naila ko nga si Jehova labing daku kay sa tanan nga mga dios; oo, niadtong ilang pagpalabilabi batok kanila.
Sasa najua Yahweh ni mkuu kuliko miungu yote, kwasababu Wamisri walipo watenda Waisraeli kwa kiburi, Mungu aliwaokoa watu wake.”
12 Ug si Jetro nga ugangan ni Moises mikuha ug halad-nga-sinunog, ug mga halad alang sa Dios: ug mianha si Aaron ug ang tanan nga mga anciano sa Israel sa pagkaon ug tinapay uban sa ugangan ni Moises sa atubangan sa Dios.
Yethro, baba mkwe wake Musa, akaleta sadaka ya kuteketeza na dhabihu kwa Mungu. Aruni na wazee wote wa Israeli wakaja kula chakula mbele za Yahweh na baba mkwe wake Musa.
13 Ug nahatabo nga sa pagkaugma milingkod si Moises sa paghukom sa katawohan; ug ang katawohan mitindog nga nanag-alirong kang Moises gikan sa buntag hangtud sa hapon.
Siku iliyofuata Musa aliketi kuwa hukumu watu. Watu walisimama kumzunguka Musa kwanzia asubui hadi jioni.
14 Ug sa gitan-aw sa ugangan ni Moises ang tanan nga gibuhat niya sa katawohan, miingon siya: Unsa ba kini nga ginabuhat mo sa katawohan? Ngano nga nagalingkod ka nga ikaw lamang usa ra, ug ang tanan nga katawohan nanag-alirong kanimo gikan sa buntag hangtud sa hapon?
Baba mkwe wake Musa alipo ona yale yote aliyo yafanya kwa watu, alisema, “Ni nini unachofanya na watu? Kwanini unaketi peke yako na watu wote wamesimama kukuzunguka asubui hadi jioni?”
15 Ug si Moises mitubag sa iyang ugangan: Kay ang katawohan moanhi kanako sa pagpangutana mahitungod sa Dios:
Musa akamwambia baba mkwe wake, “Watu wanakuja kuniuliza muongozo wa Mungu.
16 Kong sila, adunay hulosayon, moanhi sila kanako ug ako magahukom sa taliwala sa usa ug usa, ug pahibaloon ko sila sa mga tulomanon sa Dios ug sa iyang mga kasugoan.
Wanapo kuwa na malumbano, wanakuja kwangu. Ninaamua kati ya mtu mmoja na mwingine, na nina wafundisha maagizo na sheria.”
17 Unya ang ugangan ni Moises miingon kaniya: Ang butang nga imong ginabuhat dili maayo.
Baba mkwe wake Musa alimwambia, “Unachofanya sicho kizuri sana.
18 Sa pagkamatuod, abuton ka ug kaluya, ikaw ug kining katawohan nga uban kanimo, kay ang hulosayon mabug-at da kaayo alang kanimo; dili ka arang makahimo sa pagbuhat niini nga ikaw lamang usara.
Hakika utajichosha, wewe na watu waliyopo na wewe. Huu mzigo ni mzito sana kwako. Hauwezi kufanya peke yako.
19 Patalinghugi karon ang akong tingog, pagatambagan ko ikaw ug ang Dios magauban unta kanimo: Tumindog ka alang sa katawohan sa atubangan sa Dios, ug itugyan mo ang mga hulosayon ngadto sa Dios.
Nisikilize. Nitakupa ushauri, na Mungu ata kuwa na wewe, kwasababu wewe nimwakilishi wa watu kwa Mungu, na una leta malumbano yao kwake.
20 Ug igatudlo mo kanila ang mga tulomanon ug ang mga kasugoan, ug igapahayag kanila ang dalan nga angay nilang pagalaktan, ug ang bulohaton nga angay nilang pagabuhaton.
Lazima uwafundishe maagizo yake na sheria. Lazima uwafundishe njia yakutembea na kazi ya kufanya.
21 Labut pa magaandam ka gikan sa tanan nga katawohan ug mga tawo nga may katakus, mga tawo nga mahadlokon sa Dios, mga tawo sa kamatuoran, nga nagadumot sa ganancia nga dili-matarung; ug ibutang mo kini sila sa ibabaw nila, nga mga pangulo sa mga linibo, mga pangulo sa mga ginatus, mga pangulo sa mga tagkalim-an, ug mga pangulo sa tinagpulo:
Mbali zaidi, lazima uchague wanaume wenye uwezo kutoka watu wote, wanaume wanao muheshimu Mungu, wanaume wa kweli wanao chukuia mapato ya ufisadi. Lazima uwaeke juu ya watu, kuwa viongozi wa maelfu, mamia, hamsini, na makumi.
22 Ug sila ang pahukmon sa katawohan sa tanan nga panahon; ug himoon kini nga ang tanang hulosayon nga dagku pagadad-on nila kanimo, ug sila magahukom sa tanang hulosayon nga ginagmay. Niini mamasayon alang kanimo, ug magayayong sila sa lulan uban kanimo.
Watawa hukumu watu na kesi za kawaida, lakini kesi ngumu wataleta kwako. Kwa kesi ndogo, wanaweza kuhukumu wenyewe. Kwa hivyo itakuwa rahisi kwako, na watabeba mzigo na wewe.
23 Kong pagabuhaton mo kining butanga, ug ang Dios magasugo kanimo niana, nan ikaw arang makalahutay ug ngatanan kini nga katawohan usab makapamauli sa ilang dapit nga may pakigdait.
Ukifanya hivi, na kama Mungu akikuamuru kufanya al kadhalika, basi utaweza kuvumilia, na watu wote watarudi nyumbani wameridhika.”
24 Busa si Moises nagpatalinghug sa tingog sa iyang ugangan, ug gihimo niya ang tanan nga iyang giingon kaniya.
Hivyo Musa akasikiliza maneno ya baba mkwe wake na akafanya yale yote aliyo yasema.
25 Ug nagpili si Moises ug mga tawo nga may katakus gikan sa tibook nga Israel, ug iyang gibutang sila sa pagkapangulo sa ibabaw sa katawohan, mga pangulo sa mga linibo, mga pangulo sa mga ginatus, mga pangulo sa mga tagkalim-an, ug mga pangulo sa tinagpulo.
Musa alichagua wanaume wenye uwezo kutoka Israeli na kuwa fanya vichwa juu ya watu, viongozi wahusika wa maelfu, mamia, hamsini, na makumi.
26 Ug sila nanaghukom sa katawohan sa tanan nga panahon: ang hulosayon nga malisud ginadala nila kang Moises, ug sila nanaghukom sa tanan nga hulosayon nga ginagmay.
Waliwa hukumu watu katika hali za kawaida. Kesi ngumu walimletea Musa, lakini wao wenyewe wali hukumu kesi ndogo.
27 Ug gitugotan ni Moises ang iyang ugangan sa pagpauli, ug milakaw siya paingon sa iyang kaugalingong yuta.
Kisha Musa akamwacha baba mkwe wake kuondoka, na Yethro akarudi kwenye nchi yake.
