Mga Buhat 7
1 Ug ang labawng sacerdote nangutana kaniya, "Tinuod ba kini?"
१तब महायाजक ने कहा, “क्या ये बातें सत्य है?”
2 Ug si Esteban mitubag:
२उसने कहा, “हे भाइयों, और पिताओं सुनो, हमारा पिता अब्राहम हारान में बसने से पहले जब मेसोपोटामिया में था; तो तेजोमय परमेश्वर ने उसे दर्शन दिया।
3 ug miingon kaniya, `Biyai kining imong yuta ug ang imong kaparyentihan ug umadto ka sa yuta nga ipakita ko unya kanimo.'
३और उससे कहा, ‘तू अपने देश और अपने कुटुम्ब से निकलकर उस देश में चला जा, जिसे मैं तुझे दिखाऊँगा।’
4 Ug siya mipahawa sa yuta sa mga Caldeanhon ug mipuyo sa Haran. Ug siya, sa namatay na ang iyang amahan, gilalin sa Dios gikan didto paingon dinhi niining yutaa nga inyo karong ginapuy-an;
४तब वह कसदियों के देश से निकलकर हारान में जा बसा; और उसके पिता की मृत्यु के बाद परमेश्वर ने उसको वहाँ से इस देश में लाकर बसाया जिसमें अब तुम बसते हो,
5 ngani, wala niya siya hatagig panolundon dinhi, bisan sa igo na lang katumban sa tiil; hinonoa iyang gisaad nga ihatag kini ngadto kaniya ingon nga kabilin ug ngadto sa iyang kaliwatan nga managsunod kaniya, bisan pa nga niadtong panahona wala siyay anak.
५और परमेश्वर ने उसको कुछ विरासत न दी, वरन् पैर रखने भर की भी उसमें जगह न दी, यद्यपि उस समय उसके कोई पुत्र भी न था। फिर भी प्रतिज्ञा की, ‘मैं यह देश, तेरे और तेरे बाद तेरे वंश के हाथ कर दूँगा।’
6 Ug ang gisulti sa Dios kaniya mao kini, nga ang iyang kaliwatan mahimong dumuloong sa yuta sa laing mga tawo nga magaulipon kanila ug magadaugdaug kanila sulod sa upat ka gatus ka tuig.
६और परमेश्वर ने यह कहा, ‘तेरी सन्तान के लोग पराए देश में परदेशी होंगे, और वे उन्हें दास बनाएँगे, और चार सौ वर्ष तक दुःख देंगे।’
7 `Apan pagahukman ko ra unya ang nasud nga magaulipon kanila,' nag-ingon ang Dios, `ug human niana sila mamahawa gikan didto ug magasimba sila kanako dinhi niining dapita.'
७फिर परमेश्वर ने कहा, ‘जिस जाति के वे दास होंगे, उसको मैं दण्ड दूँगा; और इसके बाद वे निकलकर इसी जगह मेरी सेवा करेंगे।’
8 Ug kaniya siya naghimog pakigsaad mahitungod sa pagsirkunsisyon. Ug si Abraham nanganak kang Isaac ug kini iyang gisirkunsidahan sa ikawalo ka adlaw; ug si Isaac nanganak kang Jacob, ug si Jacob nanganak sa napulog-duha ka patriarca.
८और उसने उससे खतने की वाचा बाँधी; और इसी दशा में इसहाक उससे उत्पन्न हुआ; और आठवें दिन उसका खतना किया गया; और इसहाक से याकूब और याकूब से बारह कुलपति उत्पन्न हुए।
9 "Ug ang mga patriarca, tungod sa kasina kang Jose, nagbaligya kaniya ngadto sa Egipto, apan ang Dios nag-uban kaniya,
९“और कुलपतियों ने यूसुफ से ईर्ष्या करके उसे मिस्र देश जानेवालों के हाथ बेचा; परन्तु परमेश्वर उसके साथ था।
10 ug nagtabang kaniya gikan sa tanan niyang mga kagul-anan, ug naghatag kaniyag pagkamadanihon ug kinaadman sa atubangan ni Faraon, nga hari sa Egipto, nga maoy naghimo kaniyang gobernador sa Egipto ug sa iyang tibuok panimalay.
१०और उसे उसके सब क्लेशों से छुड़ाकर मिस्र के राजा फ़िरौन के आगे अनुग्रह और बुद्धि दी, उसने उसे मिस्र पर और अपने सारे घर पर राज्यपाल ठहराया।
11 Ug unya miabut ang gutom ug ang dakung kagul-anan sa tibuok Egipto ug Canaan, ug ang atong mga ginikanan walay hingkaplagang mga makaon.
११तब मिस्र और कनान के सारे देश में अकाल पड़ा; जिससे भारी क्लेश हुआ, और हमारे पूर्वजों को अन्न नहीं मिलता था।
12 Apan sa pagkadungog ni Jacob nga may trigo diay didto sa Egipto, iyang gipaadto ang atong mga ginikanan sa una nilang paghiadto didto.
१२परन्तु याकूब ने यह सुनकर, कि मिस्र में अनाज है, हमारे पूर्वजों को पहली बार भेजा।
13 Ug sa ilang ikaduhang paghiadto, si Jose nagpaila na sa iyang kaugalingon ngadto sa iyang mga igsoon, ug nasayran ni Faraon ang kagikanan ni Jose.
१३और दूसरी बार यूसुफ अपने भाइयों पर प्रगट हो गया, और यूसुफ की जाति फ़िरौन को मालूम हो गई।
14 Ug gipaadtoan ug gipatawag ni Jose ang iyang amahan nga si Jacob ug ang iyang tanang kaparyentihan, nga kapitoan ug lima ka tawo;
१४तब यूसुफ ने अपने पिता याकूब और अपने सारे कुटुम्ब को, जो पचहत्तर व्यक्ति थे, बुला भेजा।
15 ug si Jacob milugsong ngadto sa Egipto. Ug didto namatay siya ug ang atong mga ginikanan,
१५तब याकूब मिस्र में गया; और वहाँ वह और हमारे पूर्वज मर गए।
16 ug gipanagdala sila balik sa Siquem ug gipahiluna sa lubnganan nga pinalit ni Abraham gikan sa mga anak ni Hamor sa Siquem, nga gibayran sa bili sa salapi.
१६उनके शव शेकेम में पहुँचाए जाकर उस कब्र में रखे गए, जिसे अब्राहम ने चाँदी देकर शेकेम में हमोर की सन्तान से मोल लिया था।
17 "Apan sa nagkahiduol na ang panahon sa gisaad sa Dios kang Abraham, ang atong katawhan misanay ug midaghan didto sa Egipto,
१७“परन्तु जब उस प्रतिज्ञा के पूरे होने का समय निकट आया, जो परमेश्वर ने अब्राहम से की थी, तो मिस्र में वे लोग बढ़ गए; और बहुत हो गए।
18 hangtud nga namunoan ang laing hari sa Egipto nga wala makaila kang Jose.
१८तब मिस्र में दूसरा राजा हुआ जो यूसुफ को नहीं जानता था।
19 Kining haria, sa iyang pagpahimulos sa atong kaliwat, mipugos sa atong mga ginikanan sa pagsalibay sa ilang mga gagmayng bata aron kini dili mabuhi.
१९उसने हमारी जाति से चतुराई करके हमारे बापदादों के साथ यहाँ तक बुरा व्यवहार किया, कि उन्हें अपने बालकों को फेंक देना पड़ा कि वे जीवित न रहें।
20 Ug sa maong panahon natawo si Moises, ug siya matahum gayud sa atubangan sa Dios. Ug sulod sa tulo ka bulan siya didto alimahi sa balay sa iyang amahan;
२०उस समय मूसा का जन्म हुआ; और वह परमेश्वर की दृष्टि में बहुत ही सुन्दर था; और वह तीन महीने तक अपने पिता के घर में पाला गया।
21 ug sa gikasalibay na siya, gisagop siya sa babayeng anak ni Faraon ug gimatoto siya ingon nga iyang kaugalingong anak.
२१परन्तु जब फेंक दिया गया तो फ़िरौन की बेटी ने उसे उठा लिया, और अपना पुत्र करके पाला।
22 Ug si Moises gitudloan sa tanang kaalam sa mga Egiptohanon ug siya makagagahum sa iyang mga pulong ug mga buhat.
२२और मूसा को मिस्रियों की सारी विद्या पढ़ाई गई, और वह वचन और कामों में सामर्थी था।
23 "Ug unya sa nag-idad na siyag kap-atan ka tuig, misantop sa iyang kasingkasing ang pagduaw sa iyang kaigsoonan, nga mga kaliwat ni Israel.
२३“जब वह चालीस वर्ष का हुआ, तो उसके मन में आया कि अपने इस्राएली भाइयों से भेंट करे।
24 Ug sa iyang pagkakita sa usa kanila nga gidagmalan, siya milaban kaniya ug nanimalus alang kaniya nga gidaug-daug pinaagi sa pagpospos sa Egiptohanon.
२४और उसने एक व्यक्ति पर अन्याय होते देखकर, उसे बचाया, और मिस्री को मारकर सताए हुए का पलटा लिया।
25 Ug siya nagdahum nga ang iyang kaigsoonan nakasabut nga ang Dios naghatag kanilag kaluwasan pinaagi sa iyang kamot, apan wala diay sila makasabut.
२५उसने सोचा, कि उसके भाई समझेंगे कि परमेश्वर उसके हाथों से उनका उद्धार करेगा, परन्तु उन्होंने न समझा।
26 Ug sa sunod nga adlaw hing-abtan niya sila nga nag-away ug buot unta niya nga pasig-ulion sila. `Mga tawo,' matud pa niya, `kamo mga magsoon ra. Nganong nagdinagmalay man kamo?'
२६दूसरे दिन जब इस्राएली आपस में लड़ रहे थे, तो वह वहाँ जा पहुँचा; और यह कहकर उन्हें मेल करने के लिये समझाया, कि हे पुरुषों, ‘तुम तो भाई-भाई हो, एक दूसरे पर क्यों अन्याय करते हो?’
27 Apan siya giwakli sa tawo nga nagdagmal sa iyang isigkaingon, ug giingnan, `Kinsa man konoy nagtudlo kanimo nga among punoan ug maghuhukom?
२७परन्तु जो अपने पड़ोसी पर अन्याय कर रहा था, उसने उसे यह कहकर धक्का दिया, ‘तुझे किसने हम पर अधिपति और न्यायाधीश ठहराया है?
28 Buot mo ba akong patyon maingon sa imong pagpatay sa Egiptohanon kagahapon?'
२८क्या जिस रीति से तूने कल मिस्री को मार डाला मुझे भी मार डालना चाहता है?’
29 Ug niining pulonga si Moises mikalagiw ug nahimong dumuloong sa yuta sa Madian diin gianak niya ang duha ka anak nga lalaki.
२९यह बात सुनकर, मूसा भागा और मिद्यान देश में परदेशी होकर रहने लगा: और वहाँ उसके दो पुत्र उत्पन्न हुए।
30 "Ug unya tapus sa kap-atan ka tuig, mitungha kniya ang usa ka manolunda didto sa kamingawan sa Bukid sa Sinai, diha sa nagsilaob nga kahoyng talungon.
३०“जब पूरे चालीस वर्ष बीत गए, तो एक स्वर्गदूत ने सीनै पहाड़ के जंगल में उसे जलती हुई झाड़ी की ज्वाला में दर्शन दिया।
31 Ug sa pagkakita ni Moises niini nahibulong siya sa talan-awon; ug sa pagduol niya aron sa pagtan-aw, miabut kaniya ang tingog sa Ginoo nga nag-ingon,
३१मूसा ने उस दर्शन को देखकर अचम्भा किया, और जब देखने के लिये पास गया, तो प्रभु की यह वाणी सुनाई दी,
32 `Ako mao ang Dios sa imong mga ginikanan, ang Dios ni Abraham ug ni Isaac ug ni Jacob.' Ug si Moises mikurog ug wala na mangahas sa pagtan-aw.
३२‘मैं तेरे पूर्वज, अब्राहम का परमेश्वर, इसहाक का परमेश्वर और याकूब का परमेश्वर हूँ।’ तब तो मूसा काँप उठा, यहाँ तक कि उसे देखने का साहस न रहा।
33 Ug ang Ginoo miingon kaniya, `Huboa ang mga sapin gikan sa imong mga tiil, kay ang dapit nga imong ginatindugan maoy usa ka yuta nga balaan.
३३तब प्रभु ने उससे कहा, ‘अपने पाँवों से जूती उतार ले, क्योंकि जिस जगह तू खड़ा है, वह पवित्र भूमि है।
34 Sa pagkatinuod nakita ko ang pagdaugdaug sa akong katawhan nga atua sa Egipto ug nadungog ko ang ilang mga pag-agulo, ug ako nanaug aron sa pagtabang kanila. Ug karon umari ka, sugoon ko ikaw ngadto sa Egipto.'
३४मैंने सचमुच अपने लोगों की दुर्दशा को जो मिस्र में है, देखी है; और उनकी आहें और उनका रोना सुन लिया है; इसलिए उन्हें छुड़ाने के लिये उतरा हूँ। अब आ, मैं तुझे मिस्र में भेजूँगा।
35 "Kining maong Moises nga ilang gisalikway ug giingnan, `Kinsa man konoy nagtudlo kanimo ingon nga punoan ug maghuhukom?' kini sa Dios gisugo ingon nga pangulo ug manluluwas pinaagi sa kamot sa manolunda nga mitungha kaniya sa kahoyng talungon.
३५“जिस मूसा को उन्होंने यह कहकर नकारा था, ‘तुझे किसने हम पर अधिपति और न्यायाधीश ठहराया है?’ उसी को परमेश्वर ने अधिपति और छुड़ानेवाला ठहराकर, उस स्वर्गदूत के द्वारा जिसने उसे झाड़ी में दर्शन दिया था, भेजा।
36 Kanila ang nagpagula mao siya, nga nagbuhat ug mga kahibulongan ug mga ilhanan didto sa Egipto ug sa Dagat nga Mapula ug sa kamingawan sulod sa kap-atan ka tuig.
३६यही व्यक्ति मिस्र और लाल समुद्र और जंगल में चालीस वर्ष तक अद्भुत काम और चिन्ह दिखा दिखाकर उन्हें निकाल लाया।
37 Kini mao ang Moises nga miingon sa mga Israelinhon, `Usa ka profeta gikan sa inyong kaigsoonan igapatindog sa Dios alang kaninyo, maingon sa iyang pagpatindog kanako.'
३७यह वही मूसा है, जिसने इस्राएलियों से कहा, ‘परमेश्वर तुम्हारे भाइयों में से तुम्हारे लिये मेरे जैसा एक भविष्यद्वक्ता उठाएगा।’
38 Mao kini siya ang didto sa katilingban sa kamingawan uban sa manolunda nga misulti kaniya sa Bukid sa Sinai, ug uban sa atong mga ginikanan; ug maoy midawat sa buhing mga pulong aron kini ihatag kanato.
३८यह वही है, जिसने जंगल में मण्डली के बीच उस स्वर्गदूत के साथ सीनै पहाड़ पर उससे बातें की, और हमारे पूर्वजों के साथ था, उसी को जीवित वचन मिले, कि हम तक पहुँचाए।
39 Ang atong mga ginikanan nanagdumili sa pagsugot kaniya, hinonoa ilang gisalikway siya, ug sa ialng mga kasingkasing sila namalik ngadto sa Egipto,
३९परन्तु हमारे पूर्वजों ने उसकी मानना न चाहा; वरन् उसे ठुकराकर अपने मन मिस्र की ओर फेरे,
40 nga nanag-ingon kang Aaron, `Buhati kamig mga dios nga maoy magauna sa paglakaw namo; kay bahin niining Moises nga nagpagula kanamo sa yuta sa Egipto, ambut naunsa na kaha kadto siya.'
४०और हारून से कहा, ‘हमारे लिये ऐसा देवता बना, जो हमारे आगे-आगे चलें; क्योंकि यह मूसा जो हमें मिस्र देश से निकाल लाया, हम नहीं जानते उसे क्या हुआ?’
41 Ug niadtong mga adlawa nagbuhat silag nating baka, ug ang diosdios ilang gihalaran ug mga halad-inihaw, ug ilang gikalipayan ang mga hinimo sa ilang mga kamot.
४१उन दिनों में उन्होंने एक बछड़ा बनाकर, उसकी मूरत के आगे बलि चढ़ाया; और अपने हाथों के कामों में मगन होने लगे।
42 Apan ang Dios mitalikod kanila ug iyang gipanugyan sila sa pagsimba sa panon sa kalangitan, sumala sa nahisulat sa basahon sa mga profeta, nga nag-ingon: `Gihalaran ba ako ninyog mga inihaw ug mga halad sulod sa kap-atan ka tuig didto sa kamingawan, O kaliwatan ni Israel?
४२अतः परमेश्वर ने मुँह मोड़कर उन्हें छोड़ दिया, कि आकाशगण पूजें, जैसा भविष्यद्वक्ताओं की पुस्तक में लिखा है, ‘हे इस्राएल के घराने, क्या तुम जंगल में चालीस वर्ष तक पशुबलि और अन्नबलि मुझ ही को चढ़ाते रहे?
43 Hinonoa maoy inyong gidaladala ang tolda ni Moloc ug ang bitoon sa dios nga si Ronfan, ang mga larawan nga gipamuhat ninyo aron maoy inyong pagasim-bahon; busa, ilabay ko gayud kamo ngadto sa unahan pa sa Babilonia.'
४३और तुम मोलेक के तम्बू और रिफान देवता के तारे को लिए फिरते थे, अर्थात् उन मूर्तियों को जिन्हें तुम ने दण्डवत् करने के लिये बनाया था। अतः मैं तुम्हें बाबेल के परे ले जाकर बसाऊँगा।’
44 "Sa kamingawan, diha sa atong mga ginikanan ang tolda sa pagpamatuod, ingon sa gitugon sa Dios nga nagsulti kang Moises, sa pagbuhat niini subay sa panig-ingnan nga iyang nakita.
४४“साक्षी का तम्बू जंगल में हमारे पूर्वजों के बीच में था; जैसा उसने ठहराया, जिसने मूसा से कहा, ‘जो आकार तूने देखा है, उसके अनुसार इसे बना।’
45 Sa nasunod na kini sa atong mga ginikanan, kini gipanagdala nila dinhi kauban ni Josue sa diha nga ilang gipanag-iya ang kayutaan sa mga Gentil nga gipanghinginlan sa Dios atubangan sa atong mga ginikanan. Ug nagpabilin nga ingon niini hangtud sa mga adlaw ni David,
४५उसी तम्बू को हमारे पूर्वजों ने पूर्वकाल से पाकर यहोशू के साथ यहाँ ले आए; जिस समय कि उन्होंने उन अन्यजातियों पर अधिकार पाया, जिन्हें परमेश्वर ने हमारे पूर्वजों के सामने से निकाल दिया, और वह दाऊद के समय तक रहा।
46 nga nakakaplag ug grasya sa atubangan sa Dios ug nangamuyo nga tugotan unta siya sa pagpangitag puloy-anan alang sa Dios ni Jacob.
४६उस पर परमेश्वर ने अनुग्रह किया; अत: उसने विनती की कि वह याकूब के परमेश्वर के लिये निवास-स्थान बनाए।
47 Apan si Salomon mao nay nagpatindog ug balay alang kaniya.
४७परन्तु सुलैमान ने उसके लिये घर बनाया।
48 Ngani ang Labing Halangdon wala magpuyo sa mga balay nga hinimog mga kamot; sumala sa ginaingon sa profeta:
४८परन्तु परमप्रधान हाथ के बनाए घरों में नहीं रहता, जैसा कि भविष्यद्वक्ता ने कहा,
49 `Ang langit maoy akong trono, ug ang yuta maoy tumbanan sa akong mga tiil. Unsa pa mang balaya ang inyong tukoron alang kanako, nagaingon ang Ginoo, o unsa pa man ang dapit nga akong pahulayanan?
४९‘प्रभु कहता है, स्वर्ग मेरा सिंहासन और पृथ्वी मेरे पाँवों तले की चौकी है, मेरे लिये तुम किस प्रकार का घर बनाओगे? और मेरे विश्राम का कौन सा स्थान होगा?
50 Dili ba gibuhat man sa akong kamot kining tanang mga butanga?'
५०क्या ये सब वस्तुएँ मेरे हाथ की बनाई नहीं?’
51 "Kamong mga tikig ug liog, ug mga walay sirkunsisyon sa kasingkasing ug sa mga igdulongog, kanunay gayud kamong nagapakigbatok sa Espiritu Santo. Maingon sa gibuhat sa inyong mga ginikanan, mao man usab ang inyong ginabuhat.
५१“हे हठीले, और मन और कान के खतनारहित लोगों, तुम सदा पवित्र आत्मा का विरोध करते हो। जैसा तुम्हारे पूर्वज करते थे, वैसे ही तुम भी करते हो।
52 Kinsa ba sa mga profeta ang wala lutosa sa inyong mga ginikanan? Ug ilang gipamatay ang mga nanaghimog mga profesiya mahitungod sa pag-anhi sa Matarung, kang kinsa kamo karon nahimong iyang mga magbubudhi ug mga mamumuno,
५२भविष्यद्वक्ताओं में से किसको तुम्हारे पूर्वजों ने नहीं सताया? और उन्होंने उस धर्मी के आगमन का पूर्वकाल से सन्देश देनेवालों को मार डाला, और अब तुम भी उसके पकड़वानेवाले और मार डालनेवाले हुए
53 kamo nga mao ang nanagpakadawat sa kasugoan nga gihatag kaninyo pinaagig mga manolunda, apan wala ninyo pagtumana."
५३तुम ने स्वर्गदूतों के द्वारा ठहराई हुई व्यवस्था तो पाई, परन्तु उसका पालन नहीं किया।”
54 Ug sa ilang pagkadungog niining mga butanga, sila nasilag ug nanagpakagot sa mga bag-ang batok kaniya.
५४ये बातें सुनकर वे क्रोधित हुए और उस पर दाँत पीसने लगे।
55 Apan si Esteban nga puno sa Espiritu Santo, mitutok sa langit ug nakita niya ang himaya sa Dios ug si Jesus nga nagtindog sa too sa Dios.
५५परन्तु उसने पवित्र आत्मा से परिपूर्ण होकर स्वर्ग की ओर देखा और परमेश्वर की महिमा को और यीशु को परमेश्वर की दाहिनी ओर खड़ा देखकर
56 Ug siya miingon, "Tan-awa, nakita ko ang mga langit nga naabli, ug ang Anak sa Tawo nga nagatindog sa too sa Dios."
५६कहा, “देखों, मैं स्वर्ग को खुला हुआ, और मनुष्य के पुत्र को परमेश्वर के दाहिनी ओर खड़ा हुआ देखता हूँ।”
57 Apan sila naniyagit sa makusog nga tingog ug gisap-ongan nila ang ilang mga dalunggan ug nanagdungan sa paghasmag kaniya.
५७तब उन्होंने बड़े शब्द से चिल्लाकर कान बन्द कर लिए, और एक चित्त होकर उस पर झपटे।
58 Ug ilang giabog siya sa gawas sa siyudad ug ilang gipanagbato siya; ug ang mga saksi nangitsa sa ilang mga kupo ngadto sa tiilan sa usa ka lalaking batan-on nga ginganlan si Saulo.
५८और उसे नगर के बाहर निकालकर पथराव करने लगे, और गवाहों ने अपने कपड़े शाऊल नामक एक जवान के पाँवों के पास उतार कर रखे।
59 Ug samtang gipanagbato nila si Esteban, siya nag-ampo nga nag-ingon, "Ginoong Jesus, dawata ang akong espiritu."
५९और वे स्तिफनुस को पथराव करते रहे, और वह यह कहकर प्रार्थना करता रहा, “हे प्रभु यीशु, मेरी आत्मा को ग्रहण कर।”
60 Ug siya miluhod ug misinggit sa makusog nga tingog nga nag-ingon, "Ginoo, dili mo unta sila pagsang-atan niining salaa." Ug sa nakasulti na siya niini, siya namatay.
६०फिर घुटने टेककर ऊँचे शब्द से पुकारा, “हे प्रभु, यह पाप उन पर मत लगा।” और यह कहकर सो गया।
