2 Samuel 3

1 Karon may hataas nga gubat sa taliwala sa balay ni Saul ug sa balay ni David: ug si David nag-anam ug kalig-on, apan ang balay ni Saul nag-anam ug kahuyang.

And the war is long between the house of Saul and the house of David, and David is going on and [is] strong, and the house of Saul is going on and [is] weak.

2 Ug kang David nangatawo ang mga anak nga lalake didto sa Hebron: ug ang iyang kamagulangan mao si Amnon, kang Ahinoam, ang Jezreelhanon;

And there are sons born to David in Hebron, and his firstborn is Amnon, of Ahinoam the Jezreelitess,

3 Ug ang iyang ikaduha, mao si Chileab, kang Abigail, ang asawa ni Nabal, ang Carmelohanon; ug ang ikatolo, mao si Absalom, ang anak nga lalake ni Maacha, ang anak nga babaye ni Talmai, hari sa Gessur;

and his second [is] Chileab, of Abigail wife of Nabal the Carmelite, and the third [is] Absalom son of Maacah daughter of Talmai king of Geshur,

4 Ug ang ikaupat mao si Adonias, ang anak nga lalake ni Haggith; ug ang ikalima, mao si Saphatias, ang anak nga lalake ni Abital;

and the fourth [is] Adonijah son of Haggith, and the fifth [is] Shephatiah son of Abital,

5 Ug ang ikaunom, mao si Jetream kang Egla, asawa ni David. Kini maoy nangatawo kang David didto sa Hebron.

and the sixth [is] Ithream, of Eglah wife of David; these have been born to David in Hebron.

6 Ug nahitabo nga samtang may gubat pa sa taliwala sa balay ni Saul ug sa balay ni David, nga si Abner nagpalig-on sa iyang kaugalingon sa balay ni Saul.

And it comes to pass, in the war being between the house of Saul and the house of David, that Abner has been strengthening himself in the house of Saul,

7 Karon si Saul may usa ka puyopuyo kinsang ngalan mao si Rispa, ang anak nga babaye ni Aja; ug si Is-boseth miingon kang Abner: Nganong misulod ka sa puyopuyo sa akong amahan?

and Saul has a concubine, and her name [is] Rizpah daughter of Aiah, and [Ish-Bosheth] says to Abner, “Why have you gone in to the concubine of my father?”

8 Unya si Abner nasuko kaayo tungod sa mga pulong ni Is-boseth, ug miingon: Usa ba ako ka ulo sa iro nga sakup sa Juda? Niining adlawa nagpakita ba ako ug kalolot ngadto sa balay ni Saul ang imong amahan, ngadto sa iyang mga kaigsoonan, ug sa iyang mga kahigalaan, ug wala magtugyan kanimo ngadto sa kamot ni David; ug unya ikaw nagapasangil kanako niining adlawa sa usa ka sala mahitungod niining babayehana.

And it is exceedingly displeasing to Abner, because of the words of Ish-Bosheth, and he says, “[Am] I the head of a dog—that in reference to Judah, today I do kindness with the house of your father Saul, to his brothers, and to his friends, and have not delivered you into the hand of David—that you charge against me iniquity concerning the woman today?

9 Ang Dios nagahimo sa ingon kang Abner ug labi pa gayud, kong ingon sa gipanumpa ni Jehova kang David, ako dili magabuhat sa ingon niana kaniya.

Thus God does to Abner, and thus He adds to him, surely as YHWH has sworn to David—surely so I do to him:

10 Sa pagbalhin sa gingharian gikan sa balay ni Saul, ug sa pagpatindog sa trono ni David sa ibabaw sa Israel, ug sa ibabaw sa Juda sukad sa Dan, bisan pa ngadto sa Beer-seba.

to cause the kingdom to pass over from the house of Saul, and to raise up the throne of David over Israel, and over Judah, from Dan even to Beer-Sheba.”

11 Ug siya wala makatubag kang Abner ug laing pulong, tungod kay siya nahadlok kaniya.

And he is not able to return a word [to] Abner anymore, because of his fearing him.

12 Ug si Abner nagpadala ug sulogoon ngadto kang David mahitungod kaniya, nga nagaingon: Kang kinsa ba ang yuta? Nagaingon usab: Himoa ang imong pakigsaad uban kanako, ug, ania karon, ang akong kamot magauban kanimo, sa pagpahiuli sa tibook Israel nganha kanimo.

And Abner sends messengers to David for himself, saying, “Whose [is] the land?” [And] saying, “Make your covenant with me, and behold, my hand [is] with you, to bring around all Israel to you.”

13 Ug siya miingon: Maayo; ako magahimog pakigsaad uban kanimo; apan usa ka butang ang akong kinahanglanon gikan kanimo: mao kini, nga ikaw dili makakita sa akong nawong, gawas kong ikaw magdala pag-una kang Michal, ang anak nga babaye ni Saul, sa diha nga ikaw moanhi sa pagtan-aw sa akong nawong.

And [David] says, “Good—I make a covenant with you; only, one thing I am asking of you, that is, you do not see my face, except [that] you first bring in Michal daughter of Saul in your coming in to see my face.”

14 Ug si David nagpadala ug mga sulogoon ngadto kang Is-boseth, ang anak nga lalake ni Saul, nga nagaingon: Iuli mo kanako ang akong asawa nga si Michal, nga naasawa ko tungod sa usa ka gatus ka yamis sa mga Filistehanon.

And David sends messengers to Ish-Bosheth son of Saul, saying, “Give up my wife Michal, whom I betrothed to myself with one hundred foreskins of the Philistines.”

15 Ug si Is-boseth nagpadala ug nagkuha kaniya gikan sa iyang bana, bisan gikan kang Paltiel, ang anak nga lalake ni Lais.

And Ish-Bosheth sends, and takes her from a man, from Phaltiel son of Laish,

16 Ug ang iyang bana mikuyog kaniya, nga nagahilak sa diha nga siya nagalakaw, ug minunot kaniya ngadto sa Bahurim. Unya miingon si Abner kaniya: Lakaw, pauli; ug siya mipauli.

and her husband goes with her, going on and weeping behind her, to Bahurim, and Abner says to him, “Go, return”; and he turns back.

17 Ug si Abner may pagpakig-hibaloanay uban sa mga anciano sa Israel, nga nagaingon: Sa panahon nga miagi, kamo nanagpangita kang David aron magahari sa ibabaw kaninyo;

And the word of Abner was with [the] elderly of Israel, saying, “Thus far you have been seeking David for king over you,

18 Busa karon buhata kini; kay si Jehova namulong mahitungod kang David nga nagaingon: Pinaagi sa kamot sa akong sulogoon nga si David, pagaluwason ko ang akong katawohan nga Israel gikan sa kamot sa mga Filistehanon, ug gikan sa kamot sa tanan nilang mga kaaway.

and now, do [it], for YHWH has spoken of David saying, [It is] by the hand of my servant David to save My people Israel out of the hand of the Philistines, and out of the hand of all their enemies.”

19 Ug si Abner usab misulti sa mga igdulungog ni Benjamin; ug si Abner miadto usab sa pagsulti sa mga igdulungog ni David sa Hebron sa tanan nga daw maayo sa Israel, ug sa tibook balay ni Benjamin.

And Abner also speaks in the ears of Benjamin, and Abner also goes to speak in the ears of David in Hebron all that [is] good in the eyes of Israel, and in the eyes of all the house of Benjamin,

20 Busa si Abner miadto kang David didto sa Hebron, ug kaluhaan ka tawo uban kaniya. Ug si David naghimo ug usa ka kombira alang kang Abner ug sa mga tawo nga uban kaniya.

and Abner comes to David, to Hebron, and twenty men [are] with him, and David makes a banquet for Abner and for the men who [are] with him.

21 Ug si Abner miingon kang David: Ako motindog ug moadto, ug magatapok sa tibook Israel ngadto sa akong ginoong hari, aron maghimo sila ug usa ka pakigsaad uban kanimo, ug nga ikaw magahari kanilang tanan sumala sa tuyo sa imong kalag. Ug si David nagpalakaw kang Abner; ug siya milakaw sa pakigdait.

And Abner says to David, “I arise, and go, and gather the whole of Israel to my lord the king, and they make a covenant with you, and you have reigned over all that your soul desires”; and David sends Abner away, and he goes in peace.

22 Ug, ania karon, ang mga sulogoon ni David ug si Joab nangabut gikan sa pagpanulong; ug nakadala ug usa ka dakung sinakmit uban kanila: Apan si Abner wala mahiuban kang David didto sa Hebron; kay siya gipalakaw niya, ug siya milakaw sa pakigdait.

And behold, the servants of David, and Joab, have come from the troop, and have brought much spoil with them, and Abner is not with David in Hebron, for he has sent him away, and he goes in peace;

23 Sa diha nga si Joab ug ang tanan nga panon sa kasundalohan nga uban kaniya nahiabut na, ilang gisuginlan si Joab, nga nagaingon: Si Abner, ang anak nga lalake ni Ner nahianhi sa hari, ug siya gipalakaw niya, ug siya milakaw sa pakigdait.

and Joab and all the host that [were] with him have come, and they declare to Joab, saying, “Abner son of Ner has come to the king, and he sends him away, and he goes in peace.”

24 Unya si Joab miadto sa hari, ug miingon: Unsay imong nabuhat? Ania karon, si Abner mianhi kanimo; nganong gipalakaw mo siya, ug siya nahalakaw na?

And Joab comes to the king and says, “What have you done? Behold, Abner has come to you! Why [is] this—you have sent him away, and he is really gone?

25 Ikaw nahibalo kang Abner, ang anak nga lalake ni Ner, mga siya mianhi sa paglimbong kanimo, ug sa pagpakisayud sa imong pagula ug sa imong pagsulod, ug sa pagpakisayud sa tanan nga imong ginabuhat.

You have known Abner son of Ner, that he came to deceive you, and to know your going out and your coming in, and to know all that you are doing.”

26 Ug sa diha nga si Joab nahigula na gikan kang David, siya nagpadala ug mga sulogoon sa pagpaapas kang Abner, ug siya gidala nila sa pagbalik gikan sa atabay ni Sira: apan si David wala mahibalo niini.

And Joab goes out from David, and sends messengers after Abner, and they bring him back from the well of Sirah, and David did not know.

27 Ug sa diha nga si Abner gibalik sa Hebron, si Joab midala kaniya sa hilit ngadto sa kinataliwad-an sa ganghaan aron sa pagpakigsulti kaniya sa tago, ug gitigbas siya didto ug naigo sa iyang lawas, mao nga siya namatay, tungod sa dugo sa iyang igsoon nga lalake nga si Asael.

And Abner turns back to Hebron, and Joab turns him aside to the midst of the gate to speak with him quietly, and strikes him there in the fifth [rib]—and he dies—for the blood of his brother Asahel.

28 Ug sa human niini sa diha nga si David nakadungog niini, siya miingon: Ako ug ang akong gingharian walay sala sa atubangan ni Jehova sa walay katapusan sa dugo ni Abner, ang anak nga lalake ni Ner:

And David hears afterward and says, “My kingdom and I [are] acquitted by YHWH for all time, from the blood of Abner son of Ner;

29 Ipahulog kini sa ibabaw sa ulo ni Joab, ug sa ibabaw sa tanang balay sa iyang amahan; ug dili kawad-an ang balay ni Joab ug usa nga may nagapangagi, kun ang usa ka sanlabon, kun kadtong magaakbo sa sungkod, kun kadtong mapukan pinaagi sa pinuti, kun kadtong makulangan sa tinapay.

it stays on the head of Joab, and on all the house of his father, and there is not cut off from the house of Joab one who has discharging, and leprous, and laying hold on a staff, and falling by a sword, and lacking bread.”

30 Busa si Joab ug si Abisai, ang iyang igsoon nga lalake, mipatay kang Abner, tungod kay siya mipatay sa ilang igsoon nga lalake nga si Asael didto sa Gabaon sa panahon sa gubat.

And Joab and his brother Abishai slew Abner because that he put their brother Asahel to death in Gibeon, in battle.

31 Ug si David miingon kang Joab, ug sa tibook katawohan nga diha uban kaniya: Panggisia ninyo ang inyong mga saput, ug managbakus kamo ug sako, ug managbalata kamo sa atubangan ni Abner. Ug ang hari nga si David minunot sa lungon.

And David says to Joab, and to all the people who [are] with him, “Tear your garments, and gird on sackcloth, and mourn before Abner”; and King David is going after the bier.

32 Ug ilang gilubong si Abner sa Hebron: ug ang hari mipatugbaw sa iyang tingog, ug mihilak siya didto sa lubong ni Abner; ug ang tibook katawohan minghilak.

And they bury Abner in Hebron, and the king lifts up his voice, and weeps at the grave of Abner, and all the people weep;

33 Ug ang hari nagbakho alang kang Abner, ug miingon: Mamatay ba si Abner sama sa kamatayon sa usa ka buang?

and the king laments for Abner and says, “Does Abner die as the death of a fool?

34 Ang imong mga kamot wala gapusa, ni ibutang ang imong mga tiil sa mga talikala: Ingon sa usa ka tawo nga mahulog sa atubangan sa mga anak sa kadautan, sama niini nahulog usab ikaw. Ug ang tibook katawohan minghilak pag-usab mahitungod kaniya.

Your hands not bound, And your feet not brought near to chains! You have fallen as one falling before sons of evil!” And all the people add to weep over him.

35 Ug ang tibook katawohan mingadto sa paghimo nga mokaon si David ug tinapay samtang nga may adlaw pa; apan si David nanumpa, nga nagaingon: Oh Dios buhata ingon, ug labi pa, kong ako tumilaw ug tinapay, kun bisan unsa pa, hangtud nga ang adlaw mosalop.

And all the people come to cause David to eat bread while yet day, and David swears, saying, “Thus God does to me, and thus He adds, for—before the going in of the sun, I taste no bread or any other thing.”

36 Ug ang tibook katawohan nanghibalo niini, ug kini nakalipay kanila; ingon nga bisan unsa ang ginabuhat sa hari nakalipay sa tibook katawohan.

And all the people have discerned [it], and it is good in their eyes, as all that the king has done is good in the eyes of all the people;

37 Busa ang tibook katawohan ug ang tibook Israel nanghibalo niadtong adlawa nga dili sa hari ang pagpatay kang Abner, ang anak nga lalake ni Ner.

and all the people know, even all Israel, in that day, that it has not been from the king—to put Abner son of Ner to death.

38 Ug ang hari miingon sa iyang mga sulogoon: Wala ba kamo manghibalo nga may usa ka principe ug usa ka dakung tawo nga napukan niining adlawa sa Israel?

And the king says to his servants, “Do you not know that a prince and a great one has fallen this day in Israel?

39 Ug ako niining adlawa maluya, bisan pa dinihog nga hari; ug kining mga tawo ang mga anak nga lalake ni Sarvia mga magahi kaayo alang kanako: si Jehova magabalus sa magbubuhat sa dautan sumala sa iyang pagkadautan.

And today I [am] tender, and an anointed king: and these men, sons of Zeruiah, [are] too hard for me; YHWH repays to the doer of the evil according to his evil.”