2 Hari 5

1 Karon si Naaman, capitan sa panon sa hari sa Siria, maoy usa ka dakung tawo uban sa iyang agalon, ug talaburon, tungod kay pinaagi kaniya si Jehova mihatag sa pagdaug sa Siria: siya usab usa ka gamhanang tawo sa kaisug, apan siya usa ka sanlahon.

[A man named] Naaman was the commander of the army of Syria. Yahweh had enabled him to win many victories/battles. He was a great warrior, and as a result the king of Syria greatly respected him. But he had (leprosy/a dreaded skin disease).

2 Ug ang mga Sirianhon nanggula mga nanagpanon, ug gipanagdala gikan sa yuta sa Israel ang usa ka diyutay nga dalagita nga binihag; ug siya nagalagad sa asawa ni Naaman.

[Some time previously, ] groups of soldiers/marauders from Syria had raided/attacked the land of Israel, and they had captured a young girl [and taken her to Syria]. She became a servant for Naaman’s wife.

3 Ug siya miingon sa iyang agalon nga babaye: Agad pa unta nga ang akong ginoo mahauban sa manalagna nga atua sa Samaria! Nan mamaayo siya sa iyang sanla.

One day, that girl said to her, “I wish that (my master/your husband) would go to see the prophet in Samaria. That prophet would heal your husband from his leprosy.”

4 Ug dihay usa nga misulod, ug gisuginlan ang iyang ginoo, nga nagaingon: Sa ingon niini ug sa ingon niadto namulong ang dalagita nga gikan sa yuta sa Israel.

[Naaman’s wife told her husband] what the girl from Israel had said, [and] Naaman told [that] to the king.

5 Ug ang hari sa Siria miingon: Lakaw karon, ug magapadala ako ng usa ka sulat ngadto sa hari sa Israel. Ug siya milakaw, ug nagdala siya ug napulo ka talento nga salapi, ug unom ka libo ka tipak nga bulawan, ug napulo ka ilisan nga saput.

The king said to him, “Okay, go [and see the prophet]. I will [write] a letter for you to take to the king of Israel, [saying that I sent you].” The king wrote in the letter, “I am sending this letter with [my army commander] Naaman, who serves me [faithfully]. I want you to heal him of his disease.” So Naaman, [assuming/thinking that the king of Israel was the prophet, took the letter and] 750 pounds of silver, 150 pounds of gold, and ten sets of clothing, to give to the king of Israel, [and he went to Samaria, taking along several servants].

6 Ug iyang gidala ang sulat ngadto sa hari sa Israel, nga nagaingon: Ug karon sa diha nga modangat kanimo kining sulata, ania karon, gipadala ko kanimo si Naaman nga akong alagad, aron ayuhon mo siya sa iyang sanla.

7 Ug nahitabo sa pagkabasa sa hari sa Israel sa sulat, nga iyang gigisi ang iyang mga saput, ug miingon: Dios ba ako sa pagpatay ug sa pagpabuhi, nga kining tawohana nagpadala man kanako aron sa pag-ayo sa usa ka tawo sa iyang sanla? Apan, palandunga, ako nagahangyo kanimo, ug tan-awa, giunsa niya ang pagpangita ug usa ka pagpakiglalis batok kanako.

[When he arrived in Samaria, he gave the letter to the king] of Israel. The king read the letter. Then, being very dismayed, the king tore his clothes and said, “I am not God [RHQ]! I am not able to enable people to live or to die [RHQ]! Why does [the king] who wrote this letter request me to cure this man of his leprosy? I think that he is just wanting to start a fight with me!”

8 Ug mao kadto, sa pagkadungog ni Eliseo nga tawo sa Dios, nga ang hari sa Israel nanggisi sa iyang mga saput, nga iyang gipasugoan ang hari, nga nagaingon: Nganong gigisi mo ang imong mga saput? Paanhia siya karon kanako, ug siya manghibalo nga adumay usa ka manalagna sa Israel.

But the prophet Elisha heard that the king of Israel had torn his robe [and said that]. So he sent a message to the king, saying, “Why are you upset/frustrated [RHQ]? Send Naaman to me, and he will find out that [because] I am a true prophet [here] in Israel, [I can help/heal him].”

9 Busa si Naaman miadto uban ang iyang mga kabayo ug uban ang iyang mga carro, ug mitindog sa ganghaan sa balay ni Eliseo.

So Naaman went with his horses and chariots to Elisha’s house and waited outside the door.

10 Ug si Eliseo nagpadala ug usa ka sulogoon ngadto kaniya, nga nagaingon: Lakaw ug maghugas ka didto sa Jordan sa makapito, ug hiulian ka sa imong unod, ug ikaw mahinlo.

But Elisha [did not come to the door. Instead, he] sent a messenger to Naaman, to tell him, “Go to the Jordan [River] and wash yourself seven times in the river. Then your skin will be restored/healed, and you will no longer have leprosy.”

11 Apan si Naaman naligutgut, ug mipahawa, ug miingon: Ania karon, ako naghunahuna nga siya sa pagkatinuod mogula nganhi kapako, ug motindog ug magatawag sa ngalan ni Jehova nga iyang Dios, ug magawarawara sa iyang kamot diha sa maong dapit, ug mamaayo ang sanla.

But Naaman became very angry. He said, “I thought that surely he would wave his hand over the leprosy, and pray to Yahweh his god, and heal me!

12 Dili ba ang Abana ug ang Pharphar, mga suba sa Damasco, labing maayo pa kay sa tanang tubig sa Israel? Dili ba ako makapanghugas niini ug mamahinlo? Busa siya mitalikod ug mipahawa nga naglagut.

Surely the Abana River and the Pharpar River in Damascus [in my own country of Syria] are [RHQ] better than any of the rivers in Israel! Why can I not wash in those rivers and be healed?” [RHQ] So he turned and walked away with great anger/disgust.

13 Ug ang iyang mga lagad mingduol, ug namulong kaniya: Amahan ko, kong ang manalagna nagsugo kanimo sa pagbuhat sa dakung butang dili mo ba kini pagbuhaton? Nan hain ang labing maayo, kong siya moingon kanimo: Panghimasa, ug magmahinlo ka?

But his servants came to him, and [one of them] said, “Sir, if that prophet had told you to do something difficult, you would certainly [RHQ] have done it. So you should certainly do what he says and wash [in the Jordan River] to be healed!” [RHQ]

14 Busa siya miadto, ug misugmaw sa iyang kaugalingon sa makapito didto sa Jordan, sumala sa gipamulong sa tawo sa Dios; ug ang iyang unod nahiuli pag-usab sama sa unod sa diyutay nga bata, ug siya nahinlo.

So Naaman went down to the Jordan [River] and washed himself seven times, as (the prophet/Elisha) told him to do. Then his skin was restored/healed, and it became healthy/smooth, like the skin of a young child.

15 Ug siya mibalik ngadto sa tawo sa Dios, siya ug ang tanan niyang kauban, ug mianha ug mitindog sa iyang atubangan, ug siya miingon: Ania karon, ako nahibalo nga walay Dios sa tanang yuta, gawas sa Israel: busa karon, ako nagahangyo kanimo, dawaton mo ang usa ka gasa sa imong alagad.

Then Naaman and those who were with him went back to talk to Elisha. They stood in front of him, and Naaman said, “Now I know that there are no real gods anywhere else in the world, but there is a God here in Israel! So now please accept these gifts that I [have brought to you]!”

16 Apan siya miingon: Ingon nga si Jehova buhi, sa kang kansang atubangan ako nagatindog, ako dili modawat sa bisan unsa. Ug iyang gipupos siya sa pagkuha niini; apan siya nagdumili.

But Elisha replied, “Just as certainly as Yahweh, the one whom I serve, lives, I will not accept any gifts.” Naaman kept urging him [to accept the gifts], but Elisha kept refusing.

17 Ug si Naaman miingon: Kong dili, ako nagahangyo kanimo ipahatag sa imong alagad ang duha ka carga nga yuta nga anaa sa mula; kay ang imong alagad sukad karon dili magahalad sa halad-nga-sinunog ni paghalad sa laing mga dios, apan kang Jehova.

Then Naaman said, “Okay, but [I have one request. This dirt here in Israel is holy, so] please allow me to take some dirt from this place and put it [in sacks] on two mules. Then I will take it back home with me [and make an altar on this dirt]. From now on, I will offer sacrifices to Yahweh [on that altar]. I will not offer sacrifices to any other god.

18 Niining butanga si Jehova nagapasaylo sa imong alagad: sa diha nga ang akong agalon moadto sa balay ni Rimmon aron sa pagsimba didto, ug siya magasal-ig sa akong kamot, ug ako sa akong kaugalingon magayukbo sa sulod sa balay ni Rimmon, sa magayukbo ako sa akong kaugalingon sa sulod sa balay ni Rimmon, si Jehova magapasaylo sa imong alagad niining butanga.

However, when my master, [the king, ] goes into the temple of the god Rimmon to worship him/it there, and he is leaning on my arm, I hope/desire that Yahweh will forgive me because I will have to bow down, too.”

19 Ug siya miingon kaniya: Lakaw sa pakigdait. Busa nagpalayo siya ng diyutay gikan kaniya.

Elisha replied, “Go home, and do not worry about that.” So Naaman [and his servants] started to travel home.

20 Apan si Giesi, ang alagad ni Eliseo, ang tawo sa Dios, miingon: Ania karon, ang akong agalon nagluwas niining Naaman nga Sirianhon, sa walay pagdawat diha sa iyang kamot nianang gidala: ingon na si Jehova buhi, ako moapas kaniya, ug kuhaon ko ang bisan unsa kaniya.

But then Elisha’s servant Gehazi said to himself, “It is not good that my master allowed this Syrian man to leave like this. He should have accepted his gifts. So just as certainly as Yahweh lives, I will go and catch up with Naaman and get something from him.”

21 Busa si Giesi minunot kang Naaman. Ug sa pagkakita ni Naaman sa usa nga nagadalagan sa iyang ulahi, siya mikawas sa carro aron sa pagsugat kaniya, ug miingon: Maayo ba ang tanan?

So Gehazi hurried to catch up with Naaman. When Naaman saw Gehazi running toward him, he [stopped] the chariot [in which he was riding, ] jumped out, and went to see what Gehazi wanted. He asked him, “Is everything all right?”

22 Ug siya miingon: Ang tanan maayo. Ang akong agalon nagpaanhi kanako, nga nagaingon: Tan-awa, karon may nahianhi kanako gikan sa kabungtoran sa Ephraim duha ka sa mga batan-ong lalake sa mga anak sa mga manalagna; hatagi sila, ako nagahangyo kanimo, ug usa ka talento nga salapi, ug duha ka ilisan nga saput.

Gehazi replied, “Yes, but two young prophets from the hilly area where the descendants of Ephraim live have just arrived. Elisha has sent me to tell you that he would like 75 pounds of silver and two sets of clothing to give to them.”

23 Ug si Naaman miingon: Ikalipay ang pagkuha sa duha ka talento. Ug iyang gipugos siya, ug giputos ang duha ka talento nga salapi sa duha puntil, lakip ang duha ilisan nga saput, ug gipalukdo sa duha sa iyang mga alagad: ug ilang gidala kini sa atubangan niya.

Naaman replied, “Certainly! You can have 150 pounds of silver!” He urged Gehazi to take it. He also gave him two sets of clothing. He tied up the silver in two bags and gave them to two of his servants to carry back to Elisha.

24 Ug sa paghiabut niya ngadto sa bungtod, iyang gikuha kini gikan sa ilang kamot, ug gihipos kini sa sulod sa balay; ug iyang gipalakaw ang mga tawo, ug sila namahawa.

But when they arrived at the hill [where Elisha lived], Gehazi took the silver and the clothes from Naaman’s servants and sent the servants back to Naaman. Then he took those things into his house and hid them.

25 Apan siya misulod ug mitindog sa atubangan sa iyang agalon. Ug si Eliseo miingon kaniya: Diin ka ba gikan, Giesi? Ug siya miingon: Ang imong alagad wala molakaw sa laing dapit.

When he went to Elisha, Elisha asked him, “Where did you go, Gehazi?” Gehazi replied, “I did not go anywhere.”

26 Ug siya miingon kaniya: Ang akong kasingkasing wala ba mahiuban kanimo sa pagkawas sa tawo sa iyang carro aron sa pagsugat kanimo? Panahon ba karon sa pagdawat sa salapit, ug sa pagdawat sa mga saput, ug mga kaolivohan, ug mga kaparrasan, ug mga carnero, ug mga vaca, ug mga alagad nga lalake, ug mga alagad nga babaye?

Elisha asked him, [“Do you not realize that] my spirit was there when Naaman got out of his chariot to talk with you? This is certainly not [RHQ] the time to accept gifts of money and clothes and olive groves and vineyards and sheep and oxen and servants!

27 Busa ang sanla ni Naaman motakod kanimo, ug sa imong kaliwat sa walay katapusan. Ug siya mipahawa sa iyang atubangan nga usa ka sanlahon sa kapution sama sa nieve.

Because you have done this, you and your children and all your descendants, forever, will have leprosy just like Naaman had!” And when Gehazi left the room, he was a leper! His skin was as white as snow!