1 Samuel 25

1 Ug si Samuel namatay; ug ang tibook nga Israel nanagtigum pagtingub sa ilang kaugalingon, ug nanagminatay tungod kaniya, ug gilubong siya didto sa balay niya sa Rama. Ug si David mibangon, ug miadto sa kamingawan sa Paran.

Mortuus est autem Samuel, et congregatus est universus Israël, et planxerunt eum, et sepelierunt eum in domo sua in Ramatha. Consurgensque David descendit in desertum Pharan.

2 Ug didtoy usa ka tawo sa Maon, kinsang kabtangan atua sa Carmelo; ug ang tawo daku kaayo, ug siya may totolo ka libong carnero, ug usa ka libo nga kanding: ug siya nagaalot sa iyang mga carnero didto sa Carmelo.

Erat autem vir quispiam in solitudine Maon, et possessio ejus in Carmelo, et homo ille magnus nimis: erantque ei oves tria millia, et mille capræ: et accidit ut tonderetur grex ejus in Carmelo.

3 Karon ang ngalan sa tawo mao si Nabal; ug ang ngalan sa iyang asawa mao si Abigail; ug ang babaye masinabuton kaayo, ug may usa ka maanyag nga panagway; apan ang tawo dili papiog ug dautan sa iyang mga binuhatan; ug siya gikan sa banay ni Caleb.

Nomen autem viri illius erat Nabal. Et nomen uxoris ejus Abigail: eratque mulier illa prudentissima, et speciosa: porro vir ejus durus, et pessimus, et malitiosus: erat autem de genere Caleb.

4 Ug si David nakadungog didto sa kamingawan nga si Nabal nag-alot sa iyang mga carnero.

Cum ergo audisset David in deserto quod tonderet Nabal gregem suum,

5 Ug si David nagpasugo ug napulo ka batan-ong lalake, ug si David miingon sa mga batan-ong lalake. Tumungas kamo ngadto sa Carmelo, ug umadto kang Nabal, ug paghatag ug katahuran kaniya sa akong ngalan:

misit decem juvenes, et dixit eis: Ascendite in Carmelum, et venietis ad Nabal, et salutabitis eum ex nomine meo pacifice.

6 Ug kini mao ang ipamulong ninyo kaniya nga nagapuyo sa pagkamauswagon: Ang pakigdait anaa kanimo, ug ang pakigdait anaa sa imong balay, ug ang pakigdait anaa sa tanan nga anaa kanimo.

Et dicetis: Sit fratribus meis et tibi pax, et domui tuæ pax, et omnibus, quæcumque habes, sit pax.

7 Ug karon ako nakadungog nga ikaw adunay mga mag-aalot, ang imong nga magbalantay ania na uban kanamo karon, ug wala sila namo unsaa, ni may bisan unsa nga nakulang kanila, sa tanang panahon nga didto sila sa Carmelo.

Audivi quod tonderent pastores tui, qui erant nobiscum in deserto: numquam eis molesti fuimus, nec aliquando defuit quidquam eis de grege, omni tempore quo fuerunt nobiscum in Carmelo.

8 Pangutan-a ang imong mga batan-ong lalake, ug sila magasugilon kanimo; sa maong hinungdan itugot nga may kahimut-an ang mga batan-ong lalake sa imong mga mata; kay kami nahianhi sa usa ka maayong adlaw; ihatag, ako nangaliyupo kanimo, bisan unsa nga mahaanha sa imong kamot, sa imong mga sulogoon, ug sa imong anak nga lalake nga si David.

Interroga pueros tuos, et indicabunt tibi. Nunc ergo inveniant pueri tui gratiam in oculis tuis: in die enim bona venimus: quodcumque invenerit manus tua, da servis tuis, et filio tuo David.

9 Ug sa diha nga ang mga batan-ong lalake ni David nanghiabut na, gipamulong nila kang Nabal sumala niadtong tanang mga pulong sa ngalan ni David, ug minghunong.

Cumque venissent pueri David, locuti sunt ad Nabal omnia verba hæc ex nomine David: et siluerunt.

10 Ug si Nabal mitubag sa mga sulogoon ni David, ug miingon: Kinsa ba si David? Ug kinsa ba ang anak nga lalake ni Isai? adunay daghang mga sulogoon karong mga adlawa nga ang tagsatagsa ka tawo mobulag sa iyang agalon.

Respondens autem Nabal pueris David, ait: Quis est David? et quis est filius Isai? hodie increverunt servi qui fugiunt dominos suos.

11 Kuhaon ko diay ang akong tinapay, ug ang akong tubig, ug ang akong inihaw nga akong gipatay alang sa akong mga mag-aalot, ug ihatag ko ba kini sa mga tawo nga wala nako hibaloi kong diin sila gikan?

Tollam ergo panes meos, et aquas meas, et carnes pecorum quæ occidi tonsoribus meis, et dabo viris quos nescio unde sint?

12 Busa ang mga batan-ong lalake ni David mingtalikod, ug mingbalik, ug nahiabut ug gisuginlan siya sumala sa tanan niining mga pulonga.

Regressi sunt itaque pueri David per viam suam, et reversi venerunt, et nuntiaverunt ei omnia verba quæ dixerat.

13 Ug si David miingon sa iyang mga tawo: Panagtakin kamo ang tagsatagsa ka tawo sa iyang pinuti. Ug nanagtakin sila ang tagsatagsa ka tawo sa iyang pinuti; ug si David nagatakin usab sa iyang pinuti: ug may mingsunod kang David nga duolan sa upat ka gatus ka tawo; ug may duruha ka gatus nga mingpabilin diha sa mga kasangkapan.

Tunc ait David pueris suis: Accingatur unusquisque gladio suo. Et accincti sunt singuli gladiis suis, accinctusque est et David ense suo: et secuti sunt David quasi quadringenti viri: porro ducenti remanserunt ad sarcinas.

14 Apan usa sa mga batan-ong lalake misugilon kang Abigail, ang asawa ni Nabal, nga nagaingon: Ania karon, si David nagpadala ug mga sulogoon gikan sa kamingawan aron sa paghatag ug katahuran sa atong agalon; ug iyang gikasab-an sila.

Abigail autem uxori Nabal nuntiavit unus de pueris suis, dicens: Ecce David misit nuntios de deserto, ut benedicerent domino nostro: et aversatus est eos.

15 Apan ang mga tawo maayo kaayo kanamo, ug wala kami nila hilabti, ni mawad-an kami bisan unsa, sa kadugayon nga kami nagauban diha kanila sa didto kami sa mga kapatagan.

Homines isti boni satis fuerant nobis, et non molesti: nec quidquam aliquando periit omni tempore quo fuimus conversati cum eis in deserto:

16 Sila mao ang usa ka kuta namo sa adlaw ug sa gabii, sa tanang higayon nga kami diha uban kanila nga nagabantay sa mga carnero.

pro muro erant nobis tam in nocte quam in die, omnibus diebus quibus pavimus apud eos greges.

17 Busa karon ilha ug hunahunaa kong unsay imong pagabuhaton; kay dautan ang gitinguha batok sa atong agalon, ug batok sa tibook niyang balay; kay siya maoy usa ka tawo nga walay kapuslanan, ug walay bisan kinsa nga makasulti kaniya.

Quam ob rem considera, et recogita quid facias: quoniam completa est malitia adversum virum tuum, et adversum domum tuam, et ipse est filius Belial, ita ut nemo possit ei loqui.

18 Unya si Abigail midali, ug mikuha ug duruha ka gatus ka book tinapay, ug duruha ka botella nga vino, ug lima ka carnero nga linuto na ug lima ka takus nga sinanglag nga trigo, ug usa ka gatus ka hugpong nga parras, ug duruha ka gatus ka haon nga higuera, ug gitangkil kini sa mga asno.

Festinavit igitur Abigail, et tulit ducentos panes, et duos utres vini, et quinque arietes coctos, et quinque sata polentæ, et centum ligaturas uvæ passæ, et ducentas massas caricarum, et posuit super asinos:

19 Ug siya miingon sa iyang mga batan-ong lalake: Lakaw una kanako; ania karon, ako magasunod kaninyo. Apan wala niya suginli ang iyang bana nga si Nabal.

dixitque pueris suis: Præcedite me: ecce ego post tergum sequar vos: viro autem suo Nabal non indicavit.

20 Ug kadto mao, nga sa nakakabayo na siya sa iyang asno, ug milugsong labay sa hup-ananan sa bukid, nga, ania karon, si David ug ang iyang mga tawo minglugsong paingon kaniya; ug iyang gikahibalag sila.

Cum ergo ascendisset asinum, et descenderet ad radices montis, David et viri ejus descendebant in occursum ejus: quibus et illa occurrit.

21 Karon si David miingon: Sa pagkatinuod kakawangan ang akong pagbantay sa tanan nga ania niining tawohana didto sa kamingawan, aron nga walay makulang sa tanan nga mahatungod kaniya: ug iya akong gibalusan ug dautan tungod sa maayo.

Et ait David: Vere frustra servavi omnia quæ hujus erant in deserto, et non periit quidquam de cunctis quæ ad eum pertinebant: et reddidit mihi malum pro bono.

22 Ang Dios magahimo sa ingon niini sa mga kaaway ni David, ug labi pa usab, kong may ibilin ako sa tanan nga mahatungod kaniya sa pagbanagbanag sa kabuntagon, bisan usa ka bata nga lalake.

Hæc faciat Deus inimicis David, et hæc addat, si reliquero de omnibus quæ ad ipsum pertinent usque mane mingentem ad parietem.

23 Ug sa diha nga si Abigail nakakita kang David siya midali, ug nanaug sa iyang asno, ug mihapa sa atubangan ni David, ug miyukbo ngadto sa yuta.

Cum autem vidisset Abigail David, festinavit, et descendit de asino, et procidit coram David super faciem suam, et adoravit super terram,

24 Ug siya mihapa sa iyang mga tiil ug miingon: Kanako, ginoo ko, sa ibabaw nako mahulog ang kasal-anan; ug tugoti nga ang imong sulogoon nga babaye, ako nangaliyupo kanimo, sa pagpasulti sa imong mga igdulungog, ug pamatia ang mga pulong sa imong sulogoon nga babaye.

et cecidit ad pedes ejus, et dixit: In me sit, domine mi, hæc iniquitas: loquatur, obsecro, ancilla tua in auribus tuis, et audi verba famulæ tuæ.

25 Ayaw itugot sa akong ginoo, ako nangaliyupo kanimo, nga magtagad niining walay kapuslanan nga tawo, bisan kang Nabal; kay sumala sa iyang ngalan, mao man siya; Nabal ang iyang ngalan, ug ang kabuangan maoy nagauban kaniya: apan ako nga imong sulogoon nga babaye wala makakita sa mga batan-ong lalake sa akong ginoo, nga imong gisugo.

Ne ponat, oro, dominus meus rex cor suum super virum istum iniquum Nabal: quoniam secundum nomen suum stultus est, et stultitia est cum eo: ego autem ancilla tua non vidi pueros tuos, domine mi, quos misisti.

26 Busa karon, ginoo ko, ingon nga si Jehova buhi, ug ingon nga ang imong kalalg buhi, sa nakita nga si Jehova nagpugong kanimo gikan sa pagpakasala tungod sa dugo, ug gikan sa pagpanimalus pinaagi sa imong kaugalingong kamot, busa karon himoa nga ang imong mga kaaway, ug sila nga nangita ug kadautan sa akong ginoo nga mahasama kang Nabal.

Nunc ergo, domine mi, vivit Dominus, et vivit anima tua, qui prohibuit te ne venires in sanguinem, et salvavit manum tuam tibi: et nunc fiant sicut Nabal inimici tui, et qui quærunt domino meo malum.

27 Ug karon kining gasa nga gidala sa imong sulogoon sa akong ginoo, ipahatag kini ngadto sa mga batan-ong lalake nga nagasunod sa akong ginoo.

Quapropter suscipe benedictionem hanc, quam attulit ancilla tua tibi domino meo, et da pueris qui sequuntur te dominum meum.

28 Pasayloa, ako nangaliyupo kanimo, ang paglapas sa imong sulogoon nga babaye; kay sa pagkatinuod si Jehova magahimo ug usa ka malig-ong balay sa akong ginoo, tungod kay ang akong ginoo mogubat sa mga gubat ni Jehova; ug ang dautan dili hikaplagan diha kanimo sa tanan nimong mga adlaw.

Aufer iniquitatem famulæ tuæ: faciens enim faciet Dominus tibi domino meo domum fidelem, quia prælia Domini, domine mi, tu præliaris: malitia ergo non inveniatur in te omnibus diebus vitæ tuæ.

29 Ug bisan pa ang tawo motindog sa paglutos kanimo, ug sa pagpangita sa imong kalag, bisan pa niana ang kalag sa akong ginoo mahigut diha sa usa ka bugkos sa kinabuhi uban kang Jehova nga imong Dios; ug ang mga kalag sa imong mga kaaway, siya magalamboyog kanila, ingon sa gikan sa laang sa usa ka lamboyog.

Si enim surrexerit aliquando homo persequens te, et quærens animam tuam, erit anima domini mei custodita quasi in fasciculo viventium apud Dominum Deum tuum: porro inimicorum tuorum anima rotabitur, quasi in impetu et circulo fundæ.

30 Ug mahitabo, sa diha nga si Jehova maghimo sa akong ginoo sumala sa tanang kaayohan sa iyang gipamulong mahitungod kanimo, ug makatudlo na kanimo nga principe ibabaw sa Israel,

Cum ergo fecerit Dominus tibi domino meo omnia quæ locutus est bona de te, et constituerit te ducem super Israël,

31 Nga kini dili mahimong kasakit kanimo, ni makapangdol sa kasingkasing sa akong ginoo, bisan ikaw makaula sa dugo sa walay gipasikaran, kun ang akong ginoo manimalus sa iyang kaugalingon. Ug sa diha nga si Jehova magahimo ug maayo sa akong ginoo, unya hinumdumi ang imong sulogoon nga babaye.

non erit tibi hoc in singultum, et in scrupulum cordis domino meo, quod effuderis sanguinem innoxium, aut ipse te ultus fueris: et cum benefecerit Dominus domino meo, recordaberis ancillæ tuæ.

32 Ug si David miingon kang Abigail: Bulahan si Jehova ang Dios sa Israel, nga nagpaanhi kanimo niining adlawa aron sa pagsugat kanako:

Et ait David ad Abigail: Benedictus Dominus Deus Israël, qui misit hodie te in occursum meum, et benedictum eloquium tuum,

33 Ug bulahan ang imong kaligdong, ug bulahan ikaw nga nakapalikay kanako niining adlawa gikan sa pagpakasala tungod sa dugo, ug gikan sa pagpanimalus sa akong kaugalingon pinaagi sa akong kamot.

et benedicta tu, quæ prohibuisti me hodie ne irem ad sanguinem, et ulciscerer me manu mea.

34 Kay sa tinuod gayud, ingon nga si Jehova, ang Dios sa Israel, buhi, nga nakapugong kanako gikan sa pagdaut kanimo, gawas nga ikaw midali ug mianhi sa pagsugat kanako, sa walay duhaduha walay mahabilin kang Nabal sa pagbanagbanag sa kabuntagon bisan sa usa ka bata nga lalake.

Alioquin vivit Dominus Deus Israël, qui prohibuit me ne malum facerem tibi: nisi cito venisses in occursum mihi, non remansisset Nabal usque ad lucem matutinam mingens ad parietem.

35 Busa gidawat ni David gikan sa iyang kamot kadtong iyang gidala kaniya; ug siya miingon kaniya: Lakaw sa pakigdait ngadto sa imong balay; tan-awa, ako namati sa imong tingog, ug gidawat ang imong kaugalingon.

Suscepit ergo David de manu ejus omnia quæ attulerat ei, dixitque ei: Vade pacifice in domum tuam: ecce audivi vocem tuam, et honoravi faciem tuam.

36 Ug si Abigail miadto kang Nabal; ug, ania karon, siya naghimo ug usa ka pangilin sa iyang balay, sama sa pangilin sa usa ka hari; ug ang kasingkasing ni Nabal malipayon sa sulod niya, kay siya nahubog sa hilabihan: busa wala siya mosugilon kaniya bisan unsa, kapin kun kulang, hangtud sa pagbanagbanag sa kabuntagon.

Venit autem Abigail ad Nabal: et ecce erat ei convivium in domo ejus quasi convivium regis, et cor Nabal jucundum: erat enim ebrius nimis: et non indicavit ei verbum pusillum aut grande usque mane.

37 Ug nahitabo sa pagkabuntag, sa diha nga hinghuwasan na si Nabal, nga ang iyang asawa misugilon kaniya niining mga butanga, ug ang iyang kasingkasing nalumos sa sulod niya, ug siya nahimong ingon sa usa ka bato.

Diluculo autem cum digessisset vinum Nabal, indicavit ei uxor sua verba hæc: et emortuum est cor ejus intrinsecus, et factus est quasi lapis.

38 Ug nahitabo nga sa may napulo na ka adlaw nga nangagi nga si Nabal gihampak ni Jehova, mao nga siya namatay.

Cumque pertransissent decem dies, percussit Dominus Nabal, et mortuus est.

39 Ug sa diha nga si David nakadungog nga si Nabal namatay, siya miingon: Bulahan si Jehova nga naglaban sa hinungdan sa akong kaulawan gikan sa kamot ni Nabal, ug nagapugong sa iyang sulogoon gikan sa kadautan: ug ang dautang buhat ni Nabal giuli ni Jehova sa iyang kaugalingong ulo. Ug si David nagpasugo ug nagsulti mahitungod kang Abigail, sa pagpakuha kaniya aron iyang pangasaw-on.

Quod cum audisset David mortuum Nabal, ait: Benedictus Dominus, qui judicavit causam opprobrii mei de manu Nabal, et servum suum custodivit a malo, et malitiam Nabal reddidit Dominus in caput ejus. Misit ergo David, et locutus est ad Abigail, ut sumeret eam sibi in uxorem.

40 Ug sa diha nga ang mga sulogoon ni David midangat na didto kang Abigail sa Carmelo, sila mingsulti kaniya, nga nagaingon: Si David nagpaanhi kanamo dinhi kanimo, sa pagpadala kanimo ngadto kaniya aron ikaw iyang pangasaw-on.

Et venerunt pueri David ad Abigail in Carmelum, et locuti sunt ad eam, dicentes: David misit nos ad te, ut accipiat te sibi in uxorem.

41 Ug siya mitindog ug miyukbo sa iyang kaugalingon nga ang iyang nawong ngadto sa yuta, ug nagaingon: Ania karon, ang imong sulogoon nga babaye maoy usa ka sulogoon sa pagpanghugas sa mga tiil sa mga sulogoon sa akong ginoo.

Quæ consurgens, adoravit prona in terram, et ait: Ecce famula tua sit in ancillam, ut lavet pedes servorum domini mei.

42 Ug si Abigail midali, ug mitindog, ug mikabayo sa usa ka asno, uban ang lima ka mga dalaga niya nga mingnunot kaniya; ug milakaw siya sunod sa mga sulogoon ni David ug nahimong iyang asawa.

Et festinavit, et surrexit Abigail, et ascendit super asinum, et quinque puellæ ierunt cum ea, pedissequæ ejus, et secuta est nuntios David: et facta est illi uxor.

43 Si David usab nangasawa kang Ahinoam sa Jezreel; ug silang duruha nahimong iyang mga asawa.

Sed et Achinoam accepit David de Jezraël: et fuit utraque uxor ejus.

44 Karon si Saul mihatag kang Michal nga iyang anak nga babaye, nga asawa ni David, kang Palti, ang anak nga lalake ni Lais nga atua sa Gallim.

Saul autem dedit Michol filiam suam, uxorem David, Phalti filio Lais, qui erat de Gallim.