Ruth 2
1 Karon ang bana ni Naomi, nga si Elimelec, adunay suod nga paryente, nga ginganlan ug Boaz, nga usa ka adunahan, ug ilado nga tawo.
Basi Naomi alikuwa na jamaa wa upande wa mume wake, kutoka ukoo wa Elimeleki, mtu maarufu ambaye aliitwa Boazi.
2 Si Ruth, ang Moabihanon, miingon kang Naomi, “Karon tugoti ako nga molakaw ug manghagdaw sa mga lugas didto sa kaumahan. Mosunod ako kang bisan kinsa nga motugot kanako.” Busa miingon si Naomi kaniya, “Lakaw, akong anak nga babaye.”
Ruthu, Mmoabu, akamwambia Naomi, “Nitakwenda mashambani nikaokote mabaki ya nafaka nyuma ya yule nitakayepata kibali machoni pake.” Naomi akamwambia, “Nenda, binti yangu.”
3 Busa milakaw si Ruth ug nanghagdaw sa kaumahan nga nagsunod sa mga mangangani. Unya nahitabo nga naabot siya didto sa bahin sa kaumahan nga gipanag-iyahan ni Boaz, nga kabanay ni Elimelec.
Basi akaenda, akaokota mabaki ya nafaka mashambani nyuma ya wavunaji. Ikatokea kwamba alijikuta anafanya kazi kwenye shamba lililokuwa mali ya Boazi, ambaye alitoka kwenye ukoo wa Elimeleki.
4 Ania karon, si Boaz nahiabot gikan sa Betlehem ug miingon sa mga mangangani, “Si Yahweh magauban kaninyo.” Mitubag sila kaniya, “Si Yahweh magpanalangin kanimo.”
Papo hapo Boazi akarudi kutoka Bethlehemu, akawasalimu wavunaji, akasema, “Bwana awe nanyi!” Nao wakamjibu, “Bwana akubariki.”
5 Unya miingon si Boaz sa iyang sulugoon nga nagdumala sa mga mangangani, “Si kinsang lalakiha ang nanag-iya niining bayhana?”
Boazi akamuuliza msimamizi wa wavunaji, “Je, yule mwanamwali ni wa nani?”
6 Ang sulugoon nga nagdumala sa mga mangangani mitubag ug miingon, “Mao kini ang babaye nga Moabihanon nga mikuyog kang Naomi gikan sa yuta sa Moab.
Msimamizi akamjibu, “Ni yule Mmoabu aliyerudi kutoka nchi ya Moabu pamoja na Naomi.
7 Miingon siya kanako, 'Pahangyoa ako nga manghagdaw dinhi ug manguha sunod sa mga mangangani.' Busa mianhi siya dinhi ug nagpadayon sukad sa buntag hangtod karon, gawas nga nagpahulay lamang siya ug diyutay sulod sa pinuy-anan.”
Yeye aliomba, ‘Tafadhali niruhusu niokote na kukusanya miongoni mwa miganda nyuma ya wavunaji.’ Naye ameshinda shambani tangu asubuhi pasipo kupumzika, isipokuwa kwa muda mfupi kivulini.”
8 Unya miingon si Boaz ngadto kang Ruth, “Naminaw ka ba kanako, akong anak? Ayaw na paglakaw ug panghagdaw sa uban pang kaumahan; ayaw na pagbiya sa akong uma. Hinuon, pagpabilin dinhi ug pamuhat kauban sa akong kadalagahang mga magbubuhat.
Kisha Boazi akamwambia Ruthu, “Binti yangu, nisikilize. Usiende kuokota mabaki ya mavuno katika shamba lingine, na usiondoke hapa. Kaa hapa na hawa watumishi wangu wa kike.
9 Lantaw lamang sa kaumahan kung hain nangani ang mga kaulitawhan ug sundi ang ubang mga babaye. Wala ba nako gipahimangnuan ang mga kaulitawhan nga dili manghilabot kanimo? Ug sa dihang uhawon ka, mamahimo kang mokuha sa mga tadyaw ug moinom sa tubig nga gisag-ob sa mga kaulitawhan.”
Angalia shamba wanaume wanamovuna, ufuate nyuma yao. Nimewaamuru wanaume hawa wasikuguse. Wakati wowote ukiona kiu, nenda kwenye mitungi ukanywe maji waliyoyateka wanaume hawa.”
10 Unya miyukbo siya nga nidapat ang iyang ulo sa yuta sa atubangan ni Boaz. Miingon siya kaniya, “Nganong nakakaplag man ako ug kaluoy sa imong panan-aw, nga mitagad ka man pag-ayo kanako, nga usa ka langyaw?”
Kwa ajili ya hili, akasujudu mpaka nchi, akamwambia, “Jinsi gani nimepata kibali machoni pako, hata ukanijali mimi mgeni?”
11 Mitubag si Boaz ug miingon kaniya, “Gitaho kanako, ang tanan nga imong nabuhat sukad namatay ang imong bana. Gibiyaan nimo ang imong amahan, inahan, ug ang imong yutang natawhan aron sa pagsunod sa imong ugangan nga babaye ug moadto sa mga katawhan nga wala nimo mailhi.
Boazi akamjibu, “Nimeambiwa yote uliyomtendea mama mkwe wako tangu mume wako alipofariki, na jinsi ulivyomwacha baba yako na mama yako na nchi yako ulimozaliwa, ukaja kuishi na watu ambao hukuwafahamu awali.
12 Hinaot nga si Yahweh moganti kanimo alang sa imong binuhatan. Hinaot nga madawat nimo ang kinatibuk-ang bayad gikan kang Yahweh, ang Dios sa Israel, kansang mga pako nga imong nakaplagan aron kapasilongan.”
Bwana na akulipe kwa yale uliyoyatenda. Ubarikiwe kwa wingi na Bwana, Mungu wa Israeli, ambaye umekimbilia mabawani mwake.”
13 Unya miingon siya, “Makakaplag unta ako ug kaluoy diha sa imong panan-aw, akong agalon, kay gilipay mo man ako, ug nakigsulti ka kanako nga may kaluoy, bisan tuod dili ako usa sa imong mga babayeng sulugoon.”
Kisha Ruthu akasema, “Naomba niendelee kupata kibali machoni pako, bwana wangu. Kwa maana umenifariji na umezungumza kwa ukarimu na mjakazi wako, hata ingawa mimi si bora kama mmoja wa watumishi wako wa kike.”
14 Panahon sa pagpaniudto miingon si Boaz kang Ruth, “Duol dinhi, ug kaon sa pipila ka tinapay, ug ituslo ang tinapay diha sa suka.” Milingkod siya tapad sa mga mangangani, ug gihanyag niya kaniya ang pipila ka sinanlag nga lugas. Mikaon siya hangtod nga nabusog siya ug gibilin ang uban niini.
Wakati wa chakula, Boazi akamwambia Ruthu, “Karibia hapa. Kula mkate na uchovye ndani ya siki.” Alipoketi pamoja na wavunaji, akampa nafaka zilizookwa. Akala kiasi alichotaka na kusaza.
15 Sa pagtindog na niya aron manghagdaw, gisugo ni Boaz ang iyang kaulitawhan, nga nag-ingon, “Pasagdihi siya nga manghagdaw bisan diha sa mga uhay, ug ayaw siya sultihi sa bisan unsa nga dili maayo.
Alipoinuka ili kuokota mabaki ya nafaka, Boazi akawaagiza watu wake, “Hata kama atakusanya kati ya miganda, msimzuie.
16 Ug kinahanglan usab ninyong kuhaon ang pipila ka mga uhay alang kaniya gikan sa mga binugkos, ug pasagdihi kini aron iyang mahagdaw. Ayaw siya badlonga.”
Badala yake, toeni masuke katika miganda, mwachieni ayaokote, na msimkemee.”
17 Busa nanghagdaw siya didto sa uma hangtod sa kagabhion. Unya iyang gigiok ang lugas sa uhay nga hinagdawan ug ang lugas hapit usa ka ephah sa sebada.
Basi Ruthu akaokota masazo shambani hata jioni. Akatwanga ile shayiri aliyokusanya, ikajaa efa moja.
18 Gipas-an niya kini ug miadto sa siyudad. Unya nakita sa iyang ugangan nga babaye ang iyang hinagdawan. Gidala usab ni Ruth ang sinanlag nga lugas nga nahabilin gikan sa iyang paniudto ug gihatag kini kaniya.
Akaibeba na kuelekea mjini, naye mama mkwe wake akaona jinsi alivyoweza kuokota nafaka nyingi. Pia Ruthu akachukua kile alichobakiza baada ya kula na kushiba, akampa.
19 Ang iyang ugangan nga babaye miingon kaniya, “Diin ka man nanghagdaw karong adlawa? Diin ka man magbuhat? Hinaot nga ang tawo nga nagtabang kanimo mapanalanginan pa.” Unya misugilon si Ruth sa iyang ugangan nga babaye mahitungod sa tawo nga tag-iya sa uma kung asa siya nanghangdaw. Miingon siya, “Ang ngalan sa tawo nga tag-iya sa uma kung diin ako nagbuhat karong adlawa mao si Boaz.”
Basi mkwewe akamuuliza, “Je, umeokota wapi leo? Umefanya kazi wapi? Abarikiwe mtu yule aliyekujali.” Ndipo Ruthu akamwambia mama mkwe wake juu ya yule ambaye yeye alikuwa amefanyia kazi katika shamba lake. Akasema, “Yule mtu niliyefanyia kazi kwake leo, anaitwa Boazi.”
20 Miingon si Naomi sa iyang umagad, “Hinaot nga panalanginan pa siya ni Yahweh, nga wala magpalayo sa iyang pagkamaunongon ngadto sa mga buhi ug sa mga patay.” Miingon si Naomi kaniya, “Kanang tawhana mao ang duol natong kabanay, usa sa atong suod nga kadugong manunubos.”
Naye Naomi akamwambia mkwewe, “Bwana ambariki! Hakuacha kuonyesha fadhili zake kwa walio hai na kwa waliokufa.” Pia akamwambia, “Huyo mtu ni mmoja wa jamaa yetu wa karibu anayestahili kutukomboa.”
21 Si Ruth ang Moabihanon miingon, “Tinuod, miingon siya kanako, 'Kinahanglan ka magpaduol sa akong kaulitawhan hangtod nga ilang mahuman ang tanan nakong pangani.'”
Kisha Ruthu, Mmoabu, akasema, “Hata aliniambia, ‘Kaa pamoja na watumishi wangu mpaka watakapomaliza kuvuna nafaka yangu yote.’”
22 Miingon si Naomi kang Ruth nga iyang umagad, “Maayo kini, akong anak, nga mikuyog ka uban sa iyang mga kadalagahan nga mga mamumuhat, aron dili ka madagmalan sa ubang uma.”
Kisha Naomi akamwambia Ruthu mkwewe, “Binti yangu, itakuwa vyema wewe ufuatane na wasichana wake, kwa sababu katika shamba la mtu mwingine wanaweza kukudhuru.”
23 Busa kanunay siya nakigkauban sa mga babayeng mamumuhat ni Boaz aron nga makapanghagdaw pa siya hangtod matapos ang pag-ani sa sebada ug ang pag-ani sa trigo. Ug nagpuyo siya kauban ang iyang ugangan nga babaye.
Kwa hivyo Ruthu akafuatana na watumishi wa kike wa Boazi, akaokota mpaka mwisho wa mavuno ya shayiri na ya ngano. Naye aliishi na mama mkwe wake.
