< 2 Cronicas 32 >
1 Sa tapus niining mga butanga, ug niining pagkamatinumanon, si Sennacherib nga hari sa Asiria miabut, ug misulong ngadto sa Juda, ug nagpahaluna batok sa mga ciudad ng kiinutaan, ug naghunahuna sa pagdaug kanila alang sa iyang kaugalingon.
DESPUÉS de estas cosas y de esta fidelidad, vino Sennachêrib rey de los Asirios, entró en Judá, y asentó campo contra las ciudades fuertes, y determinó de entrar en ellas.
2 Ug sa diha nga si Ezechias nakakita nga si Sennacherib miabut, ug nga siya nagtinguha sa pagpakig-away batok sa Jerusalem,
Viendo pues Ezechîas la venida de Sennachêrib, y su aspecto de combatir á Jerusalem,
3 Siya nagpakitambag uban sa iyang mga principe ug sa iyang mga gamhanang tawo sa pagtabon sa mga tubig sa mga tubod nga dinha sa gawas sa ciudad; ug ilang gitabangan siya.
Tuvo su consejo con sus príncipes y con sus valerosos, sobre cegar las fuentes de las aguas que estaban fuera de la ciudad; y ellos le apoyaron.
4 Busa may natigum nga daghang katawohan sa tingub, ug ilang gitabonan ang tanang mga tubod, ug ang sapa nga nag-agay sa kinataliwad-an sa yuta, nga nagaingon: Ngano bang moanhi ang mga hari sa Asiria, ug makakaplag daghang tubig?
Juntóse pues mucho pueblo, y cegaron todas las fuentes, y el arroyo que derrama por en medio del territorio, diciendo: ¿Por qué han de hallar los reyes de Asiria muchas aguas cuando vinieren?
5 Ug siya nagmaisugon, ug gipahiuli ang tanang kuta nga nangagun-ob, ug gipataas kini hangtud sa mga torre, ug ang uban nga kuta sa gawas, ug gipalig-on ang Milo nga diha sa ciudad ni David, ug naghimo sa mga hinagiban ug mga taming nga daghan.
Alentóse así [Ezechîas], y edificó todos los muros caídos, é hizo alzar las torres, y otro muro por de fuera: fortificó además á Millo en la ciudad de David, é hizo muchas espadas y paveses.
6 Ug nagbutang siya sa mga capitan sa gubat sa ibabaw sa katawohan, ug iyang gitigum sila pagtingub ngadto kaniya sa halapad nga dapit sa ganghaan sa ciudad, ug nakigsulti sa makalipay gayud kanila, nga nagaingon:
Y puso capitanes de guerra sobre el pueblo, é hízolos reunir así en la plaza de la puerta de la ciudad, y hablóles al corazón de ellos, diciendo:
7 Pagmalig-on ug pagmaisugon, ayaw kahadlok ni maluya tungod sa hari sa Asiria, ni tungod sa tanan nga gidaghanon nga uban kaniya: kay adunay usa nga labi pang daku nga nagauban kanato kay sa nanguban kaniya:
Esforzaos y confortaos; no temáis, ni hayáis miedo del rey de Asiria, ni de toda su multitud que con él [viene]; porque más son con nosotros que con él.
8 Uban kaniya anaa ang usa ka bukton nga unod; apan uban kanato mao si Jehova nga atong Dios aron sa pagtabang kanato, ug sa pagpakigaway sa atong mga gubat. Ug ang katawohan mingsalig sa ilang kaugalingon diha sa mga pulong ni Ezechias nga hari sa Juda.
Con él es el brazo de carne, mas con nosotros Jehová nuestro Dios para ayudarnos, y pelear nuestras batallas. Y afirmóse el pueblo sobre las palabras de Ezechîas rey de Judá.
9 Sa tapus niini si Sennacherib nga hari sa Asiria nagpadala sa iyang mga sulogoon ngadto sa Jerusalem (karon siya diha sa atubangan sa Lachis, ug ang tibook niyang gahum diha uban kaniya), ngadto kang Ezechias nga hari sa Juda, ug ngadto sa tibook Juda nga diha sa Jerusalem, nga nagaingon:
Después de esto Sennachêrib rey de los Asirios, estando él sobre Lachîs y con él toda su potencia, envió sus siervos á Jerusalem, para decir á Ezechîas rey de Judá, y á todos los de Judá que estaban en Jerusalem:
10 Kini mao ang giingon ni Sennacherib nga hari sa Asiria: Hain ang inyong gisaligan, nga kamo nagpuyo sulod sa kuta sa Jerusalem?
Así ha dicho Sennachêrib rey de los Asirios: ¿En quién confiáis vosotros para estar cercados en Jerusalem?
11 Wala ba si Ezechias maglukmay kaninyo, aron sa pagtugyan kaninyo sa kamatayon pinaagi sa gutom ug kauhaw, nga nagaingon: Si Jehova nga among Dios magaluwas kanamo gikan sa kamot sa hari sa Asiria.
¿No os engaña Ezechîas para entregaros á muerte, á hambre, y á sed, diciendo: Jehová nuestro Dios nos librará de la mano del rey de Asiria?
12 Wala ba ang maong Ezechias magsalikway sa iyang mga hatag-as nga dapit ug sa iyang mga hatag-as nga dapit ug sa iyang mga halaran, ug nagsugo sa Juda ug Jerusalem, nga nagaingon: Kamo mag-ampo sa atubangan sa usa ka halaran, ug ibabaw niana kamo magsunog sa incienso?
¿No es Ezechîas el que ha quitado sus altos y sus altares, y dijo á Judá y á Jerusalem: Delante de este solo altar adoraréis, y sobre él quemaréis perfume?
13 Wala ba kamo manghibalo kong unsay gibuhat ko ug sa akong mga amahan alang sa tanang katawohan sa kayutaan? Ang mga dios sa mga nasud sa kayutaan sa bisan unsang paagi makaluwas ba sa ilang yuta gikan sa akong kamot.
¿No habéis sabido lo que yo y mis padres hemos hecho á todos los pueblos de la tierra? ¿Pudieron los dioses de las gentes de las tierras librar su tierra de mi mano?
14 Kinsa ba sa taliwala sa tanang mga dios niadtong mga nasud nga gihurot paglaglag sa akong mga amahan, nga nakaluwas sa iyang katawohan gikan sa akong kamot, nga ang inyong Dios makahimo sa pagluwas kaninyo gikan sa akong kamot?
¿Qué [dios] hubo de todos los dioses de aquellas gentes que destruyeron mis padres, que pudiese salvar su pueblo de mis manos? ¿Por qué podrá vuestro Dios libraros de mi mano?
15 Busa karon ayaw pagtugot nga si Ezechias maglimbong kaninyo, ni maglukmay kaninyo sa ingon niining paagiha, ni magtoo kamo kaniya; kay walay dios sa bisan unsang nasud ug gingharian nga makahimo sa pagluwas sa iyang katawohan gikan sa akong kamot, ug gikan sa kamot sa akong mga amahan: daw unsa ang pagkadili makahimo sa inyong Dios sa pagluwas kaninyo gikan sa akong kamot?
Ahora pues, no os engañe Ezechîas, ni os persuada tal cosa, ni le creáis; que si ningún dios de todas aquellas naciones y reinos pudo librar su pueblo de mis manos, y de las manos de mis padres, ¿cuánto menos vuestro Dios os podrá librar de mi mano?
16 Ug ang iyang mga sulogoon mingsulti pa gayud batok kang Jehova nga Dios, ug batok sa iyang alagad nga si Ezechias.
Y otras cosas hablaron sus siervos contra el Dios Jehová, y contra su siervo Ezechîas.
17 Siya nagsulat usab ug mga sulat sa pagpanamastamas kang Jehova, ang Dios sa Israel, ug sa pagsulti batok kaniya, nga nagaingon: Ingon nga ang mga dios sa mga nasud sa kayutaan, nga wala makaluwas sa ilang katawohan gikan sa akong kamot, ingon man ang Dios ni Ezechias dili makaluwas sa iyang katawohan gikan sa akong kamot.
Además de esto escribió letras en que blasfemaba á Jehová el Dios de Israel, y hablaba contra él, diciendo: Como los dioses de las gentes de los países no pudieron librar su pueblo de mis manos, tampoco el Dios de Ezechîas librará al suyo de mis manos.
18 Ug sila mingsinggit sa usa ka makusog nga tingog sa pinulongan sa mga Judio ngadto sa katawohan sa Jerusalem nga dinha sa ibabaw sa kuta, aron sa paghadlok kanila, ug aron sa pagsamok kanila; aron nga ilang mamaagaw ang ciudad.
Y clamaron á gran voz en judaico al pueblo de Jerusalem que estaba en los muros, para espantarlos y ponerles temor, para tomar la ciudad.
19 Ug sila nagsulti mahitungod sa Dios sa Jerusalem, ingon sa mga dios sa katawohan sa yuta, nga binuhat sa mga kamot sa mga tawo.
Y hablaron contra el Dios de Jerusalem, como contra los dioses de los pueblos de la tierra, obra de manos de hombres.
20 Ug si Ezechias nga hari, ug si Isaias nga manalagna anak nga lalake ni Amos, nag-ampo mahitungod niini, ug mingtuaw ngadto sa langit.
Mas el rey Ezechîas, y el profeta Isaías hijo de Amós, oraron por esto, y clamaron al cielo.
21 Ug si Jehova nagpadala sa usa ka manolonda, nga miputol sa anang gamhanang mga tawo, sa kaisug ug sa mga pangulo ug mga capitan, diha sa campo sa hari sa Asiria. Busa siya mipauli uban sa nawong nga maulawon ngadto sa iyang kaugalingong yuta. Ug sa paghiabut niya sa balay sa iyang dios, sila nga sa kaliwatan da usab niya mingpatay kaniya didto pinaagi sa pinuti.
Y Jehová envió un ángel, el cual hirió á todo valiente y esforzado, y á los jefes y capitanes en el campo del rey de Asiria. Volvióse por tanto con vergüenza de rostro á su tierra; y entrando en el templo de su dios, allí lo mataron á cuchillo los que habían salido de sus entrañas.
22 Sa ingon niini si Jehova nagluwas kang Ezechias ug sa mga pumoluyo sa Jerusalem gikan sa kamot ni Sennacherib ang hari sa Asiria, ug gikan sa kamot sa tanan nga uban pa, ug nagmando kanila sa bisan diin nga daplin.
Así salvó Jehová á Ezechîas y á los moradores de Jerusalem de las manos de Sennachêrib rey de Asiria, y de las manos de todos: y preservólos de todas partes.
23 Ug daghan ang mga nanagdala ug gasa kang Jehova sa Jerusalem, ug mga bililhon nga butang kang Ezechias nga hari sa Juda; mao nga siya nabayaw diha sa mga mata sa tanang mga nasud sukad niadtong panahona.
Y muchos trajeron ofrenda á Jehová á Jerusalem, y á Ezechîas rey de Judá, ricos dones; y fué muy grande delante de todas las gentes después de esto.
24 Niadtong mga adlawa si Ezechias nasakit bisan nag-ungaw sa kamatayon: ug siya nag-ampo kang Jehova, ug siya misulti kaniya, ug mihatag kaniya sa usa ka ilhanan.
En aquel tiempo Ezechîas enfermó de muerte: y oró á Jehová, el cual le respondió, y dióle una señal.
25 Apan si Ezechias wala mobalus pag-usab sumala sa kaayohan nga gihimo kaniya; kay ang iyang kasingkasing nagmapahitas-on; busa may kaligutgut nga nahulog diha sa ibabaw niya, ug sa Juda ug Jerusalem.
Mas Ezechîas no pagó conforme al bien que le había sido hecho: antes se enalteció su corazón, y fué la ira contra él, y contra Judá y Jerusalem.
26 Ugaling si Ezechias nagmapainubsanon sa iyang kaugalingon tungod sa garbo sa iyang kasing-kasing, siya ug ang mga pumoluyo sa Jerusalem, mnao nga ang kaligutgut ni Jehova wala modangat kanila sa mg adlaw ni Ezechias.
Empero Ezechîas, después de haberse engreído su corazón, se humilló, él y los moradores de Jerusalem; y no vino sobre ellos la ira de Jehová en los días de Ezechîas.
27 Ug si Ezechias may daghan gayud kaayo nga bahandi ug kadungganan: ug siya nagbuhat alang kaniya sa mga tipiganan alang sa salapi, ug alang sa bulawan, ug alang sa mga bililhon nga bato, ug alang sa mga panakot, ug alang sa mga taming, ug alang sa tanang nagkalainlaing matahum sudlanan.
Y tuvo Ezechîas riquezas y gloria mucha en gran manera; é hízose de tesoros de plata y oro, de piedras preciosas, de aromas, de escudos, y de todas alhajas de desear;
28 Mga tipiganang mga balay usab alang sa abut nga trigo ug bag-ong vino ug lana; ug mga toril alang sa tanang nagkalainlaing mga mananap, ug mga panon nga diha sa toril.
Asimismo depósitos para las rentas del grano, del vino, y aceite; establos para toda suerte de bestias, y majadas para los ganados.
29 Labut pa siya nag-andam alang kaniya ug mga ciudad, ug pagpanag-iya sa mga panon sa carnero ug mga mananap nga daghan; kay ang Dios naghatag kaniya sa daghan uyamut nga katigayonan.
Hízose también ciudades, y hatos de ovejas y de vacas en gran copia; porque Dios le había dado mucha hacienda.
30 Ang maong Ezechias usab mao ang nagpahunong sa sulod sa katubigan sa Gihon, nga dapit sa ibabaw, ug ang nagpaagay niini laktod ngadato sa kasadpan nga dapit sa ciudad ni David. Us si Ezechias miuswag sa tanan niyang mga buhat.
Este Ezechîas tapó los manaderos de las aguas de Gihón la de arriba, y encaminólas abajo al occidente de la ciudad de David. Y fué prosperado Ezechîas en todo lo que hizo.
31 Apan bisan pa niini mahitungod sa buhat sa mga sinugo sa mga principe sa Babilonia, nga nagpasugo kaniya aron sa pagpakisayud sa katingalahan nga nabuhat diha sa yuta, ang Dios mibiya kaniya, aron sa pagsulay kaniya, aron iyang hibaloan ang tanan nga anaa sa iyang kasing-kasing.
Empero en [lo de] los embajadores de los príncipes de Babilonia, que enviaron á él para saber del prodigio que había acaecido en aquella tierra, Dios lo dejó, para probarle, para hacer conocer todo lo que estaba en su corazón.
32 Karon ang uban nga mga buhat ni Ezechias, ug ang iyang maayong mga buhat, ania karon, sila nanghisulat sa panan-awon ni Isaias nga manalagna ang anak ng lalake ni Amos, diha sa basahon sa mga hari sa Juda ug Israel.
Lo demás de los hechos de Ezechîas, y de sus misericordias, he aquí todo está escrito en la profecía de Isaías profeta, hijo de Amós, en el libro de los reyes de Judá y de Israel.
33 Ug si Ezechias natulog uban sa iyang mga amahan, ug ilang gilubong siya sa dapit nga naibabaw sa mga lubnganan sa mga anak nga lalake ni David: ug ang tibook Juda ug ang ga pumoluyo sa Jerusalem nagpasidungog kaniya sa iyang kamatayon. Ug si Manases nga iyang anak nga lalake naghari ilis kaniya.
Y durmió Ezechîas con sus padres, y sepultáronlo en los más insignes sepulcros de los hijos de David, honrándole en su muerte todo Judá y los de Jerusalem: y reinó en su lugar Manasés su hijo.