1 Hari 9
1 Ug nahitabo sa human matukod ni Salomon ang balay ni Jehova, ug ang balay sa hari, ug ang tanang mga tinguha ni Salomon nga iyang gikalipay sa pagbuhat,
And it came to pass, when Solomon had finished the building of the house of Jehovah, and the king's house, and all Solomon's desire which he was pleased to do,
2 Nga si Jehova mipakita kang Salomon sa ikaduha, ingon sa iyang pagpakita kaniya didto sa Gabaon.
that Jehovah appeared to Solomon the second time, as he had appeared to him at Gibeon.
3 Ug si Jehova miingon kaniya: Nabati ko ang imong pag-ampo ug sa imong pagpakilooy, nga imong ginahimo sa akong atubangan; gibalaan ko kining balaya, nga imong gitukod, aron ibutang didto ang akong ngalan sa walay katapusan; ug ang akong mga mata ug akong kasingkasing atua didto sa kanunay:
And Jehovah said to him, I have heard thy prayer and thy supplication, which thou have made before me. I have hallowed this house, which thou have built, to put my name there forever. And my eyes and my heart shall be there perpetually.
4 Ug mahitungod kanimo, kong ikaw maglakaw sa akong atubangan, ingon nga si David nga imong amahan naglakaw sa pagkahingpit sa kasingkasing ug sa katul-id, sa pagbuhat sa tanan nga akong ginasugo kanimo, ug magtuman sa akong kabalaoran ug sa akong mga tulomanon;
And as for thee, if thou will walk before me, as David thy father walked, in integrity of heart, and in uprightness, to do according to all that I have commanded thee, and will keep my statutes and my ordinances,
5 Nan lig-onon ko ang trono sa imong gingharian sa Israel sa walay katapusan, sumala sa akong gisaad kang David nga imong amahan, sa pag-ingon. Walay makulang kanimo nga tawo sa trono sa Israel.
then I will establish the throne of thy kingdom over Israel forever, according as I promised to David thy father, saying, There shall not fail thee a man upon the throne of Israel.
6 Apan kong tumalikod ka gikan sa pagsunod kanako, kamo kun ang inyong mga anak, ug dili magbantay sa akong kasugoan ug sa akong kabalaoran nga akong gibutang sa inyong atubangan, moadto hinoon ug moalagad sa laing mga dios, ug magsimba kanila;
But if ye shall turn away from following me, ye or your sons, and not keep my commandments and my statutes which I have set before you, but shall go and serve other gods, and worship them,
7 Unya putlon ko ang Israel gikan sa yuta nga akong gihatag kanila; ug kining balay nga akong gibalaan tungod sa akong ngalan isalikway ko gikan sa akong pagtan-aw; ug ang Israel mahimong usa ka sanglitanan ug usa ka pagya sa taliwala sa mga katawohan.
then will I cut off Israel out of the land which I have given them. And this house, which I have hallowed for my name, will I cast out of my sight. And Israel shall be a proverb and a byword among all peoples.
8 Ug bisan kining balaya habog kaayo, apan ang tagsatagsa sa mga makaagi niini mahitingala ug magsitsit nga mayubiton; ug sila moingon: Ngano nga gibuhat ni Jehova ang ingon niining yutaa ug niining balaya?
And though this house is so high, yet shall every man who passes by it be astonished, and shall hiss. And they shall say, Why has Jehovah done thus to this land, and to this house?
9 Ug sila motubag: Tungod kay ilang gisalikway si Jehova nga ilang Dios, nga nagdala sa ilang mga amahan gikan sa yuta sa Egipto, ug nagsalig sa laing mga dios ug nanagsimba, ug nanag-alagad kanila: busa gipadala ni Jehova kining tanang kadautan kanila.
and they shall answer, Because they forsook Jehovah their God, who brought forth their fathers out of the land of Egypt, and laid hold on other gods, and worshiped them, and served them; therefore has Jehovah brought all this evil upon them.
10 Ug nahitabo sa katapusan sa kaluhaan ka tuig, sa panahon nga si Salomon nakatukod sa duha ka balay, ang balay ni Jehova ug ang balay sa hari,
And it came to pass at the end of twenty years, in which Solomon had built the two houses, the house of Jehovah and the king's house
11 (Karon si Hiram ang hari sa Tiro naghatag kang Salomon sa mga kahoy nga cedro ug haya, ug lakip ang bulawan, sumala sa tanan niyang tinguha) nga si Salomon nga hari mihatag kang Hiram ug kaluhaan ka ciudad sa yuta sa Galilea.
(now Hiram the king of Tyre had furnished Solomon with cedar trees and fir trees, and with gold, according to all his desire), that king Solomon then gave Hiram twenty cities in the land of Galilee.
12 Ug si Hiram migula sa Tiro aron sa pagtan-aw sa mga ciudad nga gihatag kaniya ni Salomon: ug kini wala makapahimuot kaniya.
And Hiram came out from Tyre to see the cities which Solomon had given him. And they did not please him.
13 Unsang mga ciudara kining gihatag mo kanako, igsoon ko? Ug iyang gitawag kini nga yuta sa Cabul hangtud niining adlawa.
And he said, What cities are these which thou have given me, my brother? And he called them the land of Cabul to this day.
14 Ug si Hiram nagpadala ngadto sa hari usa ka gatus ug kaluhaan ka talento nga bulawan.
And Hiram sent to the king one hundred and twenty talents of gold.
15 Ug mao kini ang hinungdan sa pagtigum sa mga tawo nga gihimo ni hari Salomon; aron sa pagtukod sa balay ni Jehova, ug sa iyang kaugalingong balay, ug ang Millo ug ang kuta sa Jerusalem, ug Hazor, ug Meggiddo, ug Gezer.
And this is the reason for the conscription which king Solomon raised: to build the house of Jehovah, and his own house, and Millo, and the wall of Jerusalem, and Hazor, and Megiddo, and Gezer.
16 Si Faraon ang hari sa Egipto mitungas, ug gikuha ang Gezer, ug gisunog kini sa kalayo, ug gipamatay ang taga-Canaan nga nanagpuyo diha sa ciudad, ug gihatag kini nga usa ka bahin sa iyang anak nga babaye, ang asawa ni Salomon.
Pharaoh king of Egypt had gone up, and taken Gezer, and burnt it with fire, and slain the Canaanites who dwelt in the city, and given it for a portion to his daughter, Solomon's wife.
17 Ug gitukod ni Salomon ang Gezer, ug ang Beth-oron ang sa ubos-ubos,
And Solomon built Gezer, and Beth-horon the nether,
18 Ug ang Baalath, ug ang Tadmor didto sa kamingawan, didto sa yuta,
and Baalath, and Tamar in the wilderness, in the land,
19 Ug ang tanang mga ciudad nga tipiganan nga diha kang Salomon, ug ang mga ciudad sa iyang mga carro, ug ang mga ciudad sa iyang mangangabayo, ug ang gitinguha nga tukoron ni Salomon alang sa iyang pagkalipay sa Jerusalem, ug sa Libano ug diha sa tibook yuta sa iyang gingharian.
and all the store-cities that Solomon had, and the cities for his chariots, and the cities for his horsemen, and that which Solomon desired to build for his pleasure in Jerusalem, and in Lebanon, and in all the land of his dominion.
20 Ug mahitungod sa tanang katawohan nga nahibilin sa mga Amorehanon, sa mga Hetehanon, sa mga Peresehanon, sa mga Hebehanon, ug sa mga Jebusehanon, nga dili sa mga anak sa Israel:
As for all the people who were left of the Amorites, the Hittites, the Perizzites, the Hivites, and the Jebusites, who were not of the sons of Israel,
21 Ang ilang mga anak nga nanghibilin sunod kanila diha sa yuta, nga wala mahimo sa pagwagtang sa mga anak sa Israel, kanila si Salomon naghimo ug pagtigum sa mga tawo sa ilalum sa kaulipnan hangtud niining adlawa.
their sons who were left after them in the land, whom the sons of Israel were not able utterly to destroy, of them Solomon raised a conscription of bondservants to this day.
22 Apan sa mga anak sa Israel si Salomon wala maghimo kanila nga ulipon; apan sila mao ang mga tawo sa gubat, ug iyang mga alagad, ug iyang mga principe, ug iyang mga capitan, ug mga magbubuot sa iyang mga carro ug sa iyang mga kabayo.
But of the sons of Israel Solomon made no bondservants, but they were the men of war, and his servants, and his rulers, and his captains, and rulers of his chariots and of his horsemen.
23 Kini mao ang mga may katungdanan nga dinha sa mga buhat ni Salomon, lima ka gatus ug kalim-an nga nanagpangulo sa ibabaw sa katawohan nga nangunay pagbuhat.
These were the chief officers who were over Solomon's work, five hundred and fifty, who bore rule over the people that labored in the work.
24 Apan ang anak nga babaye ni Faraon migula sa ciudad ni David ngadto sa iyang balay nga gitukod ni Salomon alang kaniya: unya gitukod niya ang Millo.
But Pharaoh's daughter came up out of the city of David to her house which Solomon had built for her. Then he built Millo.
25 Ug makatolo sa usa ka tuig nga si Salomon naghalad sa mga halad-nga-sinunog, ug mga halad-sa-pakigdait sa ibabaw sa halaran nga iyang gitukod kang Jehova, nagasunog sa incienso didto sa ibabaw sa halaran nga dinha sa atubangan ni Jehova. Busa natapus niya ang balay.
And three times a year Solomon offered burnt offerings and peace offerings upon the altar which he built to Jehovah, burning incense therewith, upon the altar that was before Jehovah. So he finished the house.
26 Ug si hari Salomon naghimo ug usa ka panon sa mga sakayan sa Eziongeber, nga anaa tupad sa Elath sa baybayon sa Dagat nga Mapula, sa yuta sa Edom.
And king Solomon made a navy of ships in Ezion-geber, which is beside Eloth, on the shore of the Red Sea, in the land of Edom.
27 Ug si Hiram nagpatipon diha sa panon sa mga sakayan sa iyang mga alagad, nga mga magsasakay, nga may kahibalo sa dagat, uban sa mga alagad ni Salomon.
And Hiram sent in the navy his servants, shipmen who had knowledge of the sea, with the servants of Solomon.
28 Ug sila ming-adto sa Ophir, ug nakadala gikan didto sa bulawan, nga upat ka gatus ug kaluhaan ka talento, ug gidala kini ngadto kang hari Salomon.
And they came to Ophir, and fetched gold from there, four hundred and twenty talents, and brought it to king Solomon.
