2 Cronicas 32

1 Sa tapus niining mga butanga, ug niining pagkamatinumanon, si Sennacherib nga hari sa Asiria miabut, ug misulong ngadto sa Juda, ug nagpahaluna batok sa mga ciudad ng kiinutaan, ug naghunahuna sa pagdaug kanila alang sa iyang kaugalingon.

مدتی بعد از اصلاحات حِزِقیای پادشاه، سنحاریب، پادشاه آشور به سرزمین یهودا هجوم آورد و شهرهای حصاردار را محاصره کرد و در صدد تسخیر آنها برآمد.

2 Ug sa diha nga si Ezechias nakakita nga si Sennacherib miabut, ug nga siya nagtinguha sa pagpakig-away batok sa Jerusalem,

وقتی حِزِقیا فهمید که سنحاریب قصد حمله به اورشلیم را دارد

3 Siya nagpakitambag uban sa iyang mga principe ug sa iyang mga gamhanang tawo sa pagtabon sa mga tubig sa mga tubod nga dinha sa gawas sa ciudad; ug ilang gitabangan siya.

با مقامات مملکتی و فرماندهان سپاه به مشورت پرداخت. آنها تصمیم گرفتند چشمه‌های آب بیرون شهر را ببندند.

4 Busa may natigum nga daghang katawohan sa tingub, ug ilang gitabonan ang tanang mga tubod, ug ang sapa nga nag-agay sa kinataliwad-an sa yuta, nga nagaingon: Ngano bang moanhi ang mga hari sa Asiria, ug makakaplag daghang tubig?

پس عدهٔ زیادی از مردم را جمع کردند و چشمه‌ها و نهری را که در میان مزرعه‌ها جاری بود، مسدود ساختند. آنها گفتند: «نباید بگذاریم پادشاه آشور به آب دسترسی پیدا کند.»

5 Ug siya nagmaisugon, ug gipahiuli ang tanang kuta nga nangagun-ob, ug gipataas kini hangtud sa mga torre, ug ang uban nga kuta sa gawas, ug gipalig-on ang Milo nga diha sa ciudad ni David, ug naghimo sa mga hinagiban ug mga taming nga daghan.

سپس حِزِقیا قسمتهای خراب شدهٔ حصار اورشلیم را تعمیر کرد و بر آن برجهایی ساخت. او حصار دیگری نیز در پشت حصار اصلی درست کرده به این وسیله نیروی دفاعی خود را تقویت نمود. همچنین قلعهٔ ملو را که در شهر داوود بود مستحکم نمود و تعداد زیادی سلاح و سپر تهیه دید.

6 Ug nagbutang siya sa mga capitan sa gubat sa ibabaw sa katawohan, ug iyang gitigum sila pagtingub ngadto kaniya sa halapad nga dapit sa ganghaan sa ciudad, ug nakigsulti sa makalipay gayud kanila, nga nagaingon:

حِزِقیا مردم شهر را فرا خواند و فرماندهان بر آنها گماشت و آنها را در دشت وسیع مقابل شهر جمع کرده، با این کلمات آنها را تشویق نمود:

7 Pagmalig-on ug pagmaisugon, ayaw kahadlok ni maluya tungod sa hari sa Asiria, ni tungod sa tanan nga gidaghanon nga uban kaniya: kay adunay usa nga labi pang daku nga nagauban kanato kay sa nanguban kaniya:

«دلیر و قوی باشید و از پادشاه آشور و سپاه بزرگ او نترسید، زیرا آن که با ماست تواناتر از اوست!

8 Uban kaniya anaa ang usa ka bukton nga unod; apan uban kanato mao si Jehova nga atong Dios aron sa pagtabang kanato, ug sa pagpakigaway sa atong mga gubat. Ug ang katawohan mingsalig sa ilang kaugalingon diha sa mga pulong ni Ezechias nga hari sa Juda.

پادشاه آشور سپاه بزرگی همراه خود دارد ولی آنها انسانهایی بیش نیستند، اما ما خداوند، خدای خود را همراه خود داریم که به ما کمک می‌کند و برای ما می‌جنگد.» این سخنان حِزِقیا به ایشان قوت قلب بخشید.

9 Sa tapus niini si Sennacherib nga hari sa Asiria nagpadala sa iyang mga sulogoon ngadto sa Jerusalem (karon siya diha sa atubangan sa Lachis, ug ang tibook niyang gahum diha uban kaniya), ngadto kang Ezechias nga hari sa Juda, ug ngadto sa tibook Juda nga diha sa Jerusalem, nga nagaingon:

آنگاه سنحاریب، پادشاه آشور که با سپاه بزرگ خود شهر لاکیش را محاصره کرده بود، قاصدانی را با این پیام نزد حِزِقیا و مردم یهودا که در اورشلیم جمع شده بودند فرستاد:

10 Kini mao ang giingon ni Sennacherib nga hari sa Asiria: Hain ang inyong gisaligan, nga kamo nagpuyo sulod sa kuta sa Jerusalem?

«سنحاریب، پادشاه آشور چنین می‌گوید: به چه کسی امید بسته‌اید که در اورشلیم در محاصره باقی می‌مانید؟

11 Wala ba si Ezechias maglukmay kaninyo, aron sa pagtugyan kaninyo sa kamatayon pinaagi sa gutom ug kauhaw, nga nagaingon: Si Jehova nga among Dios magaluwas kanamo gikan sa kamot sa hari sa Asiria.

حِزِقیای پادشاه با این وعده که خداوند شما را از چنگ پادشاه آشور خواهد رهانید، می‌خواهد شما را آنقدر در آنجا نگه دارد تا از گرسنگی و تشنگی بمیرید.

12 Wala ba ang maong Ezechias magsalikway sa iyang mga hatag-as nga dapit ug sa iyang mga hatag-as nga dapit ug sa iyang mga halaran, ug nagsugo sa Juda ug Jerusalem, nga nagaingon: Kamo mag-ampo sa atubangan sa usa ka halaran, ug ibabaw niana kamo magsunog sa incienso?

مگر همین حِزِقیا نبود که تمام معبدهای خدا را که بر فراز تپه‌ها بود خراب کرد و به یهودا و اورشلیم دستور داد که فقط در برابر یک مذبح عبادت کنند و فقط بر روی آن بخور بسوزانند؟

13 Wala ba kamo manghibalo kong unsay gibuhat ko ug sa akong mga amahan alang sa tanang katawohan sa kayutaan? Ang mga dios sa mga nasud sa kayutaan sa bisan unsang paagi makaluwas ba sa ilang yuta gikan sa akong kamot.

مگر نمی‌دانید من و اجداد من چه بر سر قومهای دیگر آورده‌ایم؟ کدام یک از خدایان آن قومها توانستند برای نجات سرزمینشان کاری انجام دهند؟ پس آیا فکر می‌کنید خدای شما می‌تواند شما را از چنگ من برهاند؟

14 Kinsa ba sa taliwala sa tanang mga dios niadtong mga nasud nga gihurot paglaglag sa akong mga amahan, nga nakaluwas sa iyang katawohan gikan sa akong kamot, nga ang inyong Dios makahimo sa pagluwas kaninyo gikan sa akong kamot?

15 Busa karon ayaw pagtugot nga si Ezechias maglimbong kaninyo, ni maglukmay kaninyo sa ingon niining paagiha, ni magtoo kamo kaniya; kay walay dios sa bisan unsang nasud ug gingharian nga makahimo sa pagluwas sa iyang katawohan gikan sa akong kamot, ug gikan sa kamot sa akong mga amahan: daw unsa ang pagkadili makahimo sa inyong Dios sa pagluwas kaninyo gikan sa akong kamot?

نگذارید حِزِقیا شما را فریب دهد. حرفهای او را باور نکنید. باز هم می‌گویم، خدایان هیچ مملکتی تاکنون نتواسته‌اند قوم خود را از دست من و اجدادم برهانند، چه رسد به خدای شما.»

16 Ug ang iyang mga sulogoon mingsulti pa gayud batok kang Jehova nga Dios, ug batok sa iyang alagad nga si Ezechias.

قاصدان پادشاه آشور، سخنان اهانت‌آمیز بسیاری بر ضد خداوند و خدمتگزار او حِزِقیا گفتند.

17 Siya nagsulat usab ug mga sulat sa pagpanamastamas kang Jehova, ang Dios sa Israel, ug sa pagsulti batok kaniya, nga nagaingon: Ingon nga ang mga dios sa mga nasud sa kayutaan, nga wala makaluwas sa ilang katawohan gikan sa akong kamot, ingon man ang Dios ni Ezechias dili makaluwas sa iyang katawohan gikan sa akong kamot.

همچنین پادشاه آشور نامه‌ای به این مضمون بر ضد خداوند، خدای اسرائیل نوشته، او را اهانت نمود: «خدایان ممالک دیگر نتوانستند قوم خود را از چنگ من برهانند، پس خدای حِزِقیا هم نخواهد توانست قوم خود را از دست من برهاند.»

18 Ug sila mingsinggit sa usa ka makusog nga tingog sa pinulongan sa mga Judio ngadto sa katawohan sa Jerusalem nga dinha sa ibabaw sa kuta, aron sa paghadlok kanila, ug aron sa pagsamok kanila; aron nga ilang mamaagaw ang ciudad.

قاصدان با صدای بلند به زبان عبری، مردم اورشلیم را که روی حصار شهر جمع شده بودند تهدید می‌کردند و سعی داشتند آنها را بترسانند و مضطرب کنند تا بتوانند شهر را بگیرند.

19 Ug sila nagsulti mahitungod sa Dios sa Jerusalem, ingon sa mga dios sa katawohan sa yuta, nga binuhat sa mga kamot sa mga tawo.

قاصدان گمان می‌کردند خدای اورشلیم هم مانند خدایان سایر کشورها ساخته و پرداختهٔ دست انسان است؛ به این دلیل بود که چنین سخن می‌گفتند.

20 Ug si Ezechias nga hari, ug si Isaias nga manalagna anak nga lalake ni Amos, nag-ampo mahitungod niini, ug mingtuaw ngadto sa langit.

سپس حِزِقیای پادشاه و اشعیای نبی (پسر آموص) دعا کردند و از خدا کمک طلبیدند.

21 Ug si Jehova nagpadala sa usa ka manolonda, nga miputol sa anang gamhanang mga tawo, sa kaisug ug sa mga pangulo ug mga capitan, diha sa campo sa hari sa Asiria. Busa siya mipauli uban sa nawong nga maulawon ngadto sa iyang kaugalingong yuta. Ug sa paghiabut niya sa balay sa iyang dios, sila nga sa kaliwatan da usab niya mingpatay kaniya didto pinaagi sa pinuti.

خداوند نیز فرشته‌ای فرستاد و سربازان آشور و همهٔ فرماندهان و افسرانشان را هلاک کرد. پس سنحاریب با خفت به سرزمین خود بازگشت و هنگامی که داخل معبد خدای خود شد، پسران خودش او را در آنجا کشتند.

22 Sa ingon niini si Jehova nagluwas kang Ezechias ug sa mga pumoluyo sa Jerusalem gikan sa kamot ni Sennacherib ang hari sa Asiria, ug gikan sa kamot sa tanan nga uban pa, ug nagmando kanila sa bisan diin nga daplin.

به این طریق خداوند، حِزِقیا و مردم اورشلیم را از دست سنحاریب پادشاه آشور و سایر دشمنان نجات داد و در سراسر مملکت او صلح و امنیت برقرار نمود.

23 Ug daghan ang mga nanagdala ug gasa kang Jehova sa Jerusalem, ug mga bililhon nga butang kang Ezechias nga hari sa Juda; mao nga siya nabayaw diha sa mga mata sa tanang mga nasud sukad niadtong panahona.

عدهٔ زیادی به اورشلیم آمده، هدایایی برای خداوند و حِزِقیا آوردند. از آن پس، حِزِقیای پادشاه در میان تمام قومها بسیار سربلند شد.

24 Niadtong mga adlawa si Ezechias nasakit bisan nag-ungaw sa kamatayon: ug siya nag-ampo kang Jehova, ug siya misulti kaniya, ug mihatag kaniya sa usa ka ilhanan.

در آن روزها حِزِقیا بیمار شد و نزدیک بود بمیرد. او به درگاه خداوند دعا کرد و خداوند به او نشان داد که شفا خواهد یافت.

25 Apan si Ezechias wala mobalus pag-usab sumala sa kaayohan nga gihimo kaniya; kay ang iyang kasingkasing nagmapahitas-on; busa may kaligutgut nga nahulog diha sa ibabaw niya, ug sa Juda ug Jerusalem.

اما حِزِقیا مغرور شد و پس از شفایش مطابق میل خدا رفتار نکرد، به همین علّت خشم خدا علیه او و یهودا و اورشلیم افروخته گردید.

26 Ugaling si Ezechias nagmapainubsanon sa iyang kaugalingon tungod sa garbo sa iyang kasing-kasing, siya ug ang mga pumoluyo sa Jerusalem, mnao nga ang kaligutgut ni Jehova wala modangat kanila sa mg adlaw ni Ezechias.

آنگاه حِزِقیا و ساکنان اورشلیم از غرور خود توبه کردند و در نتیجه در طول حیات حِزِقیا، غضب خداوند بر آنها نازل نشد.

27 Ug si Ezechias may daghan gayud kaayo nga bahandi ug kadungganan: ug siya nagbuhat alang kaniya sa mga tipiganan alang sa salapi, ug alang sa bulawan, ug alang sa mga bililhon nga bato, ug alang sa mga panakot, ug alang sa mga taming, ug alang sa tanang nagkalainlaing matahum sudlanan.

حِزِقیا بسیار ثروتمند شد و به اوج افتخار رسید. به دستور او برای نگه داری طلا و نقره و جواهرات و عطریات و اشیاء قیمتی و سپرهایش، انبارها ساختند.

28 Mga tipiganang mga balay usab alang sa abut nga trigo ug bag-ong vino ug lana; ug mga toril alang sa tanang nagkalainlaing mga mananap, ug mga panon nga diha sa toril.

او همچنین انبارها برای ذخیره کردن غلات، شراب و روغن زیتون؛ طویله‌ها برای حیوانات و آغلها برای گله‌ها ساخت.

29 Labut pa siya nag-andam alang kaniya ug mga ciudad, ug pagpanag-iya sa mga panon sa carnero ug mga mananap nga daghan; kay ang Dios naghatag kaniya sa daghan uyamut nga katigayonan.

خدا گله‌ها و رمه‌ها و ثروت زیادی به او بخشید و او برای نگه داری آنها شهرها ساخت.

30 Ang maong Ezechias usab mao ang nagpahunong sa sulod sa katubigan sa Gihon, nga dapit sa ibabaw, ug ang nagpaagay niini laktod ngadato sa kasadpan nga dapit sa ciudad ni David. Us si Ezechias miuswag sa tanan niyang mga buhat.

حِزِقیا جلوی نهر بالایی جیحون یک سد درست کرد و آب آن را به سمت غرب شهر داوود جاری نمود. او به هر کاری دست می‌زد موفق می‌شد.

31 Apan bisan pa niini mahitungod sa buhat sa mga sinugo sa mga principe sa Babilonia, nga nagpasugo kaniya aron sa pagpakisayud sa katingalahan nga nabuhat diha sa yuta, ang Dios mibiya kaniya, aron sa pagsulay kaniya, aron iyang hibaloan ang tanan nga anaa sa iyang kasing-kasing.

اما وقتی فرستادگانی از بابِل آمدند تا دربارهٔ معجزهٔ شفا یافتن او اطلاعاتی کسب کنند، خدا حِزِقیا را به حال خود واگذاشت تا ماهیت خود را نشان دهد و معلوم شود چگونه آدمی است.

32 Karon ang uban nga mga buhat ni Ezechias, ug ang iyang maayong mga buhat, ania karon, sila nanghisulat sa panan-awon ni Isaias nga manalagna ang anak ng lalake ni Amos, diha sa basahon sa mga hari sa Juda ug Israel.

شرح بقیهٔ رویدادهای دوران سلطنت حِزِقیا و کارهای خوب او در کتاب اشعیای نبی (پسر آموص) و کتاب «تاریخ پادشاهان یهودا و اسرائیل» نوشته شده است.

33 Ug si Ezechias natulog uban sa iyang mga amahan, ug ilang gilubong siya sa dapit nga naibabaw sa mga lubnganan sa mga anak nga lalake ni David: ug ang tibook Juda ug ang ga pumoluyo sa Jerusalem nagpasidungog kaniya sa iyang kamatayon. Ug si Manases nga iyang anak nga lalake naghari ilis kaniya.

وقتی حِزِقیا مرد او را در قسمت بالایی آرامگاه سلطنتی در کنار پسران داوود به خاک سپردند و تمام یهودا و اورشلیم در زمان وفاتش نسبت به او ادای احترام کردند. پس از او پسرش منسی بر تخت سلطنت نشست.