Mga Buhat 10
1 Ug didto sa Cesarea may usa ka lalaki nga ginganlan si Cornelio, nga kapitan sa kasundalohan nga ginatawag nga Panon nga Italyanhon.
Now there was a certain man in the city of Caesarea, Cornelius by name, a centurion of what was called the Italian Regiment.
2 Siya maoy usa ka tawong masimbahon ug uban sa iyang tibuok panimalay siya mahadlokon sa Dios, naghatag ug daghang limos ngadto sa mga tawo, ug nag-ampo kanunay sa Dios.
He was a devout man, one who worshiped God with all his household; he gave much money to those in need, and he constantly prayed to God.
3 Ug sa may ikatulo ang takna sa hapon, iyang nakita sa tin-aw gayud, diha sa panan-awon, ang usa ka manolunda sa Dios nga misulod ug miingon kaniya, "Cornelio."
About the ninth hour of the day, he clearly saw in a vision an angel of God coming to him. The angel said to him, “Cornelius!”
4 Ug siya mitutok kaniya uban sa kalisang, ug miingon, "Unsa man unta, Senyor?" Ug siya mitubag kaniya, "Ang imong mga pag-ampo ug mga paglimos misulbong sa itaas aron mahimong handumanan diha sa atubangan sa Dios.
Cornelius stared at the angel and was very frightened and said, “What is it, sir?” The angel said to him, “Your prayers and your gifts to the poor have gone up as a memorial offering into God's presence.
5 Ug karon magsugo kag mga tawo ngadto sa Jope ug ipadala nganhi ang usa ka Simon nga ginganlag Pedro.
Now send men to the city of Joppa to bring a man named Simon who is called Peter.
6 Siya anaa mag-abut sa ka Simon nga magpapanit, kinsang balay anaa sa ubay sa dagat."
He is staying with a tanner named Simon, whose house is by the seaside.”
7 Ug sa nakapahawa na ang manolunda nga nakigsulti kaniya, si Cornelio mitawag sa duha sa iyang mga binatonan ug sa usa ka masimbahong sundalo nga usa sa mga tig-alagad kaniya,
When the angel who spoke to him had left, Cornelius called two of his house servants, and a devout soldier from among those who served him.
8 ug sa iya na silang nasuginlan sa tanan, sila iyang gipagikan ngadto sa Jope.
Cornelius told them all that had happened and sent them to Joppa.
9 Ug sa sunod nga adlaw, sa nanaglakaw pa sila ug nagkahiduol na sa lungsod, si Pedro misaka sa atop sa balay sa may kaudtohon aron sa pag-ampo.
Now on the next day at about the sixth hour, as they were on their journey and were approaching the city, Peter went up upon the housetop to pray.
10 Ug siya mibatig dakung kagutom ug nangandoyg makaon; apan samtang nanaghikay pa sila niini, siya gipanawan.
He then became hungry and wanted something to eat, but while the people were cooking some food, he was given a vision,
11 Ug iyang nakita ang langit nga inablihan, ug ang usa ka butang nga nagkanaug nga ingon sa usa ka dakung habol, nga pinaagi sa upat niini ka mga kanto nga hiniktan, kini gitonton paingon sa yuta.
and he saw the sky open and a certain container descending, something like a large sheet coming down to the earth, let down by its four corners.
12 Sa sulod niini diha ang tanang matang sa mga mananap nga tagup-at ug tiil ug sa mga nanagsaguyod sa yuta, ug sa mga langgam sa kahanginan.
In it were all kinds of four-footed animals and things that crawled on the earth, and birds of the sky.
13 Ug miabut kaniya ang usa ka tingog nga nag-ingon, "Tumindog ka, Pedro; pag-ihaw ug kamaon ka."
Then a voice spoke to him: “Rise, Peter, kill and eat.”
14 Apan si Pedro miingon, "Dili ko, Ginoo; kay wala pa gayud akoy nakaon nga dili binalaan o nga mahugaw."
But Peter said, “Not so, Lord; for I have never eaten anything that was defiled and unclean.”
15 Ug ang tingog miabut kaniya pag-usab sa ikaduha nga nag-ingon, "Ayaw paghinganlig dili binalaan ang mga butang nga nahinloan na sa Dios."
But the voice came to him again a second time: “What God has cleansed, do not call it defiled.”
16 Ug kini nahitabo sa makatulo, ug sa kalit kadto gibira ngadto sa langit.
This happened three times; then the container was immediately taken back up into the sky.
17 Ug samtang si Pedro nalibog pa sa iyang hunahuna kon unsa kaha ang kahulogan niadtong panan-awon nga iyang nakita, tan-awa, ang mga tawo nga gisugo ni Cornelio nanagtindog sa pultahan sa gawas, tapus nila masusi kon diin ang balay ni Simon.
Now while Peter was very confused about what the vision that he had seen could mean, behold, the men who were sent by Cornelius stood before the gate, after they had asked their way to the house.
18 Ug sila nanawag sa pagpangutana kon nag-abut ba didto si Simon nga ginganlag Pedro.
They called out and asked whether Simon, who was also called Peter, was staying there.
19 " Ug samtang si Pedro namalandong mahitungod sa panan-awon, ang Espiritu miingon kaniya, " Tan-awa, anaay tulo ka tawo nga nangita kanimo.
While Peter was still thinking about the vision, the Spirit said to him, “Behold, three men are looking for you.
20 "Tindog ug kumanaug ka, ug umuban ka kanila sa walay pag-ukon-ukon; kay ako mao ang nagpaanhi kanila."
Arise and go down and go with them. Do not hesitate to go with them, because I have sent them.”
21 Ug si Pedro mikanaug ngadto sa mga tawo ug miingon kanila, "Ako mao ang inyong gipangita. Unsa bay hinungdan sa inyong pag-anhi?"
So Peter went down to the men and said, “I am he whom you are seeking. Why have you come?”
22 Ug sila mitubag kaniya, "Si Kapitan Cornelio, nga usa ka tawong matarung ug mahadlokon sa Dios, nga mahitungod kaniya ang tibuok nasud sa mga Judio aduna ganiy maayong pagpanghimatuod, gimandoan sa usa ka balaang manolunda sa pagpakuha kanimo ngadto sa iyang balay, ug sa pagpatalinghug sa imong isulti kaniya."
They said, “A centurion named Cornelius, a righteous man and one who worships God, and is well spoken of by all the nation of the Jews, was told by a holy angel of God to send for you to come to his house, so he could listen to a message from you.”
23 Ug sila iyang gipasulod ug gipaabut.
So Peter invited them to come in and stay with him. On the next morning he got up and went with them, and some of the brothers from Joppa accompanied him.
24 Ug sa sunod nga adlaw sila nahiabut sa Cesarea. Ug si Cornelio nga nagpaabut kanila, nagpatigum sa iyang mga paryenti ug suod nga mga higala.
On the following day they came to Caesarea. Cornelius was waiting for them; he had called together his relatives and his close friends.
25 Ug sa pagsulod ni Pedro sa balay, si Cornelio misugat sa pagdawat kaniya ug mihapa sa iyang tiilan ug misimba kaniya.
It came about that when Peter entered, Cornelius met him and fell down at his feet to worship him.
26 Apan gipatindog siya ni Pedro nga nag-ingon, "Tumindog ka; ako gayud usab tawo."
But Peter helped him up, saying, “Stand up! I too am a man.”
27 Ug sa nagpakigsulti siya kaniya, siya misulod ug didto iyang nakita ang daghang mga tawo nga nagkatigum.
While Peter was talking with him, he went in and found many people gathered together.
28 Ug siya miingon kanila, "Kamo nasayud na nga maoy supak sa kasugoan alang sa usa ka Judio ang pagpakigharong o pagpamisita sa usa ka tawong dumuloong. Apan gipahibalo kanako sa Dios nga kinahanglan walay tawo nga akong pagaingnon nga dili binalaan o nga mahugaw.
He said to them, “You yourselves know that it is not lawful for a Jewish man to associate with or to visit someone from another nation. But God has shown me that I should not call any man defiled or unclean.
29 Tungod niini, sa pagpakuha mo kanako, mianhi ako sa walay pag-ukon-ukon. Ug karon mangutana ako nganong gipakuha mo ako."
That is why I came without arguing, when I was sent for. So I ask you why you sent for me.”
30 Ug si Cornelio miingon kaniya, "Upat na karon ka adlaw, sa may ingon niining taknaa karon, nagtuman ako sa haponon nga pag-ampo dinhi sa akong balay sa ikatulo ang takna. Ug tan-awa, mitungha sa atubangan ko ang usa ka lalaki nga nagbistig masilaw,
Cornelius said, “Four days ago at this very hour, I was praying at the ninth hour in my house; and see, a man stood before me in bright clothing.
31 ug miingon kanako, `Cornelio, ang imong pag-ampo gipatalinghugan ug ang imong mga paglimos nahinumduman sa atubangan sa Dios.
He said, 'Cornelius, your prayer has been heard by God, and your gifts to the poor have reminded God about you.
32 Busa, pagsugo ngadto sa Jope sa pagkuha kang Simon nga ginganlan ug Pedro; siya anaa mag-abut sa balay ni Simon nga magpapanit diha sa ubay sa dagat.'
So send someone to Joppa, and call to you a man named Simon who is called Peter. He is staying in the house of a tanner named Simon, by the seaside.'
33 Busa, gipasugoan ko ikaw dihadiha, ug gikalooy mo ang pag-anhi. Ug kaming tanan ania karon dinhi sa atubangan sa Dios aron sa pagpatalinghug sa tanan nga gisugo kanimo sa Ginoo."
So at once I sent for you. You are kind to have come. Now then, we are all here present in the sight of God, to hear everything that you have been instructed by the Lord to say.”
34 Ug unya si Pedro sa pagbungat sa iyang baba miingon, "Sa pagkatinuod naila ko nga ang Dios wala diay ing pinalabi sa mga tawo,
Then Peter opened his mouth and said, “Truly, I perceive that God does not take anyone's side.
35 hinonoa nga sa matag-usa ka nasud, iyang pagakahimut-an ang bisan kinsa nga magakahadlok kaniya ug magabuhat sa matarung.
Instead, in every nation anyone who worships and does righteous deeds is acceptable to him.
36 Kamo nahibalo sa pulong nga gipadala sa Dios ngadto sa kaliwatan ni Israel, sa iyang pagwali sa Maayong Balita sa pakigdait pinaagi kang Jesu-Cristo (siya mao ang Ginoo sa tanan),
You know the message that he sent to the people of Israel, when he announced good news about peace through Jesus Christ, who is Lord of all—
37 sa pulong nga nasangyaw sa tibuok Judea, nga dito magsugod sa Galilea tapus sa pagbautismo nga gimantala ni Juan:
you yourselves know the events that took place, which occurred throughout all Judea, beginning in Galilee, after the baptism that John announced;
38 mahitungod kang Jesus nga taga-Nazaret, giunsa sa Dios pagdihog kaniyag Espiritu Santo ug gahum; giunsa niya pagpangadto-adto sa paghimog mga kaayohan ug sa pagpang-ayo sa tanang gisakit sa yawa, kay ang Dios uban man kaniya.
the events concerning Jesus of Nazareth, how God anointed him with the Holy Spirit and with power. He went about doing good and healing all who were oppressed by the devil, for God was with him.
39 Ug kami maoy mga saksi sa tanang gipamuhat niya sulod sa kayutaan sa mga Judio ug sa Jerusalem. Ug siya ilang gipatay pinaagi sa pagbitay kaniya diha sa kahoy.
We are witnesses of all the things Jesus did, both in the country of the Jews and in Jerusalem. They killed him by hanging him on a tree,
40 Apan sa Dios gibanhaw siya sa ikatulo ka adlaw ug gitugot nga siya igapakita,
but God raised him up on the third day and caused him to be seen,
41 dili ngadto sa tanang tawo kondili nganhi kanamo nga gipili sa Dios ingon nga mga saksi, nga nangaon ug nanginom uban kaniya human siya mabanhaw gikan sa mga patay.
not by all the people, but to the witnesses who were chosen beforehand by God—by us who ate and drank with him after he rose from the dead.
42 Ug siya misugo kanamo sa pagwali ngadto sa katawhan, ug sa pagpanghimatuod nga siya mao ang gitudlo sa Dios aron sa paghukom sa mga buhi ug sa mga patay.
He commanded us to proclaim to the people and to testify that this is the one who has been chosen by God to be the Judge of the living and the dead.
43 Kaniya ang tanang mga profeta nanghimatuod nga ang tanang magatoo kaniya magadawat sa kapasayloan sa mga sala pinaagi sa iyang ngalan."
It is to him that all the prophets bear witness, so that everyone who believes in him shall receive forgiveness of sins through his name.”
44 Samtang si Pedro nagsulti pa niini, ang Espiritu Santo mikunsad diha sa tanan nga nakadungog sa pulong.
While Peter was still saying these things, the Holy Spirit fell on all of those who were listening to his message.
45 Ug ang mga magtotoong may sirkunsisyon nga nanguban kang Pedro nahingangha nga ang gasa nga Espiritu Santo gibubo man usab diay diha sa mga Gentil.
The people who belonged to the circumcision group of believers—all of those who came with Peter—were amazed, because the gift of the Holy Spirit was poured out also on the Gentiles.
46 Kay sila nakabati man sa mga Gentil nga nanaglitok sa laing mga pinulongan ug nanag-ambahan sa Dios. Unya si Pedro miingon,
For they heard these Gentiles speak in other languages and praising God. Then Peter answered,
47 "Aduna bay makasalanta sa tubig aron dili kabautismohan sila nga nanagpakadawat sa Espiritu Santo sama kanato?"
“Can anyone keep water from these people so they should not be baptized, these people who have received the Holy Spirit as well as we?”
48 Ug iyang gisugo sila sa pagpabautismo sa ngalan ni Jesu-Cristo. Ug unya ilang gihangyo siya sa pagpabilin pa ug pipila ka adlaw.
Then he commanded them to be baptized in the name of Jesus Christ. Then they asked him to stay with them for several days.
