< Roma 4 >
1 Unya unsa man ang atong isulti nga nakaplagan ni Abraham, nga atong katigulangan, sumala sa unod?
What then, it may be asked, are we to say about Abraham, the ancestor of our nation?
2 Kay kung si Abraham gipakamatarong pa pinaagi sa mga buhat, siya mahimong adunay rason sa pagpanghambog, apan dili sa atubangan sa Dios.
If he was pronounced righteous as the result of obedience, then he has something to boast of. Yes, but not before God.
3 Tungod kay unsa man ang gisulti sa kasulatan? “Si Abraham mituo sa Dios, ug kini giisip kaniya nga pagkamatarong.”
For what are the words of Scripture? ‘Abraham had faith in God, and his faith was regarded by God as righteousness.’
4 Karon alang kaniya nga nagbuhat, ang balos wala giisip nga grasya, apan alang sa kung unsa ang nautang.
Now wages are regarded as due to the man who works, not as a favour, but as a debt;
5 Apan alang kaniya nga wala magbuhat apan hinuon mituo sa usa nga nagmatarong sa dili diosnon, ang iyang pagtuo giisip ingon nga pagkamatarong.
while, as for the man who does not rely upon his obedience, but has faith in him who can pronounce the godless righteous, his faith is regarded by God as righteousness.
6 Si David nagsulti usab ug panalangin ngadto sa tawo nga giisip sa Dios nga matarong bisan walay binuhatan.
In precisely the same way David speaks of the blessing pronounced upon the man who is regarded by God as righteous apart from actions —
7 Siya miingon, “Bulahan kadtong kang kinsang kasal-anan gipasaylo na, ug kansang mga sala gitabonan.
‘Blessed are those whose wrong-doings have been forgiven and over whose sins a veil has been drawn!
8 Bulahan ang tawo nga ang Ginoo wala na mag-isip sa sala.”
Blessed the man whom the Lord will never regard as sinful!’
9 Unya kining panalangin gipahayag lamang ba niadtong mga tinuli, o usab niadtong dili tinuli? Kay kami moingon, “Ang pagtuo giisip alang kang Abraham nga pagkamatarong.”
Is this blessing, then, pronounced upon the circumcised only or upon the uncircumcised as well? We say that — ‘Abraham’s faith was regarded by God as righteousness.’
10 Busa giunsa man kini pag-isip? Sa dihang si Abraham nga natuli na, o sa wala pa natuli? Dili kini sa natuli na, apan sa wala pa natuli.
Under what circumstances, then, did this take place? After his circumcision or before it?
11 Si Abraham nakadawat sa ilhanan sa pagtuli. Kini mao ang usa ka silyo sa pagkamatarong sa pagtuo nga gipanag-iyahan na niya sa dihang siya anaa sa pagkadili tinuli. Ang sangpotan niini nga timailhan mao nga siya nahimong amahan sa tanang mga nagtuo, bisan pa nga sila dili tinuli. Kini nagpasabot nga ang pagkamatarong gilakip alang kanila.
Not after, but before. And it was as a sign of this that he received the rite of circumcision — to attest the righteousness due to the faith of an uncircumcised man — in order that he might be the father of all who have faith in God even when uncircumcised, that they also may be regarded by God as righteous;
12 Kini usab nagpasabot nga si Abraham nahimong amahan sa pagkatinuli alang niadtong niabot nga dili lang gikan sa pagkatinuli, apan usab alang niadtong misunod sa lakang sa atong amahan nga si Abraham. Ug kini mao ang pagtuo nga iyang naangkon sa wala pa siya natuli.
as well as father of the circumcised — to those who are not only circumcised, but who also follow our father Abraham in that faith which he had while still uncircumcised.
13 Kay dili kini pinaagi sa balaod nga ang saad gihatag ngadto kang Abraham ug sa iyang mga kaliwatan, kini nga saad nga sila mahimong manununod sa kalibotan. Hinuon, kini pinaagi sa pagkamatarong sa pagtuo.
For the promise that he should inherit the world did not come to Abraham or his descendants through Law, but through the righteousness due to faith.
14 Kay kung kadtong iya sa balaod mao pa ang mga manununod, ang pagtuo nahimo nga walay sulod, ug ang saad walay pulos.
If those who take their stand on Law are to inherit the world, then faith is robbed of its meaning and the promise comes to nothing!
15 Kay ang balaod nagdala sa kapungot, apan kung diin walay balaod, ni walay pagkamasinupakon.
Law entails punishment; but, where no Law exists, no breach of it is possible.
16 Tungod niini nga hinungdan kini mahitabo pinaagi sa pagtuo, aron nga kini mahimo pinaagi sa grasya. Isip sangpotan, ang saad sigurado alang sa mga kaliwatan. Ug kining mga kaliwatan naglakip dili lang niadtong nasayod sa balaod, apan usab niadtong gikan sa pagtuo ni Abraham. Kay siya mao ang amahan kanatong tanan,
That is why all is made to depend upon faith, that all may be God’s gift, and in order that the fulfilment of the promise may be made certain for all Abraham’s descendants — not only for those who take their stand on the Law, but also for those who take their stand on the faith of Abraham. (He is the Father of us all;
17 kay sama sa nahisulat, “Gihimo ko ikaw nga amahan sa daghang mga nasod.” Si Abraham anaa sa atubangan sa iyang gisaligan, nga mao, ang Dios, nga naghatag ug kinabuhi sa patay ug gitawag ang mga butang nga wala ngadto sa pagkaanaa.
as Scripture says — ‘I have made thee the Father of many nations.’) And this they do in the sight of that God in whom Abraham had faith, and who gives life to the dead, and speaks of what does not yet exist as if it did.
18 Bisan pa sa tanang mga kakulian, si Abraham hugot misalig sa Dios alang sa umaabot. Busa nahimo siyang amahan sa daghang mga nasod, sumala kung unsa ang gipangsulti,”... Sa ingon ang mahimo nimong mga kaliwatan.”
With no ground for hope, Abraham, sustained by hope, put faith in God; in order that, in fulfilment of the words — ‘So many shall thy descendants be,’ he might become ‘the Father of many nations.’
19 Siya dili huyang sa pagtuo. Si Abraham miila nga ang iyang kaugalingong lawas daw patay na—siya hapit na mag 100 ang panuigon. Iya usab giila ang pagkapatay sa tagoangkan ni Sara.
Though he was nearly a hundred years old, yet his faith did not fail him, even when he thought of his own body, then utterly worn out, and remembered that Sarah was past bearing children.
20 Apan tungod sa saad sa Dios, si Abraham wala nagduhaduha sa pagkawalay pagtuo. Hinuon, siya nagmalig-on sa pagtuo ug naghatag ug pagdayeg sa Dios.
He was not led by want of faith to doubt God’s promise.
21 Siya bug-os nga kumbinsido nga kung unsa ang gisaad sa Dios, siya gayod makahimo sa pagtuman.
On the contrary, his faith gave him strength; and he praised God, in the firm conviction that what God has promised he is also able to carry out.
22 Busa kini usab naglakip kaniya sa pagkamatarong.
And therefore his faith ‘was regarded as righteousness.’
23 Karon wala kini gisulat alang lamang sa iyang kaayohan, nga kini naglakip lang kaniya.
Now these words — ‘it was regarded as righteousness’ — were not written with reference to Abraham only;
24 Nahisulat usab kini alang kanato, niadtong mahimong ihapon, kanato nga nagtuo kaniya nga nagbanhaw kang Jesus nga atong Ginoo gikan sa patay.
but also with reference to us. Our faith, too, will be regarded by God in the same light, if we have faith in him who raised Jesus, our Lord, from the dead;
25 Mao kini ang usa nga gitugyan alang sa atong mga kalapasan ug gibanhaw alang sa atong pagkamatarong.
for Jesus ‘was given up to death to atone for our offences,’ and was raised to life that we might be pronounced righteous.