1 Hari 2
1 Karon ang mga adlaw ni David nagkahaduol na nga siya mamatay; ug iyang gitugon si Salomon nga iyang anak nga lalake, nga nagaingon:
Agora os dias de David se aproximavam para que ele morresse; e ele ordenou a Salomão seu filho, dizendo:
2 Ako moadto na sa alagianan sa tibook kalibutan: busa pagmakusganon, ug ipakita ang imong pagka-lalake;
“Eu estou indo pelo caminho de toda a terra. Seja forte, portanto, e mostre-se homem;
3 Ug bantayi ang sugo ni Jehova nga imong Dios, sa paglakat sa iyang mga dalan, sa pagbantay sa iyang kabalaoran, ug sa iyang mga sugo, ug sa iyang mga tulomanon, ug sa iyang mga pagpamatuod, sumala sa nahisulat sa Kasugoan ni Moises, aron ikaw magmauswagon sa tanan nga imong buhaton, bisan asa ikaw moadto;
e guarde a instrução de Javé seu Deus, para andar em seus caminhos, para guardar seus estatutos, seus mandamentos, suas ordenanças e seus testemunhos, de acordo com o que está escrito na lei de Moisés, para que possa prosperar em tudo o que fizer e para onde quer que se volte.
4 Aron matuoron ni Jehova ang iyang gipamulong mahitungod kanako, nga nagaingon: Kong ang imong mga anak magbantay sa ilang dalan, sa paglakat sa atubangan nako sa kamatuoran sa bug-os nilang kasingkasing ug sa bug-os nilang kalag, walay makulang kanimo (siya miingon) nga usa ka tawo diha sa trono sa Israel.
Então Javé pode estabelecer sua palavra que falou a meu respeito, dizendo: 'Se teus filhos tiverem cuidado de seu caminho, para caminharem diante de mim em verdade com todo o seu coração e com toda a sua alma, não te faltará', disse ele, 'um homem no trono de Israel'.
5 Labut pa ikaw nanghibalo usab sa gibuhat kanako ni Joab, ang anak nga lalake ni Sarvia, bisan ang gibuhat niya sa duruha ka capitan sa mga panon sa Israel, kang Abner, ang anak nga lalake ni Ner, ug kang Amasa ang anak nga lalake ni Jether, nga iyang gipamatay, ug giula niya ang dugo sa gubat sa panahon sa pakigdait, ug gibutang ang dugo sa gubat sa ibabaw sa iyang bakus nga diha sa iyang hawak, ug sa iyang mga sapin nga diha sa iyang mga tiil.
“Além disso, você também sabe o que Joab, filho de Zeruia, me fez, mesmo o que ele fez aos dois capitães dos exércitos de Israel, a Abner, filho de Ner, e a Amasa, filho de Jether, que ele matou, e derramou o sangue da guerra em paz, e colocou o sangue da guerra em sua faixa que estava ao redor de sua cintura e em suas sandálias que estavam em seus pés.
6 Busa buhata sumala sa imong kaalam, ug ayaw pagpaadtoa ang iyang ubanon nga ulo ngadto sa Sheol uban sa pakigdait. (Sheol h7585)
Portanto, faça de acordo com sua sabedoria, e não deixe sua cabeça cinzenta descer em paz para o Sheol. (Sheol h7585)
7 Apan magpakita ka ug kalooy sa mga anak nga lalake ni Barzillai, ang Galaadnon, ug himoa sila nga kauban niadtong magakaon diha sa imong lamesa; kay ingon man sila ming-anhi kanako sa mikalagiw ako gikan kang Absalom nga imong igsoon.
Mas mostre bondade para com os filhos de Barzillai, o Gileadita, e deixe-os estar entre aqueles que comem à sua mesa; pois assim eles vieram até mim quando eu fugi de Absalom, seu irmão.
8 Ug, ania karon, anaa uban kanimo si Semei, ang anak nga lalake ni Gera, ang Benjaminhon, sa Bahurim, nga mitunglo kanako sa mabug-at nga pagtunglo sa adlaw nga miadto ako sa Mahanaim; apan siya mianhi sa pagpakigkita kanako sa Jordan, ug ako nanumpa kaniya tungod kang Jehova, nga nagaingon: Dili ko ikaw ibutang sa kamatayon pinaagi sa pinuti.
“Eis que está convosco Shimei, o filho de Gera, o benjamita de Bahurim, que me amaldiçoou com uma maldição grave no dia em que fui a Mahanaim; mas ele desceu ao Jordão para encontrar-se comigo, e eu lhe jurei por Javé, dizendo: “Não vos matarei com a espada”.
9 Busa karon dili mo isipon nga siya walay sala, kay ikaw maoy usa ka tawo nga maalam; ug ikaw mahibalo kong unsay imong pagabuhaton kaniya, ug ikaw magadala sa iyang ulo nga ubanon ngadto sa Sheol uban ang dugo. (Sheol h7585)
Agora, portanto, não o deixeis sem culpa, pois sois um homem sábio; e sabereis o que devíeis fazer com ele, e com sangue trareis sua cabeça cinzenta para o Sheol”. (Sheol h7585)
10 Ug si David natulog uban sa iyang mga amahan, ug gilubong sa ciudad ni David.
David dormiu com seus pais, e foi enterrado na cidade de David.
11 Ug ang mga adlaw sa paghari ni David sa Israel, kap-atan ka tuig: pito ka tuig nga siya naghari sa Hebron, ug katloan ug tolo ka tuig nga siya naghari sa Jerusalem.
Os dias em que Davi reinou sobre Israel foram quarenta anos; reinou sete anos em Hebron, e reinou trinta e três anos em Jerusalém.
12 Ug si Salomon milingkod sa trono ni David nga iyang amahan; ug ang iyang gingharian nalig-on ug daku.
Salomão sentou-se no trono de David, seu pai; e seu reino foi firmemente estabelecido.
13 Unya si Adonia, ang anak nga lalake ni Haggith, miadto kang Bath-sheba, ang inahan ni Salomon. Ug siya miingon: Mianhi ba ikaw sa pakigdait? ug siya miingon: Sa pakigdait.
Então Adonijah, filho de Haggith, veio para Betsabá, a mãe de Salomão. Ela disse: “Você vem em paz?” Ele disse: “pacificamente.
14 Labut pa siya miingon: Ako adunay isulti kanimo. Ug siya miingon: Padayon pagsulti.
Ele disse ainda: “Tenho algo a lhe dizer”. Ela disse: “Diga”.
15 Ug siya miingon: Ikaw nahibalo nga ang gingharian ako, ug nga ang tibook Israel nagasud-ong kanako, nga ako unta ang magahari: apan ang gingharian giliso, ug nahimo nga iya sa akong igsoon nga lalake: kay iya man kini gikan kang Jehova.
Ele disse: “Vocês sabem que o reino era meu e que todo Israel colocou seu rosto sobre mim, que eu deveria reinar. No entanto, o reino está virado, e se tornou de meu irmão; pois era dele desde Yahweh.
16 Ug karon ako mangayo ug usa ka hangyo kanimo; ayaw ako pagbalibari. Ug siya miingon kaniya: Padayon pagsulti.
Agora eu peço uma petição a vocês. Não me negue”. Ela disse a ele: “Diga”.
17 Ug siya miingon: Ako nagahangyo kanimo, sultihan mo si Salomon nga hari (kay siya dili moingon kanimo nga dili), nga ihatag niya kanako aron maasawa ko si Abisag ang Sunamitanhon.
Ele disse: “Por favor, fale com o rei Salomão (pois ele não lhe dirá 'não'), que ele me dê Abishag, o Shunammite, como esposa”.
18 Ug si Bath-sheba miingon: Maayo; ako mosulti alang kanimo sa hari,
Bathsheba disse: “Tudo bem. Falarei por você ao rei”.
19 Busa si Bath-sheba miadto kang Salomon nga hari, sa pagpakigsulti kaniya alang kang Adonia. Ug ang hari mitindog sa pagsugat kang Bath-sheba, ug siya sa iyang kaugalingon miyukbo kaniya, ug milingkod sa ibabaw sa iyang trono, ug gipahamutang ang usa ka trono alang sa inahan sa hari; ug ang inahan milingkod sa iyang too.
Betsabá foi, portanto, ao rei Salomão, para falar com ele por Adonias. O rei se levantou para encontrá-la e se inclinou diante dela, sentou-se em seu trono e fez com que fosse estabelecido um trono para a mãe do rei; e ela se sentou à sua direita.
20 Unya siya miingon: Ako mangayo ug usa ka diyutayng paghangyo kanimo; ayaw ako pagbalibari. Ug ang hari miingon kaniya: Pangayo, inahan ko; kay ikaw dili ko balibaran.
Então ela disse: “Peço-vos uma pequena petição; não me negueis”. O rei lhe disse: “Pede, minha mãe, pois não te negarei”.
21 Ug siya miingon: Ipaasawa si Abisag, ang Sunamitanhon, kang Adonia nga imong igsoong lalake.
She disse: “Deixe Abishag, o Shunammite, ser dado a Adonijah, seu irmão como esposa”.
22 Ug si Salomon nga hari mitubag ug miingon sa iyang inahan: Ug nganong nangayo ka kang Abisag, ang Sunamitanhon alang kang Adonia? Pangayoa usab alang kaniya ang gingharian; kay siya ang akong magulang igsoon nga lalake; bisan tungod kaniya ug kang Abiathar ang sacerdote, ug kang Joab anak nga lalake ni Sarvia.
O rei Salomão respondeu a sua mãe: “Por que você pergunta a Abishag, a Shunammite, por Adonias? Pergunte por ele também o reino, pois ele é meu irmão mais velho; até mesmo por ele, e por Abiatar, o sacerdote, e por Joab, o filho de Zeruia”.
23 Unya si Salomon nga hari nanumpa tungod kang Jehova, nga nagaingon: Ang Dios magabuhat unta sa ingon kanako, ug labaw niini, kong si Adonia wala pa unta mamulong niining mga pulonga batok sa iyang kaugalingong kinabuhi.
Então o rei Salomão jurou por Javé, dizendo: “Deus me faça isso, e mais ainda, se Adonias não pronunciou esta palavra contra sua própria vida”.
24 Busa karon ingon nga si Jehova buhi, nga maoy nagapalig-on kanako, ug nagapalingkod kanako sa trono ni David nga akong amahan, ug nga maoy nagbuhat alang kanako ug usa ka balay, ingon sa iyang gisaad, sa pagkatinuod si Adonia pagapatyon niining adlawa.
Portanto, agora que Javé vive, que me estabeleceu e me colocou no trono de meu pai Davi, e que me fez uma casa como prometeu, certamente Adonias será morto hoje”.
25 Ug si Salomon nga hari nagpasugo kang Benaia, ang anak nga lalake ni Joiada; ug siya midasmag kaniya, mao nga siya namatay.
O rei Salomão enviou Benaiah, o filho de Jehoiada; e ele caiu sobre ele, de modo que ele morreu.
26 Ug miingon ang hari kang Abiathar, ang sacerdote: Lakaw ngadto sa Anathoth sa imong kaugalingon nga mga uma; kay ikaw angay sa kamatayon; apan ikaw dili ko patyon niining panahona, kay ikaw nagdala sa arca sa Ginoong Jehova sa atubangan ni David nga akong amahan, ug kay ikaw gisakit sa tanan diin ang akong amahan gisakit.
Para Abiathar o sacerdote o rei disse: “Ide a Anathoth, aos vossos próprios campos, pois sois dignos da morte”. Mas não te matarei neste momento, porque carregaste a arca do Senhor Javé diante de meu pai Davi, e porque foste afligido em tudo aquilo em que meu pai foi afligido”.
27 Busa gipapahawa ni Salomon si Abiathar gikan sa pagka-sacerdote kang Jehova, aron iyang matuman ang pulong ni Jehova, nga iyang gipamulong mahitungod sa balay ni Eli sa Shilo.
Então Salomão expulsou Abiathar de ser sacerdote para Yahweh, para que ele pudesse cumprir a palavra de Yahweh que ele falou a respeito da casa de Eli em Shiloh.
28 Ug ang mga balita midangat kang Joab; kay si Joab naliso sunod kang Adonia, bisan pa wala siya moliso sunod kang Absalom. Ug si Joab mikalagiw ngadto sa Balong-Balong ni Jehova, ug mikupot sa mga sungay sa halaran.
Esta notícia chegou a Joab; pois Joab havia seguido Adonijah, embora não tenha seguido Absalom. Joab fugiu para a Tenda de Yahweh, e se agarrou aos chifres do altar.
29 Ug gisugilon kang Salomon nga hari: Si Joab mikalagiw ngadto sa Balong-Balong ni Jehova, ug, ania karon, siya anaa tupad sa halaran. Unya gipaadto ni Salomon si Benaia, ang anak nga lalake ni Joiada, nga nagaingon: Lumakat ka, dasmagi siya.
Foi dito ao rei Salomão: “Joab fugiu para a Tenda de Yahweh; e eis que ele está junto ao altar”. Então Salomão enviou Benaia, o filho de Jeoiada, dizendo: “Vai, cai sobre ele”.
30 Ug si Benaia miadto sa Balong-Balong ni Jehova, ug miingon kaniya: Sa ingon niini namulong ang hari: Gumula ka. Ug siya miingon: Dili, kondili nga ako magpakamatay hinoon dinhi. Ug gidala ni Benaia ang pulong ngadto sa hari pag-usab, nga nagaingon: Kini mao ang gipamulong ni Joab, ug kini mao ang iyang gitubag kanako.
Benaiah veio à Tenda de Yahweh, e disse-lhe: “O rei diz: 'Saia! Ele disse: “Não; mas eu vou morrer aqui”. Benaiah trouxe a palavra do rei novamente, dizendo: “Foi isto que Joab disse, e foi assim que ele me respondeu”.
31 Ug ang hari miingon kaniya: Buhata sumala sa iyang giingon, ug dasmagi siya, ug ilubong siya; aron makuha mo ang dugo nga gipaagay ni Joab sa walay hinungdan, gikan kanako ug gikan sa balay sa akong amahan.
O rei disse-lhe: “Fazei como ele disse, e caí sobre ele, e enterrai-o, para que possais tirar o sangue, que Joab derramou sem causa, de mim e da casa de meu pai”.
32 Ug igauli ni Jehova sa ibabaw sa iyang kaugalingong ulo ang iyang dugo, kay iyang gidasmagan ang duha ka tawo nga labing matarung ug labing maayo kay kaniya, ug gipatay sila pinaagi sa pinuti ug ang akong amahan nga si David wala manghibalo niana, kong sayron, kang Abner, ang anak nga lalake ni Ner, capitan sa panon sa Israel, ug si Amasa, ang anak nga lalake ni Jether, capitan sa panon sa Juda.
Yahweh devolverá seu sangue sobre sua própria cabeça, porque ele caiu sobre dois homens mais justos e melhores que ele, e os matou com a espada, e meu pai David não sabia disso: Abner o filho de Ner, capitão do exército de Israel, e Amasa o filho de Jether, capitão do exército de Judá.
33 Busa ang ilang dugo igauli sa ibabaw sa ulo ni Joab, ug sa ibabaw sa ulo sa iyang kaliwatan sa walay katapusan: apan kang David, ug sa iyang kaliwatan, ug sa iyang balay, ug sa iyang trono, may kalinaw sa walay katapusan gikan kang Jehova.
Assim, seu sangue voltará para sempre sobre a cabeça de Joab e sobre a cabeça de sua prole. Mas para David, para sua descendência, para sua casa e para seu trono, haverá paz para sempre de Javé”.
34 Unya si Benaia ang anak nga lalake ni Joiada, misaka, ug gidasmagan siya, ug gipatay siya; ug siya gilubong sa iyang kaugalingong balay didto sa kamingawan.
Então Benaiah, filho de Jehoiada, subiu, caiu sobre ele e o matou; e ele foi enterrado em sua própria casa no deserto.
35 Ug gibutang sa hari si Benaia ang anak nga lalake ni Joiada nga iyang ilis ibabaw sa panon; ug si Sadoc ang sacerdote gibutang sa hari nga ilis ni Abiathar.
O rei colocou Benaías, filho de Jeoiada, em seu lugar sobre o exército; e o rei colocou Zadoque, o sacerdote, no lugar de Abiatar.
36 Ug ang hari nagpaadto ug gipatawag si Semei, ug giingon siya: Magbuhat ka ug usa ka balay sa Jerusalem, ug magpuyo ka didto ug ayaw pag-adto sa bisan diin.
O rei enviou e chamou por Shimei, e lhe disse: “Construa você mesmo uma casa em Jerusalém, e viva lá, e não vá a nenhum outro lugar”.
37 Kay sa adlaw nga ikaw mogula, ug molabang sa sapa sa Cedron, hibaloan mo gayud nga ikaw mamatay sa pagkatinuod: ang imong dugo anha sa ibabaw sa imong kaugalingong ulo.
Pois no dia em que você sair e passar por cima do riacho Kidron, saiba com certeza que morrerá. Seu sangue estará em sua própria cabeça”.
38 Ug si Semei miingon sa hari: Ang giingon maayo, sumala sa giingon sa akong ginoong hari, mao ang buhaton sa imong ulipon. Ug si Semei nagpuyo sa Jerusalem sa daghang mga adlaw.
Shimei disse ao rei: “O que você diz é bom”. Como disse meu senhor, o rei, assim fará seu servo”. Shimei viveu muitos dias em Jerusalém.
39 Ug nahitabo sa katapusan sa totolo ka tuig, nga duha sa mga sulogoon ni Semei mikalagiw ngadto kang Achis, anak nga lalake ni Maacha, hari sa Gath. Ug ilang gisuginlan si Semei, nga nagaingon: Ania karon, ang imong mga ulipon atua sa Gath.
Ao final de três anos, dois dos escravos de Shimei fugiram para Achish, filho de Maacah, rei de Gate. Eles disseram a Shimei, dizendo: “Eis que seus escravos estão em Gate”.
40 Ug si Semei mitindog, ug gimontorahan ang iyang asno, ug miadto sa Gath kang Achis, sa pagpangita sa iyang mga ulipon; ug si Semei miadto, ug gidala ang iyang mga ulipon gikan sa Gath.
Shimei levantou-se, selou seu burro e foi a Gate para Achish em busca de seus escravos; e Shimei foi e trouxe seus escravos de Gate.
41 Ug gisugilon kang Salomon nga si Semei miadto gikan sa Jerusalem ngadto sa Gath, ug mibalik pag-usab.
Foi dito a Salomão que Simei tinha ido de Jerusalém para Gate, e que tinha voltado novamente.
42 Ug ang hari nagpaadto ug nagpatawag kang Semei, ug miingon kaniya: Wala ba ako magpapanumpa kanimo tungod kang Jehova, ug nagtutol kanimo, nga nagaingon: Hibaloan mo gayud, nga sa adlaw nga ikaw mogula, ug molakaw bisan diin nga dapit, ikaw sa pagkatinuod mamatay? Ug ikaw miingon kanako? Ang gipamulong nga akong nadungog maayo man.
O rei enviou e chamou Shimei, e disse-lhe: “Não te conjurei por Javé e te avisei, dizendo: 'Sabe com certeza que no dia em que sair e andar em qualquer outro lugar, certamente morrerá...' Disseste-me: 'O ditado que ouvi é bom'.
43 Ngano man lagi nga wala mo bantayi ang panumpa ni Jehova, ug ang sugo nga akong gipatuman kanimo?
Por que então você não cumpriu o juramento de Yahweh e o mandamento com o qual eu o instruí”?
44 Ang hari miingon pa gayud kang Semei: Ikaw nahibalo sa tanan nga pagkadautan nga anaa sa tinago sa imong kasingkasing, nga gibuhat mo kang David nga akong amahan: busa si Jehova magauli kanimo sa imong pagkadautan ibabaw sa imong kaugalingong ulo.
Além disso, o rei disse a Shimei: “Você sabe em seu coração toda a maldade que fez a David, meu pai. Portanto, Yahweh devolverá sua maldade sobre sua própria cabeça”.
45 Apan si hari Salomon mahimong bulahan ug ang trono ni David mahimong malig-on sa atubangan ni Jehova sa walay katapusan.
Mas o rei Salomão será abençoado, e o trono de Davi será estabelecido diante de Iavé para sempre”.
46 Busa ang hari misugo kang Benaia, ang anak nga lalake ni Joiada; ug siya migula ug gidasmagan siya, mao nga siya namatay. Ug ang gingharian nagmalig-on diha sa kamot ni Salomon.
Então o rei ordenou a Benaia, filho de Jeoiada; e ele saiu, e caiu sobre ele, de modo que morreu. O reino foi estabelecido nas mãos de Salomão.
