2 Hari 13

1 Sa ikakaluhaan ug tolo ka tuig ni Joas ang anak nga lalake ni Ochozias hari sa Juda, si Joachaz ang anak nga lalake ni Jehu nagsugod sa paghari sa Israel didto sa Samaria, ug naghari sa napulo ug pito ka tuig.

After Joash had been ruling Judah for almost 23 years, Jehu’s son Jehoahaz became the king of Israel. He ruled in Samaria [city] for 17 years.

2 Ug siya naghimo sa dautan sa mga mata ni Jehova, ug misunod sa mga sala ni Jeroboam ang anak nga lalake ni Nabat, diin gihimo niya ang Israel sa pagpakasala; siya wala bumulag niini.

He did many things that Yahweh considered to be evil and committed the same kind of sins that Jeroboam had committed, sins which led the people of Israel to sin. He did not stop committing those sins.

3 Ug ang kasuko ni Jehova misilaub batok sa Israel, ug iyang gitugyan sila ngadto sa kamot ni Hazael nga hari sa Siria, ug ngadto sa kamot ni Ben-adad ang anak nga lalake ni Hazael, sa kanunay.

So Yahweh became very angry with the Israeli people, and he allowed the army of King Hazael of Syria and his son Ben-Hadad to defeat the Israelis many times.

4 Ug si Joachaz nagpakilooy kang Jehova, ug si Jehova namati kaniya; kay nakita niya ang paglupig kang Israel, giunsa sila sa paglupig sa hari sa Siria.

Then Jehoahaz prayed to Yahweh [for help], and Yahweh heeded him, because he saw that the army of the king of Syria was oppressing the Israelis.

5 (Ug gihatagan ni Jehova ang Israel ug usa ka manluluwas, busa sila nakagawas gikan sa kamot sa mga Sirianhon; ug ang mga anak sa Israel nanagpuyo sa ilang mga balong-balong sama sa unang panahon.

Yahweh sent a leader to Israel, who enabled them to be freed from being controlled by Syria. After that, the Israeli people lived peacefully as they had done previously.

6 Bisan pa niana sila wala bumulag sa mga sala sa balay ni Jeroboam, diin gihimo niya ang Israel sa pagpakasala, apan nagpadayon niini: ug didto nahibilin ang Ashera usab sa Samaria).

But they still continued to commit the same kind of sins that Jeroboam and his family had committed and which led the Israelis to [also] sin. And the statue of the goddess Asherah remained in Samaria.

7 Kay siya walay gibilin kang Joachaz sa katawohan gawas sa kalim-an nga magkakabayo, ug napulo ka carro, ug napulo ka libo nga mga sundalo nga maglalakat; kay sila gilaglag sa hari sa Siria, ug gihimo sila sama sa abug sa paggiuk.

Jehoahaz had only 50 men who rode on horses and ten chariots and 10,000 other soldiers, because the army of Syria had killed all the rest, trampling them like people walk on dirt.

8 Ug ang nahabilin nga mga buhat ni Joachaz, ug ang tanan nga iyang gihimo, ug ang iyang gahum wala ba sila mahisulat sa basahon sa mga Cronicas sa mga hari sa Israel?

[If you want to read about] [RHQ] everything else that Jehoahaz did, you can read about it in the scroll called ‘The History of the Kings of Israel’.

9 Ug si Joachaz natulog uban sa iyang mga amahan; ug ilang gilubong siya sa Samaria: ug si Joas nga iyang anak nga lalake naghari ilis kaniya.

Jehoahaz died [EUP] and was buried in Samaria. Then his son Jehoash became the king.

10 Sa ikakatloan ug pito ka tuig ni Joas nga hari sa Juda nagsugod si Joas ang anak nga lalake ni Joachaz sa paghari sa Israel didto sa Samaria; ug nahari sa napulo ug unom ka tuig.

Jehoash, the son of Jehoahaz, started to rule in Israel after King Joash had been ruling in Judah for 23 years. Jehoash ruled in Samaria for 17 years.

11 Ug gibuhat niya ang dautan sa mga mata ni Jehova; ug siya wala mobulag sa tanang mga sala ni Jeroboam ang anak nga lalake ni Nabat, diin gihimo niya ang Israel sa pagpakasala; apan siya naglakat niana.

He did many things that Yahweh considered to be evil. He refused to turn away from worshiping idols, which was the sin that [many years earlier King] Jeroboam had told the Israeli people to commit.

12 Karon ang nahabilin nga mga buhat ni Joas, ug ang tanan nga iyang gihimo, ug ang iyang gahum nga iyang giaway batok kang Amasias ang hari sa Juda, wala ba sila mahisulat sa basahon sa mga Cronicas sa mga hari sa Israel?

The other things that happened while Jehoash was king and all the things that he did are written in the book called ‘The Account of What the Kings of Israel Did’. In that account they wrote about Jehoash’s [army’s] victories, and their war with [the army of] King Amaziah of Judah.

13 Ug si Joas natulog uban sa iyang mga amahan; ug si Jeroboam milingkod sa trono: ug si Joas gilubong sa Samaria uban sa mga hari sa Israel.

When Jehoash died, he was buried in Samaria where the [other] kings of Israel were buried. Then his son Jeroboam became king.

14 Karon si Eliseo nasakit sa sakit nga iyang gikamatyan: ug si Joas ang hari sa Israel miadto kaniya, ug mihilak tungod kaniya, ug miingon: Amahan ko, amahan ko, ang mga carro sa Israel ug ang mga sundalo nga magkakabayo niini!

Elisha became very ill. Just before he died, King Jehoash went to Elisha and cried in front of him. [Saying the same words that Elisha had said when Elijah was taken to heaven], he said, “My father/master! My father/master! The chariots of us Israeli people and their drivers [are taking my master away]!”

15 Ug si Eliseo miingon kaniya: Kuhai sa pana ug sa mga udyong; ug gikuhaan siya sa pana ug sa mga udyong.

Elisha said to him, “Bring to me a bow and some arrows!” So the king did that.

16 Ug siya miingon sa hari sa Israel: Ibutang ang imong kamot sa pana; ug iyang gibutang ang iyang kamot niana. Ug gibutang ni Eliseo ang iyang mga kamot sa ibabaw sa kamot sa hari.

Then Elisha told the king to put his hands on the bow [and prepare to shoot some arrows]. And then Elisha put his own hands on the king’s hands.

17 Ug siya miingon: Buksi ang tamboanan dapit sa silangan; ug iyang gibuksan. Unya si Eliseo miingon: Pumana ka, ug siya mipana. Ug siya miingon: Ang udyong sa kadaugan ni Jehova, ug udyong sa kadaugan gikan sa Siria, kay ikaw nagalutos sa mga Sirianhon sa Aphec hangtud nga imong mangaut-ut sila.

Then Elisha told him, “[Have someone] open that window toward the east.” So they opened it. Then Elisha said, “Shoot!” So the king did. Then Elisha said, “That is the arrow that [indicates that your army] will defeat the Syrian army. Your army will completely defeat their [army] at Aphek [town].”

18 Ug siya miingon: Kuhaa ang mga udyong; ug iyang gikuha sila. Ug siya miingon sa hari sa Israel: Ibunal sa yuta; ug siya mibunal sa nakatolo, ug mihunong.

Then Elisha said, “Pick up the other arrows and strike the ground with them!” So the king picked up the arrows and struck the ground three times.

19 Ug ang tawo sa Dios naligutgut kaniya, ug miingon: Agad pa unta nga ikaw nagbunal sa makalima kun makaunom: kay sa ingon niana ikaw makadaug unta sa Siria hangtud nga imong maut-ut kini. Apan karon ikaw makadaug sa Siria sa makatolo lamang.

But Elisha was angry with him. He exclaimed, “You should have struck the ground five or six times! If you had done that, your army would have defeated the Syrian [army] until they were completely wiped out! But now, [because you struck the ground only three times, ] your army will defeat them only three times!”

20 Ug si Eliseo namatay, ug ilang gilubong siya. Karon ang mga panon sa mga Moabnon mingsulong sa yuta sa umalabut nga tuig.

Then Elisha died and was buried. Groups of raiders from Moab came to Israel each year during (spring/the time when the cold season was ending).

21 Ug nahitabo, sa naglubong pa sila sa usa ka tawo, nga, ania karon, sila nakakita sa usa ka panon; ug ilang gilunod ang tawo sa lubnganan ni Eliseo: ug sa diha nga ang tawo midapat sa bukog ni Eliseo, siya nabuhi, ug mitindog.

One year, when some Israeli people were burying a man’s body, they saw a group of those raiders. [They were afraid, ] so quickly they threw that man’s body into the tomb where Elisha [had been buried, and they ran away]. But as soon as the man’s body touched Elisha’s bones, the dead man became alive again and jumped up!

22 Ug si Hazael ang hari sa Siria nagdaugdaug sa Israel sa tanang mga adlaw ni Joachaz.

King Hazael of Syria [sent soldiers to] oppress the Israeli people all during the years that Jehoahaz [ruled Judah].

23 Apan si Jehova nagmalolot kanila, ug may kalooy kanila, ug may pagtahud kanila, tungod sa iyang pakigsaad uban kang Abraham, Isaac, ug kang Jacob, ug wala maglaglag kanila, bisan sa iyang atubangan sila wala pa isalikway niya.

But Yahweh was very kind [DOU] to the Israeli people. He helped them because of the agreement that he had made with [their ancestors] Abraham, Isaac, and Jacob. He did not get rid of the Israelis, and he still has not rejected them.

24 Ug si Hazael hari sa Siria namatay; ug si Ben-adad nga iyang anak nga lalake naghari ilis kaniya.

When Hazael the king of Syria died, his son Ben-Hadad became the king.

25 Ug gikuha pag-usab ni Joas ang anak nga lalake ni Joachaz, gikan sa kamot ni Ben-adad ang anak ni Hazael, ang mga ciudad nga iyang naagaw gikan sa kamot ni Joachaz nga iyang amahan pinaagi sa gubat. Nakatolo nga siya gidaug ni Joas, ug nabawi ang mga ciudad sa Israel.

[The army of] King Jehoash of Israel defeated [the army of] King Ben-Hadad three times, and recaptured the cities that Ben-Hadad’s army had captured during the time that Jehoash’s father Jehoahaz was ruling Israel.