2 Cronicas 24
1 Si Joas pito ka tuig ang panuigon sa pagsugod niya paghari; ug siya naghari sulod sa kap-atan ka tuig sa Jerusalem: ug ang ngalan sa iyang inahan mao si Sibia, sa Beer-seba.
Joash was seven when he became king, and he reigned in Jerusalem for forty years. His mother's name was Zibiah of Beersheba.
2 Ug gihimo ni Joas kadtong matarung sa mga mata ni Jehova sa tanang mga adlaw ni Joiada nga sacerdote.
Joash did what was right in the Lord's sight during the lifetime of Jehoiada the priest.
3 Ug si Joiada nangasawa ug duha ka asawa alang kaniya, ug siya nanganak ug mga lalake ug mga babaye.
Jehoiada arranged for him to marry two wives, and he had sons and daughters.
4 Ug nahitabo sa tapus niini, nga si Joas nakahunahuna sa pag-ayo sa balay ni Jehova.
Some time later, Joash decided to repair the Lord's Temple.
5 Ug iyang gitigum sa pagtingub ang mga sacerdote ug ang mga Levihanon, ug miingon kanila: Umadto kamo sa mga ciudad sa Juda, ug magtigum kamo gikan sa tibook Israel salapi aron sa pag-ayo sa balay sa inyong Dios tuigtuig; ug tan-awon ninyo nga inyong dali-on ang maong butang. Apan ang mga Levihanon wala magdali niini.
He summoned the priests and Levites and told them, “Go to the towns of Judah and collect the yearly dues from everyone in Israel to repair the Temple of your God. Do it right away.” But the Levites did not go right away.
6 Ug gitawag sa hari si Joiada ang pangulo, ug miingon kaniya: Nganong wala nimo kinahanglana sa mga Levihanon gikan sa Juda ug sa Jerusalem ang buhis ni Moises ang alagad ni Jehova, ug ang sa katilingban sa Israel, alang sa balong-balong sa pagpamatuod?
So the king called for Jehoiada the high priest and asked him, “Why haven't you ordered the Levites to collect from Judah and Jerusalem the tax that Moses, the Lord's servant, and the assembly of Israel imposed to maintain the Tent of the Law?”
7 Kay ang mga anak nga lalake ni Athalia, kadtong dautan nga babaye, nagbungkag sa balay sa Dios; ug ang tanang mga butang usab nga hinalad sa balay ni Jehova ilang gihatag ngadto sa mga Baal.
(The supporters of that wicked woman Athaliah had broken into God's Temple and had stolen the holy objects of the Lord's Temple and used them to worship the Baals.)
8 Busa ang hari nagsugo, ug sila naghimo ug usa ka kahon, ug gibutang kini didto sa gawas sa pultahan sa balay ni Jehova.
The king ordered a collection chest to be made and placed outside the entrance to the Lord's Temple.
9 Ug sila naghimo ug usa ka pagpahibalo sa tibook Juda ug Jerusalem, sa pagdala kang Jehova sa buhis nga gipabuhis ni Moises nga alagad sa Dios sa mga Israelihanon didto sa kamingawan.
A decree was proclaimed throughout Judea and Jerusalem to bring to the Lord the tax that Moses, the Lord's servant, imposed on Israel in the wilderness.
10 Ug ang tanang mga principe ug ang tibook katawohan nangalipay, ug gidala sa sulod, ug gisulod didto sa kahon, hangtud nga ilang natapus.
All the leaders and all the people were glad to do so and brought their taxes. They dropped them in the chest until it was full.
11 Ug mao kadto, nga, sa bisan unsang panahon nga ang kahon gidala ngadto sa mga punoan sa hari pinaagi sa kamot sa mga Levihanon, ug sa diha nga sila nakakita nga adunay daghang salapi, ang kalihim sa hari ug ang punoan sa labawng sacerdote moabut ug habwaon ang sulod sa kahon, ug dad-on kini pagbalik sa bulotangan niini. Ingon niini ang ilang gibuhat adlaw-adlaw, ug nakatigum ug daghan nga salapi.
Every so often the Levites took the chest to the king's officials. When they saw that it contained a large amount of money, the king's secretary and the chief officer of the high priest would come and empty the chest. Then they would carry it back to its place. They did this every day and collected a great deal of money.
12 Ug gihatag sa hari ug ni Joiada kini sa mga nagbuhat sa pag-alagad sa balay ni Jehova; ug sila nanuhol sa mga magtitiltil sa bato, ug mga panday aron sa pagpaayo sa balay ni Jehova, ug sa nagbuhat usab sa puthaw ug tumbaga aron sa pag-ayo sa balay ni Jehova.
Then the king and Jehoiada would allocate the money of those supervising the work on the Lord's Temple to hire stonecutters and carpenters to restore the Lord's Temple and craftsmen in iron and bronze to repair the Lord's Temple.
13 Busa ang mga mamumoo nanagbuhat, ug ang pag-ayo nagkanunay sa ilang mga kamot, ug ilang gipatindog ang balay sa Dios sumala sa pagpahamutang niana, ug nagpalig-on niana.
The men doing the repairs worked hard and made good progress. They restored God's Temple to its original condition and strengthened it.
14 Ug sa diha nga sila nakatapus na, ilang gidala ang salin sa salapi ngadto sa atubangan sa hari ug kang Joiada, diin pamuhata ang mga sudlanan alang sa balay ni Jehova, bisan mga sudlanan nga tungod niana himoon ang pag-alagad ug paghalad, ug mga cuchara, ug mga sudlanan nga bulawan ug salapi. Ug sila nanaghalad sa mga halad-nga-sinunog sa balay ni Jehova sa kanunay sa tanang mga adlaw ni Joiada.
When they finished, they returned the money that was left to the king and Jehoiada, and with it utensils were made for the Lord's Temple, both for the worship services and for the burnt offerings, also bowls for incense and vessels of gold and silver. Burnt offerings were regularly offered in the Lord's Temple regularly throughout Jehoiada's lifetime.
15 Apan si Joiada nagkatigulang na gayud ug hupong sa mga adlaw, ug siya namatay; usa ka gatus ug katloan ka tuig ang panuigon sa iyang pagkamatay.
Jehoiada grew old and died at the age of 130, having lived a full life.
16 Ug ilang gilubong siya didto sa ciudad ni David taliwala sa mga hari, tungod kay siya naghimo ug maayo sa Israel, ug alang sa Dios ug sa iyang balay.
He was buried with the kings in the City of David, for all the good he had done in Israel for God and his Temple.
17 Karon tapus sa kamatayon ni Joiada nangabut ang mga principe sa Juda, ug minghatag sa katahuran sa hari. Unya ang hari namati kanila.
But after the death of Jehoiada, the leaders of Judah came to swear their loyalty to the king, and he listened to their advice.
18 Ug ilang gibiyaan ang balay ni Jehova, ang Dios sa ilang mga amahan, ug nag-alagad sa Asherim ug sa mga dios-dios: ug ang kaligutgut miabut ibabaw sa Juda ug sa Jerusalem tungod niining ilang pagkamakasasala.
They abandoned the Temple of the Lord, the God of their forefathers, and worshiped Asherah poles and idols. Judah and Jerusalem were punished because of their sin.
19 Bisan pa niana siya nagpadala ug mga manalagna kanila, sa pagpabalik kanila pag-usab ngadto kang Jehova; ug sila nanagpamatuod batok kanila: apan sila wala mamati.
The Lord sent prophets to bring the people back to him and to warn them; but they refused to listen.
20 Ug ang Espiritu sa Dios miabut kang Zacharias anak nga lalake ni Joiada nga sacerdote: ug siya mitindog sa ibabaw sa katawohan, ug miingon kanila: Kini mao ang giingon sa Dios: Nganong naglapas kamo sa mga sugo ni Jehova, aron kamo dili magamauswagon? tungod kay inyong gibiyaan ni Jehova, siya usab nagabiya kaninyo.
Then the Spirit of God came to Zechariah, son of Jehoiada the priest. He stood before the people and told them, “This is what God says: ‘Why do you break the Lord's commandments so that you cannot be successful? Since you have abandoned the Lord, he has abandoned you.’”
21 Ug sila nanagsabutsabut sa tago batok kaniya, ug gibato siya sa mga bato sumala sa sugo sa hari diha sa sawang sa balay ni Jehova.
Then the leaders hatched a plot to kill Zechariah, and on the orders of the king they stoned him to death in the courtyard of the Lord's Temple.
22 Busa si Joas ang hari wala mahanumdum sa kalolot nga gibuhat kaniya ni Joiada nga iyang amahan, hinonoa gipatay ang iyang anak nga lalake. Ug sa pagkamatay niya, siya miingon: Si Jehova magatan-aw unta niini, ug magasilot niini.
King Joash showed he had forgotten all about the loyalty and love shown to him by Jehoiada, Zechariah's father, by killing his son. As he died, Zechariah cried out, “May the Lord see what you've done and pay you back!”
23 Ug nahitabo sa katapusan sa tuig, nga ang kasundalohan sa mga Sirianhon mingtungas batok kaniya: ug ming-adto sila sa Juda ug sa Jerusalem, ug gipanlaglag ang tanang mga principe sa katawohan gikan sa kinataliwad-an sa katawohan, ug gipadala ang tanan nga inagaw gikan kanila ngadto sa hari sa Damasco.
At the end of the year, the Aramean army came to attack Joash. They invaded Judah and Jerusalem and killed all the people's leaders, and sent all their plunder back to the king of Damascus.
24 Kay ang kasundalohan sa mga Sirianhon ming-abut uban ang usa ka diyutay nga panon sa mga tawo; ug gitugyan ni Jehova ang usa ka daku kaayong panon ngadto sa ilang kamot, tungod kay ilang gitalikdan si Jehova, ang Dios sa ilang mga amahan. Busa ilang gihimo ang paghukom kang Joas.
Even though the Aramean army had come with only a few men, the Lord gave them the victory over a very large army, because Judah had abandoned the Lord, the God of their forefathers. In this way they punished Joash.
25 Ug sa pagkahimulag nila gikan kaniya (kay ilang gibiyaan siya nga masakiton kaayo), ang iyang kaugalingong mga alagad nanagsabutsabut sa tago batok kaniya tungod sa dugo sa mga anak nga lalake ni Joiada nga sacerdote, ug ilang gipatay siya diha sa iyang higdaanan, ug namatay siya; ug ilang gilubong siya didto sa ciudad ni David, apan siya wala nila ilubong sa mga lubnganan sa mga hari.
When the Arameans departed, they left Joash badly wounded. But then his own officers plotted against him for murdering the son of Jehoiada the priest, and they killed him in his bed. He was buried in the City of David, but not in the cemetery of the kings.
26 Ug kini sila mao ang nanagsabutsabut sa tago batok kaniya: si Zabad anak nga lalake ni Shimeath nga Ammonhanon, ug si Jozabad anak nga lalake ni Simrith ang Moabnon.
Those who plotted against him were Zabad, son of Shimeath, an Ammonite woman, and Jehozabad, son of Shimrith, a Moabite woman.
27 Karon mahitungod sa iyang mga anak nga lalake, ug ang pagkadaku sa iyang mga lulan nga gitungtung kaniya, ug ang pagtukod pag-usab sa balay sa Dios, ania karon, sila nahisulat sa hubad sa kaagi sa basahon sa mga hari. Ug si Amasias nga iyang anak nga lalake naghari ilis kaniya.
The story of the sons of Joash, as well as the many prophecies about him and about the restoration of God's Temple, are recorded in the Commentary on the Book of the Kings. His son Amaziah took over as king.
