Mga Buhat 27
1 Ug sa gikahukman na nga kinahanglan manggikan kami sakay sa sakayan padulong sa Italia, si Pablo ug ang uban pang mga binilanggo ilang gitugyan ngadto sa pagbantay sa usa ka kapitan nga ginganlan si Julio sa Panon ni Augusto.
As it was decided that we were to sail to Italy, Paul and some other prisoners were put in charge of a centurion of the Augustan Guard, named Julius.
2 Ug sa nakasakay na kami sa usa ka sakayan nga taga-Adramito nga gumigikan padulong sa mga dunggoanan sa kabaybayonan sa Asia, migikan kami kinuyogan ni Aristarco, usa ka Macedonianhon nga taga Tesalonica.
We went on board a ship from Adramyttium, which was on the point of sailing to the ports along the coast of Roman Asia, and put to sea. Aristarchus, a Macedonian from Thessalonica, went with us.
3 Ug sa pagkasunod nga adlaw nahidunggo kami sa Sidon. Ug si Julio nagmapuanguron sa iyang pag-atiman kang Pablo, ug iyang gitugotan siya sa pag-adto sa iyang mga higala aron ilang tagdon.
The next day we put in to Sidon, where Julius treated Paul in a friendly manner, and allowed him to go to see his friends and receive their hospitality.
4 Ug sa nakagikan na kami didto, milawig kami salipod sa Cipro kay songsongon man ang hangin.
Putting to sea again, we sailed under the lee of Cyprus, because the wind was against us;
5 Ug sa nalabang na namo ang kadagatan nga atbang sa Cilicia ug Panfilia, nahiabut kami sa Mira, usa ka siyudad sa Licia.
and, after crossing the sea of Cilicia and Pamphylia, we reached Myra in Lycia.
6 Ug didto ang kapitan nakakitag sakayan nga taga-Alejandria nga gumigikan padulong sa Italia, ug kami iyang gipasakay niini.
There the Roman officer found an Alexandrian ship on her way to Italy, and put us on board of her.
7 Ug sulod sa daghang mga adlaw mahinay ang among paglawig, ug nahiabut kami sa atbang sa Gnido uban sa kalisud; ug kay ang hangin wala man motugot kanamo sa pagpadayon sa unahan, milawig kami salipod sa Creta atbang sa Salmon.
For several days our progress was slow, and it was only with difficulty that we arrived off Cnidus. As the wind was still unfavourable when we came off Cape Salmone, we sailed under the lee of Crete,
8 Ug sa nagpapiliw kami niini uban sa kalisud, nahiabut kami sa usa ka dapit nga ginganlan Mga Maayong Dunggoanan, nga duol gani niini mao ang siyudad sa Lasea.
and with difficulty, by keeping close in shore, we reached a place called “Fair Havens,” near which was the town of Lasea.
9 Ug kay miagi na man ang hataas nga panahon ug makuyaw na ang panakayan tungod kay ang tingpuasa milabay na man, gitambagan sila ni Pablo
This had taken a considerable time, and sailing was already dangerous, for the Fast was already over; and so Paul gave this warning.
10 nga nag-ingon, "Mga higala, akong nakita nga kining panawa lagmit mosangko sa kadaut ug dakung kapildihan, dili lamang sa karga ug sa sakayan ra, kondili usab sa atong mga kinabuhi."
‘My friends,’ he said, ‘I see that this voyage will be attended with injury and much damage, not only to the cargo and the ship, but to our own lives also.’
11 Apan ang kapitan mitoo sa arayes ug sa tag-iya sa sakayan labi pa kay sa giingon ni Pablo.
The Roman officer, however, was more influenced by the captain and the owner than by what was said by Paul.
12 Ug tungod kay ang dunggoanan dili man maayong pundohan sa panahon sa tingtugnaw, ang kadaghanan mitambag sa pagpalawig gikan didto sa pagpamasin nga makaabut ra sila sa Fenice, usa ka dunggoanan sa Creta, nga nagaatubang sa habagatan ug sa kanawayan, ug sa pagpalabay sa tingtugnaw didto.
And, as the harbour was not a suitable one to winter in, the majority were in favour of continuing the voyage, in hope of being able to reach Phoenix, and winter there. Phoenix was a Cretan harbour, open to the north-east and south-east.
13 Ug sa diha nga mihuros ang mahinay nga habagat, sa pagdahum nga nakab-ot na nila ang ilang tuyo, giisa nila ang angkla ug migikan sila nga nagpapiliw sa Creta, duol sa baybayon.
So, when a light wind sprang up from the south, thinking that they had found their opportunity, they weighed anchor and kept along the coast of Crete, close in shore.
14 Apan wala madugay mihuros gikan niini ang usa ka makusog nga hangin nga ginganlag dumagsa.
But shortly afterwards a hurricane came down on us off the land – a north-easter, as it is called.
15 Ug sa diha nga ang sakayan hing-abtan na niini ug dili na makasongsong sa hangin, kami nagpaayon na lang niini ug gipadpad kami.
The ship was caught by it and was unable to keep her head to the wind, so we had to give way and let her drive before it.
16 Ug sa nagpaanud kami salipod sa usa ka gamayng pulo nga ginganlan ug Cauda, uban sa kalisud among gipahigayon nga mahisakay ang bote;
Running under the lee of a small island called Cauda, we only just managed to secure the ship’s boat,
17 ug sa naisa na kini, ang sakayan ilang gibaksan ug mga kabli; ug unya, sa kahadlok nga mahisangyad sila sa Sirte, ilang giariya ang mga layag ug nagpapadpad sila.
and, after hoisting it on board, the men frapped the ship. But, afraid of being driven on to the Syrtis Sands, they lowered the yard, and then drifted.
18 Ug sanglit gilambalamba man kami pag-ayo sa bagyo, sa pagkasunod nga adlaw ilang gisugdan ang pagpanglabog sa mga karga ngadto sa dagat.
So violently were we tossed about by the storm, that the next day they began throwing the cargo overboard,
19 Ug sa ikatulo ka adlaw, pinaagi sa ilang kaugalingong mga kamot ilang gipanglabog sa dagat ang mga kasangkapan sa sakayan.
and, on the following day, threw out the ship’s tackle with their own hands.
20 Ug sanglit wala may Adlaw ni mga bitoon nga mipakita sulod sa daghang mga adlaw, ug dili gamay ra ang bagyo nga mikusokuso kanamo, nawala na ang tanang paglaum nga maluwas pa kami.
As neither sun nor stars were visible for several days, and, as the gale still continued severe, all hope of our being saved was at last abandoned.
21 Ug kay dugay na man nga wala silay kaon, si Pablo mitindog sa ilang taliwala ug miingon, "Mga higala, maayo gayud unta kadto nga nagpatoo kamo kanako ug wala na lang molayag gikan sa Creta, ug kalikayan unta kining kadaut ug kapildihan.
It was then, when they had gone a long time without food, that Paul came forward, and said, ‘My friends, you should have listened to me, and not have sailed from Crete and so incurred this injury and damage.
22 Apan tambagan ko kamo sa pagsalig, kay wala kaninyoy mapilding kinabuhi gawas sa sakayan.
Yet, even as things are, I beg you not to lose courage, for there will not be a single life lost among you – only the ship.
23 Kay niining gabhiona karon dihay mitindog tupad kanako nga usa ka manolunda sa Dios ni kinsa iya ako ug kang kinsa nagasimba ako,
For last night an angel of the God to whom I belong, and whom I serve, stood by me, and said –
24 ug miingon kanako, `Ayaw kahadlok, Pablo. Kinahanglan mangatubang ikaw kang Cesar, ug tan-awa, ang tanan mong mga kasakay gihatag na sa Dios kanimo.'
“Have no fear, Paul; you must appear before the Emperor, and God himself has given you the lives of all your fellow voyagers.”
25 Busa, mga higala, sumalig kamo, kay nagatoo ako sa Dios nga kini mahitabo gayud sibo sa gikasulti kanako.
Therefore, courage, my friends! For I believe God, that everything will happen exactly as I have been told.
26 Hinoon mahisangyad kita sa usa ka pulo."
We will, however, have to be driven on some island.’
27 Ug sa pag-abut na sa ikanapulog-upat ka gabii, sa gipadpad kami tabok sa kadagatan sa Adria, sa may mga tungang gabii ang mga sakayanon naghunhuna nga nagkahiduol na sila sa mamala.
It was now the fourteenth night of the storm, and we were drifting about in the Adriatic Sea, when, about midnight, the sailors began to suspect that they were drawing near land.
28 Ug ilang gisunda ang giladmon ug kini ilang nasuta nga kaluhaan ka dupa; ug sa unahan ug diyutay giusab nila kini pagsunda ug ilang nasuta nga napulog-lima ka dupa.
So they took soundings, and found twenty fathoms of water. After waiting a little, they took soundings again, and found fifteen fathoms.
29 Ug sa kahadlok nga tingali unya mahisangyad kami sa katakutan, ilang giariya ang upat ka mga angkla gikan sa ulin, ug nangandoy sila nga maadlaw na unta.
Then, as they were afraid of our being driven on some rocky coast, they let go four anchors from the stern, and longed for daylight.
30 Ug kay ang mga sakayanon may tinguha man sa pag-ikyas gikan sa sakayan, ug ila na man ganing gitonton ang bote ngadto sa dagat sa pasangil nga ang mga angkla sa dulong ila konong iariya sa layolayo,
The sailors wanted to leave the ship, and had lowered the boat, on pretence of running out anchors from the bows,
31 si Pablo miingon sa kapitan ug sa mga sundalo, "Kon kining mga tawhana dili gani pabilin sa sakayan, dili gayud kamo maluwas."
when Paul said to the Roman officer and his men, ‘Unless the sailors remain on board, you cannot be saved.’
32 Busa giputol sa mga sundalo ang mga pisi sa bote ug gipasagdan kini nga ianud.
So the soldiers cut the ropes which held the boat, and let her drift away.
33 Ug sa hapit na mobanagbanag ang adlaw, si Pablo miagda kanilang tanan sa pagkaon, nga nag-ingon, "Karon mao na ang ikanapulog-upat ka adlaw sa inyong pagpinaabut ug sa pagpuasa, sanglit wala man kamoy nakaon nga bisan unsa.
In the interval before daybreak Paul kept urging them all to take something to eat. ‘It is a fortnight today,’ he said, ‘that, owing to your anxiety, you have gone without food, taking nothing.
34 Busa agdahon ko kamo sa pagkaon; kini makahatag kaninyog kabaskog, kay walay bisan usa ka lugas buhok nga mawagtang gikan sa ulo ni bisan kinsa kaninyo."
So I beg you to take something to eat; your safety depends on it, for not one of you will lose even a hair of his head.’
35 Ug sa nakapamulong na siya niini, siya mikuhag tinapay, ug sa nakapasalamat siya sa Dios sa atubangan sa tanan, kini iyang gipikaspikas ug misugod siya sa pag-kaon.
With these words he took some bread, and, after saying the thanksgiving to God before them all, broke it in pieces, and began to eat;
36 Ug unya nadasig silang tanan ug sila mikaon usab.
and the men all felt cheered and had something to eat themselves.
37 (Ug kaming tanan duha ka gatus ug kapitoan ug unom ka mga tawo diha sa sakayan.)
There were about seventy-six of us on board, all told.
38 Ug sa nangabusog na sila, ilang gipagaan ang sakayan pinaagi sa paglabog sa mga trigo ngadto sa dagat.
After satisfying their hunger, they further lightened the ship by throwing the grain into the sea.
39 Ug sa pagkaadlaw na, wala sila makaila niadtong yutaa, apan nakita nila ang usa ka luok nga may baybayon nga niini ilang gilaraw ang pagpasangyad sa sakayan kon mahimo man ugaling.
When daylight came, they could not make out what land it was, but, observing a creek in which there was a beach, they consulted as to whether they could run the ship safely into it.
40 Busa ilang giputol ang mga pisi sa mga angkla ug kini ilang gibiyaan sa dagat; ug sa maong higayon ilang gilugakan ang mga pisi nga gibanting sa mga bansalan; ug sa nabuklad nila sa hangin ang pook, sila mipadulong sa baybayon.
Then they cast off, and abandoned the anchors, and at the same time unlashed the gear of the steering oars, hoisted the foresail to the wind, and made for the beach.
41 Apan sa paghibangga nilag mabaw, ang sakayan ilang gipasangyad; ang dulong niini miungot ug wala na makalihok, apan ang ulin naguba tungod sa kakusog sa mga balud.
They got, however, into a kind of channel, and there ran the ship aground. The bows stuck fast and could not be moved, while the stern began breaking up under the strain.
42 Ug ang mga sundalo naghunahuna sa pagpatay sa mga binilanggo, sa kahadlok nga tingali unya aduna kanilay manglangoy ug mangalagiw.
The advice of the soldiers was that the prisoners should be killed, so that none of them could swim away and make their escape.
43 Apan ang kapitan, sa iyang tinguha sa pagluwas kang Pablo, midili kanila sa paghimo sa ilang gilaraw. Ug iyang gisugo ang mga makamaong molangoy sa paglukso pag-una ngadto sa dagat ug pagtakas sa mamala,
But the Roman officer, anxious to save Paul, prevented their carrying out their intention, and ordered that those who could swim should be the first to jump into the sea and try to reach the shore;
44 ug ang mga mahibilin, sa pagsunod nga magagabayg mga tabla o sa mga guba gikan sa sakayan. Ug nahitabo nga sa ingon niini ang tanan nakalingkawas ngadto sa mamala.
and that the rest should follow, some on planks, and others on different pieces of the ship. In these various ways everyone managed to get safely ashore.
