2 Samuel 19

1 Ug kini gisugilon kang Joab: Ania karon, ang hari nagbakho ug nagsubo alang kang Absalom.

Now it was reported to Joab that the king was weeping and mourning for his son.

2 Ug ang pagdaug niadtong adlawa nahimong kasubo sa tibook katawohan: kay ang katawohan nga nakadungog ming-ingon niadtong adlawa: Ang hari nagsubo tungod sa iyang anak nga lalake.

And so the victory on that day was turned into mourning for all the people. For the people heard it said on that day, “The king is grieving over his son.”

3 Ug ang katawohan nagtago-tago niadtong adlawa sa ilang pagsulod ngadto sa ciudad sama sa katawohan nga naulaw, managpanago sa diha nga sila mangalagiw sa gubat.

And the people declined to enter the city on that day, in the manner that the people were accustomed to decline if they had turned and fled from battle.

4 Ug ang hari nagtabon sa iyang nawong, ug ang hari misinggit sa usa ka makusog nga tingog: Oh anak ko nga Absalom, Oh Absalom, anak ko, anak ko!

And the king covered his head, and he was crying out in a great voice: “My son, Absalom! Absalom, my son, my son!”

5 Ug si Joab misulod sa balay ngadto sa hari, ug miingon: Ikaw nagapakaulaw niining adlawa sa mga nawong sa tanan mong mga sulogoon, nga niining adlawa sa mga imong kinabuhi ug sa mga kinabuhi sa imong mga anak nga lalake, ug sa imong mga anak nga babaye, ug sa mga kinabuhi sa imong mga asawa, ug sa mga kinabuhi sa imong mga puyopuyo;

Therefore, Joab, entering to the king in the house, said: “Today you have shamed the faces of all your servants, who saved your life, and the lives of your sons and your daughters, and the lives of your wives, and the lives of your concubines.

6 Diha niana ikaw nahagugma kanila nga nanagdumot kanimo, ug nagadumot kanila nga nahagugma kanimo. Kay ikaw nagapadayag niining adlawa, nga ang mga principe ug ang mga sulogoon walay hinungdan alang kanimo: kay niining adlawa naila ko, nga kong si Absalom mao pay nabuhi, ug tanan kami nangamatay niining adlawa, nan kini makapahimuot kaayo kanimo.

You love those who hate you, and you hate those who love you. And you have revealed this day that you have no concern for your leaders and for your servants. And truly, I know now that if Absalom had lived, and if we all had been killed, then it would have pleased you.

7 Busa karon, tindog, umadto ka, ug sumulti nga malipayon sa imong mga sulogoon, kay nanumpa ako pinaagi kang Jehova, nga kong ikaw dili moadto, walay mausa ka tawo nga mopabilin uban kanimo niining gabhiona: ug kini labi pang walay hinungdan kay sa tanang kadautan nga nahitabo kanimo gikan sa imong pagkabatan-on hangtud karon.

Now then, rise up and go out, and speak so as to make amends to your servants. For I swear to you by the Lord that if you will not go forth, not even one person will be left with you this night. And this will be worse for you than all the evils that have come to you, from your youth even to the present.”

8 Unya ang hari mitindog, ug milingkod didto sa ganghaan. Ug ilang gisugilon sa tibook katawohan, nga nagaingon; Ania karon, ang hari nagalingkod diha sa ganghaan: ug ang tibook katawohan miadto sa atubangan sa hari. Karon ang Israel nangalagiw ang tagsatagsa ka tawo ngadto sa iyang balong-balong.

Therefore, the king rose up, and he sat at the gate. And it was announced to all the people that the king was sitting at the gate. And the entire multitude went before the king. But Israel fled to their own tents.

9 Ug ang tibook katawohan diha sa kagubot, ang tanang mga banay sa Israel nanag-ingon: Ang hari nagluwas kanato gikan sa kamot sa atong mga kaaway, ug siya nagluwas kanato gikan sa kamot sa mga Filistehanon; ug karon siya mikalagiw gawas sa yuta gikan kang Absalom.

And all the people were conflicted, in all the tribes of Israel, saying: “The king has freed us from the hand of our enemies. He himself saved us from the hand of the Philistines. But now he flees from the land for the sake of Absalom.

10 Ug si Absalom nga atong gidihog sa ibabaw kanato, namatay sa gubat. Karon nganong wala kamo magsulti ug usa ka pulong sa pagdala pagbalik sa hari?

But Absalom, whom we anointed over us, has died in the war. How long will you be silent, and not lead back the king?”

11 Ug si David nagpaadto kang Sadoc ug kang Abiathar ang mga sacerdote, nga nagaingon: Sultihi ang mga anciano sa Juda, sa pag-ingon: Ngano nga kamo ang kinaulahian sa pagdala pagbalik sa hari ngadto sa iyang balay? Sa nakita nga ang mga gipamulong sa tibook Israel nahiabut sa hari, sa pagdala kaniya ngadto sa iyang balay.

Then truly, king David sent to Zadok and Abiathar, the priests, saying: “Speak to those greater by birth of Judah, saying: ‘Why have you arrived last to lead back the king into his house? (For the talk in all of Israel had reached the king in his house.)

12 Kamo mao ang akong mga kaigsoonan, kamo mao ang akong bukog ug ang akong unod: ngano man nga kamo mao ang kinaulahian sa pagdala pagbalik sa hari?

You are my brothers; you are my bone and my flesh. Why are you the last to lead back the king?’

13 Ug ingna ninyo si Amasa: Dili ba ikaw mao ang akong bukog ug akong unod? Ang Dios magabuhat sa ingon kanako, ug labi pa usab, kong ikaw dili macapitan sa panon sa akong atubangan nga sa kanunay diha sa lawak ni Joab.,

And say to Amasa: ‘Are you not my bone and my flesh? May God do these things, and may he add these other things, if you will not be the leader of the military in my sight, for all time, in the place of Joab.’”

14 Ug siya nagpadaku sa kasingkasing sa tanang mga tawo sa Juda, bisan ingon sa kasingkasing sa usa ka tawo; mao nga sila nagpasugo ngadto sa hari, nga nagaingon: Bumalik ka ug ang tanan nimong mga sulogoon.

And he inclined the heart of all the men of Judah, as if one man. And they sent to the king, saying, “Return, you and all your servants.”

15 Busa ang hari mipauli, ug nahiabut sa Jordan. Ug ang Juda miadto sa Gilgal sa pagsugat sa hari, sa pagdala sa hari tabok sa Jordan.

And the king returned. And he went as far as the Jordan, and all of Judah went as far as Gilgal, so as to meet the king, and to lead him across the Jordan.

16 Ug si Semei, ang anak nga lalake ni Gera, ang Benjaminhon nga didto sa Bahurim, midali ug milugsong kuyog sa mga tawo sa Juda aron sa pagsugat sa hari nga si David.

And Shimei, the son of Gera, the son of Benjamin, from Bahurim, hurried and descended with the men of Judah to meet king David,

17 Ug didto may usa ka libo nga tawo gikan sa Benjamin nga uban kaniya, ug si Siba ang sulogoon sa balay ni Saul, ug ang iyang napulo ug lima ka mga anak nga lalake, ug ang iyang kaluhaan ka mga ulipon uban kaniya; ug minglatas sila sa Jordan sa atubangan sa hari.

with one thousand men from Benjamin, and with Ziba, the servant from the house of Saul. And with him were his fifteen sons and twenty servants. And going into the Jordan,

18 Ug didto may usa ka sakayan nga tabokanan aron sa pagdala sa mga sulod-balay sa hari, ug sa paghimo sumala sa maayo sa iyang hunahuna. Ug si Semei, ang anak nga lalake ni Gera mihapa sa atubangan sa hari, sa diha nga nakatabok na siya sa Jordan.

they crossed the fords before the king, so that they might lead across the house of the king, and might act in accord with his order. Then, Shimei, the son of Gera, prostrating himself before the king after he had now gone across the Jordan,

19 Ug siya miingon sa hari: Dili unta pag-ipasangil sa akong ginoo ang kasal-anan kanako, ni mahinumdum ikaw sa gibuhat nga kadautan sa imong sulogoon sa adlaw nga ang akong ginoong hari migula gikan sa Jerusalem, ni aron ang hari magtipig niana sa iyang kasingkasing.

said to him: “May you not impute to me, my lord, the iniquity, nor call to mind the injuries, of your servant in the day that you, my lord the king, departed from Jerusalem. And may you not store it up in your heart, O king.

20 Kay ang imong sulogoon nahibalo nga ako nakasala: busa, ania karon, ako nahianhi niining adlawa, ang una sa tibook balay ni Jose sa paglugsong aron sa pagsugat sa akong ginoong hari.

For as your servant, I acknowledge my sin. And for this reason, today, I arrive as the first from all the house of Joseph, and I descend to meet my lord the king.”

21 Apan si Abisai, ang anak nga lalake ni Sarvia mitubag ug miingon: Dili ba pagapatyon si Semei tungod niini, tungod kay siya nagtunglo sa dinihog ni Jehova?

Yet truly, Abishai, the son of Zeruiah, responding, said, “Should not Shimei, because of these words, be killed, since he cursed the Christ of the Lord?”

22 Ug si David miingon: Unsay labut ko kaninyo, kamo nga mga anak nga lalake ni Sarvia, nga kamo niining adlawa mga kabatok nako? May bisan kinsa ba nga tawo nga pagapatyon niining adlawa sa Israel? Kay wala ba ako mahibalo nga ako niining adlawa hari sa Israel?

And David said: “What is it to me and to all of you, O sons of Zeruiah? Why are you acting toward me this day like Satan? Why should any man be put to death on this day in Israel? Or do you not know that today I have been made king over Israel?”

23 Ug ang hari miingon kang Semei: Ikaw dili mamatay. Ug ang hari nanumpa kaniya.

And the king said to Shimei, “You shall not die.” And he swore to him.

24 Ug si Mephi-boseth, ang anak nga lalake ni Saul, milugsong aron sa pagsugat sa hari; ug wala niya kataboni ang iyang mga tiil ni naguntingan ang iyang bungot, ni nalabhan ang iyang mga saput sukad sa adlaw nga ang hari migikan hangtud sa adlaw nga siya nahiuli sa balay nga may pakigdait.

And Mephibosheth, the son of Saul, descended to meet the king, with unwashed feet and uncut beard. And he had not washed his garments from the day that the king had departed, until the day of his return in peace.

25 Ug nahitabo sa diha nga siya nahiabut na sa Jerusalem sa pagpakigkita sa hari, nga ang hari miingon kaniya: Nganong wala ka umadto uban kanako, Mephi-boseth?

And when he had met the king at Jerusalem, the king said to him, “Why did you not go with me, Mephibosheth?”

26 Ug siya mitubag: Ginoo ko, Oh hari, ang akong sulogoon naglimbong kanako: kay ang imong sulogoon miingon: Akong gimontorahan ang usa ka asno aron makakabayo sa ibabaw niini ug umuban sa hari; tungod kay ang imong sulogoon piang.

And in response, he said: “My lord the king, my servant spurned me. And I, your servant, spoke to him so that he might saddle a donkey for me, and I might climb upon it and go with the king. For I, your servant, am lame.

27 Ug iyang gibutangbutangan ang imong sulogoon didto sa akong ginoong hari; apan ang akong ginoo, ang hari, ingon sa usa ka manolonda sa Dios: busa buhata ang bisan unsa nga maayo sa imong mga mata.

Moreover, he also accused me, your servant, to you, my lord the king. But you, my lord the king, are like an Angel of God. Do whatever is pleasing to you.

28 Kay ang tibook balay sa akong amahan sama lamang sa mga patay nga tawo sa atubangan sa akong ginoong hari; apan bisan pa niini gibutang mo ang imong sulogoon ipon kanila nga nagakaon diha sa imong kaugalingong lamesa. Busa unsa ang katungod nga ania pa kanako nga ako mosangpit pa man sa hari?

For my father’s house was deserving of nothing but death before my lord the king. Yet you have placed me, your servant, among the guests of your table. Therefore, what just complaint might I have? Or what else can I cry out to the king?”

29 Ug ang hari miingon kaniya: Ngano ba nga magsulti pa ikaw mahitungod sa imong mga butang? Ako nagaingon: Ikaw ug si Siba magabahin sa yuta.

Then the king said to him: “Why are you still speaking? What I have spoken is fixed. You and Ziba shall divide the possessions.”

30 Ug si Mephi-boseth miingon sa hari: Oo, ipakuha kaniya ang tanan, tungod kay ang akong ginoong hari nahiabut nga malinawon diha sa iyang kaugalingong balay.

And Mephibosheth responded to the king, “But now let him take it all, since my lord the king has been returned peacefully into his own house.”

31 Ug si Barzillai, ang Galaadnon milugsong gikan sa Rogelim; ug mitabok siya sa Jordan uban sa hari aron sa paghatud kaniya sa tabok sa Jordan.

Likewise, Barzillai the Gileadite, descending from Rogelim, led the king across the Jordan, having prepared also to follow him beyond the river.

32 Karon si Barzillai maoy usa ka tigulang na kaayo nga tawo, bisan kawaloan na ka tuig ang panuigon: siya mihatag sa hari ug makaon samtang nga nagapuyo pa siya sa Mahanaim; kay siya usa ka bantugan kaayo nga tawo.

Now Barzillai the Gileadite was very old, that is, eighty years old. And he provided the king with sustenance when he was staying at the encampment. For indeed, he was an exceedingly rich man.

33 Ug ang hari miingon kang Barzillai: Umari ka uban kanako, ikaw alimahan ko uban kanako sa Jerusalem.

And so the king said to Barzillai, “Come with me, so that you may rest securely with me in Jerusalem.”

34 Ug si Barzillai miingon sa hari. Pila ba ang mga adlaw sa mga tuig sa akong kinabuhi, aron ako motungas uban sa hari ngadto sa Jerusalem?

And Barzillai said to the king: “How many days remain in the years of my life, that I should go up with the king to Jerusalem?

35 Ako kawaloan na ka tuig ang panuigon niining adlawa: makaila ba ako sa taliwala sa maayo ug sa dautan? Makatilaw ba ang imong sulogoon kong unsay akong gikaon kun unsay akong giinum? Madungog ko pa ba ang mga mag-aawit nga lalake ug ang mga mag-aawit nga babaye? Busa ngano nga ang imong sulogoon mahimo pa nga palas-anon sa akong ginoong hari?

Today I am eighty years old. Are my senses quick to discern sweet and bitter? Or is food and drink able to delight your servant? Or can I still hear the voice of men and women singers? Why should your servant be a burden to my lord the king?

36 Ang imong sulogoon buot lamang nga motabok sa Jordan uban sa hari: ug nganong magabayad pa ang hari kanako uban nianang maong balus?

I, your servant, shall proceed a little ways from the Jordan with you. I am not in need of this recompense.

37 Tugoti ang imong sulogoon, ako nagahangyo kanimo, sa pagpauli, aron ako mamatay diha sa akong kaugalingong ciudad, tupad sa lubnganan sa akong amahan ug sa akong inahan. Apan, ania karon, ang imong sulogoon nga si Chimham; tugoti nga mokuyog siya sa akong ginoong hari; ug buhata kaniya kong daw unsay maayo alang kanimo.

But I beg you that I, your servant, may be returned and may die in my own city, and may be buried beside the sepulcher of my father and my mother. But there is your servant Chimham; let him go with you, my lord the king. And do for him whatever seems good to you.”

38 Ug ang hari mitubag: Si Chimham motabok uban kanako, ug buhaton ko kaniya kadtong daw maayo kanimo: ug bisan unsay imong pangayoon kanako, kana akong pagabuhaton alang kanimo.

And so the king said to him: “Let Chimham cross over with me, and I will do for him whatever will be pleasing to you. And all that you ask of me, you shall obtain.”

39 Ug ang tibook katawohan mingtabok sa Jordan, ug ang hari mitabok: ug ang hari mihalok kang Barzillai, ug nagpanalangin kaniya; ug mipauli siya sa iyang kaugalingong dapit.

And when the entire people and the king had crossed over the Jordan, the king kissed Barzillai, and he blessed him. And he returned to his own place.

40 Busa ang hari mitabok ngadto sa Gilgal ug si Chimham mitabok uban kaniya: ug ang tibook katawohan sa Juda mingdala sa hari ngadto sa tabok, ug ang katunga usab sa katawohan sa Israel.

Then the king went on to Gilgal, and Chimham went with him. Now all the people of Judah had led the king across, but only as much as one half part of the people of Israel were there.

41 Ug, ania karon, ang tibook katawohan sa Israel ming-adto sa hari ug miingon sa hari: Ngano nga ang atong mga kaigsoonan sa Juda nagkawat kanimo, ug nagdala sa bari, ug ang iyang sulod-balay, ngadto sa tabok sa Jordan ug ang tanang mga tawo ni David uban kaniya?

And so, all the men of Israel, running to the king, said to him: “Why have our brothers, the men of Judah, stolen you away. And why have they led the king and his house across the Jordan, and all the men of David with him?”

42 Ug ang tanang mga tawo sa Juda mingtubag sa mga tawo sa Israel: Tungod kay ang hari haduol nga kaubanan namo: Ngano man diay nga masuko kamo niining butanga? Nakakaon ba kami sa kinabudlayan sa hari? kun nakahatag ba siya kanamo ug bisan unsang hatag?

And all the men of Judah responded to the men of Israel: “Because the king is nearer to me. Why are you angry over this matter? Have we eaten anything belonging to the king, or have any gifts been given to us?”

43 Ug ang mga tawo sa Israel mingtubag sa mga tawo sa Juda, ug ming-ingon: Kami adunay napulo ka bahin sa hari, ug kami adunay labaw nga katungod diha kang David kay kaninyo: ngano man nga nagabiaybiay kamo kanamo, nga ang among tambag wala pangitaa pag-una, sa pagdala pagbalik sa among hari? Ug ang mga pulong sa mga tawo sa Juda labi pang mabangis kay sa mga pulong sa mga tawo sa Israel.

And the men of Israel responded to the men of Judah, and said: “I have the greater amount, ten parts, with the king, and so David belongs to me more so than to you. Why have you caused me injury, and why was it not announced to me first, so that I might lead back my king?” But the men of Judah answered more firmly than the men of Israel.