2 Cronicas 28
1 Si Achaz may kaluhaan ka tuig ang panuigon sa pagsugod niya paghari; ug siya naghari sulod sa napulo ug unom ka tuig sa Jerusalem: ug wala niya buhata kadtong matarung sa mga mata ni Jehova, sama kang David nga iyang amahan;
Ahaz was 20 years old when he became the king [of Judah]. He ruled from Jerusalem for 16 years. His ancestor King David was a good king, but Ahaz was not like David. He constantly disobeyed Yahweh
2 Kondili siya naglakat sa mga dalan sa mga hari sa Israel, ug naghimo usab sa mga tinunaw nga mga larawan alang sa mga Baal.
and was as sinful as the kings of Israel had been. He made idols of the god Baal.
3 Labut pa siya nagsunog sa incienso didto sa walog sa anak nga lalake ni Hinom, ug gisunog ang iyang mga anak sa kalayo, sumala sa mga dulumtanan sa mga nasud nga gihinginlan ni Jehova gikan sa atubangan sa mga anak sa Israel.
He burned incense in Hinnom Valley. He even [killed some of] his own sons [and] offered [them] as sacrifices to be completely burned. That imitated the disgusting customs of the people-groups who previously lived there, people whom Yahweh had expelled as the Israelis advanced through the land.
4 Ug siya mihalad ug nagsunog sa incienso sa hatag-as nga mga dapit, ug ibabaw sa kabungtoran, ug sa ilalum sa tagsatagsa ka malunhaw nga kahoy.
Ahaz offered sacrifices [to idols] at shrines on hilltops and under every big green tree.
5 Busa si Jehova nga iyang Dios nagtugyan kaniya ngadto sa kamot sa hari sa Siria; ug ilang gidaug siya, ug nagdala gikan sa mga iya sa usa ka dakung panon nga mga binihag, ug gidala sila ngadto sa Damasco. Ug siya usab gitugyan ngadto sa kamot sa hari sa Israel, nga midaug kaniya sa usa ka dakung kamatay.
Therefore Yahweh his God allowed his army to be defeated by the army of the king of Syria. They captured many soldiers of Judah and took them as prisoners to Damascus. The army of the king of Israel also defeated the army of Judah and killed very many of their soldiers.
6 Kay si Peka nga anak nga lalake ni Remalias nakapatay didto sa Juda sa usa ka gatus ug kaluhaan ka libo sa usa ka adlaw, silang tanan mga tawong maisug; tungod kay ilang gitalikdan si Jehova, ang Dios sa ilang mga amahan.
In one day the army of Remaliah’s son, King Pekah [of Israel], killed 120,000 soldiers in Judah. That happened because [the people of] Judah had abandoned Yahweh, the God whom their ancestors [worshiped].
7 Ug si Zichri, usa ka gamhanang tawo sa Ephraim, mipatay kang Maasias nga anak nga lalake sa hari, ug kang Azricam ang magbubuot sa balay, ug kang Elcana ang ikaduha sa hari.
Zicri, a warrior from the tribe of Ephraim, killed king Ahaz’s son Maaseiah, Azrikam the officer in charge of the palace, and Elkanah, the king’s assistant.
8 Ug ang mga anak sa Israel nanagdala sa binihag nga gikan sa ilang mga kaigsoonan duha ka gatus ka libo, mga babaye, mga anak nga lalake, ug mga anak nga babaye, ug mingdala usab sa daghan nga mga inagaw gikan kanila, ug gidala ang inagaw ngadto sa Samaria.
The soldiers of Israel captured 200,000 of the people of Judah, including many wives and sons and daughters [of the soldiers of Judah]. They also seized and took back to Samaria many valuable things.
9 Apan usa ka manalagna ni Jehova didto, kansang ngalan mao si Obed: ug migula siya aron sa pagtagbo sa panon nga miadto sa Samaria, ug miingon kanila: Ania karon, tungod kay si Jehova, ang Dios sa inyong mga amahan, nasuko batok sa Juda, iyang gitugyan sila nganha sa inyong kamot, ug inyong gipamatay sila uban sa usa ka kasuko nga milanog ngadto sa langit.
But a prophet of Yahweh whose name was Obed was there [in Samaria]. He went out of the city to meet the army when it returned to Samaria. He said to them, “Because Yahweh, the God whom your ancestors [belonged to], was angry with [the people of] Judah, he allowed you to defeat them. But God has seen the cruel way that you slaughtered them.
10 Ug karon kamo nagtinguha sa paghimo sa mga anak sa Juda ug sa Jerusalem nga mga ulipon nga lalake ug mga ulipon nga babaye alang kaninyo: apan wala ba diha kaninyoy mga kalapasan sa inyong kaugalingon batok kang Jehova nga inyong Dios?
And now you want to [sin by] causing men and women from Judah to become your slaves, but you have certainly also sinned against Yahweh our God!
11 Busa karon patalinghugi ako, ug ipadala pagbalik ang mga binihag, nga inyong nabihag gikan sa inyong mga kaigsoonan; kay ang mabangis nga kaligutgut ni Jehova anaa kaninyo.
So listen to me! Send back [to Judah] your fellow-countrymen whom you have captured, because Yahweh is extremely angry with you [for what you did to them].”
12 Unya may pipila sa mga pangulo sa mga anak sa Ephraim, si Azarias anak nga lalake ni Johanan, si Berechias anak nga lalake ni Mesillemoth, ug si Ezechias anak nga lalake ni Sallum, ug si Amasa anak nga lalake ni Hadlai, nanindog batok kanila nga nangabut gikan sa gubat.
Then some of the leaders of [the tribe of] Ephraim—Azariah the son of Jehohanan, Berekiah the son of Meshillemoth, Jehizkiah the son of Shallum, and Amasa the son of Hadlai—rebuked those who were returning from the battle.
13 Ug miingon kanila: Dili kamo magdala sa mga binihag nganhi: kay inyong gitinguha ang makahatag kanamo sa usa ka kalapasan batok kang Jehova, aron sa pagdugang sa among mga sala ug sa among kalapasan; kay ang among kalapasan daku, ug may mabangis nga kasuko batok sa Israel.
They said to them, “You must not bring those prisoners here! If you do that, Yahweh will consider that we are guilty of sinning. We are already guilty of committing many sins; do you want to cause us to be even more guilty by committing another sin? God is already very angry with [us people of] Israel!”
14 Busa gibiyaan sa mga tawong may hinagiban ang mga binihag ug ang mga sinakmit sa atubangan sa mga principe ug sa tibook nga katilingban.
So, while their leaders and others were watching, the soldiers released the prisoners, and also gave back to them the valuable things that they had captured.
15 Ug ang mga tawo nga gipanghisgutan sa ngalan mingtindog, ug gidala ang mga binihag, ug gikan sa mga butang nga inagaw, gisul-oban ang walay saput kanila, ug gipabistihan sila, ug gipasapinan sila, ug gihatagan sila sa pagkaon ug pag-inum, ug gidihogan sila, ug gitungtong sa mga asno ang mga maluyahon kanila, ug gidala sila ngadto sa Jerico, ang ciudad sa mga palma, ngadto sa ilang mga kaigsoonan: unya sila namalik ngadto sa Samaria.
The leaders who were selected took some of the clothes that the soldiers had taken from the prisoners and gave those clothes back to the people who were naked. They also gave to the prisoners sandals and other clothes and things to eat and drink, and they gave them olive oil to rub on their wounds. They gave donkeys to those who were very weak, in order that they could ride on them. Then they led them all to Jericho, the city that had many palm trees. Then those leaders [of Israel] returned to Samaria.
16 Niadtong panahona si Achaz nga hari nagpadala ngadto sa mga hari sa Asiria sa pagtabang kaniya.
About that time, King Ahaz sent [a message] to the king of Assyria requesting help.
17 Kay ang mga Edomhanon ming-abut pag-usab ug mingdaug sa Juda, ug nakadala ug mga binihag.
[He did that because the army from] the Edom people-group had come again and attacked Judah and taken away many of the people of Judah as prisoners.
18 Ang mga Filistehanon usab mingsulong sa mga ciudad, sa kapatagan, ug ang sa Habagatan sa Juda, ug nagkuha sa Beth-semes, ug ang Ajalon, ug ang Gederoth, ug ang Socho lakip ang mga lungsod niana, ug ang Timna lakip ang mga lungsod niana, ang Gimzo usab ug ang mga lungsod niana: ug sila mingpuyo didto.
At the same time, men from Philistia had raided/attacked towns in the foothills and in the southern desert of Judah. They had captured Beth-Shemesh, Aijalon, and Gederoth [cities], as well as Soco, Timnah and Gimzo [towns] and the nearby villages.
19 Kay gipaubos ni Jehova ang Juda tungod kang Achaz nga hari sa Israel; kay siya naghimo sa kagawian nga pagpatuyang sa Juda, ug nakalapas ug daku gayud batok kang Jehova.
Yahweh [allowed those things to happen in order to] humble king Ahaz, because he had encouraged the people of Judah to do wicked things and had disobeyed Yahweh very much.
20 Ug si Tilgath-pilneser nga hari sa Asiria miadto kaniya, ug nagpaguol kaniya, apan wala magpabaskug kaniya.
Tiglath-Pileser, the king of Assyria, sent [his army saying that they would] help Ahaz, but instead of helping him, they caused him to experience trouble.
21 Kay gikuha ni Achaz ang usa ka bahin gikan sa balay ni Jehova, ug gikan sa balay sa hari, ug sa mga principe, ug gihatag kini ngadto sa hari sa Asiria: apan kini wala makatabang kaniya.
Ahaz’s [soldiers] took some of the [valuable] things from the temple and from the king’s palace and from other leaders of Judah and sent them to the king of Assyria [to pay him to help them], but the king of Assyria refused to help Ahaz.
22 Ug sa panahon sa iyang pagkaguol, siya milapas pa gayud batok kang Jehova, kining maong hari nga si Achaz.
While King Ahaz was experiencing those troubles, he disobeyed Yahweh even more.
23 Kay siya naghalad sa mga dios sa Damasco, nga mingdaug kaniya: ug siya miingon: Tungod kay ang mga dios sa mga hari sa Siria mingtabang kanila, tungod niini, ako magahalad kanila, aron sila motabang kanako. Apan sila mao ang nahimong kapildihan niya, ug sa tibook Israel.
He offered sacrifices to the gods that were worshiped in Damascus, whose [army] had defeated his [army]. He thought, “The gods that are worshiped by the kings of Syria have helped them, so I will offer sacrifices to those gods in order that they will help me.” But worshiping those gods caused Ahaz and all of Israel to be ruined.
24 Ug gitigum ni Achaz ang mga sudlanan sa balay sa Dios, ug gidugmok ang mga sudlanan sa balay sa Dios, ug gitakpan ang mga pultahan sa balay ni Jehova; ug gihimoan siya ug mga halaran niya sa tagsatagsa ka suok sa Jerusalem.
Ahaz gathered all the furnishings [that were used] in the temple and broke them into pieces. He locked the doors of the temple and set up altars [for worshiping idols] at every street corner in Jerusalem.
25 Ug sa tagsatagsa ka ciudad sa Juda siya naghimo sa hatag-as nga mga dapit aron sa pagsunog sa incienso ngadto sa laing mga dios, ug naghagit sa kasuko ni Jehova, ang Dios sa iyang mga amahan,
In every town in Judah, his workers built shrines to burn sacrifices to other gods, and that caused Yahweh, the God whom their ancestors [worshiped], to be very angry.
26 Karon ang uban sa iyang mga buhat, ug ang tanan sa iyang mga dalan, sinugdan ng katapusan, ania karon, sila nahisulat sa basahon sa mga hari sa Juda ug sa Israel.
A record of the other things that Ahaz did while he was the king, from when he started to rule until he died, is written in the scroll called ‘The History of the Kings of Judah and Israel’.
27 Ug si Achaz natulog uban sa iyang mga amahan, ug ilang gilubong siya didto sa ciudad, bisan sa Jerusalem; kay wala nila dad-a siya ngadto sa mga lubnganan sa mga hari sa Israel: ug si Ezechias ang iyang anak nga lalake naghari ilis kaniya.
Ahaz died and was buried in Jerusalem, but he was not buried in the tombs where the other kings [had been buried]. Then his son Hezekiah became the king.
