Daniel 7
1 Sa nahaunang tuig ni Belsasar nga hari sa Babilonia si Daniel may usa ka damgo ug mga panan-awon sa iyang ulo diha sa iyang higdaanan; unya iyang gisulat ang damgo, ug gisugilon ang katibuokan sa mga butang.
[Previously, ] during the first year that Belshazzar was the king of Babylonia, I had a dream and a vision one night as I lay on my bed. [The next morning] I wrote down what I had dreamed. This is what I wrote:
2 Si Daniel misulti ug miingon: Ako nakakita sa akong panan-awon sa gabii, ug, ania karon, ang upat nga mga hangin sa langit mingkutaw sa dakung dagat.
I, Daniel, had a vision last night. In the vision I saw that strong winds were blowing from all four directions, stirring up [the water in] the ocean.
3 Ug migula gikan sa dagat ang upat ka mga dagkung mananap, nga nagkalainlain ang usa ug usa.
Then [I saw] four beasts coming out of the ocean. All four of them were different.
4 Ang nahauna sama sa usa ka leon, ug may mga pako sa agila: nakita ko hangtud nga ang mga pako niya giibut, ug kini gialsa gikan sa yuta, ug gipatindog sa duha ka tiil sama sa usa ka tawo: ug ang usa ka kasingkasing sa tawo gihatag niini.
The first one resembled a lion, but it had wings like an eagle has. But as I watched, something tore off its wings {its wings were pulled off}. The beast was left there, standing on its two hind/rear legs, like a human being stands. And it was given a mind like humans have.
5 Ug, ania karon, ang laing mananap, ang ikaduha, sama sa usa ka oso; ug mibangon sa usa niya ka kilid, ug dihay totolo ka mga gusok sa iyang baba taliwala sa iyang mga ngipon, ug sa ingon niana sila ming-ingon kaniya: Bumangon ka, lamyon mo ang daghang unod.
The second beast resembled a bear. It was crouching, and it held between its teeth three ribs [from another animal that it had killed and eaten]. Someone said to it {It was told}, “Stand up and eat as much meat [as you want]!”
6 Sa human niini, nakita ko ang lain na usab, ug, ania karon, ingon sa usa ka leopardo, nga diha sa iyang bokoboko ang upat ka mga pako sa usa ka langgam: ang mananap may upat usab ka mga ulo; ug ang dominio gihatag kaniya.
Then I saw in front of me the third of those beasts. It resembled a leopard, but it had four wings protruding from its back. The wings were like a bird’s wings. It had four heads. It was given the power/authority to rule [people].
7 Sa tapus niini, nakita ko sa mga panan-awon sa kagabhion, ug, ania karon, ang ikaupat ka mananap, makahahadlok ug mabangis, ug hilabihan gayud pagkakusganon; ug kini may dagkung mga ngipon nga puthaw: siya milamoy ug mikunis-kunis, ug miyatak sa salin sa iyang mga tiil: ug kini lahi sa tanang mananap nga nanghiuna kaniya; ug kini may napulo ka mga sungay.
In the vision I saw a fourth beast. It was stronger than the other beasts, and it was more terrifying. It crushed other creatures with its huge iron teeth and ate their flesh. The parts of animals that it did not grind with its teeth, it trampled [on the ground]. It was different from the other three beasts: It had ten horns [on its head].
8 Ako nagtulotimbang mahitungod sa mga sungay, ug, ania karon, may migula kanila nga laing sungay nga diyutay, nga sa atubangan niini ang totolo ka mga unang sungay giibut hangtud sa mga gamut: ug, ania karon, niining sungaya dihay mga mata nga sama sa mga mata sa tawo, ug usa ka baba nga nagpamulong dagkung mga butang.
While I was looking at those horns, I saw a little horn appear [on the head of that beast]. It tore out three of the other horns. This little horn had eyes like humans have, and it had a mouth [with which it spoke] very boastfully.
9 Ako nagsud-ong hangtud ang mga trono gibutang, ug ang usa nga mao ang tigulang sa mga adlaw milingkod: ang iyang mga bisti maputi ingon sa nieve, ug ang buhok sa iyang ulo sama sa lonlon nga balhibo sa carnero; ang iyang trono mao ang nagadilaab nga siga, ug ang mga ligid niini mao ang nagasiga nga kalayo.
[Then] while I watched, thrones were put in the places [where they belonged], and [God], the one who had been living forever, sat on one of the thrones. His clothes were as white as snow, and his hair was as white as pure/clean wool. His throne had wheels that were blazing with fire, and his throne was [also] blazing.
10 Ang sapa nga kalayo migula ug mibaha gikan sa iyang atubangan: mga libo ka mga libo nanag-alagad kaniya, ug napulo ka libo ka napulo ka libo nanagtindog sa iyang atubangan: ang paghukom gisugdan, ug ang mga basahon gibuklad;
A fire was rushing out of in front of him like a stream. Many thousands [of people] (OR, [angels]) [were there] serving him, and millions [of other people] (OR, [angels]) were standing in front of him. They started (the court session/judging people), and they opened the books [in which they had written the record of all the good and bad things that people had done].
11 Niadtong taknaa ako nagtan-aw tungod sa tingog sa dagkung mga pulong nga gisulti sa sungay; ako nagtan-aw hangtud nga gipatay ang mananap, ug ang iyang lawas gidugmok, ug kini gihatag aron sunogon sa kalayo.
While I was watching, I could hear the little horn speaking very boastfully. As I [continued to] watch, the [fourth] beast was killed. Its corpse was thrown into a fire and completely burned.
12 Ug mahatungod sa nanghibilin nga mga mananap, ang ilang dominio gikuha kanila: bisan pa niana ang ilang mga kinabuhi gilugwayan sa makadiyut ug sa usa ka panahon lamang.
The power/authority of the other [three] beasts was taken away from them, but they were allowed to continue to live for a while.
13 Nakita ko diha sa mga panan-awon sa kagabhion, ug, ania karon, may usa nga miabut uban sa mga panganod sa langit nga usa nga sama sa anak sa tawo, ug siya miduol kaniya bisan pa ngadto sa tigulang sa mga adlaw, ug ilang gidala siya haduol sa iyang atubangan.
While I [continued to] see the vision that night, I saw someone who resembled a human being. He was coming [closer to me], surrounded by clouds. Then he was taken to [God], the one who had been living forever.
14 Ug may gihatag kaniya nga dominio, ug himaya, ug gingharian, aron ang tanang mga katawohan, mga nasud, ug mga pinulongan manag-alagad kaniya: ang iyang dominio mao ang dominio nga walay katapusan, nga dili umalagi, ug ang iyang gingharian mao kadtong dili mabungkag.
He was honored and given great authority to rule over all the nations in the world, in order that people from every people-group and every nation, people from all language groups, would worship/serve him. He will rule forever; he will never stop ruling. The kingdom that he rules will never be destroyed.
15 Mahitungod kanako, si Daniel, nasubo ang akong espiritu sa taliwala sa akong lawas, ug ang mga panan-awon sa akong ulo nakalibug kanako.
As for me, Daniel, I was very terrified by what I had seen in that vision, and I did not know what to think about it.
16 Ako miduol sa usa kanila nga nagtindog, ug nangutana kaniya sa kamatuoran niining tanan. Busa ako gisuginlan niya, ug gipahibalo ako sa kahulogan niining mga butanga.
I went to one of those who were standing in front of the throne of God, and I asked him to tell me what it meant. So he told me the meaning of it.
17 Kining dagkung mga mananap, nga upat, mao ang upat ka mga hari, nga manindog dinhi sa yuta.
[He said], “The four huge beasts represent four kingdoms/empires that will exist on the earth.
18 Apan ang mga balaan sa Halangdon Uyamut modawat sa gingharian, ug managhupot sa gingharian sa walay katapusan, bisan hangtud sa kahangturan nga walay katapusan.
But the Supreme God will give power/authority to his people [to rule], and they shall rule forever.”
19 Unya naninguha ako nga masayud sa kamatuoran mahitungad sa ikaupat ka mananap, nga lain man gikan kanilang tanan, nga hilabihan pagkamakahahadlok, kansang mga ngipon puthaw, ug ang iyang mga kuko tumbaga; nga naglamoy, ug nagdugmok, ug nagyatak sa iyang tiil niadtong nanghibilin.
Then I wanted to know what the fourth beast signified—[the beast] that was different from the other three, the beast that crushed [those that it attacked] with its bronze claws, and [then] ate [their flesh] with its iron teeth, and trampled on the parts of their bodies [that it did not eat].
20 Ug mahitungod sa napulo ka mga sungay nga diha sa iyang ulo; ug sa lain nga sungay nga migula, ug nga sa atubangan niini may totolo nga nangahulog; bisan pa kadtong sungay nga may mata, ug usa ka baba nga namulong dagkung mga butang, kang kansang dagway labi pang malig-on kay sa iyang mga kauban.
[I also wanted to know about] the ten horns on its head, and about the horn that appeared later, which got rid of three of the other horns. [I wanted to know what it meant that] it had eyes and a mouth with which it spoke very boastfully. [The beast that was represented by] that horn was more terrifying than the other beasts.
21 Ako mitan-aw, ug ang mao nga sungay nakiggubat batok sa mga babalaan, ug nakadaug batok kanila;
While I was having the vision, I saw that this horn attacked God’s people and was defeating them.
22 Hangtud ang tigulang sa mga adlaw miabut, ug ang hukom gihatag sa mga balaan sa Halangdon Uyamut, ug miabut ang panahon nga ang mga balaan naghupot sa gingharian:
But then the Supreme God, the one who had been living forever, came and judged in favor of the people who belonged to him. And [I knew that] it was time for God’s people to receive authority [to rule].
23 Sa ingon niana siya miingon: Ang ikaupat nga mananap mao ang ikaupat nga gingharian sa yuta, nga lahi gikan sa tanang mga gingharian ug molamoy sa tibook yuta, ug magayatak niini, ug magadugmok kaniya.
[Then] the man who was standing there said [to me], “The fourth beast represents an empire that will exist on the earth; that [empire] will be different from all [other] empires. [The army of] that empire will crush/kill [people all over] the world and trample [on their bodies].
24 Ug mahitungod sa napulo ka mga sungay, gikan niining ginghariana motindog ang napulo ka mga hari: ug adunay lain nga motindog sunod kanila; ug siya lahi sa nahauna, ug siya modaug sa totolo ka mga hari.
As for its ten horns, they represent ten kings who will rule that empire, [one after the other]. Then another [king] will appear. He will be different from the previous kings. He will defeat the three kings [that were represented by the three horns that were pulled out].
25 Ug siya mosulti sa dagkung mga pulong batok sa Halangdon Uyamut, ug magapaluya sa mga balaan sa Halangdon Uyamut; ug siya magahunahuna sa pag-usab sa mga panahon, ug sa Kasugoan; ug sila ihatag sa iyang kamot hangtud sa usa ka panahon ug mga panahon ug sa katunga sa usa ka panahon.
He will revile the Supreme God, and he will oppress God’s people. He will try to change the [sacred] festivals and their [religious] laws/regulations. He will control them for three and a half years.
26 Apan ang paghukom pagasugdan ug ilang pagakuhaon ang iyang dominio, aron sa pag-ut-ut ug paglaglag niini hangtud sa katapusan.
But there will be a session/meeting of the court/judges in heaven, and that king’s authority/power will be taken away, and he will be completely destroyed.
27 Ug ang gingharian ug ang dominio, ug ang pagkadaku sa mga gingharian ilalum sa tibook nga langit, igahatag ngadto sa katawohan sa mga balaan sa Halangdon Uyamut: ang iyang gingharian mao ang walay-katapusan nga gingharian, ug ang tanan nga mga dominio manag-alagad ug managsugot kaniya.
Then all the power and the greatness of all the kingdoms on the earth will be given to the people who belong to the Supreme God. The kingdom that he rules (OR, they rule) will endure forever. And the rulers of all the nations on the earth will serve and obey him (OR, them).”
28 Dinhi natapus ang kasaysayan sa butang. Mahitungod kanako, si Daniel, ang akong mga hunahuna nakasamok pag-ayo kanako, ug ang panagway sa akong nawong nabalhin dinhi kanako: apan akong gitagoan ang butang sulod sa akong kasingkasing.
That is [what I saw in] my vision/dream. I, Daniel, was terrified, with the result that my face became pale. But I did not tell anyone about the vision [that I had seen].
