1 Samuel 2
1 Ug si Ana nag-ampo, ug miingon: Ang akong kasingkasing naghimaya kang Jehova; Ang akong sungay nabayaw diha kang Jehova; Ang akong baba nadaku ibabaw sa akong mga kaaway; Tungod kay ako nagmalipayon diha sa imong kaluwasan.
Hannah prayed, “I'm so happy in the Lord! He has empowered me! Now I have plenty to say in answer to those who hate me. I celebrate your salvation!
2 Walay laing balaan sama kang Jehova; Kay walay lain gawas kanimo, Ni adunay lain nga bato sama sa among Dios.
There's no one holy like the Lord—no one apart from you, no Rock like our God!
3 Ayaw na pagsulti sa hilabihan ka pagkamapahitas-on; Ayaw pagpagulaa ang palabilabi sa imong baba; Kay si Jehova maoy usa ka Dios sa kahibalo, Ug pinaagi kaniya ang mga panlihok ginatimbang.
Don't speak so conceitedly! Don't talk so arrogantly! For the Lord is a God who knows everything—doesn't he judge what you do?
4 Ang mga busogan sa mga makagagahum nga tawo nangabunggo; Ug sila nga nahisukamod ginabaksan sa kusog.
The weapons of the powerful are shattered, while those who stumble along are made strong.
5 Sila nga mga busog nagpasuhol sa ilang kaugalingon alang sa tinapay; Ug sila nga gigutom mingpahulay gikan sa kagutmanan: Oo, ang apuli nanganak ug pito; Ug siya nga daghan ug mga anak nagaanam ug kahuyang.
Those who used to have plenty of food now have to work to earn a crust, while those who used to be hungry now have become fat. The woman who was childless now has seven children, while the woman with many children fades away.
The Lord kills and he revives; he sends some down to the grave, but he raises others up. (Sheol h7585)
7 Si Jehova mohimo sa tawo nga kabus, ug magapadato: Siya magapaubos sa tawo, siya usab magabayaw.
The Lord makes some poor, but others rich; he brings some down, but he lifts others up.
8 Siya magabangon sa kabus gikan sa abug, Iyang gituboy ang hangul gikan sa kalibangan, Aron sa pagpalingkod kanila uban sa mga principe, Ug manunod sa trono sa himaya: Kay ang mga haligi sa yuta iya ni Jehova, Ug iyang gitungtong ang kalibutan sa ibabaw nila.
He helps the poor up from the dust; he raises the lowborn from the trash pile and seats them with the upper class in places of honor. For the foundations of the earth belong to the Lord, and he has placed the world on them.
9 Siya magabantay sa mga tiil sa iyang mga balaan; Apan ang dautan pahilumon diha sa kangitngitan; Kay pinaagi sa kusog walay tawo nga makadaug.
He will take care of those who trust him, but the wicked vanish into the darkness, for people don't succeed through their own strength.
10 Sila nga makigbugno batok kang Jehova mangagamay sa pagadugmokon; Batok kanila siya magapadalogdog didto sa langit: Si Jehova magahukom sa mga kinatumyan sa yuta; Ug siya magahatag ug kalig-on sa iyang hari, Ug magabayaw sa sungay sa iyang dinihog.
The Lord crushes his enemies, he thunders against them from heaven. He rules the whole earth; he strengthens his king, and gives power to the one he has anointed.”
11 Ug si Elcana miadto sa Rama ngadto sa iyang balay. Ug ang bata nag-alagad kang Jehova sa atubangan ni Eli, nga sacerdote.
Then Elkanah went home to Ramah while the boy stayed with Eli the priest serving the Lord.
12 Karon ang mga anak nga lalake ni Eli mga dautang tawo; sila wala makaila kang Jehova.
Eli's sons were worthless men who didn't have any time for the Lord
13 Ug ang batasan sa mga sacerdote uban sa katawohan mao, nga, kong may bisan kinsang tawo nga maghalad sa halad, ang sulogoon sa sacerdote manuol samtang nga nagbukal pa ang unod, ang sab-it-sa-unod nga may totolo ka ngipon diha sa iyang kamot;
or their role as priests to the people. They would send one of their servants over with a fork when anyone came to offer a sacrifice.
14 Ug iyang itugsok kini sa kalaha, kun sa tatso, kun sa kawa, kun sa kolon; ang tanan nga madala sa igsasab-it-sa-unod kuhaon sa sacerdote. Ingon niana gibuhat nila sa mga Israelihanon nga manghiadto sa Silo.
The servant would stick the fork into the pot while the meat from the sacrifice was being boiled, and would take whatever meat came up on the fork to Eli's sons. This is how they treated all the Israelites who came to Shiloh.
15 Oo, sa dili pa sila magasunog sa tambok, ang sulogoon sa sacerdote moanha, ug moingon sa tawo nga naghalad: Humatag ka ug unod aron aslon alang sa sacerdote; kay dili siya buot sa linat-an nga unod, kondili sa hilaw.
In fact even before the fat of the sacrifice was burned up the servant would come and would demand from the man sacrificing, “Give me meat to roast for the priest. He doesn't want boiled meat from you—he wants it raw.”
16 Ug kong ang tawo moingon kaniya: Sa pagkatinuod ilang pagasunogon ang tambok pag-una, ug unya kumuha ka kutob sa kinahanglan sa imong kalag; nan unya siya magaingon: Dili, kondili ihatag mo kini kanako karon: ug kong dili, kuhaon ko kini pinaagi sa pagpugos.
The man might answer, “Let me first burn up all the fat, and then you can have as much as you want.” But the priest's servant would reply, “No, you must give it to me now. If you don't, I'll take it by force.”
17 Ug ang sala sa mga batan-ong lalake hilabihan kadaku kaayo sa atubangan ni Jehova; kay ang mga tawo nagtamay sa paghalad kang Jehova.
The sins of these young men were extremely serious from the Lord's perspective because they were treating with contempt the Lord's offerings.
18 Apan si Samuel nag-alagad sa atubangan ni Jehova, samtang bata pa siya, nga binaksan sa ephod nga lino.
But Samuel served before the Lord—a boy dressed as a priest, wearing a linen ephod.
19 Kapin pa niini ang iyang inahan naghimo kaniya ug usa ka diyutayng bisti, ug gidala ngadto kaniya matagtuig, sa diha nga nag-adtoan siya uban sa iyang bana sa paghalad sa tinuig-nga-halad.
Every year his mother made him a little robe and took it to him when she went with her husband to offer the annual sacrifice.
20 Ug si Eli nagpanalangin kang Elcana ug sa iyang asawa, ug miingon: Si Jehova naghatag kanimo ug kaliwat niining babayehana tungod sa hangyo nga gipangayo kang Jehova. Ug sila namauli ngadto sa ilang kaugalingong balay.
Eli would bless Elkanah and his wife, saying, “May the Lord give you children by this woman to replace the one she prayed for and dedicated to the Lord.” Then they would return home.
21 Ug si Jehova midu-aw kang Ana, ug siya nanamkon, ug nanganak ug totolo ka anak nga lalake ug duruha ka anak nga babaye. Ug ang bata nga si Samuel nagtubo sa atubangan ni Jehova.
The Lord blessed Hannah with three sons and two daughters. The boy Samuel grew up in the presence of the Lord.
22 Karon si Eli tigulang na kaayo; ug siya nakadungog sa tanan nga gihimo sa iyang mga anak nga lalake sa tibook Israel, ug giunsa nila sa paghigda ipon sa mga babaye nga nag-alagad sa pultahan sa balong-balong nga pagatiguman.
Eli was very old, however he had heard about all the things his sons were doing to the people of Israel, and how they were seducing the women who were serving at the entrance to the Tent of Meeting.
23 Ug siya miingon kanila: Nganong naghimo kamo nianang mga butanga? kay nadungog ko ang inyong dautang mga pamatasan gikan niining tibook nga katawohan.
He asked them, “Why are you doing all this? I keep on hearing from everyone about your evil actions.
24 Dili, mga anak ko, kay kini dili maayong taho nga akong hindunggan: gihimo ninyo nga makasala ang katawohan ni Jehova.
No, my sons, the report I hear about you from the Lord's people isn't good.
25 Kong ang usa ka tawo makasala batok sa lain, ang Dios magahukom kaniya; apan kong ang usa ka tawo makasala batok kang Jehova, kinsa ang magapakilooy alang kaniya? Bisan pa niana, sila wala mamati sa tingog sa ilang amahan, tungod kay si Jehova nagtinguha sa pagpatay kanila.
If a man sins against someone, God can intercede for him; but if a man sin against the Lord, who is going to intercede for him?” But they didn't pay attention to what their father said, for the Lord was planning to put them to death.
26 Ug ang bata nga si Samuel mitubo ug miuswag sa pagkahinimut-an ni Jehova ug sa mga tawo.
The boy Samuel grew physically, and also grew in the approval of both the Lord and the people.
27 Ug may nahiabut nga usa ka tawo sa Dios kang Eli, ug miingon kaniya: Mao kini ang giingon ni Jehova: Nagpakita ba ako sa akong kaugalingon sa balay sa imong amahan sa didto pa sila sa Egipto, sa pagkaulipon sa balay ni Faraon?
A man of God came to Eli and told him, “This is what the Lord says: Didn't I very clearly reveal myself to your forefather's family when they were ruled by Pharaoh in Egypt?
28 Ug nagpili ba ako kaniya gikan sa tanang banay sa Israel aron mahimo nga akong sacerdote, sa pagtungas ngadto sa akong halaran, sa pagsunog sa incienso, sa pagsaput sa usa ka ephod sa akong atubangan? ug naghatag ba ako sa balay sa imong amahan sa tanang mga halad sa mga anak sa Israel nga hinimo pinaagi sa kalayo?
I chose him out of all the tribes of Israel as my priest, to offer sacrifices on my altar, to burn incense, and to wear an ephod in my presence. I also gave to your forefather's family all the Israelites' offerings made with fire.
29 Nganong gipatiran mo ang akong halad ug ang akong hatag, nga akong gisugo sa akong puloy-anan, ug nagatahud sa imong mga anak nga lalake labaw pa kay kanako, aron sa pagpatambok sa iyang kaugalingon uban sa labing maayo sa tanang mga halad sa Israel nga akong katawohan?
So why have you treated with contempt my sacrifices and offerings that I have ordered for my place of worship? You honor your sons more than me by fattening yourselves with the best parts of all the offerings from my people Israel.
30 Busa si Jehova, ang Dios sa Israel, miingon: Ako nag-ingon sa pagkamatuod gayud nga ang imong balay, ug ang balay sa imong amahan, magalakaw unta sa atubangan nako sa walay katapusan; apan karon si Jehova nagaingon: Ipahalayo kana kanako; kay kanila nga nagapasidungog kanako ako magapasidungog, ug kanila nga nagatamay kanako pagatamayon.
Consequently, this is the declaration of the Lord: I made a definite promise that your family and your father's family would always serve me as priests. But now the Lord declares: Not anymore! Instead I will honor those who honor me, but those who despise me I will treat with contempt.
31 Ania karon, ang mga adlaw moabut, nga akong putlon ang imong bukton, ug ang bukton sa balay sa imong amahan, aron walay usa ka tigulang tawo sa imong balay.
The time is coming when I will bring your family and your father's family to an end. No one will live to an old age.
32 Ug ikaw magasud-ong sa kasakit sa akong puloy-anan, sa tanang bahandi nga igahatag sa Dios sa Israel; ug mawalay usa ka tawo nga tigulang sa imong balay sa walay katapusan.
You will see tragedy in the place of worship. While Israel will prosper, no one in your family will ever again reach old age.
33 Ug ang tawo nga imo, siya nga dili nako putlon sa akong halaran, mao ang magaut-ut sa imong mga mata, ug magapasubo sa imong kasingkasing; ug ang tanan nga pag-uswag sa imong balay mamatay sa ilang batan-ong panuigon.
Anyone of your family not cut off from serving at my altar will make your eyes weep and cause you grief. All your descendants will die when full of life.
34 Ug kini mao ang ilhanan kanimo, nga mahatabo sa imong duruha ka anak nga lalake, kang Ophni ug kang Pineas: sa usa ka adlaw silang duruha mamatay.
Here is a sign for you that this will happen regarding your two sons Hophni and Phinehas: both will die on the same day.
35 Ug ako magapatindog alang kanako ug usa ka matinumanong sacerdote, nga magabuhat sumala niadtong ania sa akong kasingkasing ug sa akong hunahuna: ug ako magatukod alang kaniya sa usa ka malig-on nga balay; ug siya magalakat sa atubangan sa akong dinihog sa walay katapusan.
I will choose for myself a trustworthy priest who will do what I really want, what I have in mind. I will make sure he and his descendants are trustworthy and they will always serve my anointed one.
36 Ug mahitabo, nga ang tagsatagsa nga mahabilin sa imong balay moadto ug moyukbo kaniya tungod sa usa ka tipik nga salapi ug usa ka book nga tinapay, ug magaingon: Ibutang ako, nagahangyo ako kanimo, sa usa sa mga katungdanan sa sacerdote, aron ako makakaon sa usa ka tipik nga tinapay.
Every one of your descendants who is left will come and bow down to him, asking for money and food, saying, ‘Please give me work as a priest so that I can have food to eat.’”
