Ruth 4
1 Karon mitungas si Boaz ngadto sa ganghaan ug milingkod didto. Sa wala madugay, miagi ang suod nga kadugong lalaki nga gihisgotan na ni Boaz. Miingon si Boaz kaniya, “Akong higala, dali una ug lingkod diri.” Miduol ang lalaki ug milingkod.
[Meanwhile], Boaz went up to the town gate and sat there. [That was the place where people met together to decide important matters]. When the man that Boaz had mentioned came there, the close relative of Ruth and Naomi’s dead husbands [who had a responsibility to take care of Naomi and Ruth], Boaz said to him, “My friend, come over here and sit down.” So the man went and sat down.
2 Unya gipatawag ni Boaz ang napulo ka mga kadagkoan nga lalaki sa siyudad ug miingon, “Lingkod diri.” Busa nanglingkod sila.
Boaz then gathered ten of the elders of the town and asked them to sit down [there also]. After they sat down,
3 Miingon si Boaz sa suod nga kadugo, “Si Naomi nga nakabalik na gikan sa nasod sa Moab, mibaligya sa bahin sa yuta sa atong igsoon nga si Elimelec.
he said to the man who had the responsibility to take care of Naomi, “Naomi has returned from Moab [region]. She wants to sell the field that belonged to our relative Elimelech.
4 Naghunahuna ako sa pagpahibalo kanimo ug sa pagsulti kanimo, 'Palita kini atubangan niining mga nanglingkod dinhi, ug atubangan sa mga kadagkoan sa akong katawhan.' Kung tinguha nimo nga lukaton kini, lukata na kini. Apan kung wala ka naninguha sa paglukat niini, nan sultihi ako, aron nga masayran ko kay wala nay si bisan kinsa ang makalukat niini gawas kanimo, ug mag-agad lamang usab ako kanimo.” Unya ang tawo miingon, “Lukaton ko kana.”
I thought that I should tell you about that, and suggest that you buy it, while these elders who are sitting here are listening. If you are willing to buy the property, do that. But if you do not want to buy it, tell me, so that I will know. I am suggesting this to you because you are the one who has the first right to buy it, and I am the one who has the second/next right to buy it.” The man replied, “I will buy it!”
5 Unya miingon si Boaz, “Sa adlaw nga paliton mo ang uma gikan sa kamot ni Naomi, kinahanglan mo usab kuhaon si Ruth nga Moabnon, ang asawa sa namatay nga tawo, aron sa pagbangon sa ngalan sa namatay sa iyang panulondon.”
Then Boaz told him, “When you buy the land from Naomi, you will also be taking Ruth, [the woman] who is from Moab, [to be your wife], in order that she may [give birth to a son who will] inherit the property of her dead husband [MTY].”
6 Unya miingon ang suod nga kadugo, “Dili ako makalukat niini alang sa akong kaugalingon nga dili madaot ang akong panulondon.” Kuhaa ang akong katungod sa paglukat alang sa imong kaugalingon, kay dili ako makalukat niini.”
Then the close relative [of Ruth’s dead husband] said, “[If that is so], I do not [want to] buy the field, because then my own [children] would not inherit the property; [Ruth’s children would inherit it]. You buy the property!”
7 Karon mao kini ang nabatasan sa unang panahon sa Israel mahitungod sa paglukat ug pagbinayloay sa mga butang. Aron mapamatud-an ang tanang butang, huboon sa usa ka tawo ang iyang sandalyas ug ihatag kini ngadto sa iyang silingan; mao kini ang pamatasan sa paghimo sa mga hustong kasabotan sa Israel.
At that time, it was the custom in Israel, when a person bought property that belonged to another person, that the man who was selling the property would take off one of his sandals and give it to the one who was buying the property. That was the way they finalized sales in Israel.
8 Busa miingon ang suod nga kadugo kang Boaz, “Palita kini alang sa imong kaugalingon.” Ug gihubo niya ang iyang sandalyas.
So that close relative said to Boaz, “You buy the field yourself!” And he took off [one of] his sandals [and gave it to Boaz].
9 Unya miingon si Boaz ngadto sa mga kadagkoan ug sa tanang tawo, “Kamo mao karon ang mga saksi nga ako nang napalit ang tanang gipanag-iya ni Elimelec ug ang tanan nga gipanag-iya nila ni Chilion ug ni Malon gikan sa kamot ni Naomi.
Then Boaz said to the elders and all the [other] people [who were there], “Today you have all seen that I have bought from Naomi all the property that belonged to [her dead husband] Elimelech and [his dead sons] Mahlon and Chilion.
10 Dugang pa niana si Ruth nga Moabinhon, ang asawa ni Malon: naangkon ko usab siya nga akong maasawa, aron nga akong mapabangon ang ngalan sa namatay nga tawo sa iyang panulondon, aron nga dili mawala ang iyang ngalan diha sa iyang mga kaigsoonan ug gikan sa ganghaan sa iyang dapit. Kamo mao karon ang mga saksi.”
I am also taking Ruth, [the woman] from Moab, Mahlon’s widow, to be my wife, in order that she may give birth to a son who will inherit the property of the dead man. In that way, Elimelech’s name will continue [LIT] among the members of his family and among all the people of this town. Today you all are witnesses [of what I have done].”
11 Miingon ang tanang tawo nga atua sa ganghaan ug ang mga kadagkoan, “Mga saksi kami. Hinaot nga himoon ni Yahweh nga sama kang Raquel ug Lea, ang babayeng mahiadto sa imong pinuy-anan, ang duha nga nagtukod sa panimalay sa Israel. Ug hinaot nga magmauswagon ka pa diha sa Efrata ug mabantogan diha sa Bethlehem.
All the elders and the [others] who were sitting at the [town] gate [agreed, and one of them] said, “[Yes, ] we are witnesses. We hope/desire that Yahweh will enable this woman, who will be coming into your home, to give birth to many children, as Rachel and Leah did. They are the women from whom all [us] people [MTY] of Israel are descended. We hope that you will become rich in the clan of Ephratah, and become famous [MTY] [here] in Bethlehem.
12 Hinaot nga ang imong panimalay mahisama sa panimalay ni Perez, nga gipanganak ni Tamar si Juda, pinaagi sa kaliwat nga igahatag ni Yahweh kanimo uban niining batan-ong babaye.”
We hope/desire that Yahweh will enable you and this young woman to have many descendants. And we hope/desire that your family will be as important as the family of your ancestor Perez, the son of Judah and Tamar.”
13 Busa gidala ni Boaz si Ruth, ug gipangasawa niya siya. Nakigdulog siya kaniya, ug mitugot si Yahweh kaniya nga magmabdos, ug nanganak siya ug usa ka batang lalaki.
So Boaz took Ruth [home], and she became his wife. He (slept with/had sexual relations with) her [EUP] and Yahweh enabled her to become pregnant, and she gave birth to a son.
14 Ang mga babaye miingon kang Naomi, “Bulahan si Yahweh, nga wala mobiya kanimo ug nagbilin ug usa ka suod nga kadugo aron matawo, kining bataa. Hinaot nga ang iyang ngalan mabantogan sa Israel.
The women [of Bethlehem] said to Naomi, “Praise Yahweh! Now he has given [LIT] you a grandson who will be the one who will have the responsibility to take care of you. We hope that he will become famous [MTY] throughout Israel.
15 Hinaot nga siya ang magpabag-o sa imong kinabuhi ug magpabaskog sa imong katigulangon, kay ang imong umagad nga babaye, nga nahigugma kanimo, nga mas maayo pa kaysa sa imong pito ka mga anak nga lalaki, nagpakatawo man kaniya.
He will make you feel young again, and he will take care of you when you become old. Your daughter-in-law, who loves you, has given birth to a son, who will (be better to/do more for) you than [if you had] seven sons [of your own].”
16 Unya gikuha ni Naomi ang bata, ug gibutang sa iyang sabakan, ug giatiman siya.
Then Naomi took the baby and put him on her lap, and took care of him.
17 Ug ang mga babaye nga iyang mga silingan mihatag kaniya sa ngalan, nga nag-ingon, “Ang usa ka anak nga lalaki gipakatawo alang kang Naomi.” Ginganlan nila siya ug Obed. Nahimo siyang amahan ni Jesse, nga nahimong amahan ni David.
The women who were living near her said, “[It is as though] Naomi [now] has a son!” And they named him Obed. [Later], Obed became the father of Jesse, and [later] Jesse became the father of [King] David.
18 Karon mao kini ang mga kaliwatan ni Perez: Si Perez ang amahan ni Hezron,
Here is [a list of] the ancestors of [King David]: Perez’s son was Hezron. Hezron’s son was Ram. Ram’s son was Amminadab. Amminadab’s son was Nahshon. Nahshon’s son was Salmon. Salmon’s son was Boaz. Boaz’s son was Obed. Obed’s son was Jesse. Jesse’s son was [King] David.
19 si Hezron ang amahan ni Ram, si Ram ang amahan ni Aminadab,
20 si Aminadab ang amahan ni Nason, si Nason ang amahan ni Salmon,
21 si Salmon ang amahan ni Boaz, si Boaz ang amahan ni Obed,
22 si Obed ang amahan ni Jesse, si Jesse ang amahan ni David.
