Deuteronomio 29

1 Kini mao ang mga pulong sa tugon nga gisugo ni Jehova kang Moises aron himoon uban sa mga anak sa Israel didto sa yuta sa Moab, labut pa sa tugon nga iyang gihimo uban kanila didto sa Horeb.

These are the words of the covenant which the Lord instructed Moses to form with the sons of Israel in the land of Moab, beside that covenant which he struck with them at Horeb.

2 Ug nagtawag si Moises sa tibook nga Israel, ug miingon kanila: Kamo nanagpakakita sa tanan nga gibuhat ni Jehova sa atubangan sa inyong mga mata sa yuta sa Egipto kang Faraon, ug sa tanan niya nga mga ulipon, ug sa tibook nga yuta niya;

And Moses called all of Israel, and he said to them: “You have seen all the things that the Lord has done in your sight in the land of Egypt to Pharaoh, and to all his servants, and to his entire land:

3 Ang mga dagku nga pagsulay nga hingkit-an sa imong mga mata, ang mga timaan, ug kadtong dagkung mga katingalahan:

the great trials, which your eyes have seen, those immense signs and wonders.

4 Apan si Jehova wala maghatag kaninyo ug kasingkasing sa pagsabut, ug mga mata aron sa pagtan-aw, ug mga igdulungog sa pagpatalinghug, hangtud karong adlawa.

But the Lord has not given you an understanding heart, and seeing eyes, and ears that are able to hear, even to this present day.

5 Ug gidala ko kamo sulod sa kap-atan ka tuig sa kamingawan: ang inyong mga bisti wala mangadaan sa ibabaw ninyo, ug ang imong sapin wala mangadaan sa imong tiil.

He led you for forty years through the desert. Your garments have not been worn out, nor have the shoes on your feet been consumed by age.

6 Wala kamo makakaon ug tinapay, wala usab kamo makainum ug vino kun ilimnon nga maisug, aron manghibalo kamo nga ako mao si Jehova nga inyong Dios.

You did not eat bread, nor did you drink wine or liquor, so that you would know that I am the Lord your God.

7 Ug sa ming-abut kamo niining dapita, si Sihon nga hari sa Hesbon, ug si Og nga hari sa Basan, minggula batok kanato sa pagpakig-away, ug gisamaran ta sila:

And you arrived at this place. And Sihon, the king of Heshbon, and Og, the king of Bashan, went out to meet us in battle. And we struck them down.

8 Ug gikuha nato ang yuta nila, ug gihatag nato kini sa pagkapanulondon kang Ruben, ug kang Gad, ug sa katunga nga banay ni Manases.

And we took their land and delivered it as a possession to Ruben and to Gad, and to half of the tribe of Manasseh.

9 Busa pagabantayan ninyo ang mga pulong niini nga tugon, ug buhaton ninyo sila, aron mouswag kamo sa tanan nga pagabuhaton ninyo.

Therefore, keep the words of this covenant, and fulfill them, so that you may understand all that you are doing.

10 Kamong tanan nagatindog niining adlawa sa atubangan ni Jehova nga inyong Dios; ang inyong mga pangulo, ang inyong mga banay, ang inyong mga anciano, ug ang inyong mga punoan, bisan pa ang tanan nga mga lalake sa Israel,

Today, you all stand in the sight of the Lord your God: your leaders, and tribes, and those greater by birth, and teachers, all the people of Israel,

11 Ang inyong mga bata, ang inyong mga asawa, ug ang imong mga dumuloong nga nagapuyo sa taliwala sa imong campo, sukad sa magpuputol sa imong sugnod hangtud sa magkukuha sa imong mga tubig;

your children and wives, and the new arrival who dwells with you in the camp, aside from those who cut wood, and those who bring water,

12 Aron ikaw mosulod sa tugon ni Jehova nga imong Dios, ug sa panumpa niya, nga gibuhat ni Jehova nga imong Dios uban kanimo niining adlawa;

so that you may cross into the covenant of the Lord your God, and into the oath which the Lord your God strikes with you today.

13 Aron nga siya magapalig-on kanimo niining adlawa ingon nga usa ka katawohan alang sa iyang kaugalingon, ug aron siya mamao ang Dios nimo sumala sa iyang pagsulti kanimo, ug ingon nga siya nanumpa sa imong mga amahan, kang Abraham, kang Isaac ug kang Jacob.

So shall he raise you up as a people to himself, and so shall he be your God, just as he has spoken to you, and just as he swore to your fathers: Abraham, Isaac, and Jacob.

14 Dili kay uban kaninyo lamang nagahimo ako niini nga tugon ug niini nga panumpa,

And I am not forming this covenant and confirm these oaths with you alone,

15 Apan uban kaniya nga ania nagatambong karon uban kanato sa atubangan ni Jehova nga atong Dios, ug ingon man sa mga wala dinhi karon uban kanato niining adlawa,

but with all those who are present as well as those who are absent.

16 (Kay kamo nanghibalo kong unsa ang pagpuyo nato sa yuta sa Egipto, ug kong unsa ang giagian nato sa taliwala sa mga nasud nga inyong giagian;

For you know how we lived in the land of Egypt, and how we passed through the midst of nations. And when passing through them,

17 Ug inyong nakita ang ilang mga kahugawan, ug ang ilang mga larawan, kahoy ug bato, salapi ug bulawan, nga anaa uban kanila);

you saw their abominations and filth, that is, their idols of wood and of stone, of silver and of gold, which they worshipped,

18 Tingali unya sa taliwala ninyo adunay lalake, kun babaye, kun panimalay, kun banay, kinsang kasingkasing motalikod gikan kang Jehova nga atong Dios, aron sa pag-adto sa pag-alagad sa mga dios niadtong mga nasud; tingali unya kaninyo adunay gamot nga makahilo, ug ajenjo;

so that there would not be among you man or woman, family or tribe, whose heart has been turned away this day from the Lord our God, so as to go and serve the gods of those nations. For then there would be among you a root springing forth gall and bitterness.

19 Ug mahitabo, nga sa makadungog siya sa mga pulong niini nga panunglo, siya sa iyang kaugalingon magapanalangin sa iyang kaugalingon sulod sa iyang kasingkasing nga magaingon: Makabaton ako ug pakigdait, bisan ako nagalakaw sa katig-a sa akong kasingkasing, aron sa paglaglag sa nagaumog uban sa uga.

And if he were to hear the words of this oath, he would bless himself in his own heart saying: ‘There will be peace for me, and I will walk in the depravity of my heart.’ And so, the one who is inebriated would consume the one who is thirsty.

20 Si Jehova dili magapasaylo kaniya, hinonoa ang kapungot ni Jehova ug ang iyang abugho magautbo batok sa maong tawo, ug ang tanan nga panunglo nga gisulat niini nga basahon magatungtong sa ibabaw niya, ug pagapalaon ni Jehova ang iyang ngalan gikan sa ilalum sa langit.

But the Lord would not ignore him. Instead, at that time, his fury and zealousness would be very greatly enflamed against that man, and all the curses which have been written in this volume would settle upon him. And the Lord would abolish his name from under heaven,

21 Ug pagapinigon siya ni Jehova ngadto sa dautan gikan sa tanan nga mga banay sa Israel sumala sa tanan nga pagpanunglo niini nga tugon nga gisulat niini nga basahon sa Kasugoan.

and consume him unto perdition out of all the tribes of Israel, according to the curses which are contained in the book of this law and in the covenant.

22 Ug ang kaliwatan nga umaabut, ang inyong mga anak nga mosunod sa ulahi ninyo, ug ang dumuloong nga moabut gikan sa halayo nga mga yuta, magaingon: Sa diha nga makakita sila sa mga kagul-anan niining yutaa, ug sa mga sakit nila nga gipadala ni Jehova kanila;

And the subsequent generation would speak out, along with the sons who will be born afterward. And the sojourners, who will arrive from far away, will see the plagues of that land and the infirmities with which the Lord will have afflicted it,

23 Ug nga ang tibook nga yuta niini azufre, ug asin, ug nagadilaab, nga wala pagpugasi, wala usab magapamunga, wala usab magaturok niini, bisan unsa nga balili, sama sa pagkalaglag sa Sodoma ug sa Gomorra, sa Adma ug sa Seboim, nga gilaglag ni Jehova sa iyang kapungot, ug sa iyang kaligutgut):

having burned it with sulphur and molten salt, so that it can no longer be sown. And certainly no greenery would spring up, as in the example of the destruction of Sodom and Gomorrah, Admah and Zeboiim, which the Lord overturned with his wrath and fury.

24 Bisan ang tanan nga nasud magaingon: Nganong gibuhat kini ni Jehova niining yutaa? Unsa ang kahulogan sa hilabihan ka kainit niini nga kapungot?

And so, all the nations would say: ‘Why has the Lord acted this way toward this land? What is this immense wrath of his fury?’

25 Unya motubag ang mga tawo: Tungod kay gibiyaan nila ang tugon ni Jehova, ang Dios sa ilang mga amahan, nga gibuhat niya uban kanila sa pagkuha niya kanila gikan sa yuta sa Egipto;

And they will respond: ‘Because they abandoned the covenant of the Lord, which he formed with their fathers, when he led them away from the land of Egypt.

26 Ug nangadto sila ug nanag-alagad sa lain nga mga dios, ug nanagsimba kanila; mga dios nga wala nila hiilhi, ug nga wala niya ihatag kanila:

And they have served foreign gods, and adored them, though they did not know them, and though they had not been allotted to them.

27 Busa misilaub ang kapungot ni Jehova batok niining yutaa, aron sa pagdala sa ibabaw niini sa tanan nga mga panunglo nga nahasulat niini nga basahon;

For this reason, the fury of the Lord was enraged against this land, so as to lead over it all the curses which have been written in this volume.

28 Ug sa kasuko, ug sa kapungot, ug sa dakung kaligutgut, giluka sila ni Jehova sa ilang yuta; ug iyang gitambog sila sa lain nga yuta, ingon niining adlawa.

And he has cast them out of their own land, with anger and fury, and with a very great indignation, and he has thrown them into a strange land, just as has been proven this day.’

29 Ang mga butang nga tinago iya ni Jehova nga atong Dios; apan ang mga butang nga ginapahayag mao ang ato ug sa atong mga anak nga sa gihapon, aron nga pagatumanon ta ang tanan nga mga pulong niini nga Kasugoan.

These hidden things of the Lord our God have been revealed to us and to our sons in perpetuity, so that we may accomplish all the words of this law.”