1 Samuel 14
1 Karon kini nahitabo sa usa ka adlaw, nga si Jonathan ang anak nga lalake ni Saul, miingon sa batan-on nga lalake nga nagdala sa iyang bisti sa panggubatan: Tala na, mangadto kita sa mga sundalo nga bantay sa kuta sa mga Filistehanon nga atua niadtong daplina. Apan wala niya suginli ang iyang amahan.
Siku moja, Yonathani mwana wa Sauli alimwambia mbeba silaha wake aliye mdogo, “Njoo, hebu twende hadi upande mwingine kwenye ngome ya Wafilisti.” Lakini hakumjulisha baba yake.
2 Ug si Saul nagpuyo sa kinatumyang dapit sa Gabaa ilalum sa kahoy nga granada nga anaa sa Migron: ug ang katawohan nga uban kaniya duolan sa unom ka gatus ka tawo;
Sauli alikuwa akikaa nje ya mji wa Gibea chini ya mti wa mkomamanga ulio katika Migroni. Takribani watu mia sita walikwa pamoja naye,
3 Ug si Achias, ang anak nga lalake ni Achitob, igsoon nga lalake ni Icabod, ang anak nga lalake ni Pineas, ang anak nga lalake ni Eli, ang sacerdote ni Jehova sa Silo, nagsaput sa ephod. Ug ang katawohan wala manghibalo nga si Jonathan milakat.
akiwemo Ahiya mwana wa Ahitubu (nduguye Ikabodi) mwana wa Finehasi, mwana wa Eli, kuhani wa BWANA huko Shilo, aliyevaa naivera. Watu hao hawakujua kwamba Yonathani ameondoka.
4 Ug sa kinatung-an sa mga alagianan nga gipangitaan ni Jonathan sa pag-adto sa mga sundalo nga bantay sa kuta sa mga Filistehanon, may usa ka batong pangpang sa usa ka daplin, ug usa ka batong pangpang sa pikas nga daplin: ug ang ngalan sa usa mao ang Boses, ug ang ngalan sa usa mao ang Sene.
Katikati ya vichochoro, ambavyo Yonathani alinuia kuvipita hadi ngome ya Wafilisti, kulikuwa na mwamba wenye mteremko mkali upande mmoja, na mteremko mkali upande mwingine. Jabali moja liliitwa Bosesi, na jingine liliitwa Sene.
5 Ang usa ka pangpang mituybo dapit sa amihanan atbang sa Michmas, ug ang usa sa habagatan atbang sa Geba.
Lile jabali lenye mteremko mkali zaidi liliinuka upande wa kaskazini mbele ya Mikmashi, na jingine upande wa kusini mbele ya Geba.
6 Ug si Jonathan miingon sa batan-ong lalake nga nagdala sa iyang bisti sa pangubatan: Tala na mangadto kita, sa mga sundalo nga bantay sa kuta sa mga walay circuncicion: tingali si Jehova magabuhat alang kanato; kay walay kaulangan si Jehova sa pagluwas pinaagi sa daghan kun pinaagi sa diyutay.
Yonathani akamwambia kijana mbeba silaha, “Njoo, na tuvuke hadi ngome ya hawa wasiotahiriwa. Pengine BWANA atatenda kwa niaba yetu, kwa maana hakuna kitu kiwezacho kumzuia BWANA asiokoe kwa wengi au kwa watu wachache.”
7 Ug ang iyang magdadala sa bisti sa panggubatan miingon kaniya: Buhata ang tanang anaa sa imong kasingkasing: lumingi ka, ania karon, ako nagauban kanimo sumala sa anaa sa imong kasingkasing.
Mbeba silaha wake akajibu, “Fanya kila kitu kilicho ndani ya moyo wako. Songa mbele, tazama, niko pamoja nawe, nitatii maagizo yako yote.”
8 Unya miingon si Jonathan: Ania karon, kita moagi sa mga tawo ug magpadayag kita sa atong kaugalingon kanila.
Ndipo Yonathani akasema, “Tutavuka twende kwa watu hao, na tutajionesha wenyewe kwao.
9 Kong sila mamulong sa ingon niini kanato: Pabilin hangtud nga mahaanha kami kaninyo; unya magkanunay lamang kita ug tindog sa atong dapit, ug dili kita moadto kanila.
Kama watatuambia, 'Subirini hapo hadi tutakapokuja kwenu' - basi tutabaki katika sehemu yetu na hatutavuka kwenda kwao.
10 Apan kong mamulong sila niini: Umari kamo kanamo; nan mangadto kita; kay si Jehova nagtugyan kanila sa atong kamot: ug kini maoy atong ilhanan.
Lakini kama watajibu, 'Njoni kwetu,' ndipo tutavuka; kwa sababu BWANA amewaweka mkononi mwetu. Hii ndiyo itakuwa ishara yetu.”
11 Ug silang duruha nagpadayag sa ilang kaugalingon didto sa mga sundalo nga bantay sa kuta sa mga Filistehanon: ug ang mga Filistehanon nanag-ingon: Ania karon, ang mga Hebreohanon nanggula sa mga lungag diin sila managtago sa ilang kaugalingon.
Kwa hiyo wote wawili wakajifunua mbele ya ngome ya Wafilisti. Wafilisti wakasema, “Angalia, Webrania wanakuja kutokea kwenye mashimo walimojificha.”
12 Ug ang mga tawo nga bantay sa kuta mingtubag kang Jonathan ug sa iyang magdadala sa bisti sa panggubatan ug ming-ingon: Umari kamo kanamo, ug pakit-on kamo namo sa usa ka butang. Ug si Jonathan miingon sa iyang magdadala sa iyang bisti sa panggubatan: Nunot ka kanako sa pagsaka; kay si Jehova nagtugyan kanila sa kamot sa Israel.
Ndipo watu wa ile ngome wakamwita Yonathani na mbeba silaha wake, wakisema, “Njoni huku kwetu, tutawaonesha jambo fulani.” Na Yonathani akamwambia mbeba silaha wake; “Nifuate nyuma yangu, kwa sababu BWANA amewaweka katika mkono wa Israeli.”
13 Ug si Jonathan mikatkat pinaagi sa iyang mga kamot ug sa iyang mga tiil, ug ang iyang magdadala sa iyang bisti sa panggubatan, sunod kaniya: ug sila nangapukan sa atubangan ni Jonathan; ug sila gipatay sa iyang magdadala sa bisti sa panggubatan sunod kaniya.
Yonathani alipanda juu kwa mikono na miguu yake, na mbeba silaha akimfuata nyuma yake. Wafilisti waliuwawa mbele ya Yonathani, na mbeba silaha wake akiwaua baadhi nyuma yake.
14 Ug ang sinugdan nga pagpamatay nga gihimo ni Jonathan ug sa iyang magdadala sa bisti sa panggubatan, may kaluhaan ka tawo, sa sulod ingon nga sa katunga sa gitas-on sa tudling sa usa ka tipik sa yuta.
Hilo shambulio la kwanza walilofanya Yonathani na mbeba silaha wake, waliua watu wapatao ishirini katika urefu wa nusu handaki kwenye eka moja ya ardhi.
15 Ug may pagpangurog diha sa campo, sa kapatagan, ug sa taliwala sa tibook katawohan ang mga sundalo nga bantay sa kuta, ug ang mga mangangagaw, sila usab nanagpangurog; ug ang yuta milinog: busa didtoy hilabihan gayud nga pagkurog.
Kukawa na hofu kubwa katika kambi, uwandani, na katika watu. Hata ngome ya jeshi na watekaji nyara nao wakawa na hofu kubwa
16 Ug ang mga magbalantay ni Saul didto sa Gabaa sa Benjamin mingtan-aw; ug ania karon, ang gidaghanon nangahanaw ug nangadto sila ngadto ug nganhi.
Ndipo walinzi wa Sauli huko Gibea ya Benyamini wakaona kundi la askari wa Wafilisti likitawanyika, wakienda kule na huku.
17 Unya si Saul miingon sa katawohan nga didto uban kaniya: Ipha karon, ug tan-awa kong kinsa ang nahamulag gikan kanato. Ug sa diha nga sila nag-ihap na, ania karon, si Jonathan ug ang iyang magdadala sa bisti sa panggubatan wala didto.
Kisha Sauli akawaambia watu aliokuwa nao, “Mjihesabu ili muone nani hayupo hapa.”Walipokuwa wamehesabu, wakagundua kuwa Yonathani na mbebaji wa silaha zake hawapo.
18 Ug si Saul miingon kang Achias: Dad-a dinhi ang arca sa Dios. Kay ang arca sa Dios didto nianang adlawa uban sa mga anak sa Israel.
Sauli akamwambia Ahiya, “Lete hapa naivera ya Mungu”- kwa maana siku hiyo Ahiya alivaa naivera akiwa pamoja na askari wa Israeli.
19 Ug nahitabo, samtang si Saul nakigsulti sa sacerdote, nga ang kasamok nga didto sa campo sa mga Filistehanon nagpadayon ug nagdugang: ug si Saul miingon sa sacerdote: Kuhaa ang imong kamot.
Wakati Sauli akiongea na kuhani, kelele na ghasia kubwa iliendelea na kuongezeka katika kambi ya Wafilisti. dipo sauli akamwambia kuhani, “Acha kazi unayofanya.”
20 Ug si Saul ug ang tibook katawohan nga didto uban kaniya, gitigum pagtingub, ug nangadto sa gubat: ug, ania karon, ang espada sa tagsatagsa batok sa iyang isigkaingon, ug may dakung pagkatibulaag.
Sauli na watu wote aliokuwa nao wakajipanga na kwenda kwenye mapigano. Upanga wa kila Mfilisti ulikwa juu ya Mfilisti mwenzake, na kulikuwa na ghasia kubwa.
21 Karon ang mga Hebreohanon nga didto uban sa mga Filistehanon ingon sa unang panahon, ug nga ming-uban kanila ngadto sa campo, sukad sa yuta nga nagalibut, bisan sila usab mingbali ngadto sa mga Israelihanon nga didto kauban ni Saul ug ni Jonathan.
Basi Waebrania ambao mwanzoni walijiunga na Wafilisti, na kwenda kwenye kambi yao, wao pia waliungana na Waisraeli waliokuwa pamoja na Sauli na Yonathani.
22 Ingon man ang tanang mga tawo sa Israel nga nanagtago sa ilang kaugalingon sa kabungtoran sa Ephraim, sa diha nga sila nakadungog nga ang mga Filistehanon nangalagiw, bisan sila usab nanlimbasug sa paglutos kanila diha sa gubat.
Waisraeli wote waliokuwa wamejificha katika milima karibu na Efraimu waliposikia kwamba Wafilisti wamekimbia, nao pia wakawafuata Wafilisti nakuwafukuza kwenye hiyo vita.
23 Busa si Jehova nagluwas sa Israel niadtong adlawa: ug ang gubat miagi ngadto sa duol sa Beth-aven.
Hivyo siku hiyo BWANA aliwaokoa Israeli, na mapigano yalivuka kupitiliza Beth aveni.
24 Ug ang mga tawo sa Israel nangaguol niadtong adlawa; kay si Saul nagpahamangno sa katawohan, nga nagaingon: Tinunglo ang tawo nga mokaon sa bisan unsang kalan-ona hangtud sa kagabhion, ug ako magapanimalus sa akong mga kaaway. Busa wala sa katawohan ing mitilaw ug kalan-on.
Siku hiyo watu wa Israeli walifadhaika kwa sababu Sauli aliwaweka watu chini ya kiapo akasema, “Na alaaniwe mtu atakaye kula chakula kabla ya jioni na kabla sijalipiza kisasi kwa maadui zangu.” Hivyo hakuna hata mmoja kati ya watu wote aliyeonja chakula.
25 Ug ang tibook nga katawohan nanghiabut na sa lasang, ug may dugos didto sa yuta.
Ndipo watu wote wakaingia msituni na kuona asali ikiwa juu ya ardhi.
26 Ug sa diha nga ang katawohan nanghiabut na sa lasang, ania karon, ang dugos nagatulo: apan walay bisan kinsa nga nagbutang sa iyang kamot diha sa iyang baba; kay ang katawohan nahadlok sa panumpa.
Watu walipoingia humo msituni, asali ilitiririka, lakini hakuna aliyeweka mkono wake kinywani kwa maana watu waliogopa kiapo.
27 Apan si Jonathan wala makadungog sa diha nga ang iyang amahan nagsugo sa katawohan lakip ang panumpa; busa iyang gibutang ang tumoy sa sungkod nga diha sa iyang kamot, ug gituslob niya kini sa udlan nga may dugos, ug gibutang ang iyang kamot sa iyang baba, ug ang iyang mga mata nahayagan.
Lakini Yonathani alikuwa hajasikia kwamba baba yake amewaagiza watu kwa kiapo. Akanyoosha ncha ya fimbo iliyokuwa mkononi mwake na kuichovya kwenye sega la asali. Kisha akanyoosha mkono wake hadi kinywani mwake, na macho yake yakaangaziwa.
28 Unya mitubag ang usa sa katawohan ug miingon: Ang imong amahan, sa hugot gayud, nagsugo sa katawohan inubanan sa usa ka panumpa, nga nagaingon: Tinunglo ang tawo nga mokaon ug kalan-on niining adlawa. Ug ang katawohan nangaluya.
Ndipo mmoja wa watu hao, akamwambia, “Baba yako aliwaagiza watu kwa mkazo na kwa kiapo, kwa kusema, 'Alaaniwe mtu atakaye kula chakula kwa siku ya leo,' ingawa watu wamedhoofika kwa ajili ya njaa.”
29 Unya miingon si Jonathan: Ang akong amahan nagpasamok sa yuta: tan-awa, ako naghangyo kaninyo, daw unsa nga minglamdag ang akong mga mata tungod kay nakatilaw ako ug diyutay niining dugosa.
Baadaye Yonathani alisema, “Baba yangu amefanya matatizo katika nchi. Angalia jinsi macho yangu alivyotiwa nuru kwa sababu nilionja asali hii kidogo.
30 Unsa pa kaha, kong ang katawohan managpakakaon sa ilang tinguha niining adlawa sa inagaw sa mga kaaway nga ilang hingkaplagan? kay karon walay dakung kamatay diha sa mga Filistehanon.
Je, siyo vivuri sana kama leo watu wangekula bila kizuizi nyara walizopata kutoka kwa maadui zao? Kwa sababu sasa mauaji hayakuwa makubwa katikati ya Wafilisti.”
31 Ug ilang gidaug ang mga Filistehanon niadtong adlawa sukad sa Michmas ngadto sa Ajalon. Ug ang katawohan nangaluya pag-ayo.
Siku hiyo waliwashambulia Wafilisti kutoka Mikmashi hadi Aiyaloni. Na watu walikuwa wamechoka sana.
32 Ug ang katawohan nanag-ilog sa inagaw, ug nanagkuha ug carnero, ug vaca, ug mga nati sa vaca, ug gipanag-ihaw nila sa ibabaw sa yuta; ug ang katawohan nangaon niini uban ang dugo.
Hivyo watu wakazivamia nyara na kuchukua kondoo, ng'ombe na ndama na kuwachinja hapo chini. Watu walikula nyama zao pamoja na damu.
33 Unya ilang gisuginlan si Saul, nga nagaingon: Ania karon, ang katawohan nakasala batok kang Jehova, kay niana nangaon sila lakip ang dugo. Ug siya miingon: Kamo nagbuhat sa mabudhion gayud: paligdi ako ug usa ka dakung bato niining adlawa.
KIsha wakamwambia Sauli, “Tazama, watu wanamtenda BWANA dhambi kwa kula pamoja na damu.” Sauli akasema, “Mmetenda isivyo haki. Sasa, viringisheni jiwe kubwa kwangu.” Sauli akasema,
34 Ug si Saul miingon: Panagtibulaag kamo sa taliwala sa katawohan ug ingna sila: Dad-a nganhi kanako ang vaca sa tagsatagsa ka tawo, ug ang tagsatagsa ka tawo sa iyang carnero ug ihawon kini dinhi, ug kan-a; ug ayaw pagpakasala batok kang Jehova sa pagkaon lakip sa dugo. Ug ang tibook katawohan nanagdala ang tagsatagsa ka tawo sa iyang vaca niadtong gabhiona, ug nanag-ihaw niana didto.
“Nendeni kati watu, na muwaambie, 'Kila mtu alete ng'ombe na kondoo wake, wawachinje hapa, na kuwala. Msimtende BWANA dhambi kwa kula na damu.”' Kwa hiyo watu wote wakaleta kila mtu na ng'ombe wake usiku huo na kuwachinja mahali hapo.
35 Ug si Saul nagtukod ug usa ka halaran kang Jehova: kadto mao ang unang halaran nga iyang gitukod kang Jehova.
Sauli akamjengea BWANA madhabahu, ambayo ilikuwa ya kwanza kwake kumjengea BWANA.
36 Ug si Saul miingon: Manlugsong kita sunod sa mga Filistehanon sa gabii, ug kuhaon ta ang alagawon nga anaa kanila hangtud sa paghayag sa kabuntagon, ug dili nato binlan ug usa ka tawo sila. Ug sila miingon: Buhata sumala sa maayo kanimo. Unya miingon ang sacerdote: Paduol kita ngadto sa Dios.
Ndipo Sauli akasema, “Haya tuwafukuze Wafilisti usiku na kuwateka nyara hadi asubuhi; tusimwache hata mtu mmoja akiwa hai.” Nao wakamjibu, “Fanya unaloona linakupendeza.” Lakini kuhani akasema, “Hebu na tumkaribie Mungu mahali hapa.”
37 Ug si Saul nangayo ug pakitambag sa Dios. Molugsong ba ako sunod sa mga Filistehanon? itugyan mo ba sila sa kamot sa Israel? Apan siya wala tubaga niadtong adlawa.
Sauli alitaka kumuuliza Mungu maswali zaidi, “Je, inanipasa kuwafukuza Wafilisti? Je, utawaweka katika mkono wa Israeli?” Lakini siku hiyo BWANA hakumjibu kitu.
38 Ug si Saul miingon: Paduol kamo dinhi, tanan kamong mga pangulo sa katawohan; ug ilha ug tan-awa kong diin magagikan kining salaa niining adlawa.
Ndipo Sauli akasema, “Njoni hapa, viongozi wote wa watu; mjue na kuona jinsi dhambi hii ilivyotokea leo.
39 Kay, ingon nga si Jehova buhi, nga mao ang nagluwas sa Israel, bisan pa kong kana anaa kang Jonathan nga akong anak nga lalake, siya sa pagkatinuod mamatay. Apan walay usa ka tawo sa taliwala sa tibook katawohan nga mitubag kaniya.
Kwa maana, kama BWANA aishivyo, aliyewaokoa Israeli, hata kama angekuwa mwanangu Yonathani, atapaswa kufa.” Lakini hakuna hata mtu mmoja miongoni mwa watu aliye mjibu neno.
40 Unya miingon siya sa tibook Israel: Didto kamo sa usang daplin, ug ako ug si Jonathan nga akong anak nga lalake moadto sa pikas nga daplin. Ug ang katawohan ming-ingon kang Saul: Buhata sumala sa maayo kanimo.
Basi akawaambia Waisraeli wote, “Simameni upande mmoja, na mimi na Yonathani tutasimama upande mwingine.” Kisha watu wakamwambia Sauli, “Fanya lile unaloona jema kwako.”
41 Busa si Saul miingon kang Jehova, ang Dios sa Israel: Ipakita ang katul-id. Ug si Jonathan ug si Saul nakuha pinaagi sa pagpapalad, apan ang katawohan nakagawas.
Kwa hiyo, Sauli akamwambia BWANA, Mungu wa Israeli, “Tuoneshe Thumimu.” Yonathani na Sauli wakatwaliwa, lakini watu walinusurika kuchaguliwa.
42 Ug si Saul miingon: Papalari ako ug si Jonathan nga akong anak nga lalake. Ug si Jonathan nakuha.
Basi Sauli akasema, “Tupa mawe ya bahati nasibu tuone kati yangu na mwanangu Yonathani.” Ndipo Yonathani akatwaliwa.
43 Unya si Saul miingon kang Jonathan: Suginli ako unsay imong gibuhat. Ug si Jonathan nagsugid kaniya, ug miingon: Ako sa pagkatinuod mingtilaw ug diyutay nga dugos sa tumoy sa sungkod nga diha sa akong kamot; ug, ania karon, ako mamatay gayud.
Kisha Sauli akamwambia Yonathani, “Niambie umefanya nini.” Yonathani akamwambia baba yake, “Nilionja asali kidogo kwa kutumia ncha ya fimbo iliyokuwa mkononi mwangu. Niko hapa; Nitakufa.”
44 Ug si Saul miingon: Ang Dios nagahimo niana ug labi pa; kay ikaw sa pagkatinuod mamatay gayud, Jonathan.
Sauli akasema, “Mungu afanye hivyo na kuzidi hata kwangu, kama Yonathani hautakufa.”
45 Ug ang katawohan ming-ingon kang Saul: Mamatay ba gayud si Jonathan, nga naghimo niining dakung kaluwasan sa Israel? Ipahalayo kana: ingon nga si Jehova buhi, walay usa ka lugas nga buhok sa iyang ulo nga matagak sa yuta; kay siya nagbuhat uban sa Dios niining adlawa. Busa ang katawohan mingtabang kang Jonathan, mao nga siya wala mamatay.
Basi watu wakamuuliza Sauli, “Je, inampasa Sauli afe, ni nani aliyetekeleza ushindi huu mkubwa kwa ajili ya Israeli? Mbali na hayo! Kama BWANA aishivyo, hata unywele mmoja wa kichwa chake hautaanguka chini, kwa maana leo amefanya kazi pamoja na Mungu.” Hivyo hao watu walimuokoa Yonathani ili asife.
46 Unya si Saul mitungas gikan sa pagsunod sa mga Filistehanon; ug ang mga Filistehanon nangadto sa ilang kaugalingong dapit.
Basi Sauli akasita kuwafuatia Wafilisti, nao wakarudi katika makao yao.
47 Karon, sa diha nga si Saul nakadawat na sa gingharian sa Israel, siya nakig-away batok sa tanan niyang mga kaaway bisan diin, batok sa Moab, ug batok sa mga anak sa Ammon, ug batok sa Edom, ug batok sa mga hari sa Soba, ug batok sa mga Filistehanon: ug bisan asa siya makaliso, iyang gibutang sila sa kadaut.
Sauli alipoanza kutawala juu ya Israeli, alipigana na adui zake wote kila upande. Alipigana dhidi ya Moabu, dhidi ya watu wa Amoni, Edomu, wafalme wa Zoba, na Wafilisti. Popote alipogeukia aliwapiga kwa adhabu adui zake.
48 Ug siya naghimo sa maisugon gayud, ug gidaug ang mga Amalecahanon, ug nagluwas sa Israel gikan sa mga kamot nila nga nanulis kanila.
Alitenda kwa ushujaa mkubwa na kuwashinda Waamaleki. Aliwaokoa Israeli kutoka mikono ya watu ambao waliwateka nyara.
49 Karon ang mga anak nga lalake ni Saul mao si Jonathan, ug si Isui, Melchi-sua; ug ang ngalan sa iyang duruha ka anak nga babaye mao kini: ang ngalan sa kamagulangan mao si Merab, ug ang ngalan sa manghud mao si Michal.
Basi wana wa Sauli walikuwa ni hawa Yonathani, Ishvi, na Malkishua. Na majina ya binti zake wawili yalikuwa ni haya, Merabu mzaliwa wa kwanza, na mdogo aliitwa Mikali.
50 Ug ang ngalan sa asawa ni Saul mao si Ahinoam, ang anak nga babaye ni Aimaas. Ug ang ngalan sa capitan sa iyang panon mao si Abner ang anak nga lalake ni Ner, uyoan ni Saul.
Jina la mke wa Sauli aliitwa Ahinoamu; naye alikuwa binti Ahimaasi. Na jina la Jemedari wa jeshi lake aliitwa Abneri mwana wa Neri, baba mdogo wa Sauli.
51 Ug si Cis mao ang amahan ni Saul, ug si Ner ang amahan ni Abner mao ang anak nga lalake ni Abiel.
Kishi alikuwa baba yake Sauli; na Neri alikuwa baba yake na Abneri, wote walikuwa wana wa Abieli.
52 Ug dihay mabangis nga gubat batok sa mga Filistehanon sa tanang mga adlaw ni Saul: ug sa pagkakita ni Saul sa bisan kinsang kusganong tawo kun maisug nga tawo, iyang gikuha alang kaniya.
Kulikuwa na mapigano makali dhidi ya Wafilisti katika siku zote za Sauli. Naye alipomwona mtu yeyote mwenye nguvu, au mtu yeyote jasiri, alimuunganisha kwake.
