Deuteronomio 33

1 Ug mao kini ang panalangin nga gipanalangin ni Moises, ang tawo sa Dios, sa mga anak sa Israel sa wala pa siya mamatay.

Before God’s prophet Moses died, he [asked God to] bless the Israeli people.

2 Ug siya miingon: Si Jehova miabut gikan sa Sinai, Ug gikan sa Seir siya mitindog diha kanila; Misilaw siya gikan sa bukid sa Paran, Ug mianhi siya gikan sa napulo ka libo ka mga balaan: Sa iyang kamot nga too diha ang masiga nga Kasugoan alang kanila.

This is what he said: “Yahweh came [and spoke] to us at Sinai [Mountain]; he [came like] [MET] the sun rises in the Edom [region] and like his light shone on us when we were [in the desert] near Paran Mountain [after we left Sinai Mountain]. He came with 10,000 angels, and there was a flaming fire at his right side.

3 Sa pagkamatuod gayud, gihigugma niya ang katawohan; Ang tanan niya nga balaan anaa sa imong kamot: Ug sila minglingkod sa imong mga tiilan; Managdawat ang tagsatagsa sa imong mga pulong;

Yahweh truly loves his people, and protects [MTY] all those who belong to him. So they prostrate themselves in front of him, and they listen to his instructions.

4 Kasugoan ang gisugo kanato ni Moises, x Usa ka panulondon alang sa katilingban ni Jacob.

I gave them laws to obey, laws that would be the most precious thing that [the descendants of] Jacob owned.

5 Ug siya hari sa Jesurun, Sa pagkatigum sa mga pangulo sa katawohan, Ang tanang mga banay sa Israel nanagtigum.

So Yahweh became the king of his Israeli people when all the tribes and their leaders were gathered together.

6 Himoa nga mabuhi unta si Ruben ug dili mamatay; Ug dili unta magkadiyut ang iyang mga lalake.

[I say this about the tribe of] Reuben: I desire/hope that their tribe will never disappear, but they will never become numerous.

7 Ug kini mao ang panalangin kang Juda, ug siya miingon: Patalinghugi, oh Jehova, ang tingog ni Juda. Ug dad-on mo siya sa iyang katawohan: Kauban sa iyang mga kamot nagpakigbisug siya alang sa iyang kaugalingon; Ug ikaw mahimong tabang batok sa iyang kaaway.

“say this about [the tribe of] Judah: Yahweh, listen to them when they call out [for help]; and unite them with the other tribes again. Fight for them, and help them to fight against their enemies.

8 Ug mahitungod kang Levi miingon siya; Ang imong Thummim ug ang imong Urim uban sa imong balaanon. Nga imong gisulayan didto sa Massa, Nga imong gipakig-away didto sa mga tubig sa Meriba:

I say this about [the tribe of] Levi: Yahweh, give to those who are dedicated to you the sacred stones [that they will use to find out what you want to be done]; You tested them at a spring in the desert, a spring that they named Massah and also named Meribah [to find out if they would (remain loyal to/continue to obey) you].

9 Ang nag-ingon mahitungod sa iyang amahan ug sa iyang inahan, Wala gayud ako makakita kaniya; Wala usab siya makaila sa iyang mga igsoon, Wala usab siya makaila sa iyang kaugalingong mga anak: Tungod kay sila nagbantay sa imong pulong, Ug nagatuman sila sa imong tugon.

The tribe of Levi did what you told them to do and obeyed the agreement that you [made with the Israeli people]; those laws were more important to them [HYP] than their siblings and parents and children.

10 Sila magatudlo sa imong mga tulomanon kang Jacob, Ug sa imong Kasugoan sa Israel Magabutang sila ug incienso sa atubangan mo, Ug tibook nga halad-nga-sinunog sa ibabaw sa halaran mo.

The tribe of Levi will teach the Israeli people [DOU] your rules and regulations, and they are the ones who will burn incense and who will completely burn on the altar the offerings [that the people bring].

11 Panalangini, Oh Jehova, ang iyang katigayonan, Ug dawata ang buhat sa iyang mga kamot. Samari ang mga hawak niadtong manindog batok kaniya, Ug sa nanagdumot kaniya aron nga dili na sila managtindog.

Yahweh, bless their work and (accept/be pleased with) all that they do. Crush/Destroy all their enemies; do not enable their enemies to be able to fight against them again.

12 Mahitungod kang Benjamin miingon siya: Ang hinigugma ni Jehova magapuyo nga walay kabilinggan sa haduol niya: Iyang pagasalipdan siya sulod sa tibook adlaw, Ug sa taliwala sa iyang mga abaga magapuyo siya.

I say this about [the tribe of] Benjamin: They are the tribe that Yahweh loves; he keeps them safe. He protects them continually, and he lives among their hills [MET].

13 Ug mahitungod kang Jose miingon siya: Pagabulahanon ni Jehova ang iyang yuta. Tungod sa mga butang nga mahal sa mga langit, tungod sa yamog. Ug tungod sa kahiladman nga sa ilalum nagapahulay,

“say this about [the tribes of] Joseph: I desire/hope that Yahweh will bless their land by giving them rain/dew from the sky and water from deep [in the ground],

14 Ug tungod sa mga butang nga bililhon sa mga bunga sa adlaw, Ug tungod sa mga butang nga bililhon sa pagtubo sa bulan,

by giving them good fruit [ripened] by the sun and good crops at harvest time.

15 Ug tungod sa dagkung butang sa mga kabukiran nga karaan, Ug tungod sa mga butang nga bililhon sa mga bungtod nga walay katapusan,

I desire/hope that very nice fruit will grow on trees in their ancient mountains/hills [DOU],

16 Ug tungod sa mga butang nga bililhon sa yuta ug sa iyang pagkapuno, Ug sa sa maayong kabubut-on sa nanagpuyo sa sapinit. Himoa nga ang panalangin moabut sa ibabaw sa ulo ni Jose, Ug sa ibabaw sa alimpolo sa linain sa iyang mga igsoon.

and that their land will be have many good crops, blessed by [Yahweh], the one who appeared to me in a burning bush. I desire/hope that Yahweh will bless the tribes of Joseph in all those ways, because he was the leaders of his [older] brothers [when they were in Egypt].

17 Ang kahalangdon iya ingon sa panganay sa iyang mga vaca; Ug ang iyang mga sungay, mga sungay sa vaca nga ihalas: Uban niini igatulod niya ang katawohan nga tanan hangtud sa mga kinatumyan sa yuta: Ug kini sila mao ang napulo ka libo ni Ephraim, Ug kini sila mao ang mga linibo ni Manases.

The descendants of Joseph will be as strong as [SIM] a bull; [with their weapons they will wound their enemies, like] [MET] a wild ox [gores other animals] with its horns. They will force other people-groups, all of them, to be exiled to the most distant places on the earth. That is what [the descendants of the two sons of Joseph] will do, the ten thousands [of the tribe] of Ephraim and the thousands [of the tribe] of Manasseh.

18 Ug mahitungod kang Zabulon miingon siya: Maglipay ka, Zabulon, sa imong paggula: Ug ikaw Issachar, sa imong mga balong-balong.

“say this about [the tribes of] Zebulun [and Issachar]: I desire/hope that the people of Zebulun will prosper in their travels [across the seas], and that the people of Issachar will prosper while they stay at home [and take care of their cattle and crops].

19 Pagatawgon nila ang katawohan ngadto sa bukid; Didto magahalad sila ug mga halad sa pagkamatarung; Tungod kay pagasuyopon nila ang kadagaya sa mga dagat, Ug ang mga bahandi nga tinago sa baybayon.

They will invite people [from the other Israeli tribes] to the mountain [where they worship Yahweh], and they will offer the correct/proper sacrifices to him. They will become rich from [the work that they do on] the seas and from [the things that they make from] (OR, [find in]) the sand [on the beaches].

20 Ug mahitungod kang Gad miingon siya: Bulahan ang nagapadaku kang Gad, Nga ingon sa leon nga baye nagapuyo siya, Ug magagilis siya sa butkon, oo, sa alimpolo sa ulo.

“say this about [the tribe of] Gad: Praise [Yahweh], the one who made their [territory] large. The people of their tribe [will attack their enemies fiercely] [SIM] like a lion that crouches, waiting to tear off the arm or the scalp [of some animal].

21 Ug siya nagtagana sa bahin nga nahauna alang sa iyang kaugalingon, Kay didto usa ka bahin gitagana alang sa magbubuhat sa kasugoan; Ug mianhi siya uban sa mga pangulo sa katawohan; Gibuhat niya ang pagkamatarung ni Jehova, Ug ang iyang tulomanon uban sa Israel.

They chose the best part of the land for themselves; [a large share of the land], a share that should be given to a leader was allotted to them. When the leaders of the tribes of Israel [gathered together], they decided that the tribe of Gad should have a large share of the land. The tribe of Gad obeyed the commands of Yahweh and the things that he decided that they should do.

22 Ug mahitungod kang Dan miingon siya: Si Dan, anak sa leon: Nga magalukso sukad sa Basan.

“say this about [the tribe] of Dan: The people of the tribe of Dan are like [SIM] a young lion; they leap from [their caves in the] Bashan [region to attack their enemies].

23 Ug mahitungod kang Nephtali miingon siya: Oh Nephtali, nabusog sa pagpalangga, Ug puno sa panalangin ni Jehova, Magtag-iya ka sa kasadpan ug habagatan,

“say this about [the tribe of] Naphtali: [The people of the tribe of] Naphtali have been blessed by Yahweh, who has been very kind to them; their land extends far south from Lake [Galilee].

24 Ug mahitungod kang Aser miingon siya: Pagabulahanon si Aser sa mga anak; Himoa nga kahimut-an siya sa iyang mga igsoon. Ug ipahumod niya sa lana ang iyang tiil.

“say this about [the tribe of] Asher: May Yahweh bless the descendants of Asher more than he will bless the other tribes. May he favor Asher’s descendants most of all. I desire/hope that their land will [be filled with olive trees that will] produce a lot of [IDM] [olives to make olive] oil.

25 Puthaw ug tumbaga ang imong salipdanan; Ug ingon sa imong mga adlaw mamao ang imong kusog.

Their [towns will be protected by high walls with gates that have] bronze and iron bars; I desire/hope that they will be strong and secure/protected all the time that they are alive.

26 Walay lain nga ingon sa Dios, Oh Jeshurun, Nga nagatungtong sa ibabaw sa mga langit alang sa imong tabang, Ug sa iyang pagpadaku sa ibabaw sa mga langit.

“You people of Israel, there is no god like your God, who rides majestically across the sky to help you.

27 Ang walay katapusan nga Dios mao ang imong puloy-anan nga dapit, Ug dinhi sa ilalum ang mga bukton nga walay katapusan Ug siya magasikway sa imong kaaway sa atubangan mo, Ug miingon: Laglagon mo sila,

God, who lives forever, is the one who (gives you refuge/protects you); [it is as though] he puts his everlasting arms under you [to support you]. He will expel your enemies while you advance; he has told you to destroy all of them.

28 Ug ang Israel magapuyo nga walay kabilinggan, Tuburan ni Jacob lamang. Sa yuta sa trigo ug bag-ong vino Sa pagkamatuod ang iyang mga langit magahulog ug yamog.

So, you Israeli people will live safely; you descendants of Jacob will not be disturbed by others; in the land where [you will live], there will be plenty of grain and wine, and there will be plenty of rain.

29 Bulahan ikaw, oh Israel. Kinsa ba ang ingon kanimo, katawohan nga giluwas ni Jehova, Ang taming sa imong panabang, Ug ang espada sa imong pagkahalangdon! Ug ang imong mga kaaway magapailalum kanimo. Ug ikaw magatunob sa ilang hataas nga mga dapit.

You people of Israel, Yahweh (has blessed/is pleased with) you. There is certainly [RHQ] no nation like your nation, whom Yahweh has rescued [from being slaves in Egypt]. [He will be like] [MET] a shield to protect you and like [MET] a sword to enable you to defeat [your enemies]. Your enemies will come to you begging for you [to act mercifully toward them], but you will trample on their backs/necks.”