1 Samuel 20
1 Ug si David mikalagiw gikan sa Najoth sa Rama, ug miabut ug miingon sa atubangan ni Jonathan: Unsay akong nabuhat? Unsay akong kasal-anan? Ug unsay akong sala sa atubangan sa imong amahan, nga siya nagapangita sa akong kinabuhi?
And David fled from Navath in Rama, and comes into the presence of Jonathan; and he said, What have I done, and what [is] my fault, and wherein have I sinned before your father, that he seeks my life?
2 Ug siya miingon kaniya: Ipahalayo kana; dili ka mamatay: ania karon, ang akong amahan wala magbuhat sa bisan unsa, ni sa daku kun diyutay, kondili kana iyang gitug-an kanako; ug nganong magatago ang akong amahan niining butanga gikan kanako? Dili kana mao.
And Jonathan said to him, Far be it from you: you shall not die: behold, my father will not do any thing great or small without discovering it to me; and why should my father hide this matter from me? This thing is not [so].
3 Ug labut pa si David nanumpa ug miingon: Ang imong amahan nahibalo kaayo nga ako nakapahimuot sa imong mga mata, ug siya miingon: Ayaw pagpahibaloa si Jonathan niini, tingali unya siya magsubo: apan sa pagkatinuod ingon nga si Jehova buhi, ug ingon nga ang imong kalag buhi, may usa na lamang ka lakang ang nakaulang kanako ug sa kamatayon.
And David answered Jonathan, and said, Your father knows surely that I have found grace in your sight, and he said, Let not Jonathan know this, lest he refuse his consent: but [as] the Lord lives and your soul lives, as I said, [the space] is filled up between me and death.
4 Unya miingon si Jonathan kang David: Bisan unsay tinguhaon sa imong kalag, buhaton ko kini alang kanimo.
And Jonathan said to David, What does your soul desire, and what shall I do for you.
5 Ug si David miingon kang Jonathan: Ania karon, ugma maoy bag-ong bulan, ug dili ko pasaypon ang paglingkod uban sa hari sa pagpangaon: apan palakta ako, aron magtago ako diha sa kapatagan hangtud sa kagabhion sa ikatolo ka adlaw.
And David said to Jonathan, Behold, to-morrow [is] the new moon, and I shall not on any account sit down to eat, but you shall let me go, and I will hide in the plain till the evening.
6 Kong hialinggatan gayud ako sa imong amahan, nan ingna: Si David naghangyo kanako uban sa dakung tinguha nga siya tugotan nga mahaadto sa Beth-lehem nga iyang ciudad; kay maoy tinuig nga paghalad didto alang sa tanang banay.
And if your father do in anyway enquire for me, then shall you say, David earnestly asked leave of me to run to Bethleem his city, for [there is] there, a yearly sacrifice for all the family.
7 Kong siya moingon niini: Maayo kini; ang imong sulogoon makabaton ug pakigdait: apan kong siya masuko, nan hunahunaa nga ang kadautan maoy iyang gitinguha.
If he shall say thus, Well, — [all is] safe for your servant: but if he shall answer harshly to you, know that evil is determined by him.
8 Busa magmaayo ka sa imong sulogoon; kay imong gidala ang imong sulogoon ngadto sa usa ka tugon ni Jehova uban kanimo: apan kong aduna pay kasal-anan kanako, patya ako sa imong kaugalingon; kay nganong dad-on mo pa ako sa imong amahan?
And you shall deal mercifully with your servant; for you have brought your servant into a covenant of the Lord with yourself: and if there is iniquity in your servant, kill me yourself; but why do you thus bring me to your father?
9 Ug si Jonathan miingon: Ipahalayo kana kanimo; kay kong hibaloan ko pa lamang nga ang kadautan maoy gitinguha sa akong amahan aron modangat diha kanimo, nan, dili ko ba kana isugilon kanimo?
And Jonathan said, That be far from you: for if I surely know that evil is determined by my father to come upon you, although it should not be against your cities, I will tell you.
10 Unya miingon si David kang Jonathan: Kinsay mosugilon kanako kong pananglitan singkahan ka sa imong amahan sa pagtubag?
And David said to Jonathan, Who can tell me if your father should answer roughly?
11 Ug si Jonathan miingon kang David: Umari ka, ug mangadto kita nga duha sa kapatagan. Ug silang duruha nangadto sa kapatagan.
And Jonathan said to David, Go, and abide in the field. And they went out both into the field.
12 Ug si Jonathan miingon kang David: Si Jehova, ang Dios sa Israel, mahimong saksi: sa diha nga matino ko ang akong amahan ingon niining taknaa ugma, kun sa ikatolo ba ka adlaw, ania karon, kong may kaayohan tungod kang David, dili ko ba diay itaho kanimo, ug itug-an kanimo?
And Jonathan said to David, the Lord God of Israel knows that I will sound my father as I have an opportunity, three several times, and, behold, [if good] should be determined concerning David, and I do not send to you to the field,
13 Si Jehova magahimo sa ingon kang Jonathan, ug labaw pa usab, kong igakalipay sa akong amahan ang pagbuhat sa kadautan kanimo, kong kana dili ko itug-an kanimo, ug magpalakaw kanimo, aron ikaw moadto sa pakigdait: ug si Jehova magauban kanimo ingon nga siya nag-uban sa akong amahan.
God do so to Jonathan and more also: as I shall [also] report the evil to you, and make it known to you, and I will let you go; and you shall depart in peace, and the Lord shall be with you, as he was with my father.
14 Ug ikaw dili lamang sa buhi pa ako magpakita kanako sa mahigugmaong-kalolot ni Jehova aron ako dili mamatay;
And if indeed I continue to live, then shall you deal mercifully with me; and if I indeed die,
15 Apan ayaw usab pagbugtoa ang imong kalolot sa akong balay sa gihapon; ayaw, dili sa diha nga pagaputlon ni Jehova ang mga kaaway ni David ang tagsatagsa gikan sa ibabaw sa yuta.
you shall not withdraw your mercy from my house for ever: and if you do not, when the Lord cuts off the enemies of David each from the face of the earth,
16 Busa si Jonathan naghimo sa usa ka pakigsaad uban sa balay ni David, nga nagaingon: Ug si Jehova magapaningil niini sa kamot sa mga kaway ni David.
[should it happen] that the name of Jonathan be discovered by the house of David, then let the Lord seek out the enemies of David.
17 Ug gipapanumpa ni Jonathan si David pag-usab, tungod sa gugma nga iyang gibatonan alang kaniya; kay iyang gihigugma siya ingon sa paghigugma niya sa iyang kaugalingong kalag.
And Jonathan swore yet again to David, because he loved the soul of him that loved him.
18 Unya si Jonathan miingon kaniya: Ugma mao ang bag-ong bulan: ug ikaw dili makatambong, tungod kay ang imong lingkoranan mawalay sulod.
And Jonathan said, To-morrow [is] the new moon, and you will be enquired for, because your seat will be observed as vacant.
19 Ug sa diha nga ikaw makapuyo na ug totolo ka adlaw, lumugsong ka pagdali, ug umadto sa dapit diin ikaw magtago sa imong kaugalingon, sa diha nga panahon pa sa paghikay, ug magpabilin tupad sa bato sa Ezel.
And you shall stay three days, and watch an opportunity, and shall come to your place where you may hide yourself in the day of your business, and you shall wait by that stone Ezel.
20 Ug ipana ko ang totolo ka udyong sa daplin niini, ingon nga nagapana ako sa usa ka timaan.
And I will shoot three arrows, aiming them at a mark.
21 Ug, ania karon, ipadala ko ang bata, nga magaingon: Lakaw, pangitaa ang mga udyong. Kong ingnon ko ang bata: Ania karon, ang mga udyong ania niining daplina nimo; kuhaa sila ug umari; kay may pakigdait kanimo ug walay kadautan, ingon nga si Jehova buhi.
And behold, I [will] send a lad, saying, Go find me the arrow.
22 Apan kong sa ingon niini ingnon ko ang bata: Ania karon, ang mga udyong anaa sa unahan nimo, lumakaw ka sa imong dalan; kay si Jehova nagpalakaw kanimo sa halayo.
If I should expressly say to the lad, The arrow [is] here, and on this side of you, take it; [then] come, for it is well with you, and there is no reason [for fear, as] the Lord lives: [but] if I should say thus to the young man, The arrow [is] on that side of you, and beyond; go, for the Lord has sent you away.
23 Ug mahitungod sa mga butang nga gikasultihan nimo ug nako, ania karon, si Jehova anaa sa kinataliwad-an kanimo ug kanako sa walay katapusan.
And as for the word which you and I have spoken, behold, the Lord [is] witness between me and you for ever.
24 Busa si David nagtago sa iyang kaugalingon didto sa kapatagan: ug sa diha nga nahiabut na ang bag-ong subang sa bulan, ang hari milingkod aron sa pagkaon sa kalan-on.
So David hides himself in the field, and the [new] month arrives, and the king comes to the table to eat.
25 Ug ang hari milingkod sa iyang lingkoranan, ingon sa ubang mga panahon, bisan sa lingkoranan nga haduol sa bongbong; ug si Jonathan mitindog, ug si Abner milingkod tupad kang Saul: apan ang dapit ni David walay sulod.
And he sat upon his seat as in former times, even on his seat by the wall, and he went before Jonathan; and Abenner sat on one side of Saul, and the place of David was empty.
26 Bisan pa niana si Saul wala sumulti bisan unsa niadtong adlawa: kay naghunahuna siya: May nahanabo kaniya, dili siya mahinlo; sa pagkamatuod siya dili mahinlo.
And Saul said nothing on that day, for he said, It seems to have fallen out that he is not clean, because he has not purified himself.
27 Ug nahitabo nga sa pagkaugma sa miagi na ang bag-ong bulan nga mao ang ikaduha ka adlaw, nga ang dapit ni David walay sulod: ug si Saul miingon kang Jonathan nga iyang anak nga lalake: Unsay hinungdan nga wala moanhi ang anak ni Isai sa pagkaon, ni kagahapon, ni karong adlawa?
And it came to pass on the morrow, on the second day of the month, that the place of David was empty; and Saul said to Jonathan his son, Why has not the son of Jessae attended both yesterday and today at the table?
28 Ug mitubag si Jonathan kang Saul: Si David sa dakung tinguha nananghid kanako, nga molakaw siya ngadto sa Beth-lehem:
And Jonathan answered Saul, and said to him, David asked leave of me to go as far as Bethleem his city;
29 Ug siya miingon: Paadtoa ako, nagahangyo ako kanimo; kay ang among banay may usa ka paghalad didto sa ciudad; ug ang akong igsoon nga lalake, siya nagsugo kanako sa pag-adto didto: ug karon, kong nakapahimuot ako sa imong mga mata, paadtoon mo ako, nagahangyo ako kanimo, ug sa pagdu-aw sa akong mga igsoon. Busa siya wala mahianhi sa lamesa sa hari.
and he said, Let me go, I pray you, for we have a family sacrifice in the city, and my brethren have sent for me; and now, if I have found grace in your eyes, I will even go over and see my brethren: therefore he is not present at the table of the king.
30 Unya ang kasuko ni Saul misilaub batok kang Jonathan, ug iyang giingon siya: Ikaw anak sa usa ka baliko ug masupilon nga babaye, wala ba ako mahibalo nga nagpili ka sa anak nga lalake ni Isai sa imong kaulawan, ug sa kaulawan sa pagkahubo sa imong inahan?
And Saul was exceedingly angry with Jonathan, and said to him, You son of traitorous damsels! for do I not know that you are an accomplice with the son of Jessae to your same, and to the shame of your mother's nakedness?
31 Kay samtang nga ang anak nga lalake ni Isai buhi sa ibabaw sa yuta, dili ikaw mapahamutang, ni ang imong gingharian. Busa karon pasugoi ug dad-a siya ngari kanako, kay sa walay duhaduha siya mamatay.
For so long as the son of Jessae lives upon the earth, your kingdom shall not be established: now then send and take the young man, for he shall surely die.
32 Ug si Jonathan mitubag kang Saul nga iyang amahan, ug miingon kaniya: Nganong pagapatyon siya? Unsay iyang nabuhat?
And Jonathan answered Saul, Why is he to die? What has he done?
33 Ug gilabay ni Saul ang iyang bangkaw aron sa pagbangkaw kaniya; diha niana hibaloan ni Jonathan nga gitinguha sa iyang amahan ang pagpatay kang David.
And Saul lifted up his spear against Jonathan to kill him: so Jonathan knew that this evil was determined on by his father to kill David.
34 Busa si Jonathan mitindog gikan sa kan-anan nga may mabangis nga kasuko, ug wala kumaon ug kalan-on sa ikaduhang adlaw sa bulan; kay siya nasubo alang kang David, tungod kay ang iyang amahan nagapakaulaw kaniya.
And Jonathan sprang up from the table in great anger, and did not eat bread on the second [day] of the month, for he grieved bitterly for David, because his father determined [on mischief] against him.
35 Ug nahitabo sa pagkabuntag nga si Jonathan miadto sa kapatagan sa panahong gikasabutan uban kang David, ug siya miingon sa usa ka diyutay nga bata nga uban kaniya.
And morning came, and Jonathan went out to the field, as he appointed [to do] for a signal to David, and a little boy [was] with him.
36 Ug iyang giingon ang iyang bata: Dalagan, pangitaon mo karon ang udyong nga akong gipana. Ug sa nagadalagan ang bata iyang gipana ang usa ka udyong sa unahan niya.
And he said to the boy, Run, find me the arrows which I shoot: and the boy ran, and [Jonathan] shot an arrow, and sent it beyond [him].
37 Ug sa diha nga nahiahut na ang bata niadtong dapit nga gipatugpahan sa udyong nga gipana ni Jonathan, si Jonathan misinggit sa bata, ug miingon: Dili ba ang udyong atua sa unahan nimo?
And the boy came to the place where the arrow was which Jonathan shot; and Jonathan cried out after the lad, and said, The arrow [is] on that side of you and beyond you.
38 Ug si Jonathan misinggit sa bata: Pagdali, pagdali, ayaw paghunong. Ug ang bata ni Jonathan naghipus sa mga udyong, ug miadto sa iyang agalon.
And Jonathan cried out after his boy, saying, Make all speed, and stay not. And Jonathan's boy gathered up the arrows, and brought the arrows to his master.
39 Apan ang bata walay kalibutan sa bisan unsa: si Jonathan lamang ug si David ang nasayud sa maong butang.
And the boy knew nothing, only Jonathan and David [knew].
40 Ug gihatag ni Jonathan ang iyang hinagiban sa bata niya, ug miingon kaniya: Lakaw, dad-da kini ngadto sa ciudad.
And Jonathan gave his weapons to his boy, and said to his boy, Go, enter into the city.
41 Ug sa paghilakaw na sa bata si David mibangon gikan sa usa ka dapit padulong sa habagatan, ug mihapa sa yuta, ug miyukbo sa iyang kaugalingon sa makatolo: ug naghinagkanay sila sa usa ug usa, ug naghinilakay sila hangtud nga milabaw si David.
And when the lad went in, then David arose from the south, and fell upon his face, and did obeisance to him three times, and they kissed each other, and wept for each other, for a great while.
42 Ug si Jonathan miingon kang David: Lakaw sa pakigdait, tungod kay kita nakapanumpa na sa ngalan ni Jehova, nga nagaingon: Si Jehova magapataliwala kanako ug kanimo, ug sa kinataliwad-an sa akong kaliwat ug sa imong kaliwat sa walay katapusan. Ug siya mitindog ug milakaw: ug si Jonathan misulod sa ciudad.
And Jonathan said to David, Go in peace, and as we have both sworn in the name of the Lord, saying, The Lord shall be witness between me and you, and between my seed and your seed for ever—[even so let it be]. And David arose and departed, and Jonathan went into the city.
