1 Samuel 24
1 Ug nahitabo, sa diha nga sa paghiuli na ni Saul gikan sa paglutos sa mga Filistehanon, nga kini gisugilon kaniya, nga nagaingon: Ania karon, si David atua sa kamingawan sa Engaddi.
After Saul [and his soldiers] returned [home] after fighting against the Philistia army, someone reported to Saul that David [and his men] had gone into the desert near En-Gedi.
2 Unya si Saul mikuha ug totolo ka libo ka mga piniling tawo gikan sa tibook nga Israel, ug miadto sa pagpangita kang David ug sa iyang mga tawo ibabaw sa mga bato sa mga kanding nga ihalas.
[When] Saul [heard that, he] chose 3,000 men from various areas in Israel, and they went to search for David and his men at a place named Rocks of Wild Goats.
3 Ug siya nahiabut sa mga toril sa mga carnero duol sa alagianan, diin may usa ka langub; ug si Saul misulod aron sa pagtabon sa iyang tiil. Karon, si David ug ang iyang mga tawo nanagpuyo sa kinasulorang mga dapit sa maong langub.
At a place where the road was alongside some sheep pens, Saul [left the road and] entered a cave to defecate [EUP]. [He did not know that] David and his men were hiding further inside that same cave!
4 Ug ang mga tawo ni David nanag-ingon kaniya: Ania karon, ang adlaw nga si Jehova namulong kanimo: Ania karon, akong itugyan ang imong kaaway nganha sa imong kamot, ug ikaw magbuhat kaniya sumala sa maayo kanimo. Unya si David mitindog, ug giputlan ang sidsid sa saput ni Saul sa tago.
David’s men [saw Saul and] whispered to David, “Today is the day that Yahweh spoke about when he said, ‘I will enable you to defeat your enemy.’ You can do to him whatever you want to!” So David crept toward the entrance of the cave and [with his knife] he cut off a piece of Saul’s robe.
5 Ug nahitabo sa tapus niana, nga ang kasingkasing ni David daw nagasakit kaniya, tungod kay iyang giputlan ang sidsid sa saput ni Saul.
[And then he returned to his men]. But then David felt guilty for having cut off a piece of Saul’s robe.
6 Ug siya miingon sa iyang mga tawo: Si Jehova nagadili nga ako magbuhat niining butanga sa akong ginoo, ang dinihog ni Jehova, sa pagtuy-od sa akong kamot batok kaniya, sa nakita ko nga siya mao ang dinihog ni Jehova.
He said to his men, “I should not have done that to the king! I hope/desire that Yahweh will never allow me to attack the one whom God has appointed, because Yahweh is the one who chose him [to be the king].”
7 Busa gibadlong ni David ang iyang mga tawo niining mga pulonga, ug wala motugot kanila nga motindog sila batok kang Saul. Ug si Saul mibangon gikan sa langub, ug mipanaw sa iyang dalan.
By saying that, David restrained his men, and did not allow them to kill Saul.
8 Taodtaod mibangon usab si David, ug migula gikan sa langub, ug misinggit sa luyo ni Saul, nga nagaingon: Akong ginoong hari. Ug sa diha nga si Saul milingi sa iyang luyo, si David miyukbo nga ang iyang nawong haduol sa yuta, ug naghatag ug katahuran.
After Saul left the cave and started to walk on the road again, David came out of the cave and shouted to Saul, “King Saul!” Saul turned around and looked, and David bowed down with his face touching the ground.
9 Ug si David miingon kang Saul: Nganong namati ka sa mga pulong sa mga tawo, nga nagaingon: Ania karon, si David nagapangita sa pagdagmal kanimo?
Then he said to Saul, “(Why do you pay attention to people when they say ‘David wants to harm you’?/You should not pay attention to people when they say ‘David wants to harm you’.) [RHQ]
10 Ania karon, niining adlawa ang imong mata nakakita kong giunsa sa pagtugyan ni Jehova kanimo niining adlawa sa akong kamot didto sa langub: ug ang uban nagsugyot kanako sa pagpapatay kanimo; apan ang akong mata nagluwas kanimo; ug ako miingon: Dili ko bakyawon ang akong kamot batok sa akong ginoo; kay siya mao ang dinihog ni Jehova.
Today you can see with your own eyes that [what they say is not true]. Yahweh put you in a place where my men and I could have killed you when you were in this cave. Some of my men told me that I should do that, but I did not do that. I said to them, ‘I will not harm my master, because he is the king whom Yahweh appointed.’
11 Labut pa, amahan ko, tan-awa, oo, tan-awa ang sidsid sa imong saput sa akong kamot; kay nianang pagputol ko sa sidsid sa imong saput, ug wala ko ikaw patya, hibaloan mo ug tan-awa nga wala gayud ing dautan, ni paglapas sa akong kamot, ug wala ako makasala batok kanimo, bisan pa nagapangita ikaw sa akong kinabuhi sa pagkuha niini.
Your majesty, look at this piece of your robe that is in my hand! I cut it from your robe, but I did not kill you. So now you should be able to understand that I am not planning to do anything evil to you. I have not done anything wrong to you, but you are searching for me to kill me.
12 Si Jehova magahukom sa taliwala kanimo ug kanako, ug si Jehova magabalus kanimo alang kanako; apan ang akong kamot dili gayud magadapat kanimo.
I hope/desire that Yahweh will judge and decide which of us ([is doing what is right/pleases him]). And I hope/desire that he will punish you for the wrong things that you have done to me. But I will not try to harm you.
13 Ingon sa gipamulong sa sanglitanan sa mga karaan: Gikan sa mga dautan mogula ang pagkadautan; apan ang akong kamot dili magadapat kanimo.
There is a proverb that has the words, ‘Evil things are done by evil people.’ But [I am not evil, so] I will not do evil things to you.
14 Kang kinsa ba mogula ang hari sa Israel? kang kinsa ba ikaw magalutos? Nagalutos sa usa ka irong patay, sunod sa usa ka pulgas.
“You are the king of Israel. So (why are you pursuing me?/you should not be pursuing me.) [RHQ] I am [as harmless as] [MET] a dead dog or a flea.
15 Busa si Jehova maoy maghuhukom, ug mohatag sa paghukom sa taliwala kanako ug kanimo, ug motan-aw, ug molaban sa akong katungod, ug magaluwas kanako gikan sa imong kamot.
I hope/desire that Yahweh will judge which of us [is doing what (he wants/is right)]. I trust that he will [act like a lawyer and] judge (my case/what I have done), and that he will rescue me from your power [MTY].”
16 Ug kini nahitabo, sa diha nga natapus na ang pagsulti ni David niining mga pulonga kang Saul, nga si Saul miingon: Mao ba kini ang imong tingog, anak ko nga David? Ug gipatugbaw ni Saul ang iyang tingog ug mihilak.
When David finished speaking, Saul [called out to him and] asked, “My son David, is that your voice [that I am hearing]?” Then he began to cry loudly.
17 Ug siya miingon kang David: Ikaw labi pang matarung kay kanako; kay ikaw naghatag kanako ug maayo, samtang gihatag ko kanimo ang dautan.
He said, “You are a better man than I am. You have done something very good to me when I tried to do something very bad to you.
18 Ug ikaw nagpadayag niining adlawa kong unsa ang pagkamaayo mo kanako, kay ingon nga si Jehova nagtugyan kanako sa imong kamot, wala mo ako patya.
When Yahweh put me in a place [in that cave] where you could have easily killed me, you did not do that.
19 Kay kong ang usa ka tawo makakaplag sa iyang kaaway, buhian ba kaha siya sa minaayo niya? Busa si Jehova nagbalus kanimo sa maayo tungod sa imong gibuhat kanako niining adlawa.
(Who else would/No one else would) find his enemy and allow his enemy to escape [when he could kill him instead] [RHQ]. I hope/desire that Yahweh will reward you for being kindly to me today.
20 Ug karon, tan-awa, ako nahibalo nga ikaw sa walay duhaduha mahari gayud, ug nga ang gingharian sa Israel mamalig-on diha sa imong kamot.
I know that [some day] you will surely become the king, and that your kingdom will prosper as you rule the Israeli people.
21 Busa panumpa karon kanako tungod kang Jehova, nga dili mo putlon ang akong kaliwat sa tapus kanako, ug ayaw pagpapasa ang akong ngalan sa balay sa akong amahan.
Now while Yahweh is listening, solemnly promise to me that you will not kill my family and get rid of all my descendants.”
22 Ug si David nanumpa kang Saul, Ug si Saul mipauli; apan si David ug ang iyang mga tawo nangadto sila sa malig-ong salipdanan.
David solemnly promised Saul that he would not [harm Saul’s family]. Then Saul went back home, and David and his men went back up into the place where they had been hiding.
