Mga Buhat 1
1 Sa nahauna kong basahon, O Teofilo, naghisgot ako mahitungod sa tanang butang nga gisugdan ni Jesus sa pagbuhat ug pagpanudlo,
The first account I compiled, O Theophilus, was about all that Jesus began to do and teach
2 hangtud sa adlaw sa pagbayaw kaniya paingon sa langit, tapus siya makahatag ug mga tugon pinaagi sa Espiritu Santo ngadto sa mga apostoles nga iyang gipili.
until the day he was taken up, after he had given commands through the Holy Spirit to the apostles he had chosen.
3 Tapus sa iyang pag-antus, kanila mipakita siya nga buhi pinaagi sa daghang mga pagpamatuod, nga nagpakita ngadto kanila sulod sa kap-atan ka adlaw, ug nagsulti kanila mahitungod sa gingharian sa Dios.
He presented himself alive to them, after his suffering, by many convincing proofs, appearing to them over the course of forty days and speaking about the kingdom of God.
4 Ug samtang diha siya uban kanila, siya misugo kanila sa dili pagbiya sa Jerusalem, kondili sa pagpaabut sa gisaad sa Amahan, nga, matud pa niya, "inyong nadungog gikan kanako,
While he was with them, he commanded them not to depart from Jerusalem, but to wait for the promise of the Father, “Which,” he said, “you heard about from me.
5 kay si Juan sa pagkatinuod nagpangbautismo sa tubig, apan sa dili madugay ang igabautismo kaninyo mao ang Espiritu Santo."
For John baptized with water, but you will be baptized with the Holy Spirit not many days from now.”
6 Ug unya sa nagkatigum sila, gipangutana siya nila nga nag-ingon, "Ginoo, niini bang panahona karon igapahiuli mo ang gingharian ngadto sa Israel?"
So when they had come together, they asked him, “Lord, are yoʋ going to restore the kingdom to Israel at this time?”
7 Ug siya mitubag kanila, "Dili itugot kaninyo ang pagkasayud sa mga panahon o mga kahigayonan nga gitudlo sa Amahan pinaagi sa iyang kaugalingong kagahum.
He said to them, “It is not for you to know the times or seasons that the Father has set by his own authority,
8 Apan kamo magadawat hinoon ug gahum sa diha nga kakunsaran na kamo sa Espiritu Santo; ug kamo mao unya ang akong mga saksi sa Jerusalem ug sa tibuok Judea ug Samaria ug hangtud sa kinatumyan sa yuta."
but you will receive power when the Holy Spirit comes upon you, and you will be witnesses to me in Jerusalem, in all Judea and Samaria, and to the ends of the earth.”
9 Ug sa nakasulti na siya niini, samtang nanagtan-aw sila, naisa siya sa kahitas-an ug gibayaw sa usa ka panganud hawa sa ilang mga mata.
After he said this, he was lifted up as they looked on, and a cloud took him out of their sight.
10 Ug samtang nanagtutok pa sila sa langit sa nagpaingon siya sa itaas, tan-awa, nagtindog tupad kanila ang duha ka tawo nga nagbistig maputi,
As he went, they were gazing up into the sky, when behold, two men in white clothing stood beside them.
11 ug miingon kanila, "Mga tawong Galileanhon, nganong nagatindog man kamo dinhi ug nagatutok sa langit? Kining maong Jesus nga gikuha gikan kaninyo ngadto sa langit, mobalik ra unya sa paagi nga sama sa inyong nakita sa iyang pagsaka sa langit."
They said, “Men of Galilee, why are you standing here staring into the sky? This Jesus who was taken up from you into heaven will come back in the same way you have seen him go into heaven.”
12 Ug unya namauli sila sa Jerusalem gikan sa bungtod nga ginganlan ug Olivo nga duol sa Jerusalem, nga may gilay-on nga sama sa malakaw sa usa ka adlaw nga igpapahulay.
Then they returned to Jerusalem from the mount called Olivet, which is near Jerusalem, a Sabbath day's journey away.
13 Ug sa nakasulod na sila, misaka sila sa lawak sa itaas diin didto mag-abutan sila si Pedro ug si Juan ug si Santiago ug si Andres, si Felipe ug si Tomas, si Bartolome ug si Mateo, si Santiago nga anak ni Alfeo, si Simon nga Zelote ug si Judas nga anak ni Santiago.
After entering the city, they went up to the upper room where they were staying. Those present were Peter, James, John, Andrew, Philip, Thomas, Bartholomew, Matthew, James the son of Alphaeus, Simon the Zealot, and Judas the son of James.
14 Kini silang tanan nanagpadayon sa paghiusa sa pag-ampo, kauban sa mga babaye lakip kang Maria nga inahan ni Jesus, ug kauban sa iyang mga igsoong lalaki.
With one accord they were all devoting themselves to prayer and supplication, along with Jesus' brothers and several women, including Mary the mother of Jesus.
15 Ug niadtong mga adlawa si Pedro mitindog taliwala sa kaigsoonan (dihay pundok sa mga usa ka gatus ug kaluhaan ka tawo), ug miingon kanila,
In those days Peter stood up among the disciples (a crowd of about one hundred twenty people who were gathered together). He said,
16 "Mga igsoon, kinahanglan nga matuman gayud ang kasulatan nga gipamulong daan sa Espiritu Santo pinaagi sa baba ni David, mahitungod kang Judas nga nahimong magtotultol sa mga nanagdakop kang Jesus.
“Brothers, it was necessary for this Scripture to be fulfilled, which the Holy Spirit foretold by the mouth of David concerning Judas, who became a guide to those who arrested Jesus.
17 Kay kadto siya nahiapil man kanamo ug nakabaton ug bahin niining maong pagpang-alagad.
For he was numbered with us and received his share in this ministry.”
18 (Ug kini siya nakapanag-iyag usa ka luna nga yuta gumikan sa gisuhol kaniya sa iyang pagkadili matarung; ug sa pagkahulog niya nga nag-una ang ulo, mibuto ang iyang tiyan ug nahurot pagkayagyag ang iyang tinai.
(Now this man Judas had acquired a field with the wages of unrighteousness, and falling headfirst, his body burst open, and all his intestines gushed out.
19 Ug nahibaloan kini sa tanang nanagpuyo sa Jerusalem nga tungod niana kadtong yutaa ginganlan ug Akeldama sa ilang pinulongan, nga sa ato pa, Yuta nga Dugoon.'
This became known to all who were dwelling in Jerusalem, so that in their language the field was called Akeldama, that is, Field of Blood.)
20 Kay sa basahon sa mga Salmo nahisulat kini nga nagaingon: `Ipahimong awaaw ang iyang yutang puloy-anan, ug ayaw na kini papuy-ig tawo;' ug `Ang iyang katungdanan ipakuha sa lain.'
Peter continued, “For it is written in the Book of Psalms: ‘May his homestead become desolate; let there be no one to dwell in it,’ and, ‘May another take his position as overseer.’
21 Busa, sa mga tawo nga among gikauban sulod sa tanang panahon nga ang Ginoong Jesus misulod ug migula sa among taliwala,
Therefore, one of the men who have accompanied us during the entire time that the Lord Jesus went in and out among us,
22 sukad sa pagpangbautismo ni Juan hangtud sa adlaw sa pagbayaw kaniya gikan kanatousa niining mga tawhana kinahanglan himoon nga uban kanamo saksi sa iyang pagkabanhaw."
beginning from the baptism of John up to the day when Jesus was taken up from us, must become a witness with us of his resurrection.”
23 Ug ilang gipaatubang ang duha ka tawo nga pagapilian, si Jose nga ginganlan ug Barsabas nga gianggaan ug Justo, ug si Matias.
So they put forward two men, Joseph called Barsabas (who was given the name Justus), and Matthias.
24 Ug nanag-ampo sila nga nag-ingon, "Ginoo, ikaw nga nasayud sa mga kasingkasing sa tanang tawo, ipasundayag kinsa niining duha ang imong gipili
Then they prayed, “Lord, yoʋ know the hearts of all; show us which of these two men yoʋ have chosen
25 nga maoy mokuha sa dapit niining pagpang-alagad ug pagka-apostol nga gibiyaan ni Judas nga miadto sa iyang kaugalingong dapit."
to receive the share of this ministry and apostleship from which Judas turned away to go to his own place.”
26 Ug ilang giripahan sila, ug si Matias mao ang nahitungnan; ug siya naihap nga kauban sa napulog-usa ka mga apostoles.
Then they cast lots for them, and the lot fell to Matthias, so he was added to the eleven apostles.
