Roma 11
1 Unya ako moingon, gisalikway ba sa Dios ang iyang katawhan? Dili gayod kini mahitabo. Kay ako usab usa ka Israelita, usa sa kaliwat ni Abraham, sa tribo ni Benjamin.
I say then, did God cast away His people? Let it not be! For I am also an Israelite, of the seed of Abraham, of the tribe of Benjamin:
2 Ang Dios wala nagsalikway sa iyang katawhan, nga nailhan na niyang daan. Wala ba kamo masayod sa giingon sa kasulatan mahitungod kang Elias, kung gi-unsa niya pagpakiluoy sa Dios batok sa Isreal?
God did not cast away His people whom He knew before; have you not known—in Elijah—what the Writing says? How he pleads with God concerning Israel, saying,
3 “Ginoo, ilang gipamatay ang imong mga propeta, gipangbuak usab nila ang imong halaran. Ako na lamang ang nahibilin, ug gipapangita nila ang akong kinabuhi.”
“LORD, they killed Your prophets, and they dug down Your altars, and I was left alone, and they seek my life”;
4 Apan unsa ang gitubag sa Dios ngadto kaniya? “Akong gitagana sa akong kaugalingon ang 7000 ka kalalakin-an nga wala miluhod ngadto kang Baal.”
but what does the divine answer say to him? “I left to Myself seven thousand men who did not bow a knee to Ba‘al.”
5 Bisan pa niini, hangtod karong higayona aduna pay pipila nga nahibilin tungod sa pagpili sa grasya.
So then also in the present time there has been a remnant according to the [divine] selection of grace;
6 Apan kung kini pinaagi sa grasya, dili na kini pinaagi sa mga buhat. Kay kung dili ang grasya dili na gayod mahimong grasya.
and if by grace, no longer of works, otherwise grace becomes no longer grace; and if of works, it is no longer grace, otherwise work is no longer work.
7 Unya unsa man? Ang butang nga gipangita sa Israel, wala makabaton niini, apan ang mga pinili nakabaton niini, ug ang uban kanila nagmagahi.
What then? What Israel seeks after, this it did not obtain, and the chosen obtained, and the rest were hardened,
8 Sama kini sa nahisulat: “Ang Dios naghatag kanila sa espiritu sa pagkatapolan, mga mata aron nga dili sila makakita, ug mga dalunggan aron nga dili sila makadungog, hangtod karong adlawa.”
according as it has been written: “God gave to them a spirit of deep sleep, eyes not to see, and ears not to hear, to this very day,”
9 Ug si David nag-ingon, “Pasagdi nga ang ilang lamesa nga mahimong usa ka pukot, nga usa ka lit-ag, usa ka kapandolan, ug pagbalos batok kanila.
and David says, “Let their table become for a snare, and for a trap, and for a stumbling-block, and for a repayment to them;
10 Himoa nga mangitngit ang ilang mga mata aron dili na sila makakita. Mabawog kanunay ang ilang mga likod.”
let their eyes be darkened—not to behold, and You always bow down their back.”
11 Ako moingon unya, “Nangapandol ba sila aron mahulog? Dili gayod unta kini mahitabo. Hinuon, pinaagi sa ilang kapakyasan, ang kaluwasan miabot ngadto sa mga Gentil, aron sa paghagit kanila sa pagkasina.
I say then, did they stumble that they might fall? Let it not be! But by their fall the salvation [is] to the nations, to arouse them to jealousy;
12 Karon kung ang ilang kapakyasan mao ang kadato sa kalibotan, ug kung ang ilang kapildihan mahimong bahandi sa mga Gentil, unsa pa kaha kadako ang ilang katumanan?
and if their fall [is] the riches of [the] world, and their diminishment the riches of nations, how much more their fullness?
13 Ug karon nakigsulti ako kaninyong mga Gentil. Samtang ako usa ka apostol sa mga Gentil, ipasigarbo ko gayod ang akong bulohaton.
For to you I speak—to the nations—inasmuch as I am indeed an apostle of nations, I glorify my ministry;
14 Tingali makahagit ako nga masina kadtong akong mga kadugo. Tingali maluwas nato ang pipila kanila.
if I will arouse my own flesh to jealousy by any means, and will save some of them,
15 Kay kung ang pagsalikway niadto mao ang pagpasig-uli sa kalibotan, unsa man ang ilang kapa-ingnan kondili ang kinabuhi gikan sa mga patay?
for if the casting away of them [is] a reconciliation of the world, what the reception—if not life out of the dead?
16 Kung ang unang bunga gitipigan, mao usab ang tinipik nga minasa. Kung ang gamot balaan, mao usab ang mga sanga.
And if the first-fruit [is] holy, the lump also; and if the root [is] holy, the branches also.
17 Apan kung ang pipila sa mga sanga mangabali, kung kamo, usa ka sanga sa ihalas nga olibo, nga gisumpay uban kanila, ug kung kamo nakig-ambit uban kanila diha sa kadagaya sa gamot sa kahoy nga olibo,
And if certain of the branches were broken off, and you, being a wild olive tree, were grafted in among them, and became a fellow-partaker of the root and of the fatness of the olive tree—
18 ayaw kamo pagpasigarbo ngadto sa mga sanga. Apan kung magpasigarbo kamo, dili kamo ang nagtabang sa gamot, kondili ang gamot mao ang nagtabang kaninyo.
do not boast against the branches; and if you boast, you do not bear the root, but the root you!
19 Moingon unya kamo, “Ang mga sanga gipamutol aron akong masumpay.”
You will say, then, “The branches were broken off, that I might be grafted in”; right!
20 Tinuod kana. Tungod sa ilang pagkawalay pagtuo gipamutol sila, apan kamo mobarog nga lig-on tungod sa inyong pagtuo. Ayaw paghunahuna nga taas na ang imong kaugalingon, apan pagmahadlokon.
By unbelief they were broken off, and you have stood by faith; do not be high-minded, but be fearing;
21 Kay kung wala man gani gitipigan sa Dios ang tinuod nga sanga, ni magatipig siya kanimo.
for if God did not spare the natural branches—lest perhaps He also will not spare you.
22 Tan-awa sa, unya, ang matang sa mga buhat ug ang pagkabangis sa Dios. Sa usa ka bahin, ang kabangis miabot ngadto sa mga Judio nga nahulog. Apan sa lain nga bahin, ang pagkamaayo sa Dios miabot nganha kaninyo, kung magpadayon kamo diha sa iyang pagkamaayo. Kay kondili kamo usab pagaputlon.
Behold, then, goodness and severity of God—on those indeed who fell, severity; and on you, goodness, if you may remain in the goodness, otherwise, you also will be cut off.
23 Ug usab, kung dili na sila magpadayon sa ilang pagkawalay pagtuo, isumpay sila pagbalik. Kay ang Dios makahimo gayod sa pagsumpay kanila pagbalik.
And those also, if they may not remain in unbelief, will be grafted in, for God is able to graft them in again;
24 Kay kung kamo pagaputlon gikan sa naandan nga sanga sa ihalas nga kahoy nga olibo, ug sukwahi kini sa naandan nga pagsumpay didto sa maayong kahoy sa olibo, unsa pa kaha kining mga Judio, nga mao ang tinuod nga mga sanga, mamahimo ba nga ibalik didto sa ilang kaugalingong kahoy nga olibo?
for if you, out of the olive tree, wild by nature, were cut out, and contrary to nature, were grafted into a good olive tree, how much rather will they, who [are] according to nature, be grafted into their own olive tree?
25 Kay dili ako buot nga dili ninyo masayran, mga igsoon, kining tinago, aron nga dili kamo magmaalamon sa inyong kaugalingon nga panghunahuna. Kini nga tinago mao ang pasiuna nga pagmagahi nga nahitabo sa Israel, hangtod nga ang kahumanan sa mga Gentil moabot na.
For I do not wish you to be ignorant, brothers, of this secret—that you may not be wise in your own conceits—that hardness in part to Israel has happened until the fullness of the nations may come in;
26 Sa ingon nga ang tanan Israel mamaluwas, sama kini sa nahisulat nga: “Diha sa Zion magagikan ang Manluluwas. Pagakuhaon niya ang pagkadili diosnon gikan kang Jacob.
and so all Israel will be saved, according as it has been written: “There will come forth out of Zion He who is delivering, and He will turn away impiety from Jacob,
27 Ug mao na kini ang akong kasabotan ngadto kanila, sa dihang kuhaon nako ang ilang mga sala.”
and this to them [is] the covenant from Me when I may take away their sins.”
28 Sa lain nga bahin mahitungod sa ebanghelyo, gikasilagan sila tungod kaninyo. Sa lain nga paagi sumala sa pagpili sa Dios, gihigugma sila tungod sa mga katigulangan.
As regards, indeed, the good tidings, [they are] enemies on your account; and as regards the [divine] selection—beloved on account of the fathers;
29 Kay ang mga gasa ug ang pagtawag sa Dios walay pagkausab.
for the gifts and the calling of God are irrevocable;
30 Kay kamo kaniadto masinupakon sa Dios, apan karon nakaangkon na kamo sa kalooy tungod sa ilang pagkamasinupakon.
for as you also once did not believe in God, and now found kindness by the unbelief of these,
31 Sa samang paagi, karon kining mga Judio nagmasinupakon. Tungod niini pinaagi sa kaluoy nga gipakita kaninyo makadawat na usab sila sa kaluoy.
so also these now did not believe, that in your kindness they also may find kindness;
32 Kay gipahilom sa Dios ang tanan ngadto sa pagkamasinupakon, aron iyang mapakita ang kaluoy sa tanan. (eleēsē g1653)
for God shut up together the whole to unbelief, that to the whole He might do kindness. (eleēsē g1653)
33 O, ang kalalom sa bahandi sa kaalam ug kahibalo sa Dios! Dili gayod matugkad ang iyang mga paghukom, ug ang iyang paagi dili gayod masuta!
O depth of riches, and wisdom and knowledge of God! How unsearchable His judgments, and untraceable His ways!
34 “Kay si kinsa ba gayod ang nasayod sa hunahuna sa Ginoo? O kinsa ba ang mamahimo niyang magtatambag?
For who knew the mind of the LORD? Or who became His counselor?
35 O kinsa ba ang unang naghatag ug bisan unsa ngadto sa Dios, aron mabalsan siya niini?”
Or who first gave to Him, and it will be given back to him again?
