Mga Buhat 2
1 Ug sa pag-abut na sa adlaw sa Pentecostes, silang tanan nagkatigum sa usa ka dapit.
Nú voru liðnar sjö vikur frá dauða og upprisu Jesú og kominn hvítasunnudagur. Þegar hinir trúuðu höfðu safnast saman þennan dag,
2 Ug sa kalit may miabut nga dahunog gikan sa langit ingon sa huros sa makusog nga hangin, ug kini mipuno sa tibuok balay diin didto sila nanaglingkod.
heyrðist skyndilega þytur, líkt og stormgnýr, uppi yfir þeim og fyllti húsið sem þeir voru í.
3 Ug dihay mipakita kanila nga mga dila nga daw kalayo, nga nagtinagsaay sa pagpatong sa ibabaw sa matag-usa kanila.
Síðan birtist eitthvað sem líktist eldtungum og settist á höfuð þeirra.
4 Ug silang tanan napuno sa Espiritu Santo ug misugod sila sa pagsulti sa nagkalainlaing mga pinulongan, sumala sa ipalitok kanila sa Espiritu.
Þá fylltust þeir allir heilögum anda og fóru að tala tungumál, sem þeir höfðu aldrei lært, en heilagur andi gerði þeim kleift að tala.
5 Ug didto sa Jerusalem may nanagpuyo nga mga Judio, mga tawong masimbahon gikan sa tanang kanasuran ubos sa langit.
Margir guðræknir Gyðingar voru í Jerúsalem þennan dag. Þeir höfðu komið frá ýmsum löndum, til að taka þátt í hátíðinni.
6 Ug sa nabanha na, ang kadaghanan nanagpanugok ug sila nangalibog kay ang matag-usa nakadungog man sa mga apostoles nga naglitok sa pinulongan sa matag-usa nga nakadungog.
Þegar þeir heyrðu stormgnýinn fara um loftið komu þeir hlaupandi til að sjá hvað væri á seyði. Þegar fólkið heyrði lærisveinana tala á sínum þjóðtungum varð það forviða.
7 Ug sila nahingangha ug nahibulong, nga nanag-ingon, "Tan-awa ra, dili ba mga Galileanhon man kini silang tanan nga nanagpanulti?
„Hvernig má þetta vera?“hrópaði það. „Eru þetta ekki allt saman Galíleumenn?
8 Ug naunsa ba nga ang tagsatagsa kanato nakadungog man kanila nga nagasulti sa atong matag-kaugalingong pinulongan nga natawhan?
Samt heyrum við þá tala okkar eigin tungumál!
9 Kitang mga taga-Partia, ug mga taga-Media, ug mga taga-Elam, mga molupyo sa Mesopotamia, Judea ug Capadocia, Ponto ug Asia,
Við, sem erum Partar, Medar og Elamítar, og komum frá Mesapótamíu, Júdeu, Kappadókíu, Pontus og Asíu.
10 Frigia ug Panfilia, Egipto ug sa kayutaan sa Libya nga sakop sa Cirene, ug mga domoluong gikan sa Roma, mga Judio ug mga kinabig,
Við frá Frýgíu, Pamfýlíu, Egyptalandi, og við sem tölum Kýrene-mállýskuna í Líbýu, og við sem komum frá Róm – bæði Gyðingar og þeir sem tekið hafa Gyðingatrú –
11 mga taga-Creta ug mga taga-Arabiakitang tanan pinaagi sa atong matag-kaugalingong mga sinultihan nakadungog kanila nga nagasugilon mahitungod sa kahibulongang mga buhat sa Dios."
Krítverjar og Arabar… við heyrum þá tala á okkar máli um máttarverk Guðs!“
12 Ug ang tanan nahingangha ug nangalibog nga nanag-ingon sa usa ug usa, "Unsa man kahay buot ipasabut niini?"
Þarna stóð fólkið og vissi ekki sitt rjúkandi ráð. „Hvað er nú þetta?“spurði það hvert annað.
13 Apan dihay nanag-ingon agig bogalbugal, "Kana sila nangabasdak sa tam-is nga bino."
Aðrir gerðu grín að öllu saman og sögðu: „Þeir eru drukknir, það er allt og sumt!“
14 Apan si Pedro, nga nagtindog uban sa napulog usa, mipatugbaw sa iyang tingog ug kanila misulti siya nga nag-ingon, "Mga Judio ug tanan kamo nga nagapuyo sa Jerusalem, sabta ninyo kini ug patalinghugi ninyo ang akong mga pulong.
Þá gekk Pétur fram, ásamt postulunum ellefu og kallaði til mannfjöldans: „Hlustið nú öll, hvort sem þið eruð gestir eða íbúar í Jerúsalem.
15 Kay lahi sa inyong pagdahum, kining mga tawhana dili mga hubog, sanglit karon ikasiyam pa man lamang ang takna sa kabuntagon;
Sumir ykkar segja að þessir menn séu drukknir. Það er ekki rétt. Það er ekki orðið nógu áliðið dags til að svo geti verið. Menn drekka sig ekki fulla klukkan 9 að morgni.
16 apan kini mao ang giingon sa profeta nga si Joel:
Þetta sem þið hafið séð í morgun, var sagt fyrir af Jóel spámanni fyrir mörgum öldum:
17 `Ug mahitabo sa kaulahiang mga adlaw, nagaingon ang Dios, nga pagabobuan ko sa akong Espiritu ang tanang katawhan, ug magahimog mga profesiya ang inyong mga anak nga lalaki ug babaye, ug ang inyong mga batan-on makakitag mga panan-awon, ug ang inyong mga tigulang maga-damgog mga damgo;
„Á hinum síðustu dögum, “segir Guð, „mun ég úthella anda mínum yfir alla menn. Og þá munu synir ykkar og dætur spá, æskumenn ykkar sjá sýnir og aldrað fólk mun dreyma merkilega drauma.
18 oo, ug niadtong mga adlawa ang akong mga ulipong lalaki ug ang akong mga ulipong babaye pagabobuan ko sa akong Espiritu, ug sila magahimog mga profesiya.
Heilagur andi mun koma yfir alla þjóna mína, konur og karla, og þau munu spá.
19 Ug igapasundayag ko sa itaas ang mga katingalahan diha sa kalangitan, ug sa ubos ang mga ilhanan diha sa yuta dugo, ug kalayo, ug gabon nga aso;
Ég mun láta undur gerast á himni og jörðu – blóð, eld og reykjarmökk.
20 ang Adlaw mahimong kangitngit ug ang Bulan mahimong dugo, sa dili pa moabut ang adlaw sa Ginoo, ang daku ug dayag nga adlaw.
Sólin skal verða svört og tunglið rautt eins og blóð, áður en hinn mikli og dýrlegi dagur Drottins kemur.
21 Ug mahitabo nga bian kinsa nga magasangpit sa ngalan sa Ginoo, maluwas.
En hver sem ákallar Drottin mun frelsast.“
22 "Mga tawo sa Israel, patalinghugi ninyo kining mga pulonga: si Jesus nga Nazaretnon, tawo nga gipanghimatud-an kaninyo sa Dios pinaagi sa gamhanang mga buhat ug mga kahibulongan ug mga ilhanan nga gihimo sa Dios pinaagi kaniya sa taliwala ninyo, sumala sa inyo nang nasayran
Ísraelsmenn, takið eftir! Guð sýndi berlega hver Jesús frá Nasaret var, með því að láta hann vinna mikil kraftaverk, sem ykkur eru kunn.
23 kining maong Jesus nga gipanugyan tuman sa gimbut-an nga laraw ug sa nahibaloan nang daan sa Dios, kini siya inyong gilansang sa krus ug gipatay pinaagi sa mga kamot sa mga tawong malinapason.
Guð, sem var að framkvæma fyrirætlun sína, leyfði ykkur með aðstoð rómverskra yfirvalda að negla Jesú á krossinn og taka hann af lífi.
24 Apan siya gibanhaw sa Dios, sa nalangkat na ang mga kasakit sa kamatayon, sanglit dili man gayud mahimo nga siya kapugngan sa kamatayon.
Eftir það leysti Guð hann úr greipum dauðans og lét hann vakna aftur til lífsins, því dauðinn gat ekki haldið honum.
25 Kay mahitungod kaniya, si David nag-ingon man: `Ang Ginoo nakita ko sa kanunay sa atubangan ko, kay siya ania man sa akong too aron ako dili matarug;
Davíð konungur segir um hann: „Ég veit að Drottinn er alltaf með mér. Hann hjálpar mér. Hann styður mig með mætti sínum.
26 tungod niana nalipay ang akong kasingkasing, ug naghugyaw ang akong dila; ug usab ang akong lawas magapuyo diha sa paglaum,
Því gleðst hjarta mitt og tunga mín vegsamar hann. Ég veit að líkami minn þarf ekki að óttast dauðann,
27 kay dili mo man pagabiyaan ang akong kalag didto sa Hades, ug dili mo man itugot nga ang imong Balaan moagi sa pagkadunot. (Hadēs g86)
því að hvorki munt þú skilja sál mína eftir meðal hinna dánu, né láta líkama sonar þíns rotna. (Hadēs g86)
28 Gipaila mo kanako ang mga dalan sa kinabuhi; pagapun-on mo ako sa kalipay diha sa imong atubangan.
Þú gefur mér lífið á ný og fyllir mig dýrlegri gleði í nálægð þinni.“
29 "Mga igsoon, sa masaligon ako makasulti kaninyo mahitungod kang David nga patriarca, nga siya namatay ug gilubong, ug ang iyang lubong nagapabilin pa man gani kanato hangtud niining adlawa karon.
Kæru vinir, hugleiðið þetta. Davíð var ekki að tala um sjálfan sig, þegar hann sagði þessi orð, því að hann dó og var grafinn og gröf hans er enn hér á meðal okkar.
30 Ug tungod kay profeta man siya, ug nasayud nga ang Dios nakahimo kaniyag pinanumpaan nga saad nga usa sa iyang mga kaliwat palingkoron sa Dios diha sa iyang trono,
En hann var spámaður og vissi að Guð hafði lofað því með órjúfanlegum eiði, að einn af afkomendum hans skyldi verða Kristur og sitja í hásæti hans.
31 siya nakapanglantaw nang daan ug misulti mahitungod sa pagkabanhaw ni Cristo, nga kini siya wala biyai didto sa Hades, ug nga usab ang iyang lawas wala moagi sa pagkadunot. (Hadēs g86)
Davíð sá langt fram í tímann og sagði fyrir um upprisu Krists, að sál hans yrði ekki skilin eftir meðal hinna dánu og líkami hans myndi ekki heldur rotna. (Hadēs g86)
32 Kining maong Jesus gibanhaw sa Dios, ug kaming tanan mga saksi niini.
Þarna var hann að tala um Jesú og við erum öll vitni að því að Jesús reis upp frá dauðum.
33 Busa, sanglit nahituboy man siya ngadto sa too sa Dios, ug gikan sa Amahan nakadawat sa gisaad nga Espiritu Santo, siya mibubo niining inyong nakita ug nadungog karon.
Nú situr hann í æðsta heiðurssæti á himnum við hlið Guðs. Faðirinn hafði lofað að gefa honum vald til að senda heilagan anda – og í dag hafið þið séð þetta loforð efnt.
34 Kay si David dili mao ang misaka sa langit, hinonoa siya gayud ang nagaingon: `Ang Ginoo miingon sa akong Ginoo, Lumingkod ka sa akong too,
Davíð var aldrei hafinn til himins. En hann sagði einnig: „Guð sagði við minn Drottin, það er að segja Krist: „Set þig hér í heiðurssætið við hlið mér,
35 hangtud nga ang imong mga kaaway pagahimoon ko nang tumbanan sa imong mga tiil.'
þar til ég hef gjörsigrað óvini þína.““
36 Busa, ang tibuok banay sa Israel kinahanglan masayud sa tininuod gayud nga sa Dios si Jesus gihimong Ginoo ug Cristo, ang Jesus nga inyong gilansang sa krus."
Ég lýsi því hér með yfir við alla í Ísrael að Guð hefur gert þennan Jesú, sem þið krossfestuð, bæði að Drottni og Kristi.“
37 Ug sa ilang pagkadungog niini, gisakitan sila sa kasingkasing, ug kang Pedro ug sa ubang mga apostoles sila nangutana nga nanag-ingon, "Mga igsoon, unsa may among pagabuhaton?"
Orð Péturs höfðu djúp áhrif á fólkið og það sagði við hann og hina postulana: „Hvað eigum við þá að gera, bræður?“
38 Ug si Pedro mitubag kanila, "Paghinulsol kamo, ug pabautismo kamo ang matag-usa kaninyo sa ngalan ni Jesu-Cristo tungod sa kapasayloan sa inyong mga sala; ug madawat ninyo ang gasa nga Espiritu Santo.
Pétur svaraði: „Sérhvert ykkar verður að snúa sér frá syndinni og láta skírast í nafni Jesú Krists til fyrirgefningar syndanna, og þá fáið þið einnig þessa gjöf, heilagan anda.
39 Kay ang saad alang kaninyo ug sa inyong mga anak ug sa tanan nga atua sa halayo, sa matag-usa nga pagatawgon sa Ginoo nga atong Dios."
Kristur hét því að allir skyldu fá gjöf heilags anda, allir sem Drottinn Guð okkar kallar til sín, einnig börnin ykkar og þeir sem búa í fjarlægum löndum.“
40 Ug sa daghan pang mga pulong siya naghimog pagpamatuod, ug kanila miagda siya nga nag-ingon, "Luwasa ninyo ang inyong kaugalingon gikan niining sukwahi nga kaliwatan."
Pétur hélt langa ræðu, skoraði á fólkið og sagði: „Látið frelsast frá syndum þessarar þjóðar!“
41 Ug unya gibautismohan kadtong mga misagop sa iyang pulong, ug niadtong adlawa may mga tulo ka libo ka mga tawo nga nahidugang kanila.
Þeir sem trúðu orðum Péturs tóku skírn, alls um 3.000 manns.
42 Ug milahutay sila sa pagpaminaw sa pagtulon-an gikan sa mga apostoles, ug milahutay sila sa pagpakig-ambitay uban kanila, sa pagpikaspikas sa tinapay, ug sa mga pag-ampo.
Þau héldu fast við kenningu postulanna og ræktu samfélagið, brotningu brauðsins og bænirnar.
43 Ug ang tanang tawo giabut ug kahadlok; ug pinaagi sa mga apostoles nangahimo ang daghang mga kahibulongan ug mga ilhanan.
Öll ræktu þau trú sína vel og postularnir gerðu mörg kraftaverk.
44 Ug nag-ipon ang tanang nanagpanoo ug ilang gipanag-usahan sa pag-ambit ang tanang mga butang;
Allir sem trúðu héldu hópinn og höfðu allt sameiginlegt.
45 ug gipamaligya nila ang ilang mga katigayonan ug mga kabtangan, ug ang halin ilang gibahinbahin sa tanan, sumala sa kinahanglanon ni bisan kinsa.
Þeir seldu eigur sínar og skiptu síðan milli allra eftir þörfum hvers og eins.
46 Ug sa adlaw-adlaw sila nanagpadayon sa paghiusa didto sa templo, ug sa pagpikaspikas sa tinapay sa ilang kabalayan, ug sa pagpangaon nga dinuyogan sa kasadya ug kayano sa kasingkasing,
Þeir komu daglega saman í musterinu, til að lofa Guð og tilbiðja. Einnig hittist fólkið í smáhópum, í heimahúsum, þar sem brauðið var brotið. Þau neyttu fæðunnar með gleði og þakklæti,
47 nga nanagdayeg sa Dios ug nahimut-an sa tanang tawo. Ug sa matag-adlaw gidugang kanila sa Ginoo ang mga ginaluwas.
og vegsömuðu Guð. Þau voru vinsæl meðal allra og Drottinn bætti daglega í hópinn nýju fólki sem lét frelsast.
