1 Samuel 30
1 Ug nahitabo, sa diha nga si David ug ang iyang mga tawo nahiadto sa Siclag sa ikatolo ka adlaw, nga ang mga Amalecahanon misulong sa Habagatan ug sa Siclag, ug gidaug ang Siclag, ug gisunog kini sa kalayo,
Three days later, when David and his men arrived at Ziklag, [they discovered that] men of the Amalek people-group had raided Ziklag and [towns in] the southern part of Judah. They had destroyed Ziklag and burned down all the buildings.
2 Ug gibihag ang mga babaye ug ang tanan nga didto, gagmay ug dagku: walay bisan usa nga ilang gipatay, apan ilang gidala sila, ug nangadto sa ilang panaw.
They had captured the women [and the children] and everyone else, and had taken them away. But they had not killed anyone.
3 Ug sa diha nga si David ug ang iyang mga tawo nahiabut na sa ciudad, ania karon, nasunog kini sa kalayo; ug ang ilang mga asawa, ug ang ilang mga anak nga lalake, ug ang ilang mga anak nga babaye gipanagdala nga binihag.
When David and his men came to Ziklag, they saw that the town had been burned, and that their wives and sons and daughters had been captured and taken away.
4 Unya si David ug ang katawohan nga diha uban kaniya mipatugbaw sa ilang tingog ug nanghilak, hangtud nga nangaluya sila sa hinilak.
David and his men cried loudly, until [they were so weak that] they could not cry [any more].
5 Ug ang duruha ka asawa ni David gidala nga binihag, si Ahinoam ang taga-Jezreel, ug si Abigail ang asawa ni Nabal ang taga-Carmelo.
David’s two wives, Ahinoam and Abigail, had also been taken away.
6 Ug si David nasubo sa hilabihan; kay ang katawohan naghisgot sa pagbato kaniya, tungod kay ang kalag sa tibook katawohan nangasubo, ang tagsatagsa ka tawo alang sa iyang mga anak nga lalake ug sa iyang mga anak nga babaye: apan si David nagpalig-on sa iyang kaugalingon diha kang Jehova nga iyang Dios.
David’s men were threatening to [kill him by] throwing stones at him, because they were very angry because their sons and daughters [had been taken away]. David was very distressed, but Yahweh his God gave him strength.
7 Ug si David miingon kang Abiathar nga sacerdote, ang anak nga lalake ni Ahimelech: Ako nangaliyupo kanimo, dad-a dinhi kanako ang ephod. Ug gidala ni Abiathar didto ang ephod kang David.
David [did not know what to do, so he] said to Abiathar the priest, “Bring to me the sacred vest.” So Abiathar brought it,
8 Ug si David nangutana kang Jehova, nga nagaingon: Kong lutoson ko kining maong panon sa mga sundalo, maapasan ko kaha sila? Ug siya mitubag kaniya: Lutosa; kay sa walay duhaduha maapasan mo sila, ug sa walay pagkapakyas mabawi ang tanan.
and David asked Yahweh, “Should I [and my men] pursue the men [who took our families]? Will we [be able to] catch up to them?” Yahweh answered [by means of the stones in Abiathar’s sacred pouch], “Yes, pursue them. You will catch up to them, and you will be able to rescue [your families].”
9 Busa si David miadto, siya ug ang unom ka gatus ka tawo nga diha uban kaniya, ug miabut sa sapa nga Besor, diin mopabilin kadtong nanghiulahi.
So David and the 600 men who were with him left, and they came to the Besor Ravine. Some of his men stayed there [with some of their supplies].
10 Apan si David miapas, siya ug ang upat ka gatus ka tawo; kay ang duruha ka gatus napabilin sa ulahi, nga nangaluya na kaayo nga dili na makatabok sa sapa sa Besor.
David and 400 men continued to pursue [the men who captured their families]. The other 200 men stayed there at the ravine, because they were so exhausted that they could not cross the ravine.
11 Ug sila nakahibalag ug usa ka Egiptohanon diha sa kapatagan, ug gidala siya ngadto kang David, ug gihatagan siya ug tinapay, ug siya mikaon; ug ilang gihatagan siya ug tubig sa pag-inum;
[As David and the 400 men were going], they saw a man from Egypt in a field; so they took him to David. They gave the man some water to drink and some food to eat.
12 Ug ilang gihataga, siya ug usa ka haon nga tinapay sa igos, ug duruha ka bulig nga pasas: ug sa nakakaon na siya, hing-ulian siya sa iyang espiritu; kay siya wala makakaon ug tinapay, ni makainum ug tubig, sa totolo ka adlaw ug totolo ka gabii.
They also gave him a piece of fig cake and two clusters/packs of raisins. The man had not had anything to eat or drink for three days and nights, but [after he ate and drank] he felt refreshed.
13 Ug si David miingon kaniya: Kinsang sakup ikaw? Ug taga-diin ka? Ug siya miingon: Ako usa ka tawo nga batan-on nga lalake sa Egipto, sulogoon sa usa ka Amalecahanon; ug ang akong agalon mibiya kanako, tungod kay totolo ka adlaw na karon nga ming-agi, ako nasakit.
David asked him, “Who is your master? And where do you come from?” He replied, “I am from Egypt. I am a slave of a man from the Amalek people-group. Three days ago my master left me here, because I was sick [and I was not able to go with them].
14 Kami misulong sa dapit sa Habagatan sa mga taga-Cerethi, ug sa ibabaw niadtong sakup sa Juda, ug sa ibabaw sa Habagatan sa Caleb; ug gisunog namo ang Siclag sa kalayo.
We had raided the southern part of Judah where the Kereth people-group live, and some other towns in Judah, and the area south [of Hebron city] where the descendants of Caleb live. We also burned Ziklag [town].”
15 Ug si David miingon kaniya: Modala ka ba kanako ngadto niining panona? Ug siya miingon: Manumpa ka kanako tungod sa Dios, nga ikaw dili mopatay kanako, ni motugyan kanako ngadto sa kamot sa akong agalon, ug ako magatultol kanimo ngadto niining panona.
David asked him, “Can you lead us to this group of raiders?” He replied, “Yes, [I will do that] if you ask God to listen while you promise that you will not kill me or give me back to my master. If you promise that, I will take you to them.”
16 Ug sa pagdala na niya ngadto, ania karon, sila nanagkatibulaag sa tibook nga yuta, nangaon ug nanginum, ug nanagsayaw, tungod sa dagkung mga inagaw nga ilang nakuha gikan sa yuta sa mga Filistehanon, ug gikan sa yuta sa Juda.
[David agreed to do that, ] so the man from Egypt led David [and his men] to where the men from the Amalek people-group were. Those men were lying on the ground, eating and drinking and celebrating because of having captured many things from the Philistia and Judah areas.
17 Ug gilaglag sila ni David sukad sa pagbanagbanag sa kabuntagon bisan hangtud sa kagabhion sa sunod nga adlaw: ug walay nakagawas kanila nga usa ka tawo, gawas ang upat ka gatus ka batan-ong lalake, nga nangabayo sa camello, ug mingkalagiw.
David [and his men] fought against them from sunset that day until the evening of the following day. Four hundred of them escaped and rode away on camels, but none of the others escaped.
18 Ug gibawi ni David ang tanan nga naagaw sa mga Amalecahanon; ug giluwas ni David ang iyang duruha ka asawa.
David rescued his two wives, and he and his men got back everything else that the men of the Amalek people-group had taken.
19 Ug walay bisan unsa nga nakulang kanila, ni diyutay ni dagku, ni mga anak nga lalake ni mga anak nga babaye, ni inagaw ni bisan unsa nga ilang nakuha kanila: Gidala ni David pagbalik ang tanan.
Nothing was missing. They took all their people back [to Ziklag]—young people and old people, [their wives], their sons and their daughters. They also recovered all the other things that the men of the Amalek people-group had taken from Ziklag.
20 Ug gidala ni David ang tanang mga panon sa carnero ug ang mga panon sa vaca, nga ilang giabog sa unahan sa laing panon sa vaca, ug miingon: Kini mao ang inagaw ni David.
They took with them the sheep and cattle that had been captured, and his men caused those animals to go in front of them, saying, “These are animals that we captured in the battle; they belong to David!”
21 Ug si David miadto sa duruha ka gatus ka tawo, nga gipangapuyan nga dili na ngani sila makanunot kang David, nga ilang gipabilin usab didto sa sapa sa Besor; ug nangadto sila sa pagsugat kang David, ug sa pagsugat sa katawohan nga nagauban kaniya: ug sa diha nga mahiduol na si David sa katawohan, siya miyukbo kanila
David and his men got back to where the other 200 men were waiting, the men who did not go with David because they were very exhausted. They had stayed at Besor Ravine. [When they saw David and his men coming], they went out to greet them. And David [greeted them and] said to them, “I hope that things are going well with you!”
22 Unya mingtubag ang tanang mga dautan ug mga bastos nga tawo, kadtong nanguban kang David, ug miingon: Tungod kay wala sila mouban kanato, dili nato sila hatagan bisan unsa sa inagaw nga atong nabawi, gawas sa tagsatagsa ka tawo, sa iyang asawa ug sa iyang kabataan, aron iyang kamandoan sila ug lumakaw.
But some of the men who had gone with David, men who were evil and troublemakers, said, “These 200 men did not go with us. So we should not give to them any of the things that we recovered/captured. Each of them should take only his wife and children and go [back to their homes].”
23 Unya miingon si David: Dili ninyo buhaton ang ingon, mga kaigsoonan ko, uban niadtong gihatag ni Jehova kanato, nga nagbantay kanato, ug nagtugyan kanato sa panon sa mga sunalo nga ming-anhi batok kanato sa atong kamot.
David replied, “No, my fellow Israelis, it would not be right to divide up like that the things that Yahweh has allowed us to capture. Yahweh has protected us and enabled us to defeat the enemies who attacked our town.
24 Ug kinsay mamati kaninyo niining pagkabutanga? Kay ingon nga ang iyang bahin mao ang ming-adto sa gubat, mao man usab ang iyang bahin niadtong mga nanghibilin uban sa mga butang: sila magadawat ug sama nga bahin.
(Who will pay attention to you if you say things like that?/No one will pay attention to you if you say things like that.) [RHQ] The men who stayed here with our supplies will get the same amount that the men who went into the battle will get. They will all receive the same amount.”
25 Ug mao nga sukad niadtong adlawa ngadto sa unahan, nga iyang gihimo kini nga usa ka balaod ug usa ka tulomanon alang sa Israel hangtud niining adlawa.
David made that to be a law [DOU] for the Israeli people, and that is still a law in Israel.
26 Ug sa pag-abut ni David sa Siclag, nagpahatud siya sa inagaw ngadto sa mga anciano sa Juda, bisan ngadto sa iyang mga higala, nga nagaingon: Ania karon, usa ka gasa alang kaninyo gikan sa inagaw sa mga kaaway ni Jehova:
When David [and all the others] arrived in Ziklag, David sent to his friends who were leaders in Judah some of the things that they had captured from the Amalek people-group. He said to them, “Here is a present for you. These are things that we took from Yahweh’s enemies.”
27 Kanila nga atua sa Beth-el, ug kanila nga atua sa Ramoth sa Habagatan, ug kanila nga atua sa Jattir,
[Here is a list of the cities and towns to whose leaders David sent gifts: ] Bethel, Ramoth in the southern part of Judah, Jattir,
28 Ug kanila nga atua sa Aroer, ug kanila nga atua sa Siphmoth, ug kanila nga atua sa Esthemoa,
Aroer, Siphmoth, Eshtemoa,
29 Ug kanila nga atua sa Rachal, ug kanila nga atua sa mga ciudad sa mga taga-Jerameel, ug kanila nga atua sa mga ciudad sa mga Cinehanon;
Racal, the cities where the descendants of Jehrameel lived and the cities where the Ken people-group lived,
30 Ug kanila nga atua sa Horma, ug kanila nga atua sa Chorasan, ug kanila nga atua sa Athach,
Hormah, Bor-Ashan, Athach,
31 Ug kanila nga atua sa Hebron, ug sa tanang dapit diin si David sa iyang kaugalingon ug ang iyang mga tawo kanunay nga mangadto.
Hebron, and all the other places where David and his men had gone [when they were hiding from Saul].
