1 Hari 3
1 Ug si Salomon nakigsandurot kang Faraon, hari sa Egipto, ug gipangasawa ang anak nga babaye ni Faraon, ug gidala siya ngadto sa ciudad ni David, hangtud nga natapus na niya ang pagtukod sa iyang kaugalingong balay, ug sa balay ni Jehova, ug sa kuta sa Jerusalem nga nagalibut niini.
And Solomon contracted an alliance with Pharaoh king of Egypt, —and took the daughter of Pharaoh, and brought her into the city of David, until he had made an end of building his own house, and the house of Yahweh, and the wall of Jerusalem, round about.
2 Ugaling ang katawohan naghalad didto sa hatag-as nga mga dapit, kay walay balay nga gibuhat alang sa ngalan ni Jehova hangtud niadtong mga adlawa.
Save only, that the people were sacrificing in the high places, —because there had not been built a house unto the Name of Yahweh, until those days,
3 Ug si Salomon nahagugma kang Jehova, nga nagalakaw sa kabalaoran ni David nga iyang amahan: ugaling lamang siya naghalad ug nagsunog sa incienso didto sa hatag-as nga mga dapit.
Solomon loved Yahweh, by walking in the statutes of David his father, —save only, that, in the high places, he himself, was sacrificing and offering incense.
4 Ug ang hari miadto sa Gabaon sa paghalad didto; kay kadto mao ang labing hataas nga dapit: usa ka libo ka mga halad-nga-sinunog ang gihalad ni Salomon niadtong halarana.
So then the king went to Gibeon, to sacrifice there, for, that, was the great high place, —a thousand ascending-sacrifices, did Solomon offer up on that altar.
5 Sa Gabaon si Jehova nagpakita kang Salomon pinaagi sa usa ka damgo sa gabii; ug ang Dios miingon: Pangayo kong unsay akong ihatag kanimo.
In Gibeon, Yahweh appeared unto Solomon, in a dream by night, —and God said, Ask, what I shall give thee.
6 Ug si Salomon miingon: Ikaw nagapakita sa imong ulipon nga si David nga akong amahan sa dakung mahigugmaong-kalolot, ingon nga siya naglakaw sa atubangan mo sa kamatuoran, ug sa pagkamatarung, ug sa katul-id sa kasingkasing uban kanimo; ug ikaw nagbaton alang kaniya niining dakung mahigugmaong-kalolot, nga siya gihatagan mo ug usa ka anak nga lalake aron sa paglingkod sa iyang trono ingon niining adlawa.
Then said Solomon—Thou, didst deal, with thy servant David my father, in great lovingkindness, according as he walked before thee, in truth and in righteousness and in uprightness of heart, with thee, —and thou hast kept, for him, this great lovingkindness, that thou hast given unto him a son, to sit upon his throne, as it is this day.
7 Ug karon, Oh Jehova nga akong Dios, gihimo mo ang imong ulipon nga hari ilis ni David nga akong amahan: ug ako maoy usa lamang ka diyutay nga bata; wala ako mahibalo kong unsaon paggula kun pagsulod.
Now, therefore, O Yahweh my God, thou, hast made thy servant king, instead of David my father, —and, I, am but a little child, I know not how to go out and come in.
8 Ug ang imong ulipon anaa sa kinataliwad-an sa imong katawohan nga imong pinili, usa ka dakung katawohan, nga dili maisip ni maihap tungod sa pagkadaghan.
And, thy servant, is in the midst of thy people, whom thou hast chosen, —a numerous people, that cannot be numbered or summed up, for multitude.
9 Busa hatagi ang imong ulipon sa usa ka masinabtanong kasingkasing sa paghukom sa imong katawohan, aron maila ko ang kalainan sa maayo ug dautan; kay kinsay makahimo sa paghukom niining imong daku nga katawohan?
Wilt thou, then, give unto thy servant, a heart that hearkeneth, to judge thy people, to discern between good and bad, —for who is able to judge this thine honoured people?
10 Ug ang pakigpulong nakapahimuot sa Ginoo, nga si Salomon naghangyo niining butanga.
And the thing was good in the eyes of the Lord, —that Solomon had asked this thing;
11 Ug ang Dios miingon kaniya: Tungod kay nangayo ka niining butanga, ug wala mangayo alang sa imong kaugalingon sa hataas nga kinabuhi, ni mangayo ug mga bahandi alang sa imong kaugalingon, ni sa kinabuhi sa imong mga kaaway, apan nangayo alang sa imong kaugalingon ug salabutan sa pag-ila sa justicia;
And God said unto him—Because thou hast asked this thing, and hast not asked for thyself many days, nor asked for thyself riches, nor asked the lives of thine enemies, —but hast asked for thyself discernment, in hearing a cause,
12 Ania karon, ako nagbuhat sumala sa imong pulong: tan-awa, ako nagahatag kanimo ug usa ka maalamon ug masinabtanong kasingkasing; sa pagkaagi nga walay sama kanimo sa mga nanghiuna kanimo, bisan sa sunod kanimo walay motindog nga sama kanimo.
lo! I have done according to thy word, —lo! I have given unto thee a wise and discerning heart, so that, like thee, hath been none, before thee, and, after thee, shall rise up none, like thee.
13 Ug ako naghatag usab kanimo sa wala nimo pangayoa, niining duruha, mga bahandi ug dungog, aron walay bisan kinsa sa mga kaharian nga sama kanimo, sa tanang mga adlaw mo.
Moreover also, what thou hast not asked, have I given unto thee, both riches and honour, —so that there hath been none, like thee, among the kings, all thy days.
14 Ug kong ikaw magalakaw sa akong mga dalan, sa pagbantay sa akong kabalaoran ug sa akong mga sugo, ingon sa paglakat sa imong amahan nga si David, nan pahalugwayan ko ang imong mga adlaw.
And, if thou wilt walk in my ways, by keeping my statutes, and my commandments, as, David thy father, walked, then will I lengthen out thy days.
15 Ug si Salomon nahigmata; ug, ania karon, kadto usa ka damgo: ug siya miadto sa Jerusalem, ug mitindog sa atubangan sa arca sa tugon ni Jehova, ug naghalad ug mga halad-nga-sinunog, ug mga halad-sa-pakigdait, ug naghimo ug usa ka kombira sa tanan niyang mga ulipon.
And Solomon awoke, and lo! it was a dream. So he entered into Jerusalem, and stood before the ark of the covenant of the Lord, and caused to go up ascending-sacrifices and offered peace-offerings, and made a banquet for all his servants.
16 Unya miadto sa hari ang duruha ka mga babaye nga bigaon, ug mingtindog sa iyang atubangan.
Then, came there in two unchaste women, unto the king, —and stood before him.
17 Ug ang usa ka babaye miingon: Oh, ginoo ko, ako ug kining babayehana nagapuyo sa usa ka balay; ug ako nag-anak ug usa ka bata uban kaniya didto sa balay.
And the one woman said—Pardon, my lord! I and this woman, dwell in one house, —and I gave birth to a child near her, in the house.
18 Ug nahitabo sa ikatolo ka adlaw sa tapus ako mag-anak, nga kining babayehana nag-anak usab; ug kami nanagkauban; walay dumuloong uban kanamo sa balay, gawas kanamong duruha didto sa balay.
And it came to pass, the third day after I bare, that, this woman also, gave birth to a child, —we two, being together, there was no stranger with us in the house, none but we two in the house.
19 Ug ang anak niining babayehana namatay sa pagkagabii, kay kadto iyang hidat-ugan.
And this woman’s son died in the night, —because she overlaid it.
20 Ug siya mibangon sa tungang gabii, ug iyang gikuha ang akong anak gikan sa akong luyo, samtang ang imong ulipon nga babaye nagkatulog, ug gibutang kini sa iyang sabakan, ug gibutang ang iyang patay nga bata sa akong sabakan.
Then arose she, in the middle of the night, and took my son from beside me, while thy handmaid was sleeping, and laid it in her own besom, —but, her dead son, laid she in, my, bosom.
21 Ug sa pagbangon ko sa pagkabuntag sa pagpasuso sa akong bata, ania karon, kini patay na; apan sa pagtan-aw ko niini sa pagkabuntag, ania karon, dili man akong kaugalingong anak nga lalake, nga maoy akong gipanganak.
And, when I arose in the morning, to give suck unto my child, lo! it was dead! but, when I looked at it narrowly in the morning, lo! it was not, my son that I had borne.
22 Ug ang usa ka babaye miingon: Dili; kondili ang buhi mao ang akong anak nga lalake, ug ang patay maoy imong anak nga lalake. Ug kini miingon: Dili; kondili ang patay mao ang imong anak nga lalake ug ang buhi mao ang akong anak nga lalake. Kini mao ang ilang gisulti sila sa atubangan sa hari.
Then said the other woman—Nay! but, my son, is the, living, and, thy son, the, dead. But, this, one kept on saying—Nay, verily! but, thy son, is the, dead, and, my son, the, living. Thus spake they before the king.
23 Unya miingon ang hari: Ang usa miingon: Mao kini ang akong anak nga buhi, ug ang imong anak mao ang patay; ug ang usa miingon: Dili; kondili ang imong anak nga lalake mao ang patay ug ang ako mao ang buhi.
Then said the king, The one woman, is saying, This, is, my son, the one that liveth, and, thy son, is, the one that is dead, —and, the other, is saying, Nay! but, thy son, is, the dead one, and, my son, the, living.
24 Ug ang hari miingon: Dad-i ako ug usa ka pinuti. Ug gidala nila ang usa ka pinuti sa atubangan sa hari.
And the king said—Bring me a sword! So they brought a sword before the king.
25 Ug ang hari miingon: Bahina ang buhing bata sa duha, ug ihatag ang katunga sa usa, ug ang katunga sa usa.
Then said the king, Divide the living child, in twain, —and give half to the one, and half to the other.
26 Unya ang babaye nga tag-iya sa buhing bata misulti sa hari, kay ang iyang kasingkasing nasakit tungod sa iyang anak nga lalake, ug siya miingon: Oh, ginoo ko, ihatag kaniya ang buhing bata, ug ayaw pagpatya kana sa bisan unsang paagi. Apan ang usa miingon: Dili mahimo nga maako ug dili maimo; bahina kana.
Then spake the woman, whose was the living child, unto the king—for tender became her compassions over her son—so she said—Pardon, my lord! Give, her, the living child, and do not, kill, it. But the other kept on saying—Neither mine, nor thine, shall it be, divide it.
27 Unya ang hari mitubag ug miingon: Ihatag kaniya ang buhing bata, ug ayaw gayud pagpatya kana: siya maoy inahan niana.
Then responded the king, and said—Give, her, the living child, ye shall not, kill, it, —she, is its mother.
28 Ug ang tibook Israel nakadungog sa hukom nga gihukom sa hari; ug sila nangahadlok sa hari: kay nakita nila ang kaalam sa Dios diha kaniya sa pagtuman sa justicia.
And all Israel heard of the judgment which the king had delivered, and they stood in awe before the king, —for they saw, that, the wisdom of God, was in him, to execute justice.
